14 Kasım 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SEKiZiNCi SENE No. 2702 Sbhip ve Basmuharriri CUMARTESi U TEŞRiNiSANî 1931 VUNUS NADl [ İDAREHANESİt } \ •SvBBUUttuınıye karşısııd» faira || j * Telgrafı tstanbul Cumhurivet • V Posta kutusu: N» 246 I TAIATVIM • ICICIUn. Baamuharrir : 22366 Tahrir müdUrU 23236 20472 ktere müdürö 22365. Matbaa Japon'lar Mançuri yî Tahliyeye Muvafakat Ettiler! I llllllltilMIIMIIIIIIIIIIIIIIITIIIHIIIIIIIIIMIMIHIIMIIMIHIMIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIMIinilllllllllllllllllllllllllllllimHIIIIMIMHII IIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMMMIIIIIIIIIIIIIIIMIIIUM mhu Kıbns isyanı tesis edilmiştir 4BONE ŞERAİTİ I MODDET |TQRKİYE IÇİNİ HARİÇ İÇİII j iî 1400 Xr. ; 270OKr.ij 6 Ayhği j 3 Ayiıgı j 750 Kr. { 1450 ] 400 Kr. { 800 Kr.*j Nflshatsı her yerde 5 Knrnştnr * «Büyük değil, f akat öz bir eser» K o o p e r a t i f ç i l i k g a y e s ı Tamamenjıastırıldı ile kurulan bir m ü e s s e s e ! (Ada'd» idarei m ta a ui k «Millî Aydın Bankası» münasebetile... Sivil tayyareciler Kulüp, faaliyete geçmek üzere 30 güzide arasmda bir anket: 10 Karikatürist Cemal Nadir Beyin cevapları... «Amca Beye göre...» Tükartda Aydtn Mtttt. Bankası mn yeni bınası, aşağı&a Aydm Valisi banka . mn kuşat restninl yaparken, yukanda Aydtn tncı mustah sfUerı koopera ttft Mudırt Nazmi Bey Dunkü (Yeni Gün) un küşat resmi draiı Kftzım Nuri ve Topçuoğlu Naz tafsilâtmı neşrettiği Millî Aydm Ban mi Beylerdi. Tarihten yirmi sene evvelindenberi ben de Aydın meb'ukası zihnimde koca bir tarih mikyasile büyfidü: 17 senenin binbir ba su olmak hasebile bu iki gencin fi • krrlerine tamamen iftîrak ve mesaidiresi içinde memleketimizin bir kölerine de iltihak etmiştim. şesmde tutunarak varlığmı muhafatncir müstahsüierî arasmda bîr zaya muktedir olduktan sonra bu • kooperatif, yani ortaklık tesis edebilgtin yeni binasile îşte ben varım, ve gorüyorsunuz ki gene hep ümit dolu mek için her şeyden evvel bu teşebdaha parlak yannların yolcıuu olarak büsün istinat edebileceği bir banka ayaktayım diyen MflirAydın Banka tesisine ihtiyaç görünmâştü. lft« bir taraftan kooperatifin nasıl teskü ou. lunabileceğine ait mesai tesbit olu • Bankanm yeni binasmı açma ra nurken diğer taraftan onun dayanasimesine riyaaet eden Vali bey mücaği bankanm daha evvel nasıl vüesseseyi mütevazi vasfile tavsif etcude getirileceği hakkmda düfünümiş. Onun ilk müessislerinden Toplüyor ve çalışılıyordu. çuoğlu Nazmi Bey on yedi sene evMemlekette yepyeni bir fikir olan velki ilk açılmayı anlattıktan sonra bankanm büyük iş değil, fakat öz iş kooperatifi ve ona mesnet olacak bankayı ortaya çıkarıvermek kolay bir gordüğünü anlatmış. Bankanm idare şey değildi. Her şeyden evvel bu iki meclisi reisi bu müessesenin koope müesseseye halkın itimat ve emniyeratifçiliğe dayanan hususiyetini işaret ederek kooperatifçiliğin en bariz tini kazanmağa ihtiyaç vardı. Bu zaruretler onünde Millî Aydın Bankacınnhuriyetçilik olduğunu soylemiş. Bunların hepsi güzel, fakat Millî Ay sının hiç olmazsa ilk zamanlarda Zidın Bankasmın yeni şirm binası ö raat Bankasmın iştirakile vücut bulması lâzım görüldü ve bu temin e • nünde benim zihnimde canlanan hadildi. tıralar ve düşÜDceler daba büyük ve Millî Aydm Bankasmın 100 bîn lidaha heyecanlı. Millî Aydm Bankası şeklen ve keraiyeten belki müteva • radan ibaret olan ilk sermayesinin yarısmı Ziraat Bankası verdi, ya zidir. Fakat istihdaf ettiği rnaksat ruını da müessisler temin ettiler, ve itibarile bu banka bence mümasil böylelikledir ki bankanm tarihten on müesseselerin kâffesinden büyük oyedi sene evvel Aydın'da Kurşunlu lan bir ideal mevlüdüdür, ve onu çok yüksek maksatlarla idealUt in • hanm biraz çekidüzen verîlmiş av • lusunda ilk kurulma rashnesini yapsanlar tesîs etmiştir. Bir gün memle mıştık ve banka bu hanın bir iki odakette hakikî kooperatifçiliğin teammüm ve intisarile onun doğuracağı hu sında çalısmağa başlamıştı. Müteakiben asıl maksut olan kooEUT ve saadet içinde milletin yeni ikti sat hayatının tarihi yazıldığı zaman peratif tesis edildi. Kooperatifin ilk ki inşaallah o günler gelecekth bu çalışma senesî 191213 tür. Bu ilk faaliyet senesinm sonunda Nazmi ve tarihte Millî Aydm Bankasını tesi* Kâzım Nuri Bey arkadaşlarım bana eden fikirlere ne kadar samimiyet kendi nazarlarmda büyük bir zafer ve yüksek însanhk hîsleri hâkim olgibi telâkki ettikleri bilânçoyu gönmuş olduğu şerefle ve hürmetle dermişlerdL Bugün gibî hatırımda • fcaydedilmiş bulunacaktır. dır: ilk bilânço kooperatifin mü» • Millî Aydm Bankası zamanla tahsiller Iehine 1170 liralık bir fayda memlekette emsali çoğalan mahallî temin ettiğini tesbit ediyor, ve bunu bankalardan her hangi biri değildir. bana bildiren arkadaşlar sevinçle Onun tesisine kooperatifçilik fikrî rinden külâhlannı havaya atıyor • saik ve hadhn olmuştur. lardı. Umumî harpten evvel Türkiye bir Işte bugün Aydın'da kendi malı nevi müstemleke hayatı yaşarken yepyenî sirin brnasına giren Millî AyAydm vilâyethnizin en nefis mah dın Bankasmın ilk kurulma senelerisullerinden biri olan ve memleketine ait hatıralardan bir nebze. mizin bellibaşlı servet membalarmOndan sonra banka kendi kose dan birini teşkil eden incircilik te sinde ve bütün ciddiyeti ile çalış • ştmun bunun elinde hakikî müstahmakta devam ederken beri tarafta sil olan Türkü hPç kale almıyan ve bilhassa onun mesnet olduğu koo • bilâkis onu alebildiğine istîsmar eden peratifçilik az çok müşkülâtla, fakat bir oyuncak halinde bulunuyordu. musır ve mütemadi mesai ile kendi fncir müstahsiHeriIe istismarcılar ayolunda yürüdü. Bu yolun arizî olarasında zaman zaman zuhur eden rak gülrenk manzaralar arzettiği mücadeleler, müstahsillerin teşkilâtoldu. Fakat esasen çok dikenli ve sızlığı yüzünden bittabi mahsus se • zor geçitler gösterdiği zamanlar da«aereler vermekten uzak kalarak sa ha fazla oldu. Bununla beraber ideaBaan alevi gibi gelip geçiyordu. list fikrin muhakkak olan zaferlerî cümlesinden olarak kooperatifçilik Bu vaziyet karşısında müstahsili Aydın'da artık derin köklerle yerlekurtarabüecek yegâne çarenin onları şerek dalbudak salan çok feyizli bir istihsal, yani satış kooperatifi etbir muvaffakiyet sahasma intikal etrafında birleştirmekten ibaret oldumiştir. Kendisinden Türk iktisadiyağunu takdir eden bir iki genç unsur tmtn yeni bir hamle ile yeni bir hayat bu fikri yürütmek için var kuvvetleYUNUS NADl rile çalısmağa koyulmuslardı. Bu demabadı 2 tncı tahtjede) gerli genç vatandaşlar bilhassa Ay Londra 12 (A.A.) Mü» • temlekât nazırı, Kıbrıs'taki va| Sivil Tayya Cemal Nadir Gazete okuyan • ziyet bakkında Avam kamarareciler kulübü ~~ " lar içinde bu ismi duymıyan varsa bisına sorulan bir suale verdiği heyeti umumile her halde bunlar da onun yarat cevapta hükumetin vaziyete yesînm teşkil tığı «Amca Bey» i tarurlar. ettiği muhtelif artık tamamile hakim olduğuBen bir iyi su şişesinde Belediye encümenler her mührünü aradığım kadar bir karinu söylemiştir. gün içtima edekatürde de «Cemal Nadir» imzası Nazır beyanatına devamla rek kulübün mü: mn bulunup bulunmadığma baka Kıbru'ta çıkan kargaşalıklar takbel faaliyeti rım. Bu imza o karikatürün sahte, esnasında sivil ahaliden 6 ki etrafında mü tatsız, kaçak olmadığına en büyük şintn ölmüş, 30 kadar kimseninj zakerelerde bualâmettir. lunmaktadır. Telefonu açtım. Kendisini bul • de yaralanmış olduğunu, polisKuKibün bu dum ve ricamı anlattım. Gençlerde lerin uğradıklan zayiatın 39 gün 200 kadar pek tesadüf edemediğimiz bir te • yarahdan ibaret bulunduğunu olan azası ara Sivil Tayyareciler kuvazu içinde itiraz etti: tasrih etmiş ve demistir ki: smda iki nok lubti azasından tay Bana karşı fazla teveccüh gö««Kıbrts adanndaSd teşrii mec tai nazar var yareci Hayrunnas B teriyorsunuz. Ben buna lâyık deği • dır. Azadan bazıları kulübün mev lim. lis artık meveut olmıyacaktır. tkna edinciye kadar hayli mfi» • Kanun yapmak salâhiyeti va cut parası olmadığı için hükumetten muavenet talebine taraftardırlar. Di kiilât çektim. tşte cevapları: liye. J verilmiftir. Bu tedbirğer bîr kıstm aza da ortada bir eser ler ntuvakkat bir mahiyeti haCemal Nadir B.in cevaplan yokken hükumetten para istemenm iz bulunmaktadır. Bu adanın doğru olamıyacağını ve binaenaleyh Son zamanlardaki yenilik cepara tedariki için müsamereler ve reyanları hakkında ne düşünüyor atiye ait mukadderatını tayin met'elesinin heyeti umumiye rilmesinin muvafık olduğunu söyle sunuz ? mektedirler. (Kübik) dediğimiz yeni tarz n ile yeniden tetkiki lâztm gel•vler, «ürlmr. esimler, bilhassa Heyeti umumiye müzakeratında mektedir.* bu ikinci nok tai nazar ekseriyetle k~ helva kahplanna ^ bul edilmiştir. benziyen son mo" Tayyare teşkilâtma giren hanımlar da var Yeni îsveç Şefîri M. Boheman bu aksam Ankara'ya gidiyor ^ ^ ^ ^ " ^ *• Kulüp azaları bina mes'elesile d çok yakından alâkadar olmaktadı: lar. Halen para olmadığı için büyu' bir bina yerine simdilik sadece b' büro teşkili kabul edilmiştir. Büro nümüzdeki ayın bidayetinden faal yete geçerek aza kaydedecek, müsamereler tertip edecek ve «Çelik Kanat> isîmli haftalık bir gazete çıkaracaktır. (Mabadi 3 üneü sahifede) Vecihi B. Ufak bir kaza geçirdi Ankara 13 (Hususî) Bugün öğle üzeri tayyare ile Antalya'ya ge len Vecihi B. karaya inerken tay yarenin benzin tertibatı tıkanmış vc tayyare yere düşmüştür. Tayyaronin pervanesi kırılmu tekerlek Iâstikleri patlamış ve bu suretle sakatlanmıştır. Tayyare tamir edilecektir. Vecihi Beye hiç bir şey olmamıştır. Yeni sefîr M. Bohetman Evvelki gün Avrupa'dan şehrimize gelen Isveç'in yeni Ankara sefiri M. Boheman cenaplan bugünkü trenle Ankara'ya gîdecekth*. Sefir cenaplan Ankara'da Reisicutnhur Hazretlerme itunatnamesini takd^n edecek ve bir müddet Sefaret işlerDe mesgnl olacaktır. M. Boheman cenaplan ayni zamanda tsveç'i Bulgaristan'da da temsil edeceği için Ankara'dald islerini bitirdikten sonra Sofya'ya gidecektir. Amca Bey (Cemal Nadir Bey) ve ınaaa» dur: Acaba çıplak kadınlar dudak boyalarını, podra kutularını, lavanta tüplerini; erkekler para cüzdanla • 'rını nereye koyarlar? Çıplak bir kadının elînde zarif bir çanta pek «daaı üstünde saksağaln » misali olaca ğından elbise kalkınca, tabiî, el çanda ev eşyası pek tası da kalkar. Çıplaklık modasmuı hoşuma gidiyor. faydaları şunlar olabilecek: Palto, Güzel san'atlann pardesü, semsiye, baston, şapka, bu hendeseleşmelâstik, potin mrsızlığı; vesriyer dersi &evkalâde işidi; müstehcen resim yapmak m e ı V me yaradı! Zira lesi ortadan kalkacak! bana başlıbaşma Bizim «Amca Bey» e bile güzel bir alay mevzuu oldu. Bir altın dadiyorlar ! marı ele geçiren madenci gibiyim. Güzel erkek ve güzel kadın Bu mevzuun hangi tarafına kalem size göre nasıl tarif edilir? Birbir sallasam bir kaç karikatür kazanılerîne benzemelerini beğeniyor mtıyorum! Nasıl beğenmem?.. sunuz ? Çıplaklık, insanlarm rengârenk San'at kitaplan güzel kadın kumaşlarla örtebildikleri kusurlan ve güzel erkek için muayyen olçüler olduğu gibi meydana vuracağı için hoşuma gider. Lâkin bediî noktai na kabul ederler Halbuki benim hoşaraa giden h«r insan dünya güzelîdir. zardan çekilir sey değildir. Meselâ Ssvenler bizim bir an Sirkeci'y» Amca Beye bile çıplak insanlarla güzel diyorlar! tasavvur edin, bi, Kadınların er • mezbaha manza keklere, erkekle rası arzetmez rin kadmlara benmi?.. zemesini pek be Bu daha ziyade ğeniyorum. Bu Selim Sırrı Beye mes'ele hergün • ait b * mes'ele! h~ (Mabadı 4 üncu Bahifede) Asıl beni dusündüren nokta şuİWNKÜ'S'PÖR'FAAÜYETIİ Dün Sipahi ocağı sahasında Binicilik müsabakaları yapıldı! Koşular çok güzel oldu Lik maçlarında Ist. spor Vefa'yı 1 3 ile Kadıköyü'nde Fenerbahçe Perayı 1 3 yendi Mezar Kazıcılar AkaGündüz'ün Çok beğeneceğiniz Yeni şaheseri (Bu Toprağın Kızlan) m bi Kr misiniz?.. (Onlarm Romanı) m okudunuz mu?.. (iki Sünğu Arasmda) yı süphesiz hatılıyorsunuz. Ya ( Odun Kokusu), ya (Dikmen Yıl • dız) ?.. Aka bize yazdığı mektupta diyor kit «Mezar Kazıeılar'ı göndermek azereyim. Sizin nasd bulaeağıntzı bilemem. Fakat ben Mezar kazıeılar'ı «Bu Toprağın Kızlarn ndan, «Onlarm Romanı» ndan çok daha fazla güzel buluyorum. Ve bunun azerinde bütün eserlerimden ziyade çalıştım!» Ynkanda kadın . lar musabaka »mda bırincl ge len Melâhat Hanımm iki resmı, başta, sınl ar kekler musaba kasına ıştırak e den 12 yaşında Galatasarayiı bir çocuk, aşagıda s»bitler müsabakasından bir lntiba Dün şehrimizde müteaddlt spor hareketlerî olmuştur. Bunların başında Sipahi Ocağı tarafından ter na ve halkımızı at yetiştirmeğe, ata binmeğe alıştırmak gayesine matuf olan bu koşular çok rağbet bulrauştur. Sipahi Ocağı'nm geniş sahasın tip edilen ve sivil erkekler, hamımFSrt ve zabitlere mahsus bulunan atlı ko | da dün bu müsabakaları görmek i(Lutfen sahifeyı çevfrtnUt şular gelmektedir. At neslinin ıslahı