13 Kasım 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SEKiZiNCi SENE No. 2701 Sahip ve Başmuharriri f İ D A R E H A N E S h j | IRiiı'iauogtauıiyi' Idrşısıod» daim •alısoss \ • »Telgrafı İstanbul Cumburivet : V Posta Başmuharıir : 22366 Tahrlr mOdUrü • 23236 Idare mUdürü 2236S. Matbaa 20473 !. umhuri ................................ .... " CUMA 13 TEŞRiNiSANi 1931 ABONE ŞERAİTİ {IIOOOET: İTORKİYE İÇİN HARİÇ fÇtM { Seneligi 14OOKr. 2700 Mx. { 6 Aylığı 7S0Kr. 1450 Kr.. | 3 Ayhğı j 400 Xr. 8OOKr.j NHshası her yerde « 5 Knraştnr ^ Maliyemizde mühim Bir eksiklik ntHHiınHinıiMiıiMiHiııiHiıı lllltlllllMIIIIHIIIIIIIII Heyeti Vekilede Mühim İçtlmalar Oluyor ıruiMiıiHi MuniHiııiMiı ıı.ınmıımı^M.HiHHMm.ıımmHi.Hinın nımıiHiııuraıiMHimiNiımj^^ IHIIIIIMIIllllllMlllltllllllllllllllMltllllMIIIIIIIIIMIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIItlllllllllMIHIIIIItllilllllllllllllllllllllllMllllUHlMmmnM U Trabzon meb'usu Hasan Beyin Maliye Vekâletine, yani altı yedi sene evveline kadar çıkan ve muhtelif fırsatlarda zaman zaman tek rar olunan bir fikrin şimdiye kadar niçin tahakkuk edememiş olduğuna hayretteyizdir doğrusu. Bu fikir maliyemizde müstemirren çalışacak ve îsi gücü bundan ibaret olacak bir ihtisas heyeti teşkil olunmasından îbarettir. Bu fikrin Hasan Bey tarafından nasıl telâkki olunmuş oldu • ğunu işmdi pek hatırlamıyoruz ama Saracoğlu Şiikrü Bey ona hararetle taraftar olmuştu. Halbuki ne onun zamanında, ne de muhterem halefi Mustafa Abdiilhalik Bey zamanında bir türlü fiil sahasın açıkarıla rnadı. Bu ihtisas heyetinden maksat malî kanunların ve onlara tatbik mahalli olan iktisadî hayatın devamlı ve esaslı bir surette tetkiki fle ortaya her cihetle mükemmel malî esaslar konulması ve bu esasların da dainaa mütekâmil bir şekilde yürümesine nezaret olunmasıdır. Filen îcra işleri içinde bulunanların bu tetkikatı yapmağa vakitleri olmadığını ve olmıyacağını kabul etmekte hata yoktur. Hususile umumî harpten sonra milletlerin hayatı malî ve iktisadî buyük sarf&tılara maruz kaldığını hep bilivor ve hergün göriip duruyoruz. Türkiye dünya haricinde bir memleket değildir. Başka memleketlerde cereyan eden hâdiselerin yakından takip ve tetkikleri bile bizi cidden îstifade olunacak dikkate lâyık hakikatler karşısmda bulundurabilir. Bu işi hergün muhtelif tahavvüller geçiren varidat ve ma «arifatının ikî ucunu bir yere getirtnek gailesi içinde bunalan bir Vekilden beklemeğv hrfkknnız yoktur. Bilâkis Vekil tetkik olunacak mevcular karşısında bulunduğu zaman onları emniyetle havale edebileceği bir daireye malik olmalıdır. Bu tetkik işini selâmet ve mükemmeliyetle yapacak daire ise ancak mütehas sıslardan terekküp etmiş olacak ve !şi gücü bu yolda tetkikler icrasın dan ibaret bulunacak bir malî mütehassıslar heyeti olabilir. Vekâletin umum müdürlerinin de işleri başlanndan aşkın halde olduğu için ilmî mahîyeti haiz olacak esaslı tetkik leri yapmağa onlar da vakit bula mazlarsa ve bulamıyacaklarsa kî bulamazlar ve bulamıyacaklardır tamamile mazur görülürler. k Heyeti Vekile iki gündür memlekeJo ı . a 1 ım evlenme tin umumî vaziyetini tetkik ediyor kanunlarını beğenmiyor! BaşvekiIin Mecliste söyliyeceği nutuk bu tetkikin neticesini] beklemek üzere on gün sonraya bırakıldı Ankara 12 (Telefonla) Heyeti Vekile dün gece geç vakte kadar müzakeratta balundu. Bugün de beste Ismet Pasa Hz. nin riyasetinde tekrar toplandi. İki gündenberi devam eden bu müzakerat, kuvetli tahminlere göre, memleketin iktisadî vaziyeti hakktndadır. Gazi Hz. 1 tesrinisani nutuklartnda bilhassa bu cihete isaret ederek vaziyeti karştla • mak üzere hükumetin tetkikat yapacağınt bildirmişlerdi. Heyeti Vekile içtimalarınm bu gayeye matuf olduğu, muhtelif nmflar azerindeki mükel > lefiyeti biraz daha tahfif etnienin mümkün olup olmadığı * mn arasttrtldığt anlaşılmakta '» dır. Hükumetin gayesi bu sene de masratlardan mümkün olabildiği kadar ktsarak tevzin cdilmif bir bütçe ile çalışmaktrr. Başvekil hmet Pasa Hz. tarafmdan Mecliste söylenecek notkun on gün sonraya tehir e dildiği tahmin olunmaktadır. Memleketin umumî vaziyeti üzerinde Vekiller Heyetince yapılan tetkikatın neticelerini beklemek istemenin bu teahhural sebep olduğu anlaşılmaktadır. tsmet Pasa Hz. nin nutukları ehemmiyetle beklenmektedir. Basvekilin bu nutukta mem leketin vaziyeti iktisadiyesini te[ barüz ettirdikten sonra bu sene alınacak tedbirleri anlatacağı söylenmektedir. s 30 güzide arasında bir anket: 9 ((Rus'yadaki serbest izdivacı, riya bağSabiha Zekeriyya Hanım yazısını sevdiğim, görüşünü beğendiğim, bilgisine karsı hürmet duyduğum bir muharrirdir. Bu anketi tertip etmeği düşündüğüm gün hatırıma gelen ilk isimler arasında Sabiha Zekeriyya Hanımın ismi de vardı. Cevaplarını naklediyorum: larile bağlanan aileye tercih ederim!» Sabiha Hanımın cevapları Son zamanlardaki yenilik ce reyanları hakkında ne düşünüyor • sunuz ? Yeni evleri, şiirleri, resim tarzını beğeniyorum. Hayatla beraber hisler, fikirler, zevkler de değişir. Maziye merbut insanların yeniden hoşlanmamaları gayet tabiidîr. Hayatta dinamik olan, hayatla beraber değişen insanların yeniyi daha ko • laylıkla anlamaları ve zevk alma ları tabiidir. Büyük Millet Meclisi Muhittin Beye göre ası lal ı m e s a ı Et fiyatında ihtikâr yok! Meclis Reisi Kâzım Pş.nın Şehir Mecfisi dün dört saatsürdüvehararetlioldu, muhabirimize beyanatı Ankara 12 Tevfik Salim Pş. şiddetli tenkitler yaptı (Telefonla) Bir komisyon teşkil edildi! hakkmdaki cereyan Serbest izdivaca taraftarım! Rusya'daki serbest izdivaca taraftarım. Fakat serbest izdivaç denince, kadın müşterek, erkek müş terek manasında anlaşılan serbest iz Sabiha Zekeriyya Hanım divacı anlamıyorum. Zaten Rusya'da serbest izdivaç bu demek değildir. Rusya'da ailenin yeni aldığı şekü, iki gönlün arzusu üzerine arala rında yaptıkları anlaşmadır. Buna ne imam, ne de hâkim karışır. On dakikalık bir muamele ile isimlerini tescil ettirirler. Eğer müşterek hayat mes'ut bir netice vermişse aile de vam eder, aksi takdirde bir çeyreklik bir muamele ile mukavele fesho(Mabadi 4 üneü sahifede) ^ Meclisin her sene iki devrede üçer ay çalış ması için meb'uslar arasında çıkan cereyan gittikçe kuv vetlenmektedir. Bütçelerin Meclise şubat a yında verilme sini, teşkilâtı esasiye kanunuKâzım Paşa Hz. nun bu husustaki maddesinin tadi • Iini îstiyen hükumet te bu cereyanı hüsnü telâkki etmektedir. Mes'elenin Fırka Grupunun önüEt mes'elesinîn tetkiki için Vali Beyin riyasetinde teşkil edilenfcomisyonainttmüzdeki içtimaında mevzuu bahsolhap edilen Şehir Meclisi azalanndan bazüan ması beklenmektedir. Yusuf Ziya Bey Hamdi Bey İamail Şevket Bey Ttvfik Salim Pş. Bu ay nihayetlerine doğru bütçeMisal olarak âşarın ilgasile onu lerin Meclise şubat ayı zarfında veUmumî Şehir Meclisi dün öğleden^ ması lâzım geldiğini fakat bunun ihistihlâf eden vergileri göz önüne amal edildiğini söylemiştir. Avni B. de rilmesi hakkında müzakerat cere • sonra toplanmış ve et mes'elesini labiliriz. Şahsen biz âşarın ilgasına yan ederken meb'uslardan bir kısmüzakere etmiştir. Meclis saat 14 te bu mes'elenin niçin bu kadar uza şiddetle taraftar olanlarm en ileri dığını sormuş ve Belediyeyi mua mının şubat birde toplanılmak üzere toplanmış ve müzakerat dört saat gelenlerinden biri idik, ve hâlâ bu heze etmiştir. Meclisin tatilini istemeleri kuvvetle devam etmiştir. ilgada hiç bir isabetsizlik bulun muhtemeldir. Makam namına Muavini Nuri Zaptı sabık okunduktan sonra amadığına ve bilâkis bu ilganın yeni Böyle bir teklif için kanunî ah Bey cevap vererek yapılan muzadan Vahit Beye mezuniyet verilTürk hayatında büyük bir inkılâp kâma lüzum görülmektedir. Mecli miş, merhum mühendis Vefik Beyin kaveleyi şirketlerin imzalama • mahiyet ve ehemmiyetini haiz oldusin müstemir olduğu, istediği zaman ailesine yardım edilmesine dair odıklarını söylemiştir. Müteakı ğuna tereddütsüz kaniiz. Bu hakiçalışabileceği, istediği zamanda 2 lan mazbata da kabul edilmiştir. ben mesele'nîn tetkiki Kavanin kat ve kanaate rağmen âşarm il ayı geçmemek üzere tatil yapabileve Mülkiye encümenlerine havale Karahisar madensuyu için veri gasından mütevellit boşluğu dol • ceği beyan olunmaktadır. edilmiştir. len prim de tasdik olunmuştur. durmak için müracaat olunan yeni Uzun zamandanberi deveran e Et mes'elesi Sigorta şirketlerinden altnan vergilerde birdenbire ve tamamen den bu rivayetler hakkında Meclis Bundan sonra et mes'elesi hak itfaiye hissesi isabet edebilmekten uzak kaldığı • kında Daimî Encümenm tetkik ra Reisi Kâzım Paşa Hz. inden izahat isSigorta şirketlerinin Belediyeye mızı da inkâra mecal yoktur. Bu îş, tedim. poru okunmuştur. Raporda tüccann mütehassıslarının elinde esaslı tet itfaiye hissesi olarak vereceklerî Paşa Hz. suallerime cevaben deverdiği koyunların ancak yüzde 60 yüzde beş hakkında uzun müzakekiklere tâbi tutulmuş olsaydı bir kadarının kasaplık koyun olduğu ve diler ki: rat cereyan etmiş ve şirketler uzun kısım vergüerimizin gerek tarhları, « Ortada kat'î şeklini bulmuş yüzde kırk kadannın ellerinde kalzamandanberi bu parayı vermedikgerek cîbayetleri itibarile hâlâ bir bir şey yoktur. Meb'us arkadaşlar dığı, bunların perakende olarak sotürlü bertaraf edemediğimiz nok leri için şikâyet edilmiştir. dan bazıları bütçelerin şubat ipti kaklarda satıldığı, bunun da piya • Sigortacı Hamdi Bey Sigortasanlar içinde boğulup kalmaktan dasında Meclise verîlmesi hakkın saya tesîr ettiğî ve bu yüzden mezcılar bunu veriyorlardı. Fakat bir kurtulmuş olurduk diye düşünüyo daki tasavvurdan bahisle Meclisin baha varîdatının azaldığını söylen mes'ele çıktı ve tahsilât durdu. Mes'ruz. 4 üneü sahifede, miştir. ele verilen paranın halktan alınıp aVergilerin tarhında dikkat olu lınmamasıdır. Şurayi Devlet bunun Muhittin Beyin izahatt nacak noktalar malumdur: Müm halktan alınmamasına karar verdi. thRapordan sonra Vali Muhittin kün olduğu kadar âdil bir nisbet, Bey aoz alarak uzun beyanatta bu tilâf esnasında Belediyenin beş ay kolaylıkla tahsile kabiliyet. lunmuştur. Muhittin Bey hulâsa lık parası verilemedi. Cibayete gelince o halka nisbetle ten demiştir ki: Manyasizade Feridun Bey, Bele • müz'iç ve hazinenin hukuku nok diyenin şirketlerle bir mukavele yapmdbadi 2 inei sahifede) tasından da muzır olmamalıdır. ııııııııımımHnıımıınııiMiHiıııııiRniHi lllllllllllllilllllinilllllllllMmilHIIIIIHIIIIIIIINIIIIIIIIMIIIINininiim Bunların fevkinde vergilerin mem Halbuki bu işler devletin mebnasını pıp hükumete verse hükumetle Mecleketin iktisadî hayatile alâkası en lis arasında bir nevi tezat husulü teşkil eden işlerdir. Yani tetkiksiz, «Bu Toprağm Kızları» nı, büyük ehemmiyeti haizdir. Vergi, nün önüne geçilemezi , * ' * ' * * «* *• kendi hallerine bırakılmasına rau * f»4fT«nkTango» yu, «Odun Koiktisadî hayatın inkişafını asla işkâl vafakat olunamaz, muvafakat olunaO halde?.. O halde miitenkîiıs uç kusu» nu, «iki Süngü Arasınve hele hiç iptal ebnemelidir. Bilâmamak lâzımdır. beş maliyeciden terekküp edecek da» yı yazan Aka Gündüz kis vergilerde daima memleket ikPeki, bu işleri şimdiki teşkilâtile olan bu heyet binnefis Maliye Ve tisadiyatının mkişafı göz önünde «Cumhuriyet» karileri için Maliye Vekâleti her zaman hakkile kâletinde vücude getirilecek ve onun bulunmalıdır. Bu nokta her zaman yeni bir roman hazırladı. Bu tetkike îmkân bulamazsa onları işi gücü malî işlerin ilmî tetkiklerile bir hakikat idi. Fakat umumî harp romanm adı «Mezar Kazıcıhakkile yapabilecek başka hangi te iştigalden ibaret bulunacaktır. Biz şekkül vardır? Âli İktisat Meclisi sonu hayatında ondan fazla bir şey ötedenberi ilk seneler îçin bu heyelar» dır. «Mezar Kazıcılar» olmuş, adeta zaruret haline gel bu yolda bize faydalı olabilir. Fakat tin içrae kifayetli bir ecnebi raüte şimdiye kadar temas edilmemiştir. tnsaf ile itiraf edelim ki bü işi tam olarak yapacak teşekkül o hassısı koymağa da taraftar olu miş bakir bir mevzudan il değildir. Türkiye Büyük Millet Mec yorduk. Ancak onda musır değiliz. tün bu muğlâk ve derin îşleri icranın hanv alriHş bir şaheser, Aka*lisi siyasî bir teşekküldür. Yol gösher günkü müz'iç tedahüllerinden Elverir ki kcndi vatandaşlarımıznın en guzel eseridir. Pazar terir ama bütün mes'uliyetlerile icra kurtularak müstakillen mütaleaya dan da ibaret olsa böyle bir heyet günü neşre başlıyoraz. mevkütne geçecek bir vaziyet ala teşkil edilsin. zaman ve imkân bulacak ne malme'' maz. Zaten bu tetkikleri Meclis yamuru bulunur, ne de Maliye Vekili. YUNUS NADİ Atina heyecan içinde! Kıbrıs'm ilhakı lehine nümayişler yapıhyor Kıbns'ta yeni hâdiseler Bir kaç gün evvel Selânik'te yapılan Bu resim dün gelen Selânik Atina 12 (Hususî) Kıbrıs mes'elesine ait olarak evvelden tertip ve tanzim edilmiş'olan millî kitap dün büyük tezahürat ile ve bütün halk ve esnaf teşkilâtının işti muazzam mitingden bir intiba gazetelerinden iktibas edilmiştir rakile sabık Reisicumhur Amiral Kundoryotis'e tevdi edilmiştir. Tevdi merasimi 15 dakika kadar sürmüş, tramvaylar iki dakika ve hususî IMabadi 4 üneü sahifede* IMIIIIIIIMIIIUIIIIIMHIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIMIMIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIHIIIMIIIIIIinillMIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIHninmmillllMm Mezar Kazıcılar Aka'nın romanını pazara neşre başhyoruz Milyoner olacağım ama kânunusaniyi bekliyorum!.. Yılbaşı piyangon mu var?.. Hayır, kömürcü dükkânım var !..