12 Ocak 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SEKîZiNCî SENE N«. 276t Sahip ve Başmuharriri 3 DnvDODDunmivc kaoısmd» tiim I İOAREHANESh i' î^Telgraf: *>«« Posta kutusu: N° 246 İstanbul Cumhuriyet \ Başmuharrlr : 22366 Tahrir mOdUrU ' 23236 Idare müdürü 22365. Matbaa »0473 mhuriy Yeni bir Umumî harp mi? Ludendorf ve Troçki «Muhakkak!» diyorlar! SALI Î2 KANUNUSANi Î932 A B O 1ME ŞERAİTİ l MÜDDET:İ TÜRKİYE İÇİN HARİÇ İÇİN j • : Seneliği • 1400 Kr. | 2700 Kr. : j : 6 Aylığı : • ™ ' • : 3 Aylığı : : 1 Aylığı | 750 Kr. 4 0 0 Kr. 150 Kr. : 1450 Kr. : 800 Kr. İ flfüshası her yerde = 5 Kuruştur = İstanbul Bugün Büyük Gaziye Kavuşuyor Gazi Hz. dün saat 4 te Ankara'dan hareket ettiler, bu sabah geliyorlar Almanya, ve Gazi Hz. nin seyahatleri Cihan buhranı Reisicumhur Hz. ne Dahiliye ve Sıhhiye Veldlleri de refakat etmektedîr Gazi Hz. Bursa ve Izmir'i de şereflendireceklerdir 'Almanya ne gibi sebepler tahtında müşkül vaziyete düşmüş bulunuyor Almanya'nın bundan sonra tami m t bedelleri tediyatında bulunmı • yacağına dair Alman Başvekili Her Ankara 11 Brüning tarafından vaki olan ve bil( Tefonla ) hassa Fransa'da miithiş tesirat ya Gazi Hz. saat pan malum byanattan sonra bü • dördü altı ge tün cihan nazarları Almanya'ya teçe hususî bir vecciih etmistir. Zaten Alman mes'etrenle lttanbu lesi harpten evvel olduğu gibi harpla hareket bu ten sonra da efkâri umumiyeyi ve yurdular. hassaten Franmz'Iarı fazla meşgul Reisicum etmistir. Almanya'nın müttefikler hur Hz. müfa ve betahsis Fransız'Iarla on iki senerekatleri esna denberi yaptığı bunca münakaşa ve müzakerelerden sonra tamirat meı'e sında merasim yapılmamasını lesinde ittihaz eylediği tarzi hare emir buyurdukketin siyasî ve iktisadî noktai nazarIarı halde ista*Iardan mühim neticeler tevlit ede • yonun harici bileceğine şüphe yoktur. Bu mii • nasebetle Alman vaziyeti iktisadiyesi halk ile, içi hükumet erkânı hakkında hulâsaten bir kaç söz söyve büyük me • lemek isteriz. murlar ile hınMalumdur ki Alman borçlarının cahınç dolu idi. kabiliyeti tediyesi güçleştikten ve Başvekil U • Mr. Hoover'in tecili diiyun teklifin met Pasa Hz., den sonra AJmanya'nm talebi üzerive diğer hü ne ve Young plânına tevf ikan Isviçkumet erkânı, re'nin Bâle şehrinde mütehassıslar meb'uslar, Ali dan mürekkep bir komite toplan • Şurayi Askerî mıştır. Almanya'nın iktisadî ve malî azaları vekâlet vaziyeti hakkında komitenin yaptığı müsteşar ve mü tetkikler umumî bir rapor şeklinde Ismail Hakkt Beyler bulunduj^u halneşredildiği gibi aynca vazife gordürleri ve sair zevat dorde çeyrek de istasyonu teşrif ettiler. Teşyie gemüş olan diğer dört tâli komite ta kala istasyona gelmiş bulunuyor len zevatın birer birer ellerini sıka* rafından da Alman borçları hak lardı. rak hepsine ayrı ayrı iltifatta bu kında ayrıca raporlar tanzim edilmişGazî Hz. saat dortte refakatlerintir. Bu raporların muhteviyatı pek lundular. de Kâtibi umumî Tevfik, Seryaver şayani dikkattir ve Almanya'nm 3 uncu sahifede') Rüsuhi, muhafız kıtaatı kumandanı harpten sonra geçirdiği muhtelif safhalar hakkında vazih malumatı havidir. Gerek bu raporların ve gerekse Almanya'ya dair intişar eden diğer bazı eserlerin mütaleasından hasıl ettiğimiz intibaa göre Almanya'nın müşkül vaziyete düşmesinin sebepleri muhteliftir. Şöyle ki: Mütarekeden sonra Almanya'nm bütün nazari dikkati harp dolayı sile kuvvetten düşmüş olan iktisadî yatını ihyaya matuf kalmıştır. Harpten evvel büyük bir inkişaf göstermiş olan ve fakat mağlubiyet neticesinde kıymetten düşen Alman deniz ticaretini ve Alman sanayiini yeniden canlandırmak lâzım geliyordu. Fa kat dahilî siyasî gürültüler, tazminat mes'eleleri ve malî sıkmtılar bir müddet Alman teşebbüslerini akim bırakıyordu. İnf ilâsyondan sonra te min edilen para istikrarı (Stabilisa tion) sayesinde ve siyasî ahvalin de ^ iyileşmesi neticesinde Alman tîcareti ve sanayii hayret olunacak bir terakki eseri göstermeğe başlamıştır. O derecede ki 1925 ile 1929 seneleri arasmda vasatî aylık ithalâtı 1 milyar 51 milyona ve ihracatı da 959 müyon altm marka baliğ olmuştur. 1929 dan sonra Alman ticaret muvazenesinde aalâh husul bularak ithalâta nisbetle TSrkiye • Irak maahedelerî imzatemtrken ihracatta tezayüt görülmüştür. Irak BaşvekUi Nuri Pa$a Başmurahhasımtz İktisat Veküi Musıaia Beynelmilel tamirat bankasile aederken Şeref Bey tvusa ederken lâkadar hükumetlere verilen komite Bir müddettenberi Ankara'da raporuna göre 1930 da vasatî aylık ithalât 866 müyon iken ihracat 1,003 bulunan ve evrelki gün hazırlamilyondan ibaıet olmuştur. Salâh ge nan muahede ve itilâfnameleri çen sene de devam etmiş ise de cihan imza eden Irak Başvekili Nuri Sabuhranı dolayısile gerek ithalâtta ve it pasa ve maiyetindeki zevat, dün gerek ihracatta tenakus baş gös şehrimize gelmislerdir. termiştir. Geçen teşrinisanide it halât 482 ve ihracat 749 milyon Nuri Sait pasa, dün bir nauharmark miktarında idi. İhracatm ge ririmize Ankara'daki müzakerat çen sene de müsait vaziyette oîma hakkında şu beyanatta bulunmuş" sının sebepleri şundan ileri gelsr ki paraya olan ihtiyaç hasebile sana tur: yiciler stoklarmı tasfiye etmiş, lngi<Ankara'daki ikametimra neliz gümrük tarifesinm muhtemel te ticelerinden memnun olduğumu reffüü karşısında Almanya'nm İn , söylemeğe lüzuna görnoüyorum. giltere'ye ihracatı artmıştı. Fakat cihan buhranı dolayısile iki sene Telgraflarla haber verildiği gibi denberi müstehliklerin iştira kabiliTürkiye Cümhuriyeti ile hükumeyeti azalmış, fabrikaların kazancı eksümiş, işsizlik artmış, borsada^ es tim arasında ikamet, ticaret ve • Irak BaşveWi Nuri Paşa dün saVbh iadei mücrimin mukavele ve mufaam fiatları düşmüş ve istihlâkâta Haydarpaşa garvnda mahsus eşya ithalâtı azaldığı gibi sa ahedeleri imzalanmıştır. Her iki nayi faaliyetinin tenezzülü netice tir.» hükumet yekdiğerile her hususta sinde mevaddı iptidaiye ve nimmi Nuri Sait paşa, Hariciye Vekianlaşmayı esas tuttukları için bu mul eşyanın da ithalâtı mahdut kallimizin Bağdat seyahatı hakkmmuahedeler de ayni esaslardan mıstır. Ecnebi kredilerinin birden U&abadi 3 üncü sahijede) mülhem olarak tanzim edilmiş " ( Mabadi 2 inci sahifede ) Güzellik Kraliçelerinin Paris ve Nis seyahatî kayıt müddetini temdit ettik I IIIMIIIIIIHIIIPIIIIIIIIIIIIinilHIIIIIIIIHIIIMIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIimillMMllllllimilllKllllllllllllllllllllllPHIIIIIMIIIIIIHmi Paris'ten aldığunız yeni tafsilât üzerine Jlf. Troçki Jeneral Ludendorj Avrupa'nın buhranh vaziyeti yeni bir harp vukuu hakındaki şayiaları kuvvetlendirmiştir. Yeni bir muharebeyi muhtemel gören» ler arasında Alman Jeneralı Lu ! Türkîye Guzetltk Kraliçesinin 2 subat gecesi isürak edeceği muhteşem baUmvn ae dendorf ta vardır. Umumî harp rileceği Paris Operast. Acaba bu baloyu görmek bu sene hanffi talihli Türk kmna olacak? te Alman ordulannm erkânıharra gelir bezme ekâbu» sözü, gürellebiye reisliğini yapmış olan Je rimiz için bilhassa varittir. Bazı ha • neral diyor ki: nımlar, dün müracaat ederek kayde« 1914 te umumî harbin çıdflmek istediler ve müsabakaya tukacağını daha bir kaç sene evvalet yaptıracak zaman kalmadığı Güzellik müsabakamıza kaydolma için iştirak edemediklerini fakat revel 1912 de tahmin etmistim. müddeti, pazar günü akşamı bit Şimdi de yeni bir harbin sür'atle hir kıyafeti ile girmek mümkün oLmiştir. Dün, bazı müracaatlar karşıyaklaştiğım görüyorum. Bu harp (Mabadi 5 inci saifede') sında kaldık. «Adet böyledir, en son1932 de vuku bulacaktır. Böyle bir harpten sakınmak kabil değildir. Yeni muharebede 3 zümre bulunacaktır. (1) Fransa, Bel " çika ve küçük itilâf. (2) İtalya, Avusturya, Almanya, Bulgaris tan, Yunanistan, ihtimal tngiltere. (3) Rusya ve Türkiye. Rusya ve Türkiye'nin bu harbe hemen gir Güzeller, bu fırsatı Kaçırnvık, yazıktır! " Artık borç para yok!,, tedbirleri tesbit ediyorlar Fransız'Iar Alman'lara karşı alınacak M. Briand Tekrar yerinde kalıyor Paris 11 (A.A.) M. Brüning'in Almanya'nm artık tediyatta bulunamıyacağı suretindeki beyanatı üre rinden daha 48 saat geçmeden beynelmilel tediyat bankası meclisi, Bâle'de toplanmış ve M. Luther'in bu içtimada aralannda Fransa bankası da bulunan bir çok bankalarm geçen haziran ayında Reichsbank'a açmış oldukları mühim kredinin tecdidi talebinde bulunmuştur. Matin gazetesi, şayet bugün, Bâle*' de M. Brüning'in (Almanya artık tediyatta bulunamıyacak) sözüne Fransız bankası (Fransa artık para ikraz etmiyecek) 8m*etinde mukabele e decek olursa neticenin ne olacağını (faabadi 5 inci saifede) Alman Bcsveküinin bir krokisî ıııııuıııııııımıııııııııııııııımnıiıııımınıniııııtıııııııııııııınıııııııııııiııiımıiMiMiııııiıııııııııııııııııııiPiıııııiıiıııııııııııııiMiıııııııııııuııııiHiıı Irak Başvekili geldi Nuri Pş. yeni muahedelerden ve T, Rüştü B. in Bağdat'ı ziyaretinden bahsediyor memeleri, intizar vaziyetinde kalmaları daha çok muhtemeldir.» Diğer taraf tan Troçki de tstanbul'dan Avrupa gazetelerine gönderdiği bir mektupta 1932 senesi zarfında Avrupa'da çok mühim vak'alar cereyan edeceğini ve her şeyin Almanya'daki vekayie bağlı bulunduğunu yazmaktadır. Abbas Hilmi Pş. Bugün gidiyor Sabık Hidiv ilkbaharda tekrar gelecek Bir müddettenberi şehrimizde bulunan sabık Mısır Hidivi Abbas Hilmi Paşa Hz., perşembe günü Kan'a müteveccihen hareket edeceklerdir. Paşa Hz. orada bir ay kadar istirahat ettikten sonra Paris'e geçecekler ve ilkbaharda tekrar memleketimize geleceklerdir. Abbas Hilmi Paşamn beyanatı Abbas Hilmi Paşa Hz. kendilerile görüşen gazetecilere şu beyanatta bulunmuşlardır: « Benim tstanbul'a ve Ankara'ya gidip gelmemden i»biî bir şey olamaz. Bunda hiç bir fevkalâdelik yoktur. Şarkî Erden seyahatine gelince, ben buraya daha erken gide • cekthn, fakat dayakla neticelenen Kudüs kongresi zamanında o patırdı esnasında bulunmak istemedim. Kongrenin dağılmasım bekledim. Şarkî Erden'i ziyaretim Emir Ab dullah Hz. ne karşı duyduğum mu habbetın neticesidir. ' Suriye Krall»ğı mes'elesini soru yorsunuz. Bence Suriye Krallığı mes'elesinden pek erken bahsediliyor. Suriye'de her şeyden evvel manda mes'elesinin halli lâzımdır. Su riye'de cumhuriyet tesisi bile muh temeldir. Bana Suriye Krallığı için hiç bir teklif vaki olmamıştır. Bu Krallık pek uzak bir iştir. Kendimi öne atmak istemem. Kral olmak arzu edilecek bir şey degildir. Ben Mı sır'da pek demokrat bir hayat ya • şadım.» Fatih Kütüpanesine gidiyorum. Tetebbü için mi?. Hayır birader, ısınmak için!..