4 Şubat 1941 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

4 ŞUBAT 1941 TELEFON: Mi35 TELORAF: VATAN İst. WIUHABB—İBİ AHMETEMİN YALMAN VATANEYİ SALI CAĞALOĞE Y N ? VATA BUGÜNKÜ SAYIMIZDA: 2 inci Şehir ve oi 3 » Bir Röportaj: Deniz Kurtları Arasında, ) » Uzak Şark Meselesi. Yazan: Hüsamettin Ülsel ( SİYASİ SABAH GAZETESİ — Yıl:1 — Sayı: 165 =Eyatı: 5SKuru Kim Daha Evvel “Pesli,, Diyecek ? Yazan: Ahmet Emin YALMAN ğ 1918 senesi ilkteşrininin birin- ti günü General Fon Ludendorf, r man başkumandanlığı namına, an hükümetine şu ihtarda Ulunmuştu: «Sulha derhal talip olmak lâ- ırl> O dakikada ortalıkta silâhla- Tih bu şekilde teslimini icap etti- Tecek bir manzara görünmüyor- du, Alman kuvvetleri hâlâ Belçi- âyı ve Fransayı işgal ediyordu. alı bir vagon içinde Alman- Yadan geçirilen Lenin ve Troçki üs ihtilâlini tamamlamışlar ve Tes Litovsk sulhunu imza etmis- lerdi. Bu sayede şark cephesi or- tadan kalkmıştı. Şimali İtalyaya Alman - Avusturya kuvvetleri sokulmuş bulunuyordu. Ludendorf'un, bütün bu par- | Mmanzaraya rağmen, sulh iste- | Mesinin sebebi şundan ibaretti: Alman milletinin sinirleri bozul- | Muştu. Zafer ümidini, zafer az- | | Mini kaybetmiş ve hanbe deva- | Min beyhüde olduğuna, 'karşı ta- | Tafın sirtini yere getirmiye k.ud— reti olmadığına karar vermişti. «Harp ne zaman bitecek? Na- Sıl bitecek?» gibi suallere cevap | âradığınız. zaman Ludîendorfu_n | | ilkteşrin 1918 ıen&mde"ıtfıgı adımı daima gözünüzün önüne ' getiriniz. İki fert nrumdfıkı bir | boğazlaşmada olduğu gü_)ı harp- te de bütün mesele hangi ?."_,hn ş z Eritre ve Habeş oe Ce y OTMANSİZ, a. e BF ASOMMLİŞE / X opraklarında süratle inkişaf eden İngiliz tarruzlarını gosteren harita —— Resmimiz General Metalkfııı ölüm döşeğinde gösteriyor. Öİum. le neticelenen hastalık 7“ıkıncı- kânunda başlamıştır. (0) gün e- (taksasın doğduğu gündış. Pçk ıçırklan ziyaretine gclmışlerdır: Onlarla meşgul olduğu sırada; soğuk almış, bademcikleri iltihap yapmış, fakat aldıtmayıp her va- baş göstermiş, derhal ame- î';':ti yıı:nî:î;. fakat iyi netice vermemiştir. İngiliz Akdeniz fi- losu kumandanı filonun b_nş dok- borunu tedaviye göndermiş, onun müdahalesi ancak muvakkat _bır iyilik hasıl etmiş, hastalık yine nüksetmiştir. General Metaksas ölmezden iki gün evvel kendini kitki şekilde çalışmıya dcvıfn et- | miştir. Birdenbire şiddetli bir ha- kaybetmişti. Son sözü şu olmuş- tur: General Metaksas Ölüm Döşeğinde «Yunan milletinin zaferine gü. venerek ölüyorum.» daha evvel «pes!» diyeceğinde | dir. Bugün ortalıkta gördüğümüz büyük düellenün — bütün hedefi, karşı tarafa biran evvel «pesl> dedirtmektedir. Düelloyu karşıdan seyreden bitaraflar, barometrenin artık İn- gilterenin lehine döndüğüne ka- kenidirler, Bunların fikrince İngil- tere Afrikaya ve Akdenize hâ- kim kaldıktan, İngiliz ıdşlırıı?- P daki mukavemet ruhu dimdik dürabildikten, Almerika dört elle C işe sarıldıktan, bütün Britanya imparatorluğu ayaklandıktan, Yu- nanıstan İtalyaya muva['fa'kıyet_leA | karşı geldikten, İtalyada 'daişıh cephe çöktükten, Sovyetleri Mih- ver& sokmak yolu bulunma_dıklan sonra İngiltereye pes dedırungk Dimkânı kalmamıştır. Almanlar | bir müddet daha uğraşmıya de- | vam edecekler, fakat neticede D tipkı geçen defaki gibi «pesl> demiye mecbur kalacaklardır. " Almanya, şimdilik bu hfikrgu | kabul etmekten uzaktır, l',lıl e | büyük kuvvetler vardır._Bun af" | kullanarak herhalde bir larî a P sakdıracaktır. Fakat ne tarafa? Harbin gayesini karşı tarafa | «pesl> dedirtmek diye kbul eder- | AMERİKA Dahiliye Nazırı Diyorki: “ Nazi Tehlikesini Durdurmalıyız ,, Nevyork, 3 (A.A.) — Dahiliye Nazırı Harold İckes, İngiltereye ya- | pılan tayyare yardımı hakkında rad- |yoda bir nutuk söyliyerek demiştir | ki: «— Amerikanın mukadderatı ay- rılmaz bir şekilde Ingilterenin mu- kadderatına bağlıdır. Nazi tehlike- sinin dalgaları hayati —hatlarımıza gelmeden evvel onları durdurmayı mümkün kılabilecek son şansımız kanun projesi bize ayakta mücade- 1e etmekle, diz çökmüş bir halde ya- şamak şartlarından birini intihap ettirecektir. Kiralama — veya ödünç verme plânı, dünyaya, bilhassa mü- Amerikan kartalmın de- ve kuşuna benzetilemiyeceği hakkın da bir ihtardır. İngiltereye yardım meselesi bir ticari muamele değil, ı tecavizlere, ancak yardım kanün projesidir. Bu ' LAVAL İngiltere İle Harbe Taraftar İ Londra, 3 (A.A.) — Müsta- ALMAN Hava Kuvvetleri Dağılıyor Yektkn Belki de 40,000, Fakat... Londra, 3 (A.A.) — Dayly ATeIegınPh gazetesi, Alman hava kuvvetlerinin. Libya muharebe meydanlarında — görünmesinden bahsederken diyor ki: «Alman hava kuvvetleri, bü- tün 'Rumen hudutları boyunda birçok hava filoları bulundurmak mecburiyetindedir. Bu yüzden zaten zaafa uğramıştır. Geçenler- de Awvusturyaya tayyare filoları gönderilmesi de bu zaafı daha | arttırmıştır. Şu halde, Büyük Bri- tanyayı — istilâ için Almanyanın anda Laval, Almanların bu ga- kil Fransız ajansı bildiriyor: Al- f““delî:"k 6.000 tayyare bu- emeli, d ve : d Şimali Afrikanın teslimi bile .3.-!_ «Alman h-;eımıq:ı_n;ıaşılınx bil olmak üzere, her ğ a, Fransa ile İngiltere aleyhine iş bi'rliği yapmaktır. İşte tam ıh"k“ yapacak derecede kuv- vetli değildir...» İtalyanlarm Vaziyeti ümitsiz Adisababaya Çekiliyorlar Londra, 3 (A.A.) — Reuter ajan- sının askeri münekkidi General Sör Hubert Dough yazıyor: «Agordat'ın zaptı ve Habeşistanın müteaddit cephelerinde yeni ilerle- meler, ıngiliz askeri kudretini ve İn- giliz askeri şeflerinin azimli hareket- lerini isbat eder, «Agordat muvaffakıyeti ve İtalyan leriın, Keren gibi uzak yerlere kadar sürülmeleri, İngilizlerin pek yakın- da Asmaraya hücum edeceklerini göstermektedir. İngilizler, bir dağ Üzerinde bulunan ve çok mühim bir, üs olan Asmaradan Musavva Üzerine inebileceklerdir. «Barentu'da İtalyan müdafilerinin hattı ricati ciddi tehlikeye maruz- dür. İtalyanlar, buradaki — motörlü vasıtalarını terketmeden kurtulamı- yacaklardır. sangilizlerin, ikinci taarruz hattı, mühim bir idare merkezi olan Gon- dar'a doğrudur. Somali'de cereyan e- Ger .. - uendiida gelen ha- berlere bakılırsa orada İngilizlerin hedefi Mogadiçio limanıdır. « Bu üç ileri hareketle Adisababa etrafındaki İtalyan mukavemeti ta- mamen kırılacak ve iaşe kaynakla- rmdan mahrum edilecektir. Habeş yerlilerinin yer yer isyanı, İtalyan- ları Adisababa etrafımda toplanmı- y& mecbur etmiştir. İtalyanların Ha- beşistandaki vaziyetleri ümitsizdir.» Musavvaya Doğru Geriliyorlar Kahire, 3 (ALA.) — B. B. C.: Bri- tanya kıtalarının Agordat'a girmele- rinden evvel, şehir kapılarında çok şiddetli bir muharebe olmuştur, Angilizler bir çok esir almışlardır. İtalyanların, kaçmıya muvaffak — ©o- lanları, Musavvaya giden yol üzerin- de ve Agordat'ın 80 kilometre şar- kında bul! Kerren — istik - de çekilmektedirler. Agordat, Eritrenin merkezi As- |marayı, Kızildenizdeki Musavvaya bağlıyan mühim demir yolunun son ıstasyonudur., Bu şehrin zaptı, strate- Jik bakımdan çok tlidir, Dün, asker bir sözcü, İtalyanların Barentu'daki vaziyetlerinin son dere- ce müşkülleştiğini söylemiştir. Bura- daki garnizon sahil yolundan kaça- maz. Ricat için kendisine açık olan tek yol, dağlara giden Şşark yoludur. navan'ı kabul etmişlerdir. Başvekilimiz Donavan'ı Kabul Etti Ankara, 3 (A.A.) — Başvekil Dr. Refik Saydam bugün saat 11 de Bavekâlette Amerika büyük elçisi ile birlikte albay Do- Ankara, 3 (A.A.) — Albay Donavan Amerika büyük elçisi ile birlikte bugün Hariciye Vekili Şükrü Saracoğlu ile Umumi Kâtip Numan Menemencioğlu'nu ziyaret etmiştir. d Vali Dr. Lütfi Kırdar açılış nutkumu okuyor UMUMİ MECLİS Dün Valinin Bir Nutkıyle Açıldı Vilâyet ve Belediye Varidat Yekünu 12,547,378 Liradır Bu sene, İstanbul vilâyetinin va- ridatı 5,677,908, belediyeninki — ise 6,869,470 liradır. Bunu, vali doktor Lütfi Kırdarın dün belediye umumi | meclisinin şubat toplantısını açarken söylediği nutuktan anlıyoruz. Vali saat tam 14,30 da kürsüye gelmiş ve nutkunda demiştir ki: — Arkadaşlar: Üçüncü intihap dev resinin Üçüncü yıl şubat toplantısımı açıyorum. Bu toplantı devresinde ça- lışmalarımızın. mühim bir — kısmını 941 bütçesi teşkil edecektir. Daimi enciülmende hazırlanan vilâ- yet ve belediye bütçesi üzerinde müş- tereken yaptığımız tetkikatta vilü- yetin varidat ve masrafı ve belediye- nin de yalnız varidat — yekünlarını tesbit ettik. Belediye masraf kısımları da ik- mal edilmek üzeredir. 940 bütçesi varidatma — nisbetle vilâyet kısmında 123 bin lira ve be- lediye kısmında da 3386,080 — liralık bir noksanlık vardır. Bu varidatı 939 senesini esas tuta- rak ayni zamanda 940 senesi altı ay- hk tahsilâtının verdiği kanaatler göz önünde tutularak tahmin edilmiştir. Vilâyet ve belediye masratf bütçe- sine gelince, ihtiyaç eşyasının fiyat- lermda artış olduğu için bütçe mas- raflarını da arttırmak mecbufriyetin de kaldık. Diğer kısımlarda mümkün olduğu kadar tasarrufa riayet ettik. Yeni yıl bütçemizi vukuflu tetkikini- ze arzederken devamlı muvaffakı- yetler dilerim » Valinin bu sözlerinden sonra 941 bütçesi tetkik edilmek Üzere bütçe encümenine havale edildi. Ruzname- de 6 maddelik bir teklif vardı, ait ol- duğu encümenlere verildi. Gelecek toplantı cuma günü öğ- leden sonradır. “Kadınlaşan Medeniyet ,, |sek, Almanyanın İngiltereyi ana| * — / bimizin hayati bir kismi- | hedef sayacağına ve başka tarâ?- | gç, ş Plarda tedafüt bir halde kalacağı- M“ukemıînîm W ha hükmetmek icap eder. Alman- | bir suğhmî;:m va / Yanm İngiltereye tayyare Ve de- | nazır den aa a bdek LO Dizaltı ile olan hücumları, bir pi- | — «— Bbîıe iran fakat valtlerini yade hücumundan cwelıkiAtOPÇ'-'wıerinl yer T;_mıgmn Gödükleriii, kabal” hu"hğml Kaksesilr ,eyd" e tu““ıya)r:ıtlmiuı'. Binaenaleyh Hitlerin Manya İngiltereyi istilâ için her ye müm ticesinde varılacak münakaşa eden ter olması kadar, müzakere yesine alet olmak üzere bir iş bir- Bir D_f_da E" Ç_'k 2500 liği partisi kuruyor. SYA ıefîıil minîm:;ın. ıin:ı:iııe Tayyc're Kulıinmlş A Ar'nerikınm tıpmmış mıhq- ftardır. Vichy hükümeti orta-| Londra, 3 (A-A.) — Sunday nrlen_m:len Roy Hıllbon ortaya bir :]”ı ;.lkt y zaman Pariste kurul- | Times gazetesinin havacılık mu- nazariye atmıştır. Diyor ki: «Har. Ki d..'!'nüım hükümet, işte habiri diyor ki: «Alman hava bin asıl mesulleri, Hitler, Musso- gıöu'ı: bı!:wpırtiye dayanacaktır. |kuvvetleri hakkında bitaraf kay- lini değildir. Son harptenberi H wvali kabineye naklardan neşredilen rakkamların artan rahat, zevk ve lüks iptilâ- sıdır. Medeniyet kadınlaşmıştır. sokmaktan imitina etmesi ve do- çOî:' hayal mahsulüdür, Mertlik ve kadınlık idealleri ara- sında bir muvazene bulunamazsa medeniyet yaşıyamaz.» Bu fikir Amerikada büyük alâ. |lâyık yaz kalar uyandırmış, canlı münaka- şalara yol açmıştır. Bir Amerikalı Muharririn İddiası: “Asıl Harp Mes'ulleri Hitler, Mussolini Değildir. Yeni Nesildeki Kadınca Rahat İ Ve Lüks ptilâsının, Mertlik Hislerinin Yerine Geçmesildir.,, esaslı surette münakaşa- edilmiye değer. Amerikalı muharririn dikkate $ say okuyacaksınız. Bunun 1leh ve Memleketi- |aleyhindeki mütalealara 'sütunla- mizde de dikkati celbetmiye ve | rımızda seve seve yer vereceğiz. e aa Tağa l T- | muzafi i ransız. müsteml a: 40 bin tayyaresi irHe îbuyuk OIÇUdebhu:'ıl::;îîln nmeüCesinde varılacak sulhb'“':::r ııınnı!llı ve B K ee . GÜRE lı_ ) e h (VWT Ancak r ö u | z -| kelerinin j T ü | bütün Wayz'[ıe gî,ı"c romorkör tay” | için korkunç Ve doh”fnı k| Amerikaya n vermiş bu-|bunların 18 binden azı muhare- | ylxeıingırîml:vîas::ıı bağlanarak | gunların herhangi b:;ı;umi;'e ve|p Alman tazyildleri: hf'lh. tayyaresidir. Ialr_ıız 6 bini, : ea ee | Kkrasimizi baa &i (Devamı: Sa. ö, Sü, 4 te) — | lngıı;e,eye paraşütçü yağdırac b;ı; s:dîmsfiıstewmizl mahvetmiye kâ- | şı'en açık bir cevaptır. i | Motörsüz tayyareler vücude ge- tirmektedir. Hazırlık tamam olun- €vvelâ bütün tayyare kuvve- DÜk İngilterenin üzerine çullana- | Sak, sonra bir istilâ teşebbüsü ya- tak son bir koz diye talihini *neyecektir. R Eğer ana gaye bu ise ne dxy; po"'“n)mda tahşitler yıpıll)'“'t İ basit... Almanya bu kuvvet- Tn İngilterenin bir Balkan cephe- X Urmasının önüne * tidir.> a BB M 100 Bombardıman . Tayyaresi Atlantiği A-ş:ı.”. Ruzvelt Lâyıhası n Londra, 3: (A-A.) — Hıv::i hk deniz ticareti odasının yi albay Jouett dün akşam Matif lediği bir nutukta, |00 ağır ir bardıman tayyaresinin, — h? Pa ârızaya uğımı#an Atlantiği dığını bîıdirmişh;_ inngton, 4 n Roı/:î:hin lâyihası bugün, ı:deı. an meclisinde müzakere edi îuceektîr. Müzakerenin üç gün sü- eceği zannedilıııf'ktedır. SŞi y Hariciycnin yukıe_k memu! a ndan biri, kongrenin kanund ü nı gelecek hıf_tfı sonundan yıhaesll tasvip eceği kanaatini evvi r : göııeımîâwı geçmek V | aş Vyetlerle Balkanları tazyik _’l' Dzay bulundurmak - istiyor- Eıber | BM taraflarını bulup şu veyı"ku y San memleketini içeriden SOF- t““hiliree buna da diyeceği yo r " Ağır bir zahmet bedeli ol AEGH Boğazdan geçen her $€Y anya için kârdır. l Âklın gösterdiği manzara böy- ho akla beraber hiç uyuklamı- | kar Yalancı emniyet duygularına | Yıfîllmıy. gelmez. Harbin bu ta- fhıq:r.'.'_ya)'ılmısının önüne geç- | iÇin yegâne çare, kendi he- dq.::.mz* hiçbir. zaman «pesl> #ir | Yeceğimizi, mukavemete ha- Ma ; edğimizi karşı tarafa dai- “îhrmıknx. (AA.) — B 1940 Harici Ticaretimizin Yekünu 160,369,000 Liradır Ticaret Müvazenesi İhracatımızın Lehine Olarak 42,523,000 Lira İle Kapanmıştır İstatistik umum müdürlüğü ge-|nesindeki ithalât ve ihracatımızın yıl içindeki harici ticaretimi- | yekünu 245.638.000 idi. Bu va- î;enıeıbü eden istatistiklerini ha- |ziyete göre, harici ticaretimiz Jamıştır. 1939 senesine m!lîet.le bir geri- mAwupımn harp halinde bulun. |leme göstenmekte ise de bu ge- asına rağmen harici ticaretimiz rileme, birçok rü)alâı maddele- Er inkişaf — kaydetmektedir. |yinin harp dolayısile azalmasın- HİS MASTER'S VOİCE en yıl umuümi — ithalâtımız / Gan ileri gelmektedir. Geçi a Ğ > 68.923.000 lira, ihracatımız ise| — (640 çenesinde harici ticaret H P:046.000) dirüdir. muvazenemizde 42.523.000 lira içle alı işi- m;':ıeı;u::tî: llğo.nâğ?.?)(ı)!gelî:- miktarında memleket lehine bir bik bir yekün tutmuştur. 1939 se- |fark vardır. Ü