4 Şubat 1941 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 1
4 ŞUBAT 1941 3 üncü Yıl -No. 991 GONLUK Yeni Sabah SİYASİ HALK GAZETESİ ldare Yeri Nuruosmaniye, No. 84 İstanbul Felgraf: YENİ SABAH İstanbul TELEFON: 20795 Her yerde B kuruş Türkiyede iki zümre Varmış! Yazan: Hüseyin Cahid YA ıL_l itlerin nwtku dünyanın olarak bazı tesirler yap- (a. Her memleket bu nutuktan hendisine göre münalar çıkar dı. Fakat nutkun en - ameli te- Birinin Türkiyede husule gele | otği hiç akıldan geçer miydi? Halyan propaganda makamla- a yüksek ve keskin dehası| işte bu hakikati keçfetmeğe mu- vaffak oldu ve Bari radyosu ağ- zından geçen gece ilân etti. İ- talyan radyosunun söylediğine bakılırsa, Türkiye tiç sınıf as- keri terhise karar vermiştir. Bu karar Hitlerin bir gün evvelki mutkumun ilk gemeresi imiş! Ne muhakemesiz adamlar! Hitler bir gün bir nutuk söylü- yecek, ertesi günü Türkiye der hal üç sınıf askeri terhis ede- cek! Dünyamn hbangi erkünı harbiyesi bu kadar yıldırım gi- bi terhis kararları verir? Terhis muamelesinin bir takım sebeb- leri olur ki erkânı harbiyeler bunu uzun uzun tedkik ve teem- mül ecderler, nihayette kararins- tırırlar. Hitlerin nutkunu ne vakit dinledik, ne vakit düşü- müp tahlil ettik, ne vakit terhis kararını verdik? Bizim terhis kararımızla Hlitlerin nutku a- rasında bir münasebet buluna- bilmek için icab eden maddi za- man geçmemiştir. Hattâ bu ka- rarın ittihaz edildiği tarih ile tebliğ ve ilân olunduğu tarih a- rasında pek zaruri olarak bir müddet geçmiştir. Birbirine ta- mamen yabancı bu iki vâka arasında bir bağlılk görebil- mek için muhakeme ve tefekkür selâmeti kalmamış olmak icab eder . Bundan başka, Hitlerin mut- ku Türk erkânı harbiyesi için uyuşturucu bir afyon tesirini yapamaz. Türk askeri hazırlığı nasıl sözlerin değil, hakikf vak'a ların emrettiği bir zaruret ise silâh altındaki kuvvetlerden bir | kısmınm terhisi de ancak ah-| val ve şerattin müsaade gös-| terdiği bir hareket olabilir. Bi- naenaleyh, Hitlerin mutku ile| Berlinden esen rüzgürm bunda tesiri yoktur. Hlğer Hitlerin| nutku bir şey yapılmasını icab | ediyorsa, bizim şahsf kanaati- mize göre, daha ziyade, ihtiyat Kâbirlerini sıkılaştırmak cihetini iltizam etmelidir. Çünküü, geçen gün de söylediğimiz - gibi, Hit- ler Balkanlara sarkmak için zamanmnı bekliyor ve kapıyı şim- diden yapıyor gibi bir vaziyet simu . Gene İtalyan Tradyosuna gö- re, Hitlerin nutkunda Türk da- hili ziyaseti hakkında — bir ima da mevcuttur. İtiraf ederiz | saya çı ki biz bunu anlayamamıştık. 'Türk gazetelerinden hiç birinin farketmediği bu nükteyi İtah- ber tarafında pek tabii| ingiıiiıer Barentuy_g da aldılar |(alyanlar her ceb- hede zayiat vererek tam bir panik ha- linde kaçıyorlar | | Kahire, 8 (aa.) — İngiliz w | mumi karargühının tebliği Libyada Dernede ileri hare-| ketimizin devamı için hazirlık- lar devam etmektedir. Eritrede harekâtımız neticesinde düş - man Barentu şehrini tahliye etmiştir. Bu şehir dün işgal edil miştir. Bu esnada şimal bölge - sinde motörlü kıtalarımız Kre- me doğru çekilmekte olan İtab yan kuvvetlerini geri itmekte - dir. Habeşistanda, Kondara doğ-! ru geri çekilmekte olan düşman kuvvetlerini takipde devam & diyoruz. Bunun neticesinde İtal! yanlar geniş miktarda malzeme ve her türlü ihtiyat maddeleri- ni tahribe mecbur edilmiştir. Cenubf Afrika birliği kuvvetleri Dukana cephesi üzerinde 15 ki- lometre düşman arazisi içine girmişler, iki İtalyan hudud karakolunu işgal etmişlerdir. | İtalyan somalisinde keşif kol| larımızın giddetle faaliyeti de- vam etmektedir. Bunun netieo'ı (Sonu sayfa 5 sü. $ te) Albay Donavanın ziyaretleri Rooseveltin şahst mü- messili dün Başvekili, Hariciye vekilini, Ma- reşalı ve Mil!1 Müdafaa vekilini ziyaret etti ği e Ankara, 8 (Hususi) — A- merika Cümhurreisi B. Roo- sevelt'in şahsi mümessili ©- | lup, Balkanlarda yaptığı bir seyahati müteakib şehrimi- ze gelen albay Donavan, bu gün saat 1i de yanında Ame- rika büyük elçisi olduğu hal- fından kabul edilmiştir. Albay Donavan saat 12 de Hariciye Vekili Şükrü Sarac- oğlu ile umumi kâtib Numan Menemenci — oğlunu, saat 15- de mareşal Fevzi Çakmağı ve saat 16 da Milli Müdafaa Ve- kili Saffet Arıkanı ziyaret et- Amerikah albay şerefine öğleyen — Orduevinde bir zi- Vışı mühim kararlar arifesinde GAW ÜKKENE H TU Almanya Mareşal! Petain'i işbirliği için şiddetle tazyik ediyor Ankara Radyo Garzetesi | Öyle görünüyor ki, Almanya- | mn İngiltereye karşı girişeceği askeri istilâ hareketi, Vichy'ye | kargı açılan siyasi taarruzla | başlamıştır. Filhakika Fransa- | (Sonu sayfa 5 sü 2de) Gazianteb lisesin- den 200 talebe çıkıyor Gazianteb (Hususi) — Gazi- anteb lisesinden 200 e yakın ta- lebe tasdikname almak için başka şehirlerdeki liselende ©- kumaya gideceklerdir. YENİ SABAH — Bu garib hâdise hakkında fazla tafsilât alamadığımız için işin İç yüzü- nü bilmiyoruz. Maarif Vekâle- tinin keyfiyetten haberdar ol- duğu ve efkârı ıuııumıyeyı ten- I de Başvekâlete gelmiş ve Baş- vekil Dr. Refik Saydam tara- ai d İNGİLİZ HJCU!'IU HÜR LAA.?'V rı' F — .. Peymr fw zam yapiıliyor Mürakabe ko bu kararı iyi Fiyat mürakabe komisyonu dün toplanarak peynir işini tet- kik etmiş ve hayret verici bir karar vermiştir. Evvelce ucuz bir surette mal edilerek İstan- bul buzhanelerinde saklanan 17.000 teneke peynirin de piya- arılmasını temin etmek maksadile kiloda beş kuruş zam yapmağa muvafakat et yan propagandasının — bize ha- | ber vermesine teçekkür ederiz. | Türkiyede İngilizlerden — daha | İngiliz bir zümre varmış ıı_ı memleketi her ne bahasına aıu a olsun harbe süürüklemek is- termiş. Hitlerin nutkundaki “İngiltere şarki —Avrupaya güveniyor ve oradan bir gey u- Hlseyta Cahidi YALÇIN (Somu sayfa 6 gü 1 de) miştir. h Eeki k demiryolları kum- panyası aleyhine açılan binler-| ce 1liralık tazminat davasına dün de ikinci ticaret mahkeme-| misyonunun karşılanmadı Halbuki kilosu 35 kuruşa mal edilen bu peynirleri tacirler da-| ha fazla kazanmak hırsile buz- | hanelerde bekleterek maliyet fiyatlarını kendileri yükselt- mişlerdir. İstihsal mıntakaların da peynir fiyatlarının artması dolayısile yeni rekolte malları na bu mikdar zam yapılmaz kcürt » ize de ; Böstanelerdeki %vjlııı v e Bu meselede davacı olan eski girket memurlarından yüzler- I| (Bonu sayfa 5-sütum 1 de) | VAZiYETİi İtalyan kuvvetleri tam ric'at halinde YAZAN: Emekli Generel K. M. | Libi : İtalyanlar, kalelere dayan- mak yüzünden verdikleri bü- | yük zayiattan ders aldıkları nı, artık hasma yakayı kap- tırmamak tedbirleri göster- mekle isbat ediyorlar: Der- nede esir ve silâh bıraktıkla- rına dair gelen hususl habe | leri resmi tebliğler teyid mediler. Libya ordusunun u- mumi bir çekilme vaziyetin. | de olduğu anla hareket ordusu, riyle doğu istikametinde taki- | | be devam etmektedir. Kıyı | boylarınca Bingaziye ricat e den — İtalyan kuvvetlerinin önlenip önlenn ğini ya kında öğreneceğiz. Bingazi- nin düşmesi zamamı da w zak değildir j (Sonu sayfa 5 sü 7 de) kuvvetle k-“'—'———li UU YA No. 7 1912 yılmın misam oktuğa halde Trabins- garbda İtalyanlar hâlâ yerlerinde saymaktadır- lar. İtalyada efkârı amumiye asabileşmektedir. Müstevliler mutlaka bir gey yapmış olmak için Trablusdaki Grioni fırkasını — (12.000 kişi) kuv vetli topçu cüzütamlarının himayesinde (Zava- Fa) üzerin: sevkediyorlar. Hedef bu mıntakayı işgal etmek ve bu suretle bir avaç Türk askeri- nin ve yerli mücahidlerin Tumnus hududu yolile erzak temin etmelerine mâni olmaktar. Diğer ta- raftan, erici tistünlüğüne rağımea İtalyan do- nanması hiç bir iş görememiş ve denizlere hâkim görünen bu kuvvet bir korkulak gibi denizlerde dolaşmaktan başka bir şey yapamamıştı. Cebhede zafere kavuşamıyan Haltyanlar Trablusun milliyetperver sivil halkını merhametsizce İmha euretile şehamet gösteriyorlardı O kadar ki donamma baş kumandamı amirah (Faravelli) 2zledilerek yerine amival — (Viale) getirildi. Zaten muvaffakıyetsizlik -karşısında kumandan değiştirmek usultinü İtalyandar 1914 Cihaa Harbinde sık sık tatbik ettikleri gibi, son harbde de İngiliz muvaffzluyetleri ve zalerleri karşısında gene bu usülden — ayrılmadıklarını gösterdiler. Halbuki harb devam ederken kumandanı de- ğiştirmenin ekseriya maküs bir netice verdiği ve işleri büsbirtinr karıştırdığı da haklı olarak kâdia edilebilir. u (Devamı yarınki sayımızda) Rumanyada | sükünet Rumen subaylarına larda bulunulduğu doğru değil Bükreş, 3 (a.a.) — Radar a- jansı bildiriyor Son günlerde Rumen subay-| larına karşı yeni suikasdlarda | bulunulduğu hakkında bazı ya- bancı — gazeteciler tarafından yayılan şayialar, Rumen res-| mi mahfilleri tarafından — kat'il Wer surette yalanlamaktadır. : Mânidar bir. tayin | Bükreş, 8 (a.a.) — General Roderigue Mobreanu yeniden Bükreş belediye reisliğine ta- yin edilmiştir. General, Kral rejimi esnasında Bükreşin son polis müdürü idi. | Tevkif edilenler Bükreş, 3 (a.a.) — D.N. B. | ajansının husust muhabiri bi | diriyor (Sonu sayfa 5 sü 4 te) | lŞeh' Şubat toplantısı | at 14.30 da Vali ve Belediye Rei- | ir Meclisinin karşı yeni suikast- Vali şehrin yeni sene büdcesi hakkında izahat verdi Vali istanbul Şehir Meclisi dün sa-| si Doktor Lütfi Kırdarın riya- dün matkunu söylerken (Sonu sayfa 2 sü 4 te) | Mq Kuleli Askert Lisesi | Beden Terbiyesi Mu, | limi Hüsameddin Gü- rolinin cavahı Hitlerin nutkundan ilkbaharın yaklaşmakta olması gene bütün dünya Al-| nin ne yapacağını düşü-| *. Büsameddin Gü (Dördi ncü say la) | üzerine 9İ man Spor ankehmız | Zafer yolu havalarda Geçen bir se | — Almanlara tevcih ettikleri SA HTAN SABAHA: HFakat hangi tarafta ? me zarfında İngiliz hava kuvvetlerinin yalnız hücumlarm sayısı ve hedefleri nüyor; İngiltereyi istilâ imkân- larını tedkik ediyor. Bizim askeri mütehassısları- (Sonu sayfa 4 sü 4 te) sonra ve
