26 Ekim 1931 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 1

a yy, Ç L Dahiliye vekili gelecek hafta şark vilâyetlerinde 4 bir seyahate çıkıyor. | Rus hariciye komiseri M. | Litvinof bu sabah şehri- mize geldi. iü No : 4686 )dare telefonu: 2144 olarak hazırlandı Sene 14 i Tahrir Dal 21686 i PAZARTESİ — 26 Teyrinievve Se Ki ereridii Fiatı billirüş Türk e ( Tedhibepeez vi iz bütçe Rus h ariciye komis Eri bü saglamlığı ) e |. ütçesi mütevazin z ii in bi a sabah şehrimize geldi 777 Milli paranın bu kıymetini muhafaza behemehal lâzımdır Büyük cihan sarsıntısı içinde türk parası, metin durdu. Milli paranın saglamlığına inanmıyarak, ecnebi kıymetler, hattâ ingiliz lirası üzerine dayanmış olanlar hep ziyan gördüler. Bulran hiç durmadan ilerliyor. Evvelâ Almanyayı, sonra İngiltereyi saran hastalık, şimdi Okyanusu aşarak oOÂAmerika sahillerine yaklaşıyor. o Amerikada hergün bir banka iflâs etmektedir. Bütün dünyayı müthiş bir taun belâsı gibi istiylâ eden buhrana güya çare bulmak için, Fransa baş- vekili M. Laval Amerikaya davet edildi. Kürrei arzın bütün altın miktarının dörtte üçünü kasalarına toplamış olan bu iki memleketin, cihanşümul hastalığa çare bulabil- melerinden dünya şüphe ediyor. Her millet, bu badire ortasında adetâ umumi bir harp keşmeke- şine girmiş gibi, kendi iktisadiya- tını korumakla mükelleftir. Bu dövüş ortasında Türk parası, | kudretini muhafaza ediyor. Bunun | başlıca üç sebebi var: 1 — Tedavül eden türk evrakı nakdiyesinin, Türkiye nüfusuna ve memleketin servetine, itibarına nisbetle çok az olması. 2 — Türk parasının Avrupa borsalarında mukayyet olmamasış » ve bu suretle spekülâsyonlara âlet olmaması, diğer evrak ve eshamın sukutu ile münasebet ve | irtibatı bulunmaması, 3 — Büyük Avrupa buhranı kapıya dayanmadan evvel, hükü- metin paramızı koruyacak ciddi | tedbirler ittihaz etmiş olması | JAlmanya v> İngiltere,bizden sonra | aynı tarzda tedabire müraccat | ettiler | ve bu meyanda, paramızın | nisbi istikrarını temin eden kon- sorsiyom teşkili. Paramızın bugünkü kıymetini | tutan bu üç mühim şarttan başka daha umumi, devamlı bir şart daha var: Harici ticaret ve tediye | müvazenemizin çok açık vermemesi. | Diğer tedbirler ne derece mü- essir olursa folsun, tediye müva- zenesi çok bozuk olan, ithalâtile | ihracatı arasında cok açık bırakan bir memleketin, parasının | kiymetini oebediyen (o muhafaza etmesine imkân yoktur. Bunun içindir ki, dünyayı sarsan | bu korkunç girdibat içinde, göz- lerimizi bu harici ticaret müvaze- hiç © ayırmamalıyız. Türk © parasının o bugünkü kıy- metinin behemehal muhafazası, memleketimizin mali ve iktisadi selâmeti noktasından * o derece elzemdir ki, bunu elde etmek için hiç bir tedbir önünde tereddüt | edilemez. Bu gibi büyük milli | meselelerde (o ferdi omenfaatlere hattâ ferdi hürriyetlere yer ayır- | nesinden mak modası çoktan iflâs etti. İngiltere gibi, liberalizmin ve ferdi hürriyetin takdis edildiği bir memlekette, paranın muhafa- zası lâzım gelince, vatandaşlar seyahat hakkından bile mahrum edildiler! Paramızı bekemehal muhafaza için umumi tedbirler, hükümetin hariçten her türlü mübayaati kes- mesi, halkın azami tasarrufa riayet ederek yerli mala rağbet etmesi, ( Devamı ikinci sahifede ) Necmeddin Sadık | konacaktır. şarka gidiyor Ankara, 25 (Hususi) — Ha- ( İ ber aldığımıza göre dahiliye | vekili Şükrü Kaya bey, Tür- kiye Büyük Millet meclisinin | açılma merasiminin icrasından bir kaç gün sonra Şark vilâ- yetlerinde bir teftiş seyahati ( icra edeceklerdir. Bu seya- batte vekil beyefendiye vekâ- let erkânından bir iki zat ile şark vilâyetleri mebuslarından | bazıları refakat edeceklerdir. ( Bu teftiş seyahati, mutat devirlerden biri olmakla bera- | ber yakın zamanlara kadar | ahvalinin hususiyeti daimi su- | rette endişeyi mucip olan o | havalide tabii vaziyetin avdeti ( hakkında yakından bir kanaat husulüne medar olacaktır. j Vekil beyin avdette cenup | vilâyetlerinden de (geçerek | |) Ankaraya döneceği haberi henüz teeyyüt etmemiştir. Dahiliye vekili Şükrü Kaya | beyefendinin bu teftişleri ile şark vilâyetlerinin son vaziyeti | kat'i surette taayyün etmiş olacağı tahmin edilmektedir. | Dahiliye vekilinin bu teftiş || | seyahatinde bazı gazetecilerin | de birlikte bulunacakları ha- | | ber alınmıştır. Ankâra 276 (Hususi) —'Da- i hiliye vekili Şükrü Kaya Beye | seyahatinde Siirt mebusu Mah- mut Bey derefakat edecektir. Seyahat bu bafta sonunda | | başlayacaktır. Milli paramız Paramız için maddi karşılık temin ediliyor Ankara 25 — Türk evrakı nakdiyesinin bugüne kadar maddi karşılığı yoktu. Paramız iktisadi hayatımıza ve manevi kuvvetimize istinat ediyordu. Cumhuriyet merkez bankasının faaliyete başlaması üzerine para- mız için maddi karışılık ta temin edilmiştir. Bankanın elinde şim- dilik bir milyon altına yakın mev- cut vardır. Bundan mada senevi dört milyona yakın imba karşılığı Bundan mada 120 milyon franklık resülmalın getire- | ceği faizde mili paranın karşılı- gına tahsis edilecektir. Ankara 25 — Maliye vekâleti 932 bütçesini hazırlamıştır. Bütçe yarın heyet vekileye verilecek, heyet vekilede tetkik edildikten sonra meclisin açıldığı gün mec- lise tevdi olunacaktır. Yeni bütçede masraf kısmı geçen © senenin aynıdır. Varidat pek farklıdır. Masraf 186 milyon 582 bin, varidat ise 186,805,599 liradır. Bu suretle bütçede pek az bir varidat faz- lalığı görülmektedir. Mamafih bu rakkamlar kat'i değildir. Hükümet 931 bütçesin- deki varidat (tahminlerinin ne derece tahakkuk ettiğini nazari dikkate alacak ve ona göre yeni bütçede icap eden tadilâtı yaptı- racaktir. Meclis bütçenin müza- keresine nisanda başlayacaktır. Bütçenin varidat kısmında ten- zilât yapılması lâzım gelirse masraf kısmında da bazı tenzilât yapılacaktır. Muhiddin beyin Ankarada ziyaretleri Ankara 26 ( Hususi ) — Vali Muhiddin, heyeti fenniye müdürü az |! Ziya beyler dahiliye vekilini ziya- ret ettiler, Bir şimendifer köprüsü sanma- yın. Mahut, kadit ve sâlhorde Unkapanı köprüsünün Evet köprü resmi.. Bu zavallı köprü her zaman böyle bozuktur. Açılmaz. Açı- lırsa kapanmaz. Kapanırsa açıl- maz. Her fırtınada biraz daha bozulur. Nihayet bu hale geldi. Tamir edilmez. Çünki, kaldı- rılacak, yerine - senelerden beri resmidir. Jâfını. işittiğimiz yeni köprü yapılacak... Bu zavallı iskeleti yâr we agyara teşhir edecâğimize büsbü- tün kaldırsak olmaz mı? Dün akşam Ankaraya hareket eden Balkan murahhaslarından bir kısmı | M. Litvinof cenapları, vali muavini Fazlı bey, rus sefiri ve diğer istikbale gelenler arasında Hariciye vekilimiz Tevfik Rüştü beye iadei ziyaret etmek üzere Ankaraya gidecek olan rus hari- ciye komiseri M. Litvinof ile zev- cesini ve maiyetini hamil olan İliç (Ovapuru (bu sabah dokuz buçukta limanımıza gelmiştir. M. Litvinof cenaplarını karşılak üzere hükümetimiz namına proto- kol umumi müdür muavini Kudret, Hariciye vekilimiz namına kalemi mahsus müdürü Kemal Aziz beyler sabahleyin erkenden Galate rihtı- mından bir motörle Büyükdere önlerine gitmişlerdir. ğ Saat sekiz buçuğa doğru İliç vapuru iki torpitomuzun refaka- | tinde Büyükdere önlerine gelmiş- lerdir. Burada bir müddet vapur durmuş, Kudret ve Kemal Aziz beyler İliç vapuruna giderek hü- kümetimiz onamına (muhterem misafirimize koşamedi beyan et- mişlerdir. Bundan sonra vapur ağır bir seyirile yoluna devam etmiş ve Tophane açıklarında demiştir. Vapur demir attıktan sonra Ankarada bulunan vali Muhiddin — Allo allooo!.. Burası radyo İstanbuuuul!.. vali muavini Fazlı beyler M. litvinof cenaplarına hükümetimizin ve şehrin hoşa- medisini bildirmiştir. M. Litoynof cenapları, motörle karaya çıkınca Tophane rıhtı- mında bir mefreze asker tara- fından selâmlandğı gibi muzika Sovyet marşını çalmışlır. Rıhtım Türk ve Sovyet bay- raklarile süslenmişti, Muhterem misafirimiz ve maiyeti buradan otomobillere binerek Pera Palas oteline gitmişlerdir. Otelde bir müddet istirahat eden M. Litinof cenapları otomo- bille İstanbul tarafına geçmiş ve vali vekili Fazlı beyi ziyaret et- miştir. Müşarünileyh, burada bir pelis müfrezesi tarafından selâm- larmıştır. Vilâyet binasından çıkan M. Litinof, doğruca kolorduya gide- rek kolordu kumandanı Şükrü Naili paşaya kart bırakmıştır. Bugün M. Litvinof şerefine saat on üçte vilâyet tarafından bir ziyafet verilecek, bundan sonra (Devamı ikinci sa bey namına Hanım sfendiler, beyefendileecer!.. Şimdi size (gençliğimi ve güzelliğimi nasıl muha- faza ettiğime) dair bir konferans vereceğiml..