11 Temmuz 1941 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 1

11 Temmuz 1941 4 üncü Yıl - No. 1144 GÜNLÜK $SİYASİ HALK GAZETESİ İDARE YERİ Nuruosmaniye, No. 84 İstanbul Telgraf: YENİ SABAH İstanbul TELEFON: 20195 Her yerde 5 Kuruş 1 Beyruttakı Er Bize iltica edeci filo silâh- dan tecrin ediliyor Gelen harp gemilerinin sayısı 11 olup daha bazı gemilerin de gelmesi bekleniyor Yeni Fransa Mareşal Petain bunu ya- pabilecek bir adam mıdır ? Fransız milleti böyle bir rejime tahammül edecek bir millet midir? Zannet- miyoruz. Hüseyin Cahid YALÇIN areşal Petain yeni Fran- Sayı yaratıyor ve Devlet Şürâm denilen bir heyet, "ilk toplantısını yaparak Fransez “devletine yeni bir kanunu esasi -hazırlıyor, ' Ne boş gayret! Mareşal Pe- tain ve bu devlet Şürası Fransa- yı temsil etmek ve ona yeni bir “kanunu esasi yapmak salâhi - yetini nereden bulmuştur? Ma-| -reşal Petain vaktiyle Fransaya | büyük hizmetler ifa etmiş bir "kumandandır. Bugün de vata- Tuna son bir hizmet dahar- ifa | setmek Ve Fransayı tzmihlâkden kurtarnlâk istediğinde * şüphe yoktür. Fakat bir işde muval- “fak olabilmek için o işin icap| ettiği mikyasta bir adam ol-| mak lâzımdır. Mareşal P&tain Maatteessüf kucaklamak iste- diği vazife —karşısında tartı itibariyle çok eksik kalır. Fran- | saya bir kanunu esasi yıpmagı kalkan bir şürayı devlet ise sa- dece gariptir. 1789 dan beri Fransa bir Çök | kanunu esasiler — görmüştür. rÜçüncü cumhuriyet ile inkılâp - artık teeselis etmiş ve Fransada | lnın-ıyez ve milli hâkimiyet re- jmi istikrar bulmuş zannedi- İebilirdi. Fakat görülüyor ki, Fransa için mücadele ve karı-| şıklık devresi henüz n.ıhnya bulmamıştır. — Yenilmesi — icap eden 'mânialar hâlâ mevcuttur, Ve Fransız milleti kendi kendi- sini kurtarmak vazifesi karşı- sındadır. Mareşal P&tainin Fransaya vermek istediği yeni kanını &- sasi hakkında intişar cden ma- lümata göre yeni rejim eski- ginden kat'i surette farklı bir siyasi bünyeye malik olacaktır. Fransada dini bir akide teessüs edecektir. Milli inkılâptan do- gacak denilen bu yeni devletin Otoriter olacağını ve silsiei me- ratibi mevsut bir devlet naline bizzat Mareşal söy- demiş. Yeni dünyaya hürriyet | davasında rehberlik etmiş olan | 'Fransada şimdi otoriter bır devlet (!) tâkı zaferin altından | geçerek Şanzelizeden aşeğıya doğru inen sarı, pembe, yahut yeşil gömlekli bir alayın “Kaz Aadımlariyle,, yürüyerek dini bir ilâhi terennüm etmesi gözle- Timin örüne geliyor. Yok, yok Fransa bu kadar tezyif edile-| mez. Bu yapılacak şey bir ka-| rikatür bile değildir. Bu hır “Monstruosit&,, dir. Fransa buna tahammül ede- mez. Ecnebi işgali kalktığı ve Fransız milleti hür bir surette | fikir ve kanaatini izhar imkânını | bulduğu takdirde bu diktatör- Jük rejimi ayak altında çığnenu-i cektir. Fransada bu harp içinde milli bır inkılâp vukua gelmemiştir. Bugünkü rejimi muvakkat bir | payıtahtta meşum hbir gece için- de ne gibi şartlar dahilinde ha- yat bulduğu henüz tenevvür et-| Memiştir. Fakat her halde bu re-| jim Fransız milletinin malı de- | Şildir. Vatanı kurtarmak - için baş vurulmuş bir tedbir olabi- N yettar Antakya, 10 (a.a.) — Bey- ruttan kaçarak İskenderun - İi- manına gelen Fransız harp ge- |* Milerinin sayısı 11 i bulmuştur. Filo kumandanı da gelmiş ve daha bir kısım gemilerin İsken- deruna gelmekte olduğu anla - şılmiştir. Suriyede panik başlamış ve aldığımıza göre manina gelmiş olan 11 Pransız bazı kimseler ailelerile ve mun-| tazam pasaportlarla Antakyaya | akına başlamışlardır. | Gemiler silâhtan - tecrid ediliyor. Ankara, 10 (a.a.) — Haber İskenderun li- Harp gemisinin başında bulunan filo kumandanı mahalli hükü- mete müracaat ederek Türkiye limanına iltica etmiş olduklarını tasrih etmiştir. Bunun üzerine gemilerin si- lâhtan tecrid edilmelerine bag- lanmış ve mürettebatı tamamen enterne edilmiştir. . ansız Filosu İskenderuna Geldi ALMAN -RUS HARBİ Berlin diyor ki: Alman - Fin kıtala- rı bir şeh- ri aldılar İtalyanlara göre Suriyede Mütareke şart- ları müzakere ediliyor İngilizler her cep- hede hareketlerini hızlandırdılar İngilizler Beyrutun açık şehir ilân veteslim edilmesini iştediler Kahire, u::;::s ahtiller, Deyri. mahfiller, Deyri- zordan Hal&be üöğru-ileri hare- Kötin çok mükernmel terakki'9e tiğini ve gimdiye kadar bu isti- kamette 140 kilometre katedil - ZD bulunduğunu - bildirmektö» Humun doğru da çok terak- kiler kaydedilmiştir ve İngiliz kuvvetleri hâlen Humus'a karşı hücuma kalkabilecek kadar bu şehrin yakınlarına varmışlardır. Mütareke hakkında mütalealar Londra, 10 (a.a.) — Hür Fran- IZ amuümi karargâhının siyasi Şubesi, general Dentzin mütare- Kke talebi hakkında aşağıdaki Mütaleayı yürütmektedir: Müttefik * kuvvetler, Yakın Şarkı Nazi nüfuzundan kurtar- mak zarureti karşısında Suri- yeye girmişlerdir. Bu hareketi ftamamiyle tasvip eden Hür Fransız kuvvelteri için bu zaru- | Tet nâhoş bir vaziyet doğurmuş: tur. Çünkü Hür Fransızlar, Vic« (Sonu sayfa-5 sütun 2 de) lir. Fakat bunu ciddiye alarak | daimi bir şekle sokmağa kalk - mak, vakit kaybetmekten ve is- tikbalin vazifesini zorlaştırmak- tan başka bir mâna ifade etmez. | Mareşal P&tainin nazırları a-| rasında bir aralık meşhur hu-| kukçulardan — profesör - J. Barthelmy ismini de görmüştük. Eğer hâlâ mevkiüni muhafaza e- | diyorsa demokrasinin zaaflarını ve kusurlarını teşrih etimekle be-| raber samimi bir hürriyet ve, milli hâkimiyet taraftarı görü -| nen bu zatın otoriter bir teşki- lâtı esasiyeye şimdi nasıl taraf- tarlık ettiğini aklımız almaz. Her halde Mareşal P&tain' in bir takım akıl hocaları — olacaktır. Fakat bunları pek ve Fransız Genie'sine, milli ka-| | biliyet ve istidatlarına hiç uy- | mıyan bir hülya peşinde emek-| lerini israf ettiği muhakkaktır. | altında | Bir ecnebi işgali Fransız milletinin fikrini sorma- dan, reyini ve muvafakatini al- madan tesis edilecek — otoriter bir rejim ancak yumruk kuvvetiyle, hafi zabıta tehdit- leriyle, hapis, nefy, idam cezala- riyle tatbik ve idame edilebilir. | Mareşal Petain bunu yapabile-| cek bir adam midır? - Fransız milleti böyle bir rejime taham- mül edecek bir millet midir? Zannetmiyoruz. Fransada dini bir akide tesis | edileceği hakkındaki haber ga- 10 (aa.) — Süriye * fena seçugı* Suriyede Harap eden yet mühimdir. Bundan ne kaste- dildiği birdenbire anlaşılamıyor. Dini akideleri hükümetler tesis | etmez, olsa olsa din ile dünya işlerini ayırmış olan inkılâp um- desine tekme vurularak Fran - sada katolik mezhebinin resmi otoritesi iade edilecek demektir. | Mareşal Petain bari 18 inci Louis'yi de dirilteryek tahta çıkarmak çaresini bulsaydı za- vallı Fransa için hazırladığı fe- lâketi itmam etmiş olurdu. Vaktiyle Fransızlar Alman- yayı avüç içinde tutmak için Onu yüzlerce küçük müstakil| devlete parçalamışlar ve arala- rında rekabet ve münaferet ida- me etmek siyasetini takip eyle- mişlerdi. Şimdi Mareşal P&tainin icat etmek istediği rejim eğer tutunabilirse Fransanın resmi vahdetini muhafaza etmekle be- raber Fransa içinde en şiddetli nifakları ve mücadeleleri tahrik etmekten ve Fransayı daima za- yıf, daima ecnebi nüfuzu altın- da tutmaktan başka bir netice vermiyecektir. Mareşal P&tain sulha kadar muvakkat bir idare ile memleketi tutarak ondan son ra: mukadderatını tayin — husu- sunda Fransız milletini serbest bıraksa ve bir tarafa çekilse vatanperverane bir vazife ifa etmiş ve uzun — ömriüne şerefli bir hatime temin eylemiş olur- du, Hüseyin Calild YALÇIN | Hür Fransız askerleri Almanların * hiddeti İzlandanın şgali Berlinde şiddetle tenkid ediliyor Zurich, 10 (asa.) — Basler Nachrichten'in Berlin muhabi - ri bildiriyor: Izlanda'nın Amerika tarafın- | dan işgali Almanları şaşırttık - İA balüa a AD0 Ya'dA Dö0lla| ile Amerikan demokrasisinin bü tün dünyayı bir emrivaki kar - şısında bırakmağa muktedir ol- duğunun ilk işareti olarak telâk- | ki edilmektedir. Resmi mahfilleri hala sükü - tu muhafaza etmekle beraber, Berlinliler, Amerika'nın bu ha- reketini birinci derecede ehemmi yetli bir hâdise olarak addetmek tedirler. Alman gazeteleri, B. Roosevelt'e karşı şiddetli hü - cumlarda bulunmaktadırlar. “Voolkischher ğB azetesi, Tlanda'nın işgalinin üyük Britanya'yı,, harp mal- zemesi nakliyatını müdafaa kül-| fetinden hemen tamamile kur « tardığına,, işaret ederek, B. Ro-| osevelt'in hareketinin çok küs - (Sönu âayfa 8 sütun 4 de) Beobachter,, | 30 Km. derinlikte olan Stalin hattı çok kuvvetli imiş Führerin umumi karargâhı, 10 (a.a.) — Alman orduları baş kumandanlığının - tebliği: Şarktaki harekât ilerilemek- te devam etmektedir. Finlandiya cephesinde — Fin- landiya kuvvetlerinin ihata ha- reketlerinden müzaheret gören Alman. kıtaları, kuvvetli bir su rette tahkim edilmiş bulunan Salla şehrini günlerce süren şiddetli muharebelerden sonra 8 temmuzda işgal etmişlerdir. Bu bölgede muharebe eden Sov- et fırkası imha edilmiştir. italyanlara göre Rus müdafaası Roma, 10 (a.a.) — Coriero Della Sera gazetesi dün neşret- tiği bir yazıda Stalin hattının pek kuüvvetli olup-30 kilometre (Sonu sayfa 5 sütun 6 Ge) | ALMAN-RUS I HARBİ — Moskova diyor ki: | Bütün Al- » Man taar- ruzları tardedildi Cenup cephesinde Bir Rumen hassa alayı tamamile imha edildi Moskova, 10 (a.a.) — Sovyet istihbarat bürosu tarafından bu sabah neşredilen tebliğ: Ostrov mıntakasında Rus kı- taları bütün düşman hücumları- nı tardederek Almanlara ağır zayiat verdirmişlerdir. Polosk mıntakasında anudana muharebeler” devam etmekte- dir. Ruslar azimkârane mukabil hücumlarda bulunmuşlardır. ' Lepel mıntakasında cereyan eden muharebelerde Sovyet kı- taları kirk'töplük bir Alman motörize fırkasını, büyük mik - tarda nakliye malzemesini — ve hususi makineleri tahrip etmiş- lerdir. Borisov mıntakasında Sovyet kıtaları düşmanı ciddi bir hezi- (Sanu sayfa & sütun 3 de) Litvinof'- un nutku Eski Sovyet Hari- ciye komiseri Hit- lere şiddetle hü- cum etti Almanyanın sözüne ve verdiği taahhütlere inan- mak yanlış bir işmiş Moskova, 10 (a.a.) — Tass ağansı bildiriyor! | B. Litvinof 8 Temmuz akşa - mı radyoda, İngilizce olarak a- şagıdaki nutku söylemiştir. — Sovyetler Birliğile Alman - ya arasında bir ademi tecavüz paktı mevcut olmasına ve bu Paktın bizzat Hitler'in mütead - (Somu: sahife 6, Sütun 1 de) Avam ka- marasında ,Harp istihsali hak-| kında müzakere- ' ler yapıldı Ingiltere tank ve top Imalatını çok genişletmiş bulunuyor Londra, 10 (a.a.) — Avam Kamarasında harp malzemesi imalâtı hakkındaki müzakereler reye müracaat edilmesi talebi| yapılmaksızın kapanmıştır. Churchill müzakereleri takip etmiştir. Bu müzakerler bir çok teferrüatlı tenkidlerle beraber diğer harp gayeleri iyi teşkilât- landırıldığı — takdirde — harbi| lsunu sayfa B sütun 6 da Haririye, Maliye, Sıhhiye ve Adliye Vekillsri sehrimizde, gelen ! Dün sabah şehrimize- trenlerle Hariciye, Sıhhiye, Ad- liye ve Maliye Vekilleri gelmiş- lerdir. Sıhhiye Vekili Doktor Hulüsi Alataş saat 7,45 de Haydarpaşa-| ya muvasalat eden trenden çık- Mmış ve İstanbula geçmişt Hariciye Vekili Şükrü Saraç- oğlu ile Adliye Vekili Menemenci oğlu HARP VAZiYETİ Büyük harbe doğru 'Sovyetler Stalin hattının önünde kat'i muharebelere girişecek gibi görünüyorlar YAZAN : I Emekli General Kemal Koçer I Alman orduları Çeko - Slo-| günlük manevra yürüyüşü, bü- vakyaya 'ilerlerken, cephe, tek| yük masraf ve itina ile tesis e- ve dar, düşman da zebundu. Bir! (Sonu sayfa 5 sütun 1 der Komşumuz Rusyayı Tanıyalım : KAZAKİSTAN Rusyanın en zengin maden kay- nağıdır. Memlekette 60 milyar ton kömür madeni vardır | nan 2.744.500 kilometre murab- bat araziye maliktir. - Mesahai (Sonu sayfa 3 sütün 1 der Kazak Sovyet Sosyalis cüm- huriyeti (Volga) nehrinden şar- | ka doğru, garbi Çine kadar uza-| Şineneni u 'a 0 K ahve hakkında vali gelmişler ve garda vali ve be- lediye reisi doktor Lütfi Kırdar, Emniyet Müdürü, belediye, vi- lâyet ve adliye erkânı tarafın- dan kargılanmışlardır. Hariciye Vekili Şükrü Saraç- oğlu Vali ve Belediye Reisi Doktor Lütfi Kırdarla ve hu- susi bir motörle İstanbula ge- çerek Parkotele inmiştir. Adli- ye Vekili Hasan Menemencioğ- lu da Haydarpaşadan doğru e- vine gitmiştir. Maliye Vekili Bay Fuat Ağ- ralı 11.50 treniyle gelmiş ve is- tirahat etmek üzere Erenkö - Dr. Kırdar'ın sözleri Halka kahve tevzi işi inti- zamla devam ediyor Herkes kahve alacak Kahvo tevziatı hohkında-balk| gazetelerin bu hususta yaptık- yündeki evine gitmiştir. tarafından vaki şikâyetler ve, (Sonu sayfa 8 sütun 7 do)