29 Kasım 1931 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Sahife 2. Akşam 29 Tejrini sani 1931 (Baş tarafı birinci sahifede ) etmeleri de memleketimizin itha- latını artıracaktır. Bu suretle gerek fiili sebepler, gerek diğer devletlerin ittihaz etmiş olduğu tedbirler devletin esaslı bir surette iktisadi hayata müdahalesini lâzım ve zaruri kıldı.i Ve bu müdahalede ilk hedef olmak üzere de tediyat blanço- muzun tevazününü esas tuttu. Hükümetin aldığı tedbirler Bunun için vaktile geçen fev- kalâde içtima devresinde meclisi âlinin hükümete vermiş olduğu salahiyete istinaden bir kararname neşrettik. O kararnamede başlıca üç tedbir düşündük; bu tedbirle- rin tatbiki cihetleri için her tec- rübeden çıkan neticeyi kaydede- rek nihayet ikmal etmek cihetini iltizam ettik, Binaenaleyh: tedbir- lerin tatbiki cihetine ait izahatı arzetmiyeceğim. Yalnız esasları söyliyeceğim. Birincisi, ithalatı bir kontenjan listesine raptederek her ay zarfın- da her maddeden girebilecek mihtarı tespit ederek onun hari- cinde eşya girmesine müsaade etmemek ve giren eşyayı takip edecek aylardan mahsup ederek memleket dahilinde almaktır. Bu suretle ithalât miktarını in- dirip, ihracatımızın tevazününü temine | çalışmakdır. İkinci bir tedbir malüm olduğu üzere büt- çede devlete ait hususlarda mü- bayaat için bir çok tahsisat kon- muştur. İdarei hususiye bütçele- rinde yani vilâyet ve belediyelere ait bir takım mübayaat yekünu da © vardır. Diğer âmme müesseseleri ve imtiyazlı bir takım müesseselerin hariçten yaptığı mübayaat vardır. “Bunların hepsi herhalde 25 - 30 milyonu geçecek bir miktardadır. Bunların alınmasına da memleket dahilinden, memleket mahsulâtın- dan muadil kıymette bir miktarı o eşyayı satanlar tarafından mü- bayaasını şart koymaktır. Bu da tamamen tatbik olunduğu takdirde ihracatımızı takviye ede- cek bir tedbir olarak neticesini gösterecektir. Üçüncü bir tedbir olmak üzere de şimdiye kadar ticaret (o mukavelesi (o yapmamış olduğumuz ( devletlerle (ticaret blâncosu açık olanlarla ticaret muahedesi yaptığımızda bu mua- hedelere bir kompansasyon listesi ilhakını istemektir. Bu arzettiğim üç tedbir tediye blânçomuzun (o herhalde (açığını kapatmak maksadile idare edile- ceği için onu kapamağa hizmet edecektir. Bundan sonra Maliye Vekili Mustafa Abdülhalik bey mali tedbirlere dair izahat vermiş ve demiştir ki: Gelecek seneki bütçemizi ya- parken mütevazin bir bütçe tak- dim etmek için hayati olmıyan bütün masrafları kısarak bütçeyi şubat'ta mütevazin olarak takdim etmeğe çalışacağız. Fakat bu sene nihayetine kadar olan masrafları- mızı korumak için arzettiğim gibi ilk tedbir olmak üzcre bir kanun lâyihası takdim ettik. Kanun usul dairesinde müzakere edilecektir. Arkadaslarım: Vaziyet hakkında izahat isterlerse yine rakamlara istinaden cevap vermeğe hazırım. ,, İkinci celsede söz alanlar Söz alan hatipler milli servet ve iktisadiyatı korumak maksadile zamanında ve yerinde olarak ik- tısadi ve mali tedbirler almak suretile gösterdiği basiret ve ih- tiyattan dolayı hükümete teşekkür etmişlerdir. ithalâtı tahdit tedbirleri Hasan Fehmi Bey (Gümüşane), kararnamenin tatbikatında tesadüf edilecek müşkülleri bertaraf için | lüzumlu gördüğü tedbirlere temas | etmiş,“ kararnamenin o neşrinden evvel eşya getirterek gümrükten gıkaramamış “olanların - vaziyetini * | gözönünde — bulundurmak lâzım- | geldiğini. söylemiştir. Hatip (o kararnameye omerbut kontenjan listelerinden bahseder- ken ticaret muahedesi aktetmiş olan memleketlerin gayritabii it- halatına karşı daha cezri tedbir- ler alınması icap ettiğini ve kendi fikriane hatta bu hususta gümrük mücadelesine bile girmekte hiç bir mahzur görmediğini beyan etmiştir. Ahmet Ihsan bey (Ordu), ka- rarnamenin ani olarak ve bir mühlet verilmeden (neşredilmiş olmasında çok isabet edildiğini, memleket iktisadiyatının yüksel- mesi için randımanı artırmak, israfı kesmek ve lükse veda etmek lâzımgeldiğini, teklif edilen yeni verginin 'yalnız maaş ve ücret alanlara inhisar ettiğini, bütün memleket evlâtlarına şamil olması lüzumunu söylemiş, irat ve akar vergisi ihdası imkânından bahset- miştir. Mazhar Müfit bey (Denizli) — Bütçe tevzini meselesinde maaş- lara dokunulmaksızın diğer mas- raflardan yüzde on tasarruf yapmakla inhisarlar (omasarifini azaltmakla hazine varidatını art- tırmakla bütçe açığının kapatıla- bileceğini söylemiştir. Emin bey (Eskişehir) — Ka- çakçılığa karşı şiddetle mücadele yapılması lüzumunu söylemiştir. Meclis yarın saat 10 da müzake- Umumi maaş Bir kaç gün teehhürle verilecek Defterdarlık, yeni vergi muci- bince maaşattan tevkifat yapmak maksadile, umumi maaşı bir kaç gün teehhürle verecektir. Yeni vergi nisbetleri henüz belli olmadığı için bordroların tanzimi mümkün olamamıştır. Ateşli adam Kizınca arkadaşının başına mangalı geçirdi Galatada bir kahvede oturmakta olan balıkçı Hayri ve Mehmet çavus isimlerinde iki kişi kavga etmişler, Mehmet çavuş içinde ateş dolu mangalı Hayrinin başına geçirmiştir. Adamcağız muhtelif yerlerinden yaralanmıştır. Mehmet çavuş yakalanmıştır. Bıçakla yaralandı Galatada Aynalı kahvede bime- kân takımından Nuri ve ahçı Ahmet isimlerinde iki kişi kavga etmişler, Ahmet bıçakla Nuriyi ağır surette yaralamıştır. Karagümrükte yangın Karagümrükte murat efendinin evinden yangı çıkmış ve ev kıs- men yandıktan sonra söndürül- müştür. Bir facia Bir kadın alevler arasında kalarak öldü Eğrikapıda oturan Huriye ha- nımın evinden dün yangın çık- mıştır. 70 yaşında ihtiyar bir kadın olan Huriye hanım yangının far- kında olmamış ve alevler içinde kalarak fecir surette yanmıştır. Vaka hakkında tahkikat derinleş- tirilmektedir. Huriye hanımin ce- sedi muayene edilmiştir. ismet Pş. Hiz. Yarın meclisten itimat istemesi muhtemel Ankara 29 (Hususi ) — Yarın Başvekil İsmet paşanın mecliste itimat reyi talep etmesi, ve yeni vergi kanunlarının müzakere edil- mesi muhtemeldir. Bütçe tadilâ- tma ait lâyiha görülen lüzum üzerine meclisten geri alınacak ve yenisi şubatta meclise sevko- lunacaktır. Yeni İlâyihada muhafaza teş- kilâtlarının tevhidi, levazım o mu- bayaa işlerinin ayni elden idare edilmesi, harcerahlardan tesarruf icrası, devletin hissedar olduğu müesseselerde jikramiyelerin ilgası tetkik seyahatları masraflarında tasarruf yapılması nazarı itibare alınacaktır. Dahiliye vekilinin teftişleri Diyarıbekir 27 (A.A.) — Dahi- liye Vekili oŞükrü Kaya bey Mardin'i teftiş ettikten sonra Diya- rıbekire döndü. Yarın Siverekte kısa bir tevakkuftan sonra Urfaya gidecektir. Uşak ispirto fabrikası işlemeğe haşladı Uşak 28 (A.A.) — Uşak şeker fabrikasında yeniden inşa edilen ispirto fabrikası 24/11 sabahı işlemeye başlamıştır. Bulgar başvekili Ankara seyahati için ne diyor Sofya 28 (A.A.) — Bulgar başvekili M. Muşanof, Anadolu ajansının balkan muhabirine ati- deki beyanatta bulunmuştur: “Türkiye ile (o münasebatımız dostanedir. Mevcut muahedatın tatbikinden doğan bazı meseleler varki halledilmelidir. Ankara'da yapacağımız (o mülâkatların bu meselelerin (o halli (noktasından büyük yardımları olacağı şüphesiz- dir., Bundan sonra M. Muşanof' den bir kısim ecnebi matbuatın seyyahatleri (o dolayısile Ove bu I seyyahat aleyhine yapmakta ol- dukları sistematik neşriyata dair fikrini ve bu neşriyatın Türkiye Bulgaristan münasebatının inkişa- fına mani olup olmıyacağını öğ renmek istedim, Güldü ve dediki: “Devlet adamlarının her seya- hatleri diğer memleketler için daima kilükali mucip olmaktadır. Tabii bizim seyahatlerimiz de bu kabilden hariç kalamazdı. Bunlar alelâde seylerdir. Bütün bu neş- riyat Türkiye ile Bulgaristan ara- sındaki dostluğa hiç bir suretle halel getiremez. Külçe altınlar Ihtiyat kâgıt para ile Ankaraya gönderiliyor Amerikadan geçenlerde gelen 64 fıçı külçe altın düyunu umu- miye binasiyle kısmen Ziraat kıs- men de Osmanlı bankalarında mevcut bulunan ihtiyat evrakı nak- diyemizden birkaç milyon kadarı ! Devlet bankasına tevdi edilmek üzere bugün hususi bir trenle Ankaraya gönderilecektir. Kumar oynarken Hasköyde Isak ve Jak isimle- rinde iki kişi kahvede kumar oynarlarken cürmü meşhut halin- de yakalanmışlardır. Bu Sabahki Telgr , Fransızlar hudutta Mardin 28 (Hususi) — şark ve cenup vilâyeti hudutlarına pek yakın olan Suriye arazisinden Fransızların kaçakçılık mes'elele- rini himaye maksadile hududları üzerinde ve muhtelif mesafelerde mubtelif teşkilât vücude getiril- miştir. Meselâ en adi bir köyde büyük bir kaçakçı dükkânı açıl- mış ve bu dükkânların gittikçe çoğaldığı o görülmüştür. Kibrit, gaz, şeker ve saire gibi kaçak eşyalar gizli bir surette vilâyet- lerimizin hudutlarına sokularak sarfedilmektedir. Dahiliye vekili bey, bu mesele hakkında fevkalâde ve pek derin bir alaka gösterek tetkikatına Mardinde de devam etmiştir. Izmirde ihtikâr Ticaret odası ihtikârla mücadele edecek Izmir 28 ( Hususi) — Ticaret odası azalarından bir kâç tacir, odaya bir takrir vermişlerdir. Bu takrirde ithalât eşyasının gittikçe pahalılaştığından ihtikâra sapıldı- ğından bahsedilmektedir. Oda bu takrir üzerine bir iç- tima aktetti Ictimada ihtikârla mücadele edilmesine karar veril- miş, ecnebi bankalarına olan borç- ların tecili istenmiştir. 2 Izmir gümrük hamalları İzmir, 28 (Hususi) — Gümrük- lerde iş azaldığı için kırk hamal açıkta kaldı. Hacim Muhiddin B. Izmir 28 |Hususil — Hacim Muhiddin B. teftişten avdet et- miştir. Tütünün okkası 10 kuruşa! Izmir 28 ( Hususi) — Alaşehir tütünlerinin fiati 10 kuruşa kadar düşmüştür. Ikinci ithalât listesi hazırlanıyor Ankara 29 (Hususi) — Ikinci kontenjan listesi hazırlanmaktadır. Liste hazırlanırken ithalat ihtiyacı daimi surette göz önünde tutul- maktadır. Tayyarei Vecihi bey Çivril 27 (A.A) — Tayyareci Vecihi bey bugün saat 12 de ka- sabamıza geldi. Halk ve mektep- liler tarafından . hararetle istikbal edildi. Muğlada mahsulât ne halde Muğla 28 (A. A.) — Bu sene vilâyetin merkez kazasında zeytin mahsulü azdır. Daday kazasında emsali görülmemiş derecede meb- zul ve iyi zeytin mahsulü vardır. Müs ve Fethiye'de de zeytin vasat derecededir. Kaçakçı bir rum kayığı yakalandı Muğla 28 (A.A.)— Daday ka- zası sahillerinde kaçakçılık sure- tile balık avlıyan Kalimnoslu bir Rum kayığı bir kaptan ve altı tayfasiyle birlikte yakalanmıştır. Uşakta zelzele ve soğuk Uşak, 28 (A.A.) — Bu sabah saat altıda hafif iki zelzele ol- muştur. Uşak, 28 (A.A.) — Hararet derecesi sıfırdan aşağı üçe düş- müştür. Civar dağlarda kar yağ- maktadır. aflar © Cenupta kaçakçılık çok müsamahrkâr davranıyorlar, hükümet tedbir alacak Vekil bey, Urfada da bu mesele üzerinde tetkikatını tamik etmiş- I tir. Buradada icabeden cezri tedbirlerin alınacaği haber alın- mıştır. Mardinde yapılmış olan yeni askeri gümrük teşkilâtının faidesi semereleri görülmektedir. Ankara, 29 (Hususi) — Kaçak- çılıkla mücadele günün meselesi halindedir. Yapılan tetkikat ne- ticesinde Ankarada bile kaçak mal olduğu anlaşılmıştır. Cenup hudutlarınka, Ege sahillerinde gümrük muhafaza teşkilâtının kifayetsizliği tebeyyün etmiştir. Halepten giren keçakçıların Kır- şebir yolile Ankaraya kadar gel- dikleri söylenmektedir. Çin - Japon işi Cemiyeti Akvam nihayet faaliyete geçti Paris 29 (A.A)— Çin murah- hası M. Sze dün meclis tarafın- dan uzun müddet istima edilmiş- tir. Mumaileyh Mançuri ihtilâfını hal için meclis tarafından tanzim olunan projeye tahliye tarihini tesbit eden bir madde ilâvesi için uğraşmıştır. | Meclisin ısrarı karşısında mum- maileyh metinde tahliye tarihinin açık bırakılmasını teklif etmiştir. Meclis bunun üzerine Mançuri'ye gönderilmiş olan tetkik komisyo- nunun trupların hareketi hakkın- da değil fakat lâzım gelen emniyetin temini için omezkür arazinin Çin kıtaatı tarafından yeniden işgali hususunda lâzım gelen müddete dair göndereceği rapora intizarı teklif etmiştir. M. Sze bu teklifati Nankine bildirmiştir. Meclis azası bunların Çin hükümeti tarafındau kabul edileceğini ümit etmektedir. Meclis bugün Japon murahhası M. Yoskizawayı istima edecektir. Paris 29 (A.A. ) — Cemiyeti akvam meclisi M. Sze'nin istimaını müteakıp hafiçe tadil edilmiş olan projeyi takrir komisyonuna göndermiştir. Zannolunduğua göre komite Japon kıtaatının ric'atı için sarih bir tarih tayin etmeyen, fakat Çinlileri de gücendirmiyecek olan bir formül arıyacaktır. Nankin 29 (A.A.) — Indopasi- figue ajansının resmi bir tebliğine nazaran Çin hükümeti Cemiyeti akyam meclisinin projesini kabul ettiğini telgrafla bildirmiştir. Tahranda şiddetli bir zelzele Tahran 29 (A.A) — Dün şeh- rin şimali oşarkisindeki dağlar üzerinde geniş bir saha dahilinde şiddetli bir zelzele hissedilmiş ve bu mıntakadaki * kasaba halkını dehşete duçar etmiştir, telefat yoktur, Polonya'da bir tiyatro yandı Bolonya, 29 (A. A.) Bir yangın 1856 senesinde inşa edil- miş olan belediye tiyatrosu sah- nesini. tahrip etmiştir. Yangın sür'atle tevessü etmişse de gerek şehir itfaiyasi gerek piyade bö- lükleri binanın tamamen harap olmasının önüne geçmişlerdir. Perou reisicumhuru Lima 29 (A.A.) —M. Sanchez Cerro, (o 299,601 o müntahipten 152,000 inin reyi ile Perou reisi- cumhuru ilân edilmiştir.