30 Kasım 1963 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 11

HADİSELERE BAKIŞ | Türkiyenin Gerçekleri anlatmıştır, #* Ben size Türkiyede bu Demokrasi fikri nereden, nasıl, niçin geldi, bunun felsefesi nedir, onun hikâyesini anlatacağım. Demokrasi bir hayalperest, safdil, tarihe me meraklısı, ayda yaşayan bir adamın manisi, bir ihtiyar kaprisi midir, yoksa gerçekten, yaptığını bilen, perspektifi olan bir büyük siyaset adamının tesbit ettiği kesin zaruretin mi neticesidir, o konudaki hükmü siz ken- diniz, ben size hildiklerimi söylediğim zaman verirsiniz. X Komünizm, faşizm ve nazizm ile aşağı yukarı ay- nı zamanda, aynı zaman parçası içinde kurulan kema- lizm, kendi tabiatında, o rejimlerden bir noktada osaslı şekilde ayrılmaktadır. O sistemler için tek parti dikta- toryası, bir neticedir, bir hedeftir. Devletin bünyesi öyle kurulmuştur ve o tarihlerde Yeni Nizam adı altında hili- Den usul budur, Buna mukabil kemalizmde tek parti dik- toryası, bir neticedir, bir hedeftir. Devletin bünyesi öyle başka bir hedefe varmak için bir vasıtadır. * Nitekim Atatürk ve İsmet Paşa, önlerine ne za- man > Seran gep yuğimi kendi “e vukua, uyduc- 1 mak tec- rübesi bunların sonuncusu ve kesin olanıdır. * İkinci Dünya Harbini 1945'te Demokrasiler. ka- zanmıştır. Hitler kazanmış olsaydı, elbetle ki başka olu- cakti. Muhtemelen bizim tek partili sistemimiz, kendisini şeklin dişmda, ruh olarak da nazizm ve faşizm gibi re- jimlere uyduracaktı. Zaten bütün dünya hükümetleri kendilerini ö modele göre baştan tanzim edeceklerdi. Ama İkinci Dünya Harbini Demokrasiler kazanmıştır ve Ve İsmet Paşadan sonra (ne olacağı sualini oTürkiyeni Ölüm-kalım meselesi haline getirivermiştir. # Türkiyede ilk kudret intikali Atatürkten İsmet Paşaya olmuştur. Bu, sarsıntısız geçmiştir. Halbuki çok kimse, her şeyin Atatürkün ölümüyle sona ereceğini ümit ediyordu: Hanedan, Cumhuriyete inanmamış kara ayy fikirleri doğru çıkmadığı için komplekslerle dolu olan kindarlar, hınçlılar, mağlüp olmuş olup mağlübiyeti bazmedeyenler.. Ok “Atatürk ve İnönünün müşterek hususiyeti : Hera savaş meydanlarından gelen muzaffer komutan, hem de Partinin kurucusu ve fikri lideri olmak. İnönü, Ordunun pim Türk Talebe Birliğinin hazırladığı seri konferanslardam birincıs'nâ ; Başyazarımız Metin Toker bu hafta İstanbulda, Eminönü öğrenci loka» linde çok kalabalık bir dinleyici kütlesi önünds vermiştir. Büyük bir ilgiyle takip edilen konferanstan sonra Metin Toker kendisine sorulan bütün sw allsri oovaplandırmış ve gençler tarafından hararetle alkışlanmaıştır. AKİS okuyucuları aşağıda, bu konferansın bir özetini bulacaklardır. ii Toksr dinleyicilerine “Türkiyenin gerçekleri ve demokratik rejim”i gm iişterek Ve ilm Şefi olarak Ata- türkü dev isin. başında takip e * İsmet Paşa, bu hususiyete sahip olan şahsiye:- tir. Hitler kazanmış olsaydı, her yerde olduğu gibi Par- ti Ordunun üstünde bulunacaklı ve İsmet Paşaya Parti- den çıkacak varis memlekete hakim olacaktı. Ama İkin- ci Dünya Harbinin neticesi, tek partilerin bu itibardan mahrum olmalarının tescilidir. * O halde, İsmet Paşadan sonra ne olacaktı? Muh- temelen İsmet Paşanın varisi Partiden gelecek bir sivil olacaktı. Bu adamın otoritesi, önce Parti içinde münaka- şa konusu olacaktı. Ama oraya hakim olsa da, Türkiye- de bir-gerçek kuvvet olan Ordu, önünde sonunda mutla- ka bu otoriteyi mtnakaşa edecekti, * Zira, niçin bu adam canım? Bir sebebi var ımı? Bir partiye hakim olduğu için, memlekete hakim olacak! Neden? Ne hakla? Demek ki Parti, otoritenin asılı bula» nacağı makbul ve muteber bir çengel sayılmayacaktır. 4* İkinci kuvvet: Ordu. Ordu hemen diyecek ki; Partiye hakim olan memlekete neden bakim olsun? Or- duya hakim olan, memlekete hakim olsun. Asıl kuvvet biz değil miyiz? Asıl kuvvet biz olacağız, bir adam per» denin önünde çalım satacak! Yok öyle şey..” * Ama Türk Ordusu bir milli ordudur. Kadrosu geniştir ve ananesi vardır. Atatürk ve İnönü ve Mareşal Çakmak zafer çelengleriyle geldiklerinden dolayı otori- teleri tartışılmıştır. Ama, memlekete hakim olmak için Orduya hakim olma mücadelesi başladı mı, bir milli or» .duda önce bir general başa geçmeyi becermiş generali münakaşa eder, sonra Sıra albaylara gelir, arkadan o ca- nım ordu birbirleriyle: vüruşan hiziplerden ibaret kalır. En yakın misalini Irakta gördük. Yarın Vietnamda bu olacaktır. j 4 Sonra, bir ordu diktatoryasını toplum kabul €de- cek midir? 1945, bütün toplumlarda yepyeni fikir tomur- cuklarının yeşerdiği yıldır. * Demek ki ne Parti, ne Ordu artık Türkiye için bir makbul otorite kaynağıdır. Otoriteyi Hangi çengele AKİS/12