12 Ocak 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4
Mn Sahife 4 12 Kânunusani 1932 Kadın - Erkek miemslesi Şık giyinen bir kadın senede kaç lira sarfeder? 780 lira elbise, 30 lira pudra, levanta ev saire... İzmirdeki kadın - erkek müna- kaşası, erkekler birliği, “kılıbıklar cemiyeti,, meselesi aldı, yürüdü. İzmir erkekleri bu münasebetle içlerindekilerini tamamile döktü- ler. Hanımlar da ateş püskürdü- ler... Ben kendi hesabıma bu meselenin İstanbuldaki akislerini öğrenmek istedim... Ve derhal paçaları sıvadım. Ayaspaşada gayet şık bir apar- tmanın (o mükellef dairelerinden birindeyiz.. Bir şark salonu... Köşede bir vazonun içinde nadide çiçekler... Pencereden deniz gö- rünüyor.. İzzet Melih bey odada, ağır ağır dolaşıyor.. Zaman zaman pencerenin önüne g«l>rek dışarıya uzun uzun bakıyor. — Izmirdeki erkekler birliği mi dediniz?. Ben böyle bir cemi- yetin faidesine kail değilim. Ka- dın ve erkek cemiyeti yapılacağı yerde.. Nasıl söyliyeyim? Kadın ve erkeklerden müteşekkil bir edebiyat birliği yapmalıyız değil mi efendim?. Bu erkek birliğinin gayesini anlatabilir misiniz?. — Meselâ bu cemiyete mensup olanlar diyorlar ki, “Kadın müs- riftir, buna çare bulmalıdır, Izzet Melih bey kravatının üstün- deki irice bir fındık büyüklü- gündeki iri siyah inciyi düzeltti. Fransızca kelimeleri bol cümle- lerle ve şiddetle itiraz etti: — Kadın mı müsrif? katiyyen. Ben çok seyahat ettim. Bizim kadırlarımızın katiyyen müsrif ol- madıklarını bu seyahatlerimde iyice anladım. Almanyada meşhur bir bangerin karısının harpten evel tuvaleti için senede 5000 altın sarlettiğini bilirim. Bu gün Fransada, ingilterede, Amerikada kadınlar senede 40-50 bin lira tuvaleti için harç ederler.. Halbuki bizim memlekette en iyi giyinen bir salor kadını, becerikli, dik- katli ve hüsnü tabiat sahibi olmak şartile 2000 - 2100 lira ile tuva- letini mükemmel surette idare edebilir. Memleketimizinde en şık bir hanımın senelik tuvalet masrafı şu kadardır: Eşyanın cinsi Vasati liradan yekün 6 Elbise 130 780 2 Manto 150 300 6 Kundura 15 90 0 Çorap 6 240 6 Şapka 25 150 Çamaşır, eldiven, pudra, levanta ve saire 540 'Türk lirası 2100 — Bu adeta şıklık reçetesi bey efendi... Bir zaman meşhur bir dokter ucuz yemek reçetesi ya- —Evet.. Tres amusant değil mi?. Fakat bu 2100 lirayı sarfeden kaç hanım var bilmiyorum. Maa- mafib pek az sarfederek zevkle ve zarafetle geyinen hanımlar çoktur. Paris kızları bu hususta pek mahirdirler. 2100 lira zannede- rimki büyük bir rakkam değildir. Aynı muhitte yaşayan ve iyi ge- yinen bir erkek te tuvaleti için bu kadar sarfeder. İyi geyinen bir adam bir kere mutlaka senede dört kat elbise yaptıracaktır. Dört çift kundura lâzım. Sonra erkeğin de gece için ipek çorabı var, günlük çorabı var, çamaşır ve sairesi var. Klübü var.. İçki ve kumardan, alelumum sefahatten bahsetmiyorum. Bun- lar hiç bir hesabe girmez. Bir kadın kumarbazsa ve kocası buna müsaade ediyorsa binlerce lira kaybedebilir. Bu bir erkek için de aynidir. Ben normal hayattan bahsediyo- rum. 0 lira manto, 540 Sermet müellifi izzet MelihB. — Balo filan masrafı beyfendi? — Hakiki şık bir kadın, hakiki şık bir erkek balo için elbise yaptırmaz, mevsim için elbise yapar.. Gardirobu muntazam olan bir çift bir balo için hattâ on para harcetmez. Tabii kuvaförü, taksiyi, baloda içilen öteberiyi hesap etmiyorum. — Peki.. Bir çok hanımlar bir elbiseyi yalnız bir balodo giyiyor- lar.. Öteki balo için ayri bir tu- valet yaptırıyorlarmış.. — Onlar çoktan geçti.. Ben şimdi dikkat ediyorum. Balolarda yeni terziden çıkmış bir elbiseye nadiren tesadüf ediliyor. Mamafih keşke böyle olmasa kocalar çok kazansa ve zevceleri için lâyıkile sarfedebilse.. Dünyanın bugünkü ıstırabını az istihlâk meselesinde aramalı.. İngilterede: “ Vatanını seviyor- san çok sarfet.. Fakat yerli malı kullan.,, Sözü milli bir darbı mesel haline girmiştir. Iktisadi kuvvet- lerinden biri de tasarruf olan Fransada bile hariciye nazırı nutkunda: “Çok sarfedin,, diyor. — İzdivaç hayatında kimin ha- kim olması lâzımdır.. Kocanın mı?. Kadının mı? — Aile hayatında hakimiyet meselesi pek nispidir.. Bu ailenin harimine ait bir şeydir.. İzdivaçta fazla seven zaiftır, izdivaçta zekâsı ve seciyesi az olan zaiftır. Ve bu zaafları hiç bir cemiyetin kuvveti izale edemez. Eger izdivaç bir afaire izdivacı ise o zaman paralı olan hâkimdir. Bahis edebiyata intikal etti: “Sermet,, müellifi: — Doğrudan doğruya fransızça olarak iki piyes yazıyorum. Bir tanesi bitti fakat henüz Türkçeye adepte etmedim... Piyesleri Av- rupa'da temsil ettireceğim.. Bitta- bi evvelâ Paris'te... — Son çıkan “Venedik'te bir resim,, nesrinizi pek beğendim. Lisanınız ne kadar bugünün dili olmuş. Yeni bir roman yazsanız ne iyi olacak. — Ben eskidenberi bazı eser- lerimi türkçe ve bazılarını fransızca olarak yazıyorum ve sonra bir lisandan diğerine adapta ediyorum. Meselâ demin bahsettiğim fran- sızca piyeslerimden başka “Türki- yenin teceddüdü,, namile uzunca bir ötude yazdım. Konferans şek- linde vereceğim bu ötudede Gazinin hayatını ve muazzam eserini, bizde teceddüt hareketle- rinin tarihçesini ve son inklâbımı- zın emsalsiz ehemmiyetini anlat- maya çalıştım. Bunları fransızca yazarken diğer taraftan türkçe olarak ve “Ebedi hikâye,, namında bir roman hazırlıyorum. OH. Kendisini sür'atle takip edenleri korkuluyor, tedhiş ediyor. SARI MASKE Hafiyeler, tayyareler ve muhafız- lar tarafindan yakalanacakmı? SARLMASKE Esrar ve helecan filmi olmakla beraber gülünçlü sahneleride vardır, SARI MASKE Sözlü, şarkılı, musikili ve mulite- şem mizansenli filmi YARIN AKŞAMDAN iTiBAREN OPERA SİNEMASINDA Takdim edilecektir. EĞLENCELi RAMAZAN Bu akşamdan itibaren : Tepebaşı ASRiTiyatrosunda Dans kralı DOUGLAS ve yeni JOSEPHINE BAKER Miss COOKS idaresinde OPERETLER ve RUVULER ZENCİ HEYETİNİ gidip görünüz. Zenci dansözleri - Zenci jazları - Zenci Boy'sları - Zenci artistleri - Zenci memleketi neşesi. 2 perdo ve 18 tablo gülünçlü ve neşeli operetinde. KAHKAHA! KAHKAHA! Her gün: Matine saat 17,30 da, suvare 21,30da Cuma matine saat 16,30da Fiatlar: Koltuklar 100-150-200, localar 600, Talebelere tenzilât. Bugün mass MiLLIi Sinemada 2 sözlü şarkılı film birden Sevda Maceraları Mümessilleri KÜÇÜK DAKTİLO filminin kahramanı Mary Glory ve Albert Prejean Fransızca sözlü şarkılt büyük opereti. Ayrıca: Morgan Canbazhanesi Sesli, sözlü, hayvanatı vahşiyeli büyük sirk filmi. Haşiye : Matineler 2,80; 4,30; suvareler 9 ve 11 de başlar. LEY yg İT4 Mein lejis 'a pi Yü ink tüzi sil Bugün akşam saat 21,30 da Mum söndü Şehir'Tiyatrosu Yâzan: Müsahipzade 5 ilk musikili komedi Perşembe günü: Aynaroz Kadısı Tl! Çiçek fideleri ve ağaç fidanları Ağaç dikme zamanı geldiği için çiçek pazarında faaliyet artmıştır. Ziraat odası çiçek fide ve ağaç fidanlarının numune bahçesinde tecrübe edilmeden satılmasına müsayde edilmemesini hükümetten istiyecektir. Bir çok” bahçe sahibleri adıkları fidanlardan, çiçek soğanlarından istifade edememişlerdir. İstanbul Belediyesi», Talebi umumi üzerine MARLENE DIETRICMH'in temsili ve haftanın fevkalâde muvaffakiyeti 21 Nolu GAS US$ filminin iraesini görmeyenler veya tekrar görmek arzusunda olanlar için temdit ediliyor. Yarın akşam ELHAMRA SİNEMASI Iki BUYUK FiLM BiRDEN Ayrıca şimdiye kadar vücuda getirilen (filmlerin en fevkalâdesi RANGOO (ORANAG - OUTANG) İnsan ayağı girmemiş orman- larda kaplanlar ile vahşi hayvanlar arasında çevrilen bir filmdir. MAJİK'te RICHARD TAUBER BUYUK VARYETE filminde gören ve dinleyenleri teshir ediyor. Bir sanatkârımızı kaybettik Suzan Lutfullah hanım vefat etmiştir Süreyya operetinin primadon- nası Suzan Lutfullah hanim, dün, Alman hastahanesinde vefat et- miştir. Böyle kıymetli bir uzvunu ebediyen kaybetiği için sahnemiz, bugün, matemdedir. Suzan Lut- fullah hanım, hem istidat, hem sanati nesinde birleştirerek, halk muvacehesine çıkmak cesaretini gösteren Onadir (o hanımlarımız- dandı. Bizim arık sahse muhi- tinde refah ve şöhret şehra- hına çıkmanın imkânsız olduğunu bilmekle beraber, uzun seneler, nice mahrumiyetlere rağmen di- dinmiştir; imkân hudutları dahi- linde muvaffakta olmuştur. Ken- dini halka sevdirmiştir; plaklarıda ne güzel parçalar terennüm et- miştir. Sanatkârın cenazesi, bu gün, Alman hastahanesinden kaldırıla- caktır. Ailesine ve san'at arkadaşı olan zevci Lütfullâh beye taziyet ederiz. Mürettipler cemiyeti kongresi Türk mürettipleri cemiyetinin senelik mutat kongresi kânunusa- ninin 15 inci cuma günü saatide aktedileceğinden azanın hazır bu- lunmaları rica olunur. Belediye nezafet arabaları ahırları Belediye nezafet arabaları ahır- larmı bir yere toplamağa karar vermiştir. Belediye reisi muavin- lerindee Hamit bey bu sefer Ankarada bu husus ile de meş- gul olmuş, Kasım paşada büyük Piyale camii arkasında eski bah- riye fişekhanesini nezafet ahırları ittihaz etmek üzere müdafiai mil- liye vekâletinden istemiştir. Sene- lerdenberi oOmetruk bir halde bulunan bu binaların mühim bir kısmının belediyeye devr edilme- sine müdafaai milliye vekâleti muvafakat etmiştir. Binaların bir kısmı harap olduğundan burası belediye tarafından tamir edile- cektir. Küçük bir para ile kira- lanacak bu binalara şimdilik Beşiktaş, şişli ve azap kapısında- ki ahırlar nakledilecektir. Ekmek fiatleri İstanbul belediyesinden : Kânunusaninin on üçüncü gü- nünden itibaren ekmek yedi buçuk kuruş, francala on bir buçuk kuruştur. ALEMDAR Sinemasında Kemali muvaffakıyetle gösterilmekte olan: istanbul Sokaklarında ilk türkçe sözlü, sesli ve şarkılı film. Bu film sinemamızdan başka İstanbul ciheti ile Kadıköy sinemalarının hiç birinde gösterilmeyeceğini katiyetle beyan ederiz. Matineler: 2, 4, 6; Ramazan münasebetile 2 suvare 8,15 ve 10da Iş adamı (Baş tarafı 3 üncü sahifede) dır. Tercemede- Reşat Nuri beyir olduğu için lisan meselesine temas bile etmiyeceğiz. OEğer lisan da kusurlu olsaydı, bu şaehser de ölüp giderdi. La ”. “Iş adamı, nasıl temsil edildi? Bu hususta meslekdaşım Nurullah Ata beyle ayni fikirde değiliz. Eserin ruhunu anlıyarak iyi oynı- yan bir kişi vardı: Neyyire Neyyir hanım. Rolleri biraz kısaldığı için Şaziye hanımla H. Kemal beye fena oynadılar demek haksızlık olur. Hazım beyle Vasfi bey gene halkın hoşuna gidecek ve seyir- çileri esnemekten kurtaracak su- rette rol yaptılar. “Iş adamı, muvaffakiyetini biraz onlara borç- ludur. OPiyesin merkezi sıkleti olan “Lechat (<Löşajya gelince! Iş adamını öldürdü, diyebiliriz. Sanatkârımız piyeste ne yapılmak lâzımsa onun aksini yaptı. Ağır söylenecek sözleri hızlı hizli ve gülünç bir tarzda, gülünç ve hızlı söylenecek sözleri ciddi ve ağır söyledi. Kızının birini sevdiğini anladığı zamanki hiddeti cali, oğlu- nun öldüğünü duyduğu zamanki teessürü komik, kafese konduğunu anladığı zaman söylediği sözler hamhum şaraloptu. Eğer “ İş adamı ,, da “ Topaz, gibi lâyik olduğu rağbeti bulmadıysa baş- lıca âmil “ Löşa , nın lâyikile temsil edilmeyişindendir. Löşöanın yanında Nurullah Ata beyin beğen- mediği Hazımla Vasfi olmasaydı, “Iş adamı, bir kere daha tekrar edilmiyecek (o eserler (o meyanına girerdi fikrindeyiz. unun Himalayanın on yüksek zirves üzerinden uçma teşebbüsü akim kaldı Galcutta, 11 (A. A.) — Ame- rika'lı tayyareci Buerton ile Stef- hensin Everest dağını aşma teşeb- büsü akim kalmıştır. Bu tayyare- ciler ancak 4720 metre irtifaa çıkmışlardır, Halbuşi Everosr'in irtifa 8840 metredir. » Kadıköy haline talip çıktı — Kadıköy haline nihayet iki talip çıkmıştır. Taliplerden biri tütün inhisar idaresi, diğeri de elektrik şirketidir. Her ikisi de hali toptan tutmak istemektedir- ler. Belediye müzayede açacak ve hali bunlardan birine kiraya verecektir.
