10 Kasım 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SEKiZiNG SENE No. 2698 Sahip v«s Başmuharriri r VfJIMUS rsJADt* ~.~•... İDAREHANESİ: dairei «ahsasa f*Telgraf: İstanbul Cumhuriyet Posta kufusnt N° 246 TAİafnn • Başmuharrir : 22366 : Idare müdürü 22365. Matbas 30473 mhuri istanbul şehrinin plânı SALî 10 TEŞRiNiSANi 1931 ABONE ŞERAİTİ f MOODET: İTÜRKİVE İÇİNİ HARİÇ İÇİN l* Seneliği : 1400 Kr. : 2700 j 6 Aylığı| 750 Kr. | 1450 İ 3 Aylığı | 400 Kr. j 800 Kr. NOshası her yerde Uç Aylıklar Kânunuevvel Bidayetînde Verilecek ^g l l l l l l l l l l l l ı a * " " »,•• = 5 Kornştar » Servet ve sefalet Kucak kucağa \Maraf Franstz muharrîri Stephane Lauzanne NetvYork'ta baltt • navor, ve aynen naklettiğimiz makalesinde iftVaarfî buhran içlnde Amerikan hayatmt canlandtrtyor. Kari • lerimlz Amerika'nm ne ha'de bafanduğunu bSyte salâhiyetli bir kalemden SŞrenmekten metnnan olacaklardtr diye daşundak:] Dört beş senedenberi NewYork'u tekrar görmemis olanlara göre, bu muazzam beldede bir değisiklik vaki olduğu şüphesiz görünecektir. Gökkazyan namı verilen, Eyfel kulesi kadar yiiksek binalann gittikBir müddettenberi Ankara'da buçe mütezayit irtifamdan bahsetmek lunan şehircilik mütehassısı maruf istemivorum. Bînaların cesameti, profesör M. Herman Yansen dün safazla bir ehemmiyeti haiz değildir. bahki trenle şehrhnize gelmiş ve Maksadım, bu şehir içinde kayna Park otele mmîştir. san, müteharrik ve mütemevviç, Profesör kendisile görüşen bir mumüzdahim haîktan bahsetmektir. harririmize evvelemirde Ankara hakBinalann, hissiz taş duvarları arka kındaki intibalarmı anlatmıştır: sında, insanların, ruhuna aramak, Profesör'ün Ankara hakkındaki secmek lâzımdır. tste NewYork'ta intîbalart değişen sey bu ruhtur. NewYork'un Dün Ankara'&an jehrtmlze gelen ve derhâ « Ankara enerjik ellerde vâsi ve ruhu eski rub degildir. Belediye üe temasa geçen mefhur jeu4t şümullü bir şekilde terakki etmek • Evvelce NewYork ahalisinîn fadlik mütehtustsı Mimar Yansen tedir. Son zamanlarda Sofya ve Belnk al&meti, zahîren maddî ve ma ve karakteristik bir sehir halini ala • grat şehhIerinde de imar faaliyeti nevî saadeti idi, bilfarz, kîbar âle • caktır. başlamıştı. Fakat bu şehirlerin hiç mine mensup bir kadın, bilmeksizin, Ankara'da hükumet adamlarmın birisi Ankara'ya yaklaşamamıştır. trende, bir amelenin yanına oturabida memleketi imar için çok yakm • Bundan başka Ankara'nın tabiî manlirdi ve bu ameleyi orta halli bir indan alâkadar olduklarmı memnunizarası da çok güzeldir. Coğrafî vasan zannederdi. Çünkü; bu işçinin yetle gördüm. Bir şehrin insasında ziyet asrî ve modern bir şehrin inyakalığı, en titiz bir moda meraklısıyalnız beldenin güzelliğini düsün • şasına çok müsait bulunmaktadır. Annı bile memnun edecek kadar temiz {Mabadi 4 uncü tahıfede) kara pek yakında çok şayani dikkat ve mükemmel idi; kravatı kusursuzdu, ayakkapîarı mevsime münasip, rahat verecek şekilde zarif idi. tş • çinin, şekil ve siması, ortalığa, mü reffeh ve rahat yasamaktan mütevellit bir sevînç neşrediyordu. Bugün NewYork'ta: Yırtık elbise giymis, göğsü bağrı açık, perişan kıyafetli, miskin tavırh, köhne esvablı inaan * larla yanyana, omuz o m u n geliyorsunuz. Bu biçareler. slze, mahruraiyet ve haset dolu meyus nazarlarla bakıyorlar. Servet ve samana boğulmuş bu kocaman beldenin üstünden sefalet geçti. Sanki servetle »efalet burada kucaklastı. Buraya gelirken sefalit, kendisinin tabiî maiyyeti olan paçavraları da beraber getirdi. Mimar Yansen geldi ve belediye ile temasa geçti lumatı alarak çahşmağa başlıyaca) ükbaharda tekrar İstanbuFa gelecek Üç aylıklar Aybaşmda tevziata başlanacaktır Defterdarlık uç aylıkların tevziine kânunuevoelin btrinde başlıyacaktır. Mütekaidin, eytam ve eramil maaş tevzia • tı Malmüdürlüklerine devre dildikten sonra üçüncü defa olarak yapılacak olan bu tevziat diğerlerinden daha muntazam olacaktır. 30 güzide arasında bir anket: 6 Nakiye H.öldükten sonra Yakılmıya muhalif! «Kat'iyyen istemem. Bir yığın kül haHne inkılâp etmef' arzu etmiyorum!» Belediye binasmın üçüncü katında, Daimî Encümen salonundayız. Nakiye Hanımefendi, Ada'lı Avni Bey, encümen azasından bir başka zat ve ben, o kadar! Nakiye Hanım sağ elinde bir mürekkepli kalem, sol elinde bir sigara kendi yazdığı cevaplan son bir kere daha tetkîk ediyor. Encümen azaları hararetli bir mübahase ile mesgul. Satın almacak bir ecza mes'elesi mevzuubahs. Muha tabı Avni Beye tasarrufa kendilerinden başka kimsenin riayet eîmedi • ğini söylüyor, det yanıyor: Halbuki bize ne değil mi, efendim? Biz de onlar gibi düşünebili riz. Evvelki sene şu tahsisat kırk beş bin Iira idi. Geçen sene 35,000 liraya indirdik, bize bir teşekkür eden bile olmadı. Bu sene hiç şüphesiz 15,003 Iira yapacağız, gene kimse aldırmıUaruf terbfyecüeTimUsden, Şehfr Meclisi yacak. | azası Nakipe Hanımefendi dığını düşünüyorum. Kapı vurula • Bu şikâyetlere bakarak velevki tstanbul şehrinin meclisi idare azası I rak içeri bir kâtip giriyor. Nakiye UJabadi 4 üncü »ahifede, olsun • dünyada dertsiz insan olma M. Yansen, eski plânı ve icap eden ma Amerika yolunda ttalya Hariciye Nazırı hareket etti Napoli 8 (A.A.) Hariciye Nazırı M. Grandi Roma'dan Napoli'ye gelmiş ve Nevyork'a gitmek üzere Conte Grande atlantiğine binmiş • tir. ttalyan gazeteleri bu mü nasebetle yaz* dıkları uzun W Grandi makalelerde «^•ıKure Nazırının Vaşmgton seyav^"^n» ttalya ile Amerika arasında mevcut derin dostluk rabıtalanndan ehemmiyetle bahsetmektedirler. Bir facianın hikâyesi Ete narh konmalı! Celepler hem bunun, hem de mezbaha . resmL *n indirilınesinî Zevcesini öldüren muallim Şevket Beyin muhakemesine dün başlandı Evvelce NewYork'ta iki sene müddetle ikamet ettiğim halde, en fa kir ve miitevazi mahallelerde bile, velev bir defa olsun bir dilenciye rasgelmemiştim. Bugün sokakta on adım atamıyorum ki, yanıma bir dilenci gelmfsin, bana, sert bir sesle şu hitapta bulunmasın: « Açım, bana, bir parça et alacak para veriniz.» Dilencilik bu mafrur şehre de siravet etmiş. NewYork'un göklere yükselen gurur ve nahvetini kır mıstır. Bu manzaraya, hakikaten fecaat rengi veren sey, beşeriyet tarihinde görülmemiş bir ziynet ve ihtişamjn, nn'iellim bir sefalet ile yanyana, kucak kucağa roevcudiyetidir. Oteller, her zamandan daha muhtesem ve müdebdep; sinemalar, Babil'in muallâk bahcelerini andıracak kadar parlak ve dev nisbet; tiyatrolar, eskisinden kat kat kalabahk!.. Gece hulul edince, NewYork şehri her zaman dan daha nuranurdur. Elektrik zi yası, şelâleler gibi, coşkun nehirler gibi akıyor, NevrYork'u daimî bir donanma, daimî bir bayram, daimî bir şevk ve tarap muhitine döndü • riiyor. Bununla beraber, insan, hiç bir zaman beşerî ıztırabm bu kadar yakm olduğunu hissetmiş değildir. * ** Hakikat şudur ki, hiç kimse maişet tarzmı değistirmek istemiyor; saltanatından, ihtişamh debdebesinden bîr zerre olsun feda etmek istemiyor. Bu havat tarzı öyle bir çarka benzer ki, boşa bile olsa, gene ayni ahenk ile dönmelidir, suyu çekilmiş bile olsa, değirmen dolabı bir dakika durmamalıdır. (NewYork • Vaşington) yolunu dört defa trenle katettim. Üç defasında trenler hemen bos gibi îdi. Sekiz muazzam çelik vagonda topu topu otuz yolcu vardı. Bîr vagona dört yolcu bile isabet etmiyordu. Galiba Amerika'nm bütün demiryollarında hal ayni merkezdedir. Otomobil ve tayyarelerin rekabeti, işler dekî kesat, trenleri bomboş bıra • kıyor. Ancak, boş dahî olsa, trenler evvelki usul dairesinde, eskisi kadar vagondan mürekkep olarak gidip geliyorlar. Valdorf ziyafetinde ya nımda oturan NewYork Central H. Canikyan'ın kardeşi için karar verildi Dünkü muhakemeden Geçen sene Beşiktaş'ta zevcesi üçüncü ilk mektep muallimlerinden fclâl Hanımı katletmekle maznun, Güzel San'atlar Akademisi müdür muavini ve fransızca muallimi Şevket Beyin muhakemesine dün Ağırceza mahkemesinde baslanmıstır. Verese namına Iclâl Hanımın bi raderi on besinci ilk mektep müdürü Ethem Beyle hemsireleri Adalet ve Nebahat Hammlar mahkemede hazır bulunmuşlardır. Veresenin vekâletini avukat Nuri Beyle diğer bir vekil, maznunun vekâletini sabık icra reisi Vefik ve avukat Esat B. ler deruhde etmişlerdi. Şevket Bey isticvap olundu. EHi yasında olup Manastır vilâ, E.11I yasinaa oıup manasııı »ne» bfr İntîba yetinin Cunaa fcazasında doğduğunu, Iclâl Hanırara dördüncü zevcesi olduğunu, birinci zevcesüe on altı sene beraber yaşadıklarını, bundan üç erkek çocuğu bulunduğunu ve bunun vef at ettiğini, ikinci ve üçüncü zevcelerile geçimsizlik yüzünden aynldıklarmı ve bunlardan çocuğu olmadığını, ve ailevî sebeplerle son za • manlarda fazla içtiğini söyledL H. F. na girmek istiyen Eski S. F. cılar çoğalıyor Vak'a nasd oldu? Tıbbı adlî «suç; ask ihtirasının aksülâmeli tesirile icra edilmistir.» Deniyordu. Şevket Bey vak'anm nasıl cereyan ettiği hakkındaki suale şu eevabı verdi: (Mabadi 2 inci sahifede) Gazeteler ttalya ile Amerika a^asında ne siyasî, ne de iktisadî maSiyette hiç bh ihtüâf mevc«t olmo • diğmdatt bu iki memleketin bey Et fiatları nelmilel sulh uğrunda elbirliğî ile hakkında Şehir çalısabileceklerini kaydetmekte • Meclisinde ge dirler. çen şayani dikkat müzakere • leri dünkü nüshamızda yazmıştık. Dün bu hususta piya sa mehafilinde tahkikat icra ettik. Aldığımız malumata na Ankara 9 (Telefonla) Sui zaran vaziyet Et fiatlannm yüksekUğinde en Myuk amü (Muğu kastçi Hrant Canikyan'ın fstan şudur: soylenen Mezbeha bul'da tevkif edilen biraderi A tstanbul'Un et ihtiyacı Karadeniz Bu sebeple geçen sene doğan haygob'un hudut haricine çıkarılmasi ve Marmara havzasından temin evanların Istanbul'daki maliyet fi kararlaştırılmıştır. dilmekte, Edirne ve Rumeli'nin diatları eskisine nazaran çok dundur. ğer kısımlarından nisbeten daha az Evvelce 40 • 50 kuruş olan etlerfn mal gelmektedir. okkası bugün 25 30 kuruşa kadar Bu sene havaların çok müsait gitdüşmüştür. Bu fiatların üzerrâe mezmesi ve geçen seneki kışın hafif beha rüsümu ve sair masarif te ilâve geçmesi münasebetile Karadeniz ve edilirse etin okkası kasaplara 4550 Ankara 8 (T, bilhassa şark vilâyetlerimizde ka kuruşa mal olmaktadır. lefonla) Münsaplık hayvanlarda az vefiyat ol fesih Serbes Fırduğundan mal çoğalmıştır. Celepler ne diyor ? ka azasmdan saBundan başka Karadeniz hat Dün Celepler cemiyeti kâtibi abık Bursa meb'tındaki vapurcular rekabeti hase mumisi Ali Galip Bey matbaamıza usu Sönih Bey bile Karadeniz iskelelerinden nakgelerek bu hususta şayani dikkat Halk Fırkasına ledilen kasaplık hayvanlardan ev bazı izahat vermiştir. Ali Galip Bey dahil olmak is • velce hayvan başına 150 200 ku tediğini bildir ruşa kadar nakil masarifi alınırken, diyor ki: mistir. « Et pahalılığı Şehir Meclisinde bu ücret bu sene otuz kuruşa kadar {Lütfen $ahıfeyi çevtrintz) Bundan evvel düşmüştür. Fırkaya dahil olmak arzusu • nu izhar eden sabık Kütahymeb'usu ve mef abik Bursa meb'usu Senih Bey suh Serbest Fır Hudut haricine.. ıııııııııııııııııııııııııııııınııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiııınııınımıınııınnınınıııinııımmımıııııınıııııııııııııımıııııuıııııııııııınmiMiıı müdürü, bunun sebebini izah ede rek dedi ki: Şimendifer memurları arasında tensikat yapmak istemiyoruz, her hangi bir memura yol vermekten çekiniyoruz. Zaten halk, trenlerin bu minval üzere gidip gelmesine eskidenberi ahşkındır. Bu âdetleri boz • ma?a taraftar değiliz. Satvetli ve büyük gazetelerin mudürleri kulağıma şöylece fısıldadılar: tsler yolunda gitmiyor. tlânat yüzde 33 nisbetinde tenezzül etmistir. Kendilerine, her zamandan daha kalın olan gazetelerini parmağımla îsaret ederek dedim ki: Gazetelerinizin çok kesretli oIan sahifelerini niçin indirmiyorsu • nuz? Gazeteleriniz haftanm adi günlerinde elli sahifelik, pazar günleri de yüz sahifeliktir. Bana cevaben dediler ki: Ne yapalım halk buna alışmıştır. Âdeti bozamıyız. Görülüyor ki, her şey; âdet böy ledir, halk buna ahşkındır, sözlerüe izah edilmek isteniyor. Alışkmlığm tesiri o kadar çoktur ki, bugün çalışan her hangi bir amele yarm işsiz kalacağmı tasavvur bile etmez. BalAnkara 9 (A.A.) Tayyareci thnore ile Vilmington demiryolu boVecihi Bey, Garp vilâyetlerinde yayunca, yol etrafında ve yahut tarlalarda dağınık duran iki yüz otomo • pacağı ziyaret ve propaganda seyabil gördüm. Bunlarm metruk maki hati için bugün saat 12 de şehrimizneler olduğuna zahip oldum. Fakat den hareket etmitşitr. Seyahatin ilk hayır.. Bu iki yüz otomobil, demiryo merhalesi, Balâ, Koçhisar, Aksaray, lunu tamîr eden iki yüz amelenin öz Konya'dır. malı imis. Bu işçiler, eskisi gibi vazifeleri başına kendi hususî otomobillerile gidip gelmekte berdevam imisIer!M ka kâtibi umumisi Nuri kaydı icra edilmistir. Beyin de Tayyareci Vecihi B. se yahatine başladı r Mezar kazıcılar Amerikan amelesinin hakikî cephesini gösteren bir müzakere Van couver'de cereyan etti. Amerika'nm bütün amele sindikalannın murahhasları orada bir kongre aktettiler. 2 inci sakıjede) Kaç çeşit mezar vardır?.. Toprnkta mezar, gönülde mezar, cemiyette mezar.. ve o mezarları kazıcılar.. Aka Gündaz'an yeni romanı Evde radyonuz, gramofonunuz yok ha!.. Merak etme, radyo, gramof on yok ama daha güzel sesler çıka ran otomatik telefonumuz var!...