13 Kasım 1931 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 1

Belediye ucuz et satmak Çinde harbin önünü al- için dükkânlar o açmağı A K A M mak için Amerika hükü- düşünüyor. meti teşebbüste bulundu. 5 NS 4 — No: 4703 Tahrir eâlefbR » 21686 : CUMA — 3 Teşrinisani 1931 ekime idare telefonu: 21434 Fiatı 5 kuruş Ucuzluk Buhran Eski iktisadımıza göre, UCUZ ekmek, refah, saadet alâmetiydi. Esasen, bütün cihanda, iyi bir iktisadın gayesi her şeyde ucuzluk değil midir? Şimdi, memleket iktisadiyatını korumak için, bütün gayemiz, ekmek fiatini yükseltebiimektir! Devrin en büyük tezatlarından biride budur. Ekmek ucuzladıkça, köylü fakir düşüyor. “Ah, diyoruz, ne yap- sak da, ekmek fiatini bir kuruş arttırmak, ve bu bir kuruşu buğ- day istihsal (oOeden köylünün cebine atsak |...,, Bu düşüncede, bu arzuda bugünkü dünya buhranını vahim- leştiren sebep mündemiçtir. Kısaca izah edelim: Buhranın bu derece şiddetlenmesine sebep, ihracat mallarında, toptan fiatin birdenbire düşmesidir. Umumi harpten beri, bu mal- ların toptan fiati az çok istikra- rın, muhafaza etmişti. Bu fiate nazaran, bunların maliyetini hesap etmek mümkür oluyordu. Malını kaça satacağını bilen, ve bu su- retle malın, kendine kaça mal olduğunu da hesap edebilen müs- tahsil, bu muayyen ve müstakar kazanca göre, kendisine ve aile- sine bir maişet seviyesi tayin etmişti : Bir gün- muhtelif sebeplerin tesirile - bu malların fiati düştü. Netice ne oldu? Hayat ve maişet, zâhiren ucuzlar göründü. Meselâ, buğday ve hububat fiatleri (düşünce, ekmek ucuzladı. Fakat hakikatte, işler büsbütün karıştı. Toptan fiatler düştüğü vakit, perakende ( fiatler de (derhal ucuzlamadı. Bunun neticesi olarak kendi malını eskisine nazaran çok ucuz satan müstahsil bilhassa köylü, diğer malları, müstehlik sıfatile çok pahalı satın almakta devam etti. Buğday, bu hâlin en bariz misalidir. Bizim köylümüz, iki senedir buğdayı, eskisine nazaran çok ucuz satmaya mecbur oldu. Eline geçen kâr, maziye nazaran hiçe indi. Hattâ maliyet fiatini bile (o bulamıyor. Fakat, buna mukabil, şekeri, kahveyi, tütünü, kumaşı, petrolü eskisi okadar pahalı satın alıyor | Hayat sıkıntısı bundan çıkıyor. Bu bâlin ikinci ve daha umum! bir neticesi de var: Umumi harbin neticesinde, fiatlerin artması, köylü müstahsili de biraz refaha kavuşturmuştur. Bu refah, köylünün maişet tarzın ve hayat seviyesini o yükseltti . Köylü malını iyi fiate satıyor,para kazanıyor, ve kazandığı para ile şehirli tüccardan mal satın alıyordu. ( Devamı ikinci sahifede ) Necmeddin Sadık Heyeti vekile Dün iktisadi vaziyet hakkında müzakerede bulundu Ankara, 12 — Heyeti vekile bugün toplanarak uzun müddet müzakeratta bulunmuştur. Bu iç- timada iatisadi vaziyetin tetkik edildiği zannolunuyor, Esasen son günler zarfında yapılan diğer içtimalarda da bu hususta müza- kereler olmuştur. Hukümet masrafı kabil olduğu kadar kısarak bütçede bu suretle muvazene temini taraftarıdır. Ver- gilere zam şöyle dursun bilâkis bir okısım vergiler miktarının indirilmesi düşünülüyor. Liman meselesi Âli iktisat meclisi nelerle meşgul olacak Âli iktisat meclisi umumi kâtibi Nurullah Esat bey Ankara, 12 (Hususi) — Âli ik- tisat meclisi yakında toplanacak tediye muvazenesi, ihracat eşya- mız, limanlarımızın inkişafı gibi mühim (meseleleri (o müzakere edecektir. Iktısat meclisi bizim limanlarla ecnebi limanlara dair mukayeseli bir de anket açmıştır. Damping Avam kamarasında bir sual takriri Londra, 12 — Avam kamara- sında muhafazakâr mebuslardan Dawisen bir takrir vererek Ingil- tereye gelmekte olan ecnebi mal- ları hakkında nazarı dikkati cel- betmiştir. Yeni gümrük tarifeleri dolayısile her gün İngiltereye va- purlar dolusu ecnebi malı geliyor. Yalınız Londra limanında 40 vapur dolusu ecnebi malı vardır. Muhafazakâr mebus ecnebi dam- pingine karşı ne yapacağını hü- kümete sormaktadır. Takrir 9 reye karşı 370 reyle kabul edik miştir. Dünkü meclis Takrirler ve gelen teskereler encümenlere havale edildi Ankara, 12 ( Hususi) — Büyük Millet Meclisi bugün toplandı. Edir- ne mebusu Şeref beyin Anafarta- lardaki Mehmet çavuş abidesile şe- hitliklerin imarı hakkındaki takriri Kastamonu mebusu Suat beyin geçinme zorluğuna karşı mesai teşrikine dair olan tabriri, maliye dahiliye, iktisat bütçelerinin yirmi dördüncü: maddelerine ait bir lâyiha O“ talebe (o pansiyonu, ve meccani talebe (meslesinin tefsiri o hakkında (o başvekâletten yazılan (teskere encümenlere havale edildi. İçtimaa nihayet verildi. Mezlis pazartesiye toplanacaktır. Bir sual Manisa hastanesi ne zaman yapılacak? Ankara, 13 — Manisa mebusu Refik Şevket bey meclise bir takrir Overmiştir. Bu takrirde Manisada hastahane inşası için 1,000,000 lira bırakan Eskinzi efendinin vasiyetnamesi mevzuu- bahsedilmekte ve şimdiye kadar hastahanenin inşasının niçin ge- ciktiğini sormaktadır. Takrirde bastahanenin ne za- man inşa edileceği ayrıca soruluyor. Gazi H. Fenlandiya sefirini kabul etti Ankara 12 (A.A.) — Reiscum- hur Hazretleri bu gün Çankayada Fenlandiya orta elçisi M. Artti cenaplarını resmen kabul buyur- muşlardır. Yeni elçi itimatname- sini takdim etmiştir. Maarif vekili Çiftlik istasyonundaki ziraat mektebi Akhisar 12 (Hususi) — Maarif vekili Esat bey Akhisara geldiği zaman kendisini muallimler istas- yonda karşılamışlar ve buradaki mektep ihtiyacından bahsetmiş- lerdir. Tren Çiftlik istasyonundan ge- çerken vekile refakat eden Rıd- van Nafiz bey oradaki büyük çiftliği göstererek : — Ne güzel ziraat mektebi yapılabilir.. demiştir. Maaif vekili bey de yeri ha- kikaten ziraat mektebine pek elverişli bulmuştur. Harcirah kanunu Maliye vekâleti yeni bir harcirah kanunu hazırlıyor. Lâyiha yakında meclise gönderilecektir. Akhisardan tütün satın alınıyor Akhisar 13 (Hususi) — Yeni gelen emir üzerine inhisar idaresi tütün mubayaatına başlamıştır. Et meselesi dün şehir meclisinde uzun uzadıya münakaşa edilmiştir. Evvelki celsede vukubulan tenkitler ve sorulan sualler üzerine iptida belediye reisi Muhiddin bey bu mesele hakkında izahat vermiştir. — Son senelerin istatistiğini henüz tetkik etmeğe vakit ve imkân bulamadım. Et sarfiyatının azalıp azalmadığı hakkında sahih bir rakkama malik değilim. Mez- baha resminin fiat üzerindeki akisleri koyun etinde okkada 11 kuruş 10 para, sığır etinde 8 kuruş 30 paradır. Istanbulun bugünkü et vaziyeti tabii bir vaziyet değildir. Son zamanlarda" bu, gayri tabii bir şekil almıştır. Bu hususta iktisat vekâletinin de nazarı dikkatini celbettim. Istanbul civarında 20 bin koyun, 1200 sığır birikmiştir. Bunlar civardaki meraları doldur- muşlardır. Et satışı bir ihtikâr manzarası arzeder gibi görünüyor, maamafih narh koymak kolay bir iş değildir.,, Muhiddin bey, şehir içinde kasapların ayrı ayrı fiatlerle satış yapmalarındaki sebepleri izah ederek aynı semtte karşı karşıya olan iki kasabın da ayrı ayrı fiatlerle et sattıklarını söylemiş ve bunun et cinsleri ve nevileri arasındaki farklardan ileri geldi- ğini anlatmış, mamafih arada hile- lerde yapıldığından bahsederek bu meyanda bir kasabın mezbaha damgasını taklit ettiğini ilâve etmiştir. Muhiddin bey, et fiatlerindeki farkların bir sebebi de kasap dükkânlarının çokluğu olduğunu söylemiştir. Vali Obeye göre Istanbulun nüfusu bir milyon gösür binden fazla iken mevcut kasap adedin- den bugün şehir nüfusu altı yüz Muhiddin bey hulâsaten demiştir ki: Et meselesi Istanbul civarında 20bin koyun, 1200 sığır var! Halka ucuz et yedirmek için belediyenin dükkânlar açması muhtemel bine indiği halde kırk, elli kasap daha fazladır. Muhittin bey, fiat farkının yalnız et hususunda değil, diğer havayici zaruriyede de mevcut olduğudu, meyva, sebze fiatleri- nin de şayanı dikkat farklar gös- terdiklerini izah etmiş, Avrupada olduğu gibi şehir iktisadiyatıni tanzim etmek üzere arzu eden arkadaşların 'iştirakile belediye iktisat işlerinin tevsii için bir heyet ayrılmasını ileri sürmüştür. Muhiddin bey bundan sonra en ucuz yiyecek satılan Balıkpa- zarından Şişli ve Bebeğe tram- vayla nakliyat yapılması çarelerini tetkik ettiğini, fakat henüz bir (Devamı ikinci sahifede) Kudüs kongresi Mısırlılar kongreden memnun değil Kahire 11 (Hususi) — Kudüs müftüsü, yakında Kudüste topla- nacak olan müslüman kongresi ruznamesinin meydana çıkarılma- sından endişeye düşerek buraya gelmiş ve Mısır başvekili Sıtkı paşa ile görüşmüştür. Müftü Mısır gazetelerine vuku- bulan beyanatında, bu kongrenin Siyonistlerin . hareketine o karşı mukabelede bulunmuş ve maka- matı mübareke üzerinde müslü- manların bukukunu (omuhafaza etmek için içtimaı zaruri olduğunu söylemiş. Ve ilâveten demiştir ki: Kudüsü şerifte açılan yahudi darülfünununa karşı muvazeneyi temin için bir müslüman darülfü- nunun tesisi lâzımdır. Abdülme- cidin halifeliğini red ve inkâr edi yorum, zira bu vazifeyi ifa idebilmek için cismani kudretten mahrum- dur., Kudüs müftüsünün projeleri, Mısır mabefilinde fena bir tesir uyandırmakta ve kabul edilme- mektedir. Amâ dilenci Haberin varma, bizim çulsuz Memiş'e | Tamam verip: bir. hamama. gitti... 160 kuruş | kat çamaşır. aldı Ginnet alâimi!.. paket Yenice aldı... . 20 kuruş verip bir su 1 kuruş verip bir bar- dak dolusu Taşdelen içti! | ri ç iş il e | dırdı desenel.. Çolak dilenci — Vah zas vallı vah!.. Birdenbire çıl-