10 Kasım 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
SALI 10 TEŞRİNİSANİ 1931 6 nc sene, No. 2065 * NUSHASI 5 KURUŞTUR İngiliz Iktısadi Vaziyeti Yeni İngiliz kabinesinin iki İkühim mevkilerinden birine e. Sir John Simon da Ha- iye Nazırı oldu. Son zaman- İlra kadar İngiliz kabinesinde İl Başvekâletten sonra en ehem- Miyetli mevki ye Nazır- ğı idi. Vaziyet şimdi değiş- Miştir. Gerek cihan buhranı, ve ge- tek İngiliz iktısadiyatının bir İl #önüm noktasmda bulunması İldolayısile Maliye Nazırlığı her Mazırlığın fevkinde bir ehem- üyet kespetmiştir. e Bunun indir ki kabine teşkil edilir- Ken, Maliye Nazırlığına kimin #eçeceği bütün dünya tarafın- dan merak ve alâka ile beklen- | işti. Mİ Bu nazırlığa, o Cbamber- İkine'in tayin edilmesi, İngiliz ğı yes mete bir işarettir. İn- in bugün karşılaştığı &n mühim mesele, 8 ti- Saret ve himaye meselesidi İİ İngiltere 1846 senesinden beri Werbest ticaret usulünü tatbik *imektedir. 19 uncu asrın or- İalarına o doğru o Cobden'ler dohn Bright'ler tarafmdan mü | dafan edilip te İngilterede bir “in halini alan bu sistem, ci- m: yeni iktısadi şeraiti için- de İngiltereye elverişli gelme- Meğe başladı. z t ticaret hal Vi meşhurdur: Terbest ticaret sistemi, bir de- Yin dünyaya meydan okuması Kabilindendir,, demişti, Ve fil ika: 19 uncu asrın ortalı İl fmda İngilterenin sanayii di- ğer memleketlere nisbetle o derece ileride idi ki, . İngiltere Tanayi ve- ticaret- sahasında Bismark'ın dediği gibi bir dev tayılabilirdi. İngiltere bir dev vaziyetin- e kaldıkça, serbest ticaret u- ördü ki, serbest ticaret İktısadi sahadan çıkarak; hissi #ahaya intikal etmiş ve adeta in haline girmişsi. Serbest ti- Siretin his ile alâkası olmayan ir iktisat meselesi olduğuna İngilizleri inandırmak için ara- İ dan koca bir harbi umumi ve bir de cihan buhranı geçti. Bununla beraber, serbest ticaretten ayrılmak fikri, harp- en evvel ileri atılmıştır. Ve ilk ileri atanlar da Jo- Seph ——— Ancak rlaine, İngiliz impara- torluğunun iktisadi vahdeti na una bunu terviç etmişti. Vic- ia devrinin son gelen imper- rr olan Chamber- ine, İngiliz müstemlekelerin- den bir devlet-yaratmak iste Mişti, Ve himayeyi de ilk adım vlarak ileri sürüyordu. tur. Ve himaye fikrinin mü YevviçleriMuhafazalcirlar, sleyhtarla hı da Liberaller olmuştur. Harbi w- üm cihanın iktisadi vaziyetini bütün değiştirdi. Ve bununla İn İİ #iltere'nin de rolü değişti. Avrupa- nin her memleketi himaye usulünü etti. İngiltere'nin ticaret ve İ hesap müvazenesi alt üst oldu. Bir #amanlar imparatorluğun vahdeti Mamma himaye usulünü terviç eden z " Bee mağ kadderatları biribirine bağlı olarak rimiştür. İntihabatta Liberal fır ler arasında kalan ve himaye me- inde ancak bir dereceye kadar İki muamma: İmar plânı ve Stadyum.. Bunda söylenemiyecek ne var? Devlet esrarımı faşedilmiş olacak? Dün Muhiddin Bey M.Yansenle 3saat ko- nuştu. İmar plânı için bütçeye ancak 932 de tahsisatkonacak. M. Yansen nediyor? Stadyum meselesine gelince, Muhiddin Bey : “Bu iş bitmiştir, diyor ve Plânın Yansene yaptırılması esas itibarile kararlaş- mıştır; mukavele imzalanacak... İstabulun imar plânının da Ankaranın plânmı yapan pro- fesör Jansene yaptırılıp yaptı- rılmiyacağı son günlerde bir çok neşriyata yol açtı. İstanbul plânı için belediyenin noktayi nazarı beynelmilel şehir müta- hassısları arasmda bir müsaba- ka açmak idi. Fakat Ankara- dan gelen son haberler İstan- bul plânını da hükümetin M, Yansene yaptırmak kararı ver. diği merkezindedir. Mütahas- sıs ile henüz resmi o mukavele imza edilmemekle beraber İs- tanbul plânımın da M, Yansene yaptırılacağı anlaşılmaktadır. Alman Mütahassıs yaptığı temaslardan sonra dün şehrimize geldi. Vali Muhiddin Muhiddin Bey vermiştir. Ayağından rahatsız olan ve bir haftadır makamma gelmeyen Muhiddin Bey dün Yansene mülâki olmak üzere iştehası kabaracak arsa sahiplerinden bahsediyor Bey belediye mektupçusu Ha- lük Beyi sabahleyin Haydarpa şaya göndererek M. Yansene saat 15,30 da belediyede görüş mek üzere kendisine randevu saat 15 te belediyedeki maka- muna gelmiştir. M, Yansen sa- at 15,30 da Muhii Beyi zi- yaret etmiştir. Bu mülâkat üç (Devamı 6 ıcı sakiiede) İstanbulda et ucuz mu, pahalı mı? Belediyedekiler : “ Sokaklarda satılan ucuz koyunlar başka, mezbahada kesilen et başka! ,, diyorlar Şehrin et ihtiyacı meselesi ve fiatlerin yüksekliği son şe- hir meclisi içtimaında hayli ha raretli münakaşa ve şikâyetleri mucip oldu. Bir çok aza mütte fikan etin pahalı olduğunu ifa de ettiler. Filvaki et, şehir dahi linde veyakın vilâyethududu da hilinde muhtelif fiat farkları ar zetmektedir. Meselâ koyun eti 45 kuruş ile 90 kuruş arasında tahalüf etmektedir Buna rağ- men sokaklarda 30 okkalık ko- yunlar 3 liraya satılmaktadır. Et ve koyun işlerile alâkadar mahafilde yaptığımız tetkikata nazaran, son zamanlarda şehir de 3 liraya kadar koyun satıl masının sebebi şudur: Anadolu dan Trakyaya son günlerde ba- zı ağiretler geçmektedir. Bun- lar İstanbulda tevakkuf ettikle ri iki gün zarfında ellerindeki hayvanları satmaktadırlar. Bu (Devamı 6 ıncı sahitede ) berlaine'in Maliye hazırlığına tayin nok- edilmesinin ehemmiyeti de bu tadadır. ü İngiltere'de himaye fikrini ilk ileriye süren © Goseph Chamberlaine ile arasında aile rabr- tası olan bu devlet adamı, Muhafa- zakârlar arasında bile koyu himaye- & olarak tanınmıştır. Binaenaleyh ükümete müzahir olan Muha- fazakâr ve Liberal fırkalarınm mev. cut şerait altımda bazı gümrük tari- il, Muhafazakâr © fırkanın bile sağ feleri tatbikine taraftar oldukları yalnız yeni İngiliz hükümetinin de- | aşikâr olmakla beraber, gerek Mu- hafarakir ferka ve gerek Liberaller arasında da tatbik edilecek hima- yenin derecesi — hakkımda ayrı ayrı fikirler vardır. Ve Neville Cham- cenalr zümresi bu noktada galebe çalmış demektir. Bu tayin karşısn- da İngiltere'nin yakın istikbalde ta- kip edeceği iktısadi siyasetin mahi- yetini anlamak müşkül değildir. Ahmet ŞÜKRÜ Maarif vekilinin Teftişleri Esat B. Bursa, Edirne ve Konyaya gidecek ANKARA 9 (Telefonla) — Maarif vekili Manisa ve İzmir mekteplerini teftiş ettikten son ra Balıkesir ve Bandırmaya geçmek üzeredir. Cuma günü Bursada bulunacaktır. Vekil B. Bursadan Edirneye geçecek ve burada teftişlerini ikmal ettik- ten sonra Konyaya gidecektir. Vekil Beyin İzmirdeki teftişleri İZMİR, 8 (A.A.) — Şihri- mizde bulunmakta olan Maarif vekili Esat Bey bugün öğleden evvel Valiyi, müstahkem mev- ki kumandanlığını , belediyeyi ve Cümhuriyet Halk fırkasını ziyaret etmişler, bilâhara be- beraberinde vali Köâşim Paşa, Maarif müfettişi umumisi Hik met ve teftiş heyeti reisi Rıd- van ve kalemi mahsus müdürü (Devamı 6 ıncı sahifede) Hudut harici Agop Apikyan n memle- ketimizden çıkarılacak ANKARA, 9 (Teletonla) — Hüinane bir maksatla Bükreşe gitmek üzere İstanbuldan eg- çerkön yakalanarak intihar &- den Herant Canikyana muave- net ve iştirak ile maznun Kay- serili Agop Apikyan hakkında ki tahkikat , neticelenmiştir. Muhtelif mahallerde yapılan tetkikler Apikyanın, Canikyan Ja münasebeti vapurda başladı- ğını, komite işlerile ve sui kast Je alâkası olmadığını göstermiş tir. Ancak Agop Apikyan mü- saadesiz ecnebi toprağına geç- miş olduğundan hudut haricine çıkarılması Daihliye vekâletin- den İstanbul vilâyetine tebliğ edilmiştir. "Ankara yerinden oyna mıştı. Sakaryada Türke za- feri mukadder kılan Mus- tafa Kemal geliyordu; Kırk lareli meb'usu Doktor Fuat Bey bu büyük günün hatı- rasını tebcil için ter temiz bir maksatlâi Mustafa Ke- malin küçük kıtada fotoğ- rafımı yaptırmış, arkadaşla- ra dağıtıyordu. VEHBİ HOCA (Konya) bir arkadaşın göğsünde gö- rünce: Abidei asnamdan mı oldunuz... Dedi. Orada bulunan KARA VASİF BEY çatkm bir çehre ile hocadan daha ileri giderek: — Ayıptır bir adamın #o- toğralım rozet diye tak- mak; bu ne kadar abes şey demişti, Ferit Bey (Çorum): Çoş- kun bir heyecan ve pürga- z K mmm Bütün bu vak'aları yakında | Başvekilin Nutku ANKARA 9 (Telefon) İsmet Paşanın Mecliste irat edeceği nutkun teahhuru ih timali vardır. Bu takdirde İİ Başvekil hükümetin icraat ve tasavvurlarını millet ve- killerine Dahiliye vekilinin tetkik seyahatinden avdeti ni müteakıp izah ve beyan edecektir. Baremde Tetkikat Bütçe Encümeni tet- kike başlıyor ANKARA 9 (Telefonla) — Meclis encümenleri faaliyet. geçmişlerdir. Maliye encümeni bugünkü içtimamda geçen içti madan müdevver evrakin tasni 6i ile meşgul olmuş ve bir faa- liyet programı çizmiştir. Büt- i rak cumartesi, pazartesi ve per şembe günleri heyeti umumiye içtimalarından evvel ve sonr toplanmaya karar vermiştir. Bütçe encümeni ilk iş olarak baremlerin'mtaş bütçelerine in tikal etmemek şartile sınıf ve mertebeleri üzerinde tetkikat yapmaya karar vermiştir. Yazan : Edirne Meb'usu Mehmet Şeref > Sir Şeref Bey (Edirne) zâp bir lisan ile mükabele etti: — Vatanı kurtaran MUS- 'TAFA KEMAL'ın tasviri- ni sade benim değil, karı- mın göysünde bir pandan- tif yerine taşıtmak, ona seç de etmek benim dinim ol- muştur. okuyacaksınız. da daha i MALATYA 9 (Dahiliye veki line refakat eden bâşmuharriri- mizden) — Üç gündür demiryo Ju üzerinde Anadolunun içerile rine gidiyoruz, İşte şimdi saat 16 da Malatyaya vardık. Vali, ! belediye reisi, Halk Fırkası re- isi ve daha bazı zatlar Dahiliye vekilini bir saatlik mesafeden karşıladılar. Orta Anadolunun sarp yollarını, 15sız ve kuru sa- halarımı bir daha gördükten, bu ralarda âdi vesaitle seyahat et- menin müşkülâtını düşündük- ten sonra insan cümhuriyetin şi mendifer politikasını daha ziya Sahip ve Başmuharriri Siirt Meb'usu MAHMUT Umumi Neşriyat ve Yazı Müdürü ETEM İZZET yi Memleketi iyi tanırsak ihtiyaçlarımızı ölçeriz.. de seviyor ve ona sarılıyor. Konya ovasında, Ereğlide, Ka- ramanda, depolarda ve örtü alt larında bulunanlardan başka yer yer azim buğday kümeleri ögrüyoruz, Sevkiyat için vagon bekliyorlar. Bu arahk buğday fiatleri biraz yükselmiş, altı ye di kuruşa kadar satılabiliyor, Yunanistan da alıcı imiş, hal- kın yüreğine bir az su serpil miş. Demiryollar müdiriyeti halkın mühtaç olduğu vagonla- rı bir an evvel gönderirse en iyi (Devamı 6 ıncı sahifede) Rumlar bir vali kona- ğını daha yaktılar! İngilizler Kıbrıs Rumlarına şiddetle yüklenmiye başladılar Rumlara yakılan konakların yeniden inşası için ağır ceza vergileri tarhedildi Kıbrıstan gelen malümat, kı yamın umumiyet itibarile bas- tırılmış olmasına rağmen, yer yer hâlâ devam etmekte oldu- ğunu bildirmektedir. Dün Lon dra tarikile gelen bir haberde Famagusta'daki en yüksek İn- giliz memurunun evinin de ya kıldığı * bildiriliyor. Famagus ta Namık Kemal Beyin menfa sı olmakla meşhurdur. Diğer taraftan gene İngiliz menabiinden bildirildiğine gö- re, yakılan binaların tekrar in- şası için Kıbrıs hükümeti, Rum ahaliye yeni bir vergi tarhet- meğe karar vermiştir. Türkler ve Rum memurlar müstesna olmak üzere bu vergiyi bütün / Rum ahali verecektir, Vergi | belediyeler marifetile toplana- cak. Bu meyanda Lefkoşa şeh- rinin belediyesine 20 bin İngi- liz liralık bir vergi tarhedilmiş tir, Bir konak daha yandı LONDRA, 9( A.A.) — Kıbrıstan gelen haberlere naza ran Famagusta'daki en büyük İngiliz memurunun resmi ika- metgâhı yakılmıştır. Son isya- nın mubarrikleri, müebbet nef- ye mahküm edilmişlerdir. 400 şüpheli şahıs nefi edilmiştir. Selânik Yahudileri ve Kıbrıs SELÂNİK, 9 (A.A.) —Kıb rıs'ta vuku gelen son hadiseler esnasında telef olmuş olan kıb- rıs'lıların istirakatı ruhu için dün, dini bir âyin icra edilmiş- tir. Bütün yahudi teşkilâtları mümessilleri âyinde hazır bu- lere çelenkler koymuşlardır. iniz i Ee Kıbrıs ihtilâlini teskine çalışan yerli askerler Yunmuşlar ve kiliselerdeki lâhit | Yahudi bir hatip Yunanistan yahudilerinin Kıbrıslılar lehin- (Devamı 6 ıncı sahifede) 2 inci sahifemizde Kıbrisı İngilizler nasıl işgal ettiler?..
