9 Temmuz 1941 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 1

a izlandada | Amerikan | müfrezeleriî Almanyanın Şarkta Sov- yetler Birliği ile harbe tu- tuşması umumi meselenin Amerikaya taallük eden kısmında ve bilhassa Atlân- tik harbinde bir tesir yapamaz. —— | Hüseyin Cahid YALÇIN —| irleşik Amerika Cümhur- | reisi Mr. Roosevelt kon- reye yolladığı bir me- landa başvekiliyle te- sajda min ettiği itilâf mucibince ada-| ya Amerikan müfrezeleri gön- derildiğini bildirdi. — İzlandanın | istiklâline nihayet verilmiyeceği | gibi dahili işlerine de karışıla-| cak değildir. Ve lüzum kalma-| dığı zaman bu Amerikan kuv-| vetleri geri çekilecektir. İzlan- da Adasının neden dolayı bir nevi işgal altına alındığı da giz- lenmiyor. İzlanda Adası - Avru- pa ile Şimali Amerika arasın- da bir köprü demektir. Burası Almanyanın eline geçecek 0- lursa İngiltereye Amerikadan gönderilecek harp malzemesinin | ve sairenin salimen Avrupaya | vasıl olması ihtimali zayıflar. LBinaenaleyh Amerikan yardı- mının İngiltereye varmasını te- min için böyle bir tedbire lüzum görülmemiş ve — Almanyadan daha çabuk davramılarak İz- Jandaya elkonmuştur. Amerika ile Almanyanın mü- nasebetleri hakikaten temaşasi merak uyandıracak bir garabet arzediyor. İki devlet' resmen birbirleriyle sulh halindedirler. Fakat aralarında öyle şeyler vu- kuâ geliyor ki normal zamanlar- da olsaydı şimdiye kadar çok- tan münasebetler kesilirdi. Bel- ki harp bile patlak verirdi. Fa- kat şimdi iki taraf da bir nevi giyasi saklambaç oyunu icat et- Miş gibidirler. Amerika hazırla- niyor. — Zihinlere sığmıyacak masrafları göze aliyor. İhgil- tereye coşkun bir nehir halinde malzeme, silâh ve gida maddesi yollamayı düşünüyor. İngilte- | renin harbi, Amerikanın harbi demek olduğunu söylüyor. — A- merika o türlü söylüyor ve o türlü hareket ediyor ki bunun yakın neticesi harbe iştirâkten başka bir şey olamaz deniliyor. Fakat Amerika bir türlü karar verip de harbe atılamıyor. Almanva bütün bunlara göz vummak kararını vermiş gibi- dir. Hiç bir şeye aldırmıyor. A- merikanın doğrudan doğruya harp ilân -etmekte zorluklara tesadüf — ettiğini anladığı için onun oyununu kolaylaştırmak- tan çekiniyor. Ve resmen harp ilân edilmemesi bahasına her | nümayişe tahammül ediyor. Al-| manya yalnız bir şeye taham - mül edemiyeceğini kat'i surette haber vermiştir: İngiltereye si- lâh ve levazım taşıyan gemi ka- filelerine Amerikan harp sefi-| neleri refakat —ederse bunun| harbi intaç edeceğini ve harp| mes'uliyetinin Amerikaya râci olacağını bildirmiştir. Her se- bebi göze alacak gibi görünen | Amerika işte bu ihtara kulak asmıştır. Amerikan devriyele- rinin sahasını genişletmek - ça-| resini düşündü. Ve levazım ge- | mi kafilelerine harp sefineleri terfik etmekten müctanip dav- randı. | Şimdi de Amerika sesini yük-| seltti. İzlandaya asker çıkar-| ması üzerine Şayet Almanya | İzlandayı işgale kalkarsa bunun bir harp sebebi teşkil edeceğini evvelden ilân etti. Biz muhak-| kak surette eminiz ki Alman- YA bu ihtara kulak asacak ve ndayı işgale kalkmıyacak- tır. Amerika harp istiyor. P: kat — teşebbüsün Almanyadan | gelmesini bekliyor. Bundan do- | layyıdır. ki Almanyanın harp sebebi teşkil edecej bildirdiği hareketlerden ictinap ediyor. Almanya harp istemi- | yor. O da Amerikanın harp sebebi addedeceği hareketleri : göze almıyor. Bundan dolayıdır ki İzlandaya el uzatmıyacaktır. | İşte iki devletin garip bir sak- | lambaç oyununa giriştikleri zan- nıni veren vâkıiâ budur. | Fakat bu ne kadar devam e- debilir. Müddetin uzaması an- çak tesadüfün lütfuna bağlıdır. | İki devletin de ihtiyari haricinde ini evvelden | ta ALMAN-RUS HARBİ Berlin bildiriyor: Ruslar 3 günde 142 bin e- sir verdi Stalin hattı bazı noktalar- dan yarıldı Büyük Alman sürprizlerinden bahsediliyor Berlin, 8 (a.a.) — Alman Ka« ra ordusuna mensup teşekkül « ler, ricat etmekte olan Sovyet- leri takip ederek 2 temmuzdan 5 temmuza kadar 142,216 esir almışlardır. İğtinam olunan pek büyük malzeme arasında 584 tank, müteaddit zırhlı trenler ve 550 top vardır. Yarma hareketinin hedefi Stokholm, 8 (a.a.) — Alman- ların Stalin müstahkem hattına kargı Preskau, Palsenk ve- Bos. risof, Novograd - ve Volhini'den * yaptıkları ilk taarruzlar " Sov - yetlerin ikinci ve son müdafaa hattanı yarmağa tahsis edilen | Alman kuvayı külliyesinin al- mış oldukları istikameti açıkça göstermiyor. Bu hat Alman ta-| arruzunun ilk mühim hedefleri olan Leningrad, Moskova — ve Kiyefi himaye etmektedir. * Ukranya cephesinden' âvdet eden bir gazete - muhahiri, gır| kanaattedir ki: Alman umumi karargâhı 1940 da Fransız har- binde olduğu üzere bir sürpriz hazırlamaktadır. Öyle zannediliyor ki Alman - lâarın şimdilik en başta istihdaf ettikleri mevkiler, Musmousk, Tallin, Smolensk, Kief ve Ode- sadır. Budapeste, 8 (aâ.) — Madar| (Sonu sayfa 5 sütun 2 de) Harbin İnkişafları SAa GÜNLÜK SİYASİ' HALK GAZETESİ j | Çetin muharebeler ve ağır zayiat veren Rus ordusu Stalin ha ti doğru çekilmektedir Ruslar için Finlandiya kör- fezi hayati-bir ehemmiyeti ha- izdir-Rus Baltık donanmasının Avrupadaki Sovyet Kolonisi geliyor 40-45 kişiden mürekkep bir ka- file gelerek Ankaraya gitti Sovyet Rusya ile Almanyanın harp haline geçmesi üzerine Ru manya, Yunanistan vesair şarki ve cenubu şarki Avrupa memle ketlerindeki Rus asi ricali ile kolonisinin memleketimize ge- leceklerini, bütün refiklerimiz - den önce haber vermiştik. Haber aldığımıza göre evvel- ki gün aralarında sefaret ve öyle bir hâdise çıkabilir ki harp ietinabı imkânsız bir hal alır Almanyanın Amerika ile hari tahrik etmekte hiç bir menfaati yoktur. Şimdiye kadar ip ettiği hattı harekete göre bu hu- susta bütün bir sabır ve taham- mül eseri gösterecek ve tahrik- lere aldırış etmiyecektir. Amerikan şefleri ise harbi istemekle beraber bir türlü arp ilânı me ne alamıyorlar, kan efkârı umumiyesinin mühir bir ekalliyetin harbe iştirâke 'tar olmamasından ileri ge- liyor, yahut Amerikanın hazır- lığının bitmemiş bulunması işde 'uliyetfni üzerleri- Bu ya Ameri - müessir oluyor. Sayısı - bir b çuk milyonu geçen Ameri askerlerinin talim ve terbiyesi henüz tamamlanmamıştır. Her iki âmilin de rol oynaması ka- bildir. Almanyanın ler Birliği ile harbe tutuşması umumi meselenin Amerikaya taallük eden kısmında ve bilhas sa Atlântik harbinde bir tesir Şarkta Sovyet-| konsolosluk memurları da bu- 40 - 45 kişilik bir kafile ve şehrimizden Ankara-| miştir. kafilelerin de bugün | diğer refiklerimi- | ze tekaddüm ederek verdiğimiz| haberde tasrih edlidiği gibi bu Ruslar, Türkiyeden Sovyet Rus yaya geçeceklerdir. yapamaz. Beferiyle ayni edebilir. Halbuki gene Ameri- kadan gelen salâhiyetli müta- lealar İngilterenin galebesi için Atlântik harbinde Almanyanın behemehal mağlüp olması lü- zumunu müdafaa etmişlerdir. Bunda biraz propaganda gay- reti bulunduğu şüphesiz ise de İngiltereye yardımın gerçekten coşkun bir nehre benzemesi için Atlântik yolunun emniyetini el-| de etmek lüzumu inkâr kabul etmez. Jandanın işgali bu gayeyi ne dereceye kadar yakın edecek- tir. Her halde İzlandaya bü- yük ümid bağlandığı oraya as- ker gönderilmeğe karar - veril- mesi ile sabittir. Fakat saklam- baç oyunu iyidir, evvelden har- bi haber vermek harpten İeti- nap için münasip bir çaredir am- ma bazan insanlar kendi oyun- lariyle tutulurlar ve harbe sü- rüklenirler, Amerikanın istediği de şüphesiz ki budur, Hüseyin Cahid YALÇIN YAZAN : Emekli General Kemal Koçer hareket sahası bu-körfezle çer- çevelenmiş- gibidir. Alman filo- (Sonu sayfa 56 sütun 1 de) İzlandaya çıka- rılan Amerikan askerleri Londrada bu hareket büyük memnuniyet uyandırdı ba ALMAN -RUS —— HARBİ Moskova bildiriyor Almanla- rın verdik leri zayiat müthiş Minsk Alman- lara kül halinde teslim edildi Sovyetler her cephede mukave met ediyorlar Moskova, 8 (a.a.) — Bugün | öğleden sonra neşredilen Sovyet tebliğinde deniliyor ki: $ Bütün şimal cephesinde Os- trop'dan Ukraynaya-kadar mu- harebeler geceleyin devam et - miştir, | Alman ileri hareketi Ostrop mıntakasında durdurulmuştur. Barkoviç mintakasında, Po- Totskk civarında büyük ve şid- detli muharebeler devam etmiş-| tir. Düşmanın Dnieper'i zorla- mak hususundaki bütün . teşeb- büsleri düşman için ağır zayi - 'atla âtıl bıraktırılmıştır. Esi! ler âlınmıştır. Novograd - Volihsk istikame tinde düşmanın tanklarına, mo- törlü ve makineli kuvvetlerine karşı büyük Mmuharebeler de- vam etmektedir. Daha cenubta, kıtalarıma yandan ve geriden azimli bir hareketle mükabil taarruzda bu dunmuşlar ve düşmanın iki pi- yade alayını imha etmişlerdii Ukranyada, Podolsk - Mogi- lef —istikametinde , Dniester'e doğru yarmağa teşebbüs eden düşmana karşı kıtalarımız şid- detli harp etmektedir, Kıtaları- mız bu istikamette düşmanı grup, imha etmiştir. 7T Temmuzda tayyarelerimiz düşmanın havada ve yerde 58 (Sonu sayfa & sütun 5 de) | | | | Polonya ile Rusya arasında müzakereler İki memleket arasında münasebat yeniden başladı Londra, 8 (a.a.) — İngiliz ü, dün hariciye nezareti - sö: akşam yaptığı — beyan: meril kuvvetlerinin İ ya vardığı haberini iyi bir habe mandan beri vuk! selerin en ehemmiyetlilerinden ve en manidarlarından birisi,, olarak tavsif etmiştir. İngiliz sözcüsü demiştir ki: —| Bu, Groenland'ın işgalinde reisicümhurun ilân ettiği si setin manatıki bir neticesidir Bu siyaset Amerika birle- şik Gdevletlerinin garp yarım küresini himaye için lüzumlu bütün tedbirleri almak niyetin- de olduğudur buiş- gal netücesinde , İngi- liz kıtalarının İzlandayı müda - faa etmek taahhütleri kalkacak ve bu kıtalar tedricen buradan gekilecektir. Şimdilik İzlanda-| da hem İngiliz hem de Ameri- kan kuvvetleri bulunacaktır. — | İngiliz hükümeti, Amerikan hükâmetinin bu husustaki ka- rarından daha evvel haberdar edilmişti. İzlandanın hükümranlığı tam olarak kalacak ve Amerikan| kuvvetleri muhasamat biter bit | mez buradan tahliye edilecek - tir. Hasar vukua geldiği tak - dirde bunların tazmini için ter- tibat alınacaktır. İzlandanın ma- halli işlerine karışılmıyacak ve İzlandanın ekonomik menfaat- leri himaye edilecektir. Gıda maddeleri ve diğer zarurt ihti- (Sonu sayfa 5 sütun 6 da) a gelen hâdi- Londra, 8 (aza.) — Reuter bildiriyor: Polonya arazisinin Sov birliği birliği ile Alman) sında taksiminden beri, Rı ve Polon; mümessilleri ar: da ilk buluşma, bu hafta esnasında İngiliz hariciye nez: retinde vukua gelmiş ve Sovyet büyük elçisi B. Mai Polonya münasebet lerini müzakere etmek üzere bulunm Öğü kat esnası B. Eden, mülâkatın hazırlanma- a çok yardım temiştir. Hari- > daimi müsteşarı Alexsan- der Cadogan görüşmede hazır bulunmuştu İngiliz siyasçtinin hedefini, | müşterek düşmana karşı mütt: hit bir cephe kurmak teşkil e arihtir. Aralarındaki an - laşmazlıkları bir hal suretine raptetmek ve teknik bakımdan iki memleket arasında hâlen mevcut bulunan harp haline bir nihayet vermek için Rusların | ve Polonyalıların alacağı her| tedbir, İngiliz hükümetimi — ve| müttefik hükümetleri pek ziya- de memnun edecektir. | (Müzakereler — ilerliyor Londra, 8 (a.a.) — Rusya ve Polonya mürahhasları, iki millet arasındaki ihtilâfları hal- Içtmek ve hukukan mevcut harp haline nihayet vermek m: dile yapmakta oldukları müzake (Yonu sayfa 5 sütun 7 de) | Tunan komşumuz Sovyetler Bir-| İDARE YERİ Nuruosmaniye, No, 84 İstanbul Telgraf: YENİ SABAH İstanlini TELEFON: 20195 9 4 Her yerde 5 Kuruş Ikiyüzler Ağıtı Yazan: Aka GÜNDÜZ Pır_ıldayan tek yıldız ! Henüz doğan soluk ay! İnce ince esen yel! Katmerli, uzun dalga ! Biz iki yüz yoldaşız : Er, erbaş, uçkan, su- bay. Tam dört yüz çelikten el, iki yüz altın tulga... Söyleyin yurdumuza; eşi yok ordumuza ; İnönü'de ün alan, milli bozkurdumuza : (Ferah) la gidiyorduk ; her şerri hayra yor- duk ; “Döneceğiz, diyorduk, daha şen yurdu- muza, bekleyen ordumuza,,, Söyle bozkurdumuza: Boğulduk Akdeniz- ğe ! Erkekçe hepimiz de.. boğulduk güle güle; iğmedik başımızı. Ölürken bile bile, söyledik Marşımızı ! Söyle geçen tek yıldız : Analar ağlamasın! Tarihi dağlamasın ! Söyle doğan soluk a sın, düşmanlar uyanmasın ! Söyle esen ince yel; söyle katmerli dalga : Denize döküldüler, dik batarak öldüler ! Biz ikiyüz yoldaştık, gök Tanrıya ulaştık. Zifiri karanlıkta iki yüz güneş olduk, Atatürke eş olduk ! Düştük (bizim deniz)e. Ağlamasınlar bize! Bizim deniz, Akdeniz, düşmanı alçak deniz, bizi bağrına bastı. Dalgadan türbemize, hi- lâlden kandil astı. Hey kuzum hey! Hey duran! Bizi kahbe- ce vuran; sende Kalmaz milli hak; alınacak muhakkak. Tanıyoruz seni biz. Biz mi? Bü- tün Akdeniz! Türk milleti! Gam yeme iki/yüz evlâdına. Felâket büyük deme, and iç onlar adına: Alacağım öcünü, görürler Türk gücünü ! Biz gittik bile bile. Can verdik güle”güle. Ne kurbanlar vermedi, bu mil gik demedi. - Sonu yaklaştı : Yarın! Belki yarından yakın. Pırıldayan tek yıldız! Henüz doğan soluk ay! İnce ince esen yel! Katmerli, uzun dal- ga! Varınca yurdumuza, haber ver ordumu- za, Ulu bozkurdumuza Sevgililer yanma- onsekiz milyonuz. | Düştük (bizim deniz) e, ağlamasınlar bize. ; Deniz bizim, batan biz. Kurban biziz, vatan ! siz. Arkaya dönüp bakın: Daha altmış milyon | var! Ebedi günler yakin, dize gel, şükret, t t yalvar: Günler saniye olsun, Tanrım bu çile | dolsun ! Komşumuz Rusyayı tanıyalım: Türkmenistan Çok müterakki olan Türkme- nistan bir ziraat memleketidir Evvelce Çarlık Rusyası bu temiz halka çok ağır muamele ederdi * AKUSTANAİP A a N S GEREK GRRK RUGELL B YLCATI » ” c ; a : Msm_ms(â Ça * S d K ÜKENT 4 çe iel A liği müteaddit cümhuriyetlerin (Sonu sayfa 6 sütun 3 de) Almanya ile harp halinde bu- a Biz ikiyüz değiliz ! Hakikati şudur, biz, tam |*