10 Kasım 1931 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

re vi Sahife 2 Lakerda, çiroz ve emsali. (Baş tarafı' birinci sahifede) haspa palamut vay! Senden, bi- zim meşhur lâkerdamiza taş çıkar- tan ne türlü çeşit nesneler yapı- lırmış meğerl Az dahı parmakla- rımızı da beraber yiyecektik... Bu ziyafelte yediğim balıklar, bana eski aşinaları hatırlattı: Rusyada o bulunduğum (esnada, bakkallarda, belki kırk elli çeşit olmak üzere, muhtelif usullerle istihzar edilmiş ( bizim lâkerda nevinden) balıklara tesadüf eder, alır, bunları bayıla bayıla yerdim. Zannederdim ki, bu tarz hazırla- nışlar, - siyah havyar gibi - sade Rusya balıklarına hastır. Meğer, değilmiş. Bizim balıkların beherin- den, birçok türlü müstahzarat yapılabilirmiş ki, hepsi de, çiroz gibi, lâkerda gibi meşhur nefa- setler haline gelebilirmiş. M. Weberman, bize, sofrada, evvelâ bunu ısbat etmek istedi. İsbat etti de... Meselâ, balıkçılık müstahzaratlarile en ileri gitmiş bir memleket olan Rusyanın dil- lere destan-bir müstahzar balığı vardır. Bu müstabzaranın rusca ismi, “balık, tır. M. Weberman bu wmüstabzarayı, Rusların, Türk- lerden öğrendiğini söyliyor. Ismi- nin balık olması da bunu ispat ediyormuş. Balıkçılığı kendine bir mefküre edinen ve balıklardan - bir sevgiliden bahsedercesine - aşk ve ibtirasla bahseden M. Webermann, bizim bu milli müs- tahzarayı unuttuğumuza çok tees- süf ediyor. Kılıçbalığı üzerinde, “balık, ı wsulile çalışmış. oMu- vaffakıyet son derece... M. Weberman, bizim balıkları son derece sevmekte, benimse- mektedir: Onlardan “bizim balık- lar,, diye bahsediyor. Kendisine Yunanistanda daha müsait şarait teklif olunduğu hâlde kabul etme- miş. Zira, bizim balıkları teteb- buatı için daha alâkayı calip bu- luyor. M. Weberman, bolşevik- liğin zuburundan evel, Rusya'da balıkçılık mütahassısı imiş. Sonra, kendi memleketinde ayni ihtisasla çalışmış. Muhtelif memleketlerde çalışmanın verdiği bir tecrübeyle diyor ki: — Buradaki balıkların müstah- zaraları başka memleketlerdeki- lere nazaran tamamile başka neticeler verebilir. Meselâ, uskum- ruyu, Rusyada aynı tarzda hazır- larsınız, buradakine kıyasla gene başka lezzet verir. Zira, içlerindeki bakteriler orada başka nevi, burada başka nevidir, Netekim, yogurt meselesi de aynı değil mi? Her memleketin yoğurdu başka lezzet- tedir. Işte, bunun içindir ki, ba- lıkçılığı Türkiyede O sanayileştir- mek isterken, fenni laboratu- arlara ehemmiyet veriyoruz. Esa- sen, dünyada, üç nevi balıkçılık müessesesi vardır : Biri, tatlı su balıkçılık müessesesi ; ikincisi tuz- lusu balıkçılık mektebi, üçüncüsü tekneloji kısmı. Biz, üç nevi mü- esseseyi de, aynı bina içinde bir- leştirdik. ( Teknoloji (Okısmında, yukarda bahsettiğimiz bakteri ve sair fenni meseleler tetebbu edi- lecek.) İşte, otomobillerle, balıkçılık müessesesine geldik. Bu, Damat Feridin Baltalimanındaki sarayı- dır. Maksada pek elverişli bir bina. Meselâ, bahçede bir dolam- baçlı kocaman havuz var. Burada tatlısu balıkları tecrübeler için öretilecek. oOHarem bahçesinin içine , kadınlar yıkansın diye, denizin oserbesçe girip çıktığı bir hamam yapmışlar. Bu hamam da tuzlusu havuzu hâline getirilmiş. Binanın içinde, on küsur oda, muhtelif çeşit müstahzaralar için imalâthanelere tahvil edilmiştir. Kiminde buz tesisatı, kiminde tütsüleme tetibatı, kiminde garip garip ocaklar, kiminde sırf ba- Jıkçılığa ait bir kütüphane. Mus- takbel türk balıkçılık mütahassısı gençlerin çalıştığı laboratuarlar. © Fakat, henüz, - para noksanından - inşaat ve tesisat nihayete erme- miştir. Nihayete ererse, bu mües- sese fenni balıkçılığımızın erkânı harbiyesi mesabesinde olacak. Maarif vekili Esat bey Izmirde teftişatını ikmal etti Izmir 9 (Hususi) — Maarif ve- kili Esat bey mektepleri ve maa- rif müesseselerini ziyarete devam ediyor. Vekil bey burada tetki- katından memnun kalmıştır. Yarın İzmir civarındaki diğer vilâyetleri gezecek, sonra İstanbul ve Trak- yaya gidecektir. Manisa, 9 ( Hususi ) — Maarif ailesi namına maarif müdürü Ek- rem bey, İzmirde bulunan maarif vekili Esat beyi buraya davet etti. Vekil bey, yarın buraya gelecektir. Ankara 9 (Hususi) — Maarif vekili Izmir, Manisa, Balikesir, Bandırma mekteplerini teftiş ettik- ten sonra cuma günü Bursaya vasıl olacaktır. Yeni kanunlar Dahiliye vekâleti bir çok lâyihalar hazırladı Ankara 9 (Hususi) — Dahiliye vekâleti (o tarafından (| hazırlanan kanun lâyıhalarından yapı, yollar, ekalliyetler,cemiyetler, iskân, iane derci, emvali şahsiye sicilleri, nüfus, polisin vazife ve salâhi- yetleri,idarei hususiye, ecnebilerin yapamıyacakları sanatler hakkın- daki kanunlar bu sene mecliste müzakere edilecektir. Belediye daimi encümenlerinin salâhiyetlerinin tevsii hahkında da bir kanun lâyıhası yapılıyor. Karahisar maden suyu Ankara 9 (Hususi) — Hilâli- ahmer cemiyeti, Berlin sefaretimiz vasıtasile alman hükümeti tara- fından tavsiye ediler en meşhur su mütahassısı doktor Sehereri Karahisar suyunu tetkik için davet etmişti. Doktor tetkikat yapmış, Neticede bunun birinci sınıf ma- den sularından olduğuna dair rapor vermiştir. Manisa avukatları yeni harflerden imtihan oldular Manisa, 9 (Hususi) — Buradaki avukatların hepsi yeni harflerden imtihan edilerek şehadetname aldılar. Arzuhal encümeni reisliği Ankara 9 ( Hususi) — Arzu hal encümeni riyasetine Kayseri mebusu Tevfik bey intihap edildi. Muğla ormanlarında yangın Muğla 9 (A. A.) — Muğlanın Göktepe ormanlarında yangın çıkmışsa da alınan tedabir ve merkezden gönderilen kuvvetlerle M. Webermann, aynı zamanda tafsilât veriyor: — Türkiye balıklarının dikkati en calip ailesi, uskumru balığının dahil olduğu (lâtince tabirile ) scomberidae ailesidir. Ticari nok- tai nazardar, bu, büyük bir istik- bal vadeder: Uskumru, palamut, amcazadeleri kılıç hep bu fasile- dendir. Sordum: — Sırf Türkiyeye has balıklar var mıdır? — Belki vardır. Fakat, ticari kıymetleri noktasından dikkati celbetmemiştir... M. Webrmann, bir an tereddüt etti. Ağzında bir bakla vardı, belli... Işte, çıkardı: — Havyar dünyanın sade bir yerinde çıkar: Rusyada... Zira, siyah havyarın çıktığı “Mersin, balığı, sade Rus sularında bulu- nur. “Mersin, diğer sularda en- i Hudut haricine | Agop Apikyan memleke- | — timizden çıkarılacak Ankara 9 — Hainane bir mak- satla Bükreşe gitmek üzere İstan- buldan geçerken yakalanarak inti- har eden Herant Canikyana muavenet ve iştirak ile maznun Kayserili Agop Apikyan hakkın- daki tahkikat neticelenmiştir. Muhtelif mahallerde yapılan tetkikler o Apikyanın, Canikyanla münasebeti vapurda başladığını, komite işlerile ve sui kastle alâ- kası oOolmadığını göstermiştir. Ancak Agop Apikyan müsaadesiz ecnebi toprağına geçmiş olduğun- dan hudut haricine çıkarılması Dahiliye o vekâletinden Istanbul vilâyetine tebliğ edilmiştir. Başvekilin nutku Ankara 9 — Ismet paşanın mecliste irat edeceği nutkun teehhürü ibtimali vardır. Bu tak- dirde başvekil hükümetin icraat ve tasavvurlarını millet vekillerine dahiliye vekilinin tetkik seyaha- tinden avdetini müteakip izah ve beyan edecektir. Trakyada kooperatif teşkilâtı « Edirne 9 — Edirne merkezin- den sonra Keşan, Uzunköprüde de kooperatif teşkilâtı yapılmış, Kavaklıda da teşkiline başlanmış- tır. o Nahiyelerde £ Çöpköyünde kooperatif teşkilâtı ikmal edilmiş ve Paşalı Yakup efendi isminde bir zat intihap olunmuştur. Diğer nahiyelerde de koope- ratiflerin teşkili için esaslı faali- yete geçilmiştir. Vali ve belediye reisleri Ankara 9 (Hususi) — Vali ve belediye reisi vazifesini ifa eden valilerden belediye reisi ücretinin kesileceği söyleniyor. Manisada tütün satın alınıyor Manisa, 9 ( Hususi ) — İnhisar idaresi tütün satın almağa başla- mıştır. 46 mağaza 'kâmilen yandı Kavala 9 (Hususij — Dün gece Karanos ocaddesinde, o bidayet mahkemesi karşısındaki barakalar grupundan yangın cıkmış, ateş, süratle mücavir iki caddeye sira- yet ederek ancak sabaha karşı söndürülmüştür. Karanos caddesinde o 23, Omonya caddesinde 2 ve Fran- sız cumhuriyeti caddesinde 4, mağaza tamamen yanmış, 17 dükkân da hasara uğramışlır. Hasarat iki buçuk milyon drah- mi tahmin edilmektedir. Yangının kasten ika edildiği şüphesi hasıl olduğu cihetle, bir kunduracı tevkif edilmiştir. derdir: Faraza, ingiliz balıkçıları bir sene zarfında ancak yedi se- kiz adet “mersin, avlıyabilirler. Nadir olduğu için, “mersin,, balı- ğın kıral balığı derler. Bunu, merasimi nabsusa ile kırala takdim ederler. İşte, bu ender balığın Rusya'dan maada mebzulen bulunduğu yer Türk sularıdır. (o Binacnaley, Türkiye, sınaileşmiş (balıkçılık (o sayesinde bir havyar istihsali memleketi olabilir ve Rusyanın havyar mo- nopolüne iştirak edebilir. M. Webermanın, profesyonel bir balıkçı, amatör bir konsolustur; Estonya fahri konsolosu. Rica etti: — Aman, siyasi mesleğimi na- zarı itibara alarak bunu yazmıyın. — Bizim de gazetecilik mesle- gimizi nazarı itibara alarak bu ifşaatımızı oyazmama Omüsaade ediniz! - dedim. oO(Vâ - Nü) Kıbrıs kıyamı Yeniden bazı hadiseler oldu 400 kişi nefyedildi Londra 9 (A.A.) — Kıbrıstan gelen haberlere nazaran Fama- gustadaki en büyük Ingiliz me- murunun resmi ikametgâhı yakıl- mıştır. Son ısyanın muharrikleri, müebbet nefye mahküm edilmiş- lerdir. 400 şüpheli şahıs nefyedil- miştir. Kahire 9 (A.A.) — Beruttan bildirildiğine göre, memurlar Kıb- rısa silâh gönderilmesine mani olmak için Akdenizin şark sahil- lerini sıki bir surette tarassut etmektedirler. Memurlar, o ayni zamanda silâh mağazalarını da tarassut altında bulunduruyorlar. Selânik yahudileri ve Kıbrıs Selânik 9 (A. A.) — Kıbrısta vukua gelen son hadiseler esna- sında telef olmuş olan Kıbrıslı- ların istirahatı ruhu için dün, dini bir âyin icra edilmiştir. Bütün yahudi teşkilâtları mümes- silleri âyinde hazır bulunmuşlar ve kiliszlerdeki lâhitlere çelenkler koymuşlardır. Yahudi bir hatip, Yunaristan yahudilerinin Kıbrıslılar lehindeki milli harekete iştirak etmekte ol- duklarını söylemiştir. Dün bütün Selânik halkı, Kıb- rısın Yunanistanla birleşmesi le- hinde şehrin bir çok kliselerinde nümayişler yapmışlardır. Binlerce halk, adanın istihlâsı için müca- dele ederken ölenlerin hatırasını tebcil için yapılan muazzam dini nümayişlerde hazır bulunmuşlardır. Atina 9 (Hususi) — Londradan gelen haberlere rağmen Kıbrısta vaziyet, daima karışıktır. Amo- hastoda bir asiler gurubu, en yüksek (o mülkiye omemurlarının evini yakmıştır. Sürgüne gönderilenler Atina, 9 (Hususi) — Cebelüt- tarikten bildirildiğine göre sür- güne gönderilen Kıbrıs metrepo- litlerini hamil bulunan Tönen Maltadan geçerek Cebelüttarike gitmiştir. Kıbrıstan müebbet nefye gönerilenlerin adedi dört yüzü bulmuştur. Komünistler Sofyada nümayişçiler dağıtıldılar Sofya 9(A.A) — Dün akşam, Rus ibtilâlinin 15 inci yıl dönümü münasebetile komünisler nümayiş icrasına teşebbüs etmişlerdir . Polis bir çok içtimalaları dağıt- mış ve elli talebeyi tevkif etmiştir. Bu talebe, dün gece serbest bırakıimıştir Padouene varoşunda 600 kadar komünist nümayiş icrasına teşeb- büs etmişlerdir. Polis, bunları dağıtmak için havaya ateş etmiş- tir. Iki komünist yaralanmıştır. Süveyş kanalı memurlarının maaşları Kahire 9 ( A. A, ) — Süveyş kumpanyasının, memurlarının üc- retlerini altın olarak tediyeye karar vermiş olduğu istihbar kı- lınmıştır. Bu suretle memurların maaşları yüzde 30 nisbetinde art- mış olacaktır. Maamafih, diğer taraftan ücretlerin önümüzdeki kânunuevvel ayının birinden iti- baren yüzde beş nisbetinde ten- kis edileceği haber verilmektedir. Dün Muhiddin beyle uzun müddet görüştü Dün sabah şehrimize gelen M. Yansen saat üç buçukta beledi- yeye gelerek vali Muhiddin beyle görüşmüştür. Bu mülâkat, saat altı buçuğa kadar devam etmiştir. Içtimada belediye reis muavini Hâmit bey de hazır bulunmuştur. M. Yansen Muhiddin beyin nez- dinden çıktıktan sonra gazete- cilere İstanbul plânının yapıl ması için kendisine belediyenin teklifte bulunmadığını, maamafih böyle bir teklifi memnuniyetle kabul edeceğini, Istanbulu çok eskiden tanıdığı için şehrin plânını bilerek, severek yapacağını söy- lemiştir. Muhiddin bey de, profesör Jansenle plân meseleşi etra-ında görüşmediğini, bu ziyaretin daha ziyade bir nezaket ziyareti ol- duğunu, kendisile şehirlerin ne şekilde imarı lâzım geldiği hak- kında umumi basbuhallerde bu- | lunduğunu söylemiştir. Muhiddin bey stadyom mesele- sinin halledildiğini,fakat arsa sahip- lerinin fahiş fiat istemelerine imkân vermemek için yerini söy- lemek istemediğini ilâve etmiştir. Pahalı değil mi? Et meselesi hakkında Muhiddin bey ne diyor? Et fiatlerinin pahalılığı şehir meclisinin son içtimamda esaslı şikâyetlere sebep olmuştu. Mu- hiddin bey bu mesele etrafında gazetecilere: — Etin bahalı veya ucuz olması şahsa göre değişir. Meselâ et on kuruşa satılsa cebinde on kuruş olmayan adam alamadığı için eti bahalı bulur.. demiştir. Otomobil kazaları Şoför Zekeriya isminde birisi dün Tophanede yolcu salonu önünde bir otomobilin altında kalarak başından ağır surette yaralanmıştır. Diş doktoru Karnik efendi dün Sirkeciden geçerken bir kamyonun altında kalarak yaralanmıştır. Yangın başlangıcı Beyoğlunda Zerdali sokağında oturan Yıldız hanımın evinden yangın çıkmışsa da sirayete mey- dan verilmeden sön dürülmüştür. Göztepede (oOÇukur (oçeşmede sütçü Kasım ağanın evinden yan- gın çıkmıs , evin bir kısmı yan- dıktan sonra söndürülmüşti anmanın nn Mısır mili bankası Kahire 9 (A.A.) — Ingilterede altın mikyasının ortadan kaldırı - larak (o milli bankanın maruz kalmış olduğu müşkülât, kâğıt para ihracı için hükümetle aktedil- miş olan itilâfın 1 kânunusani tarihinden itibaren altı ay daha temdrdi şayiasından iktiham edil- miştir. Itilâfn ame, Oo bankanın — ihtiyat akçesinin kısmen İngiliz devlet eshamından terekküp edebilece- ğini derpiş eylemektedir. Alman milliyetperverlerile komünistler arasında arbedeler Magdeburg 9 (A.A.) — Müfrit | milliyetperverlerle komünistler ara- | sında müthiş bir arbede olmuştur. Kavgacıları ayırmağa giden polis- ler, tüfek ateşile karşılanmışlardır. Bir çok yaralı vardır,altı kişi tev- kif olunmuştur. üzüm, incir piyasasi Izmir 9 ( A.A. ) — Bugün 35 kuruştan 60 kuruşa kadar 1165 çuval üzüm ve İl kuruştan 22 kuruşa kadar 4616 çuval incir ve 810 kuruştan 900 kuruşa kadar 266 okka afyon satılmıştır.