18 Nisan 1950 Tarihli Yeni İstanbul Gazetesi Sayfa 3

İSTANBUL Sayfa 3 l Poris Hususi Büromuz bildiriyor * Arap güvenlik paktı, orta doğudaki İngiliz siyasetinin bir başarısıdır Atlantik Paktının bir. genişlemesi gibi telâkki imkân Batı edilmesine dünyasının, Arap tarafsız olmiyan bu. pakt, le Rusya arasında kalmasını temin etmektedir. Paris, 16 (Hususi Büromuzdan Parisin salâhiyetli. çevreleri, — Arap Birliğinin çalışmalarını ve orada Mi Sırın oynadığı mühim rolü / büyük dikkatle takip ettiler. İlk defa ola: rak, İngilterenin desteklemesi saye- sinde Misir Hükümeti, evvelden tah- n edilmiyen bir ölçüde Arap Bir liğine Ve san — günlerde İmzalanan Güvenlik Paktına / kendi. görüşlerini Kabul ettir Birliğin hderi va * bulunan and'aşma, en: Jâkki dilebileceği gibi, Arap dünyasına di bügüne kadar mahism olduğu. bera- berliği ve bağlılığı temin etmiştir Fransadaki kanaate göre, İngilte- ye, b astasiyle, Filis- tindeki harpten 've ihtilâflardan dolayı Arap Alemin- de bir müddet için - kaybettiği kon. trol imkânlarını tekrar el bulunuyor Acaba, Amerika her yerde — hazıı olamıyacağını anlamış ve ortadoğu- 'nun bu bölgesinde üstünlüğü İnciliz Hükümetine birakmaya — razı olmi müdür? Bu ihtimal, Fransadaki A- zap İşlerinin salâhiyetli müşahitleri tarafından mümkün görülüyor. Esa sen 'Truman'ın 4 üncü maddesinin Or. tadoğu memleketlerinde tatbik edil- miyeceği hakkındaki karar da, A merikanın bu bölge ile alâkadar ol- mayacağını göstermektedir. - Böylece Amerika, İngilterenin - hayati men- #aatlerini — ve prestijini - düşünerek, Arap dünyasiyle karar vermiştir. Diğer taraftan, bize katiyetle söy- lendiğine göre, her ne kadar Arap Güvenlik Paktı, gerek metni, gerek- Tuhu itibariyle tamamen Atlantik Paktının ilhamı altında yapılmış ve onun gibi on madde Üzerine hazırlan- mişsa da, bugün için hiç bir suretle Arap andlaşmasını, batılı milletlere ait diğer paktın bir genişlemesi ol ak telâkki etmeye imkân yoktur. İlki sebepten dolayı bu. mümkün görülemez: 1 — İsrail Hükümetini tuttuğu ve hâlâ tutmaya devam etti-İ &i için, Arap Alemi Birleşik Amerika- ya karşı öfkelidirler. 2 — Paristeki kanmat, son terakkileri hakkında pek çok medhiye yazılmış olmasına rağ: Men, Arap dünyasının - hentz netsiz ve kararsız olduğu meri dedir. Avrupanın dışında bulunan bu bölgenin güvenliğini, Avrupa bütün- İüğüne dahil milletlerin - tedbirlerini değiştirmek, büyütmek suretiyle sım- K emniyet altına alma fikri de, A: merika - tarafından hoş Karşılanmı: acaktır ğem miyetle edildi. kine göre, Arap Güvenlik Paktı, Mi miştir. - Bu vaziy desteklemiş olan İngiltere ile Mısırın münasebetleri de hiç bir zaman bu derece mükemmel olmamıştır. Kıral Faruk'a, fahrl İngiliz generali rüt lesine dair görüşmelere yeniden bas- İamadan evvel, mühim bazı hazırlık- Jarın yapıldığını düşünmek - yerinde Arap Paktını, / Atlantik — Paktının bir genişlemesi gibi telâkki etmek is- temiyen yalnız Amerika değildir. İn- Kiltere de, Arap dünyasını tecrit € dilmiş vaziyette görmeyi ve böylece o bölgedeki nüfuzumu — devam ettir- meyi tercih etmektedir Esasen, Arap Milletleri de, / Sov yet Rusya karşısında bir nevi taraf Sizlık siyaseti gütmeye karar vermiş gibidirler. Bu, Arap / Milletlerinin Moskova Hükümetine kargı bir sem: pati düydüklarr mânasına / gelmez. Ancak, kendi topraklarına kadar u- namıyacağını — düşünerek, — koml- nizmden fazla bir korku duymadık. Jarını gösterir. Öte yandan Fransadaki salâhiyet Ni çevreler, Atlantik Paktının geniş. letilmesi cihetine gidildiği takdirde. ilk olarak Akdeniz Paktını içine ala. cağını belirtmektedirler. Bir ucunda Türkiye, diğer ucunda - İspanya bu Junacak olan bu pakt, ortaya İtalya- yı alacaktır ki, bu millet zaten At- Jantik Pakti ile emniyet altına alınan müşterek müdafna — sistemine dahil- dir. BİR FOTOGRAF MUHABİRİNİN USTALIĞI Amerikada Malne eyal Salnte Joseph kilis: son haddini guştır. fa000 Mi çekebilmek ustalıktır. İngiliz Bütçesi bugün müzakere edilecek inin Ham nustu. Rahi Hükümetin, Avam Kamora- sındaki nazik ekseriyete göre bir bütçe getireceği umuluyor Londra 17 . AA (AFP) — Ya Fınki sali günü Maliye Bakanı — Si Stafford Crippa Avam Kamarasın İngilterenin 1950/51 yılı — bütçenini takdim edecektir. İsci Hükümetinin zayıf ekseriyeti bilhasan hararetlidir Halihazır bütçe meseleleri iktl 1 — Avam Kamarasında 4 Hükümet her an devrilmek tehi 4 — İngilterenin iktiadi — yalnız Kanada, Avustralya veya Arjantın bep olduku. tahrihe bünlar hazin olmakla beraber bu res- Trieste seçimini Yugoslavlar kazandı Trleste 17 AA (United Prens) Mareşal Titoyu destekleyen Trleste Halk Cephesi dün Tries- e Je kolay bi zafer Parlâmento” için yapılan seçim. le de zayıf bir mühalefetle kar Londra 17 AA (LPS) — Ga- zete muhabirlerinin Triteste'den bildirdiklerine göre, İtalyanlı 1 çoğunluk teşkil ettikleri se TETİLN MOSKOVADA BU İŞ. GÜÇ DEĞİLDİR Evet, yukarda gördükünür arslan müret yanında daha ehli oldukları muhakkak. Netekim öyle zannediyorı lanlarla uğraşan İrinn / Bügrimova, her halde, sirkin Yalanmıd Mm. Roosevelt New-York, 17 (AP) — Çin” deki eski Amerikan Büyük El- çisi General Patrick — Hurley iün, televizyon önünde yapılan bir konuşma esnasında, Çindeki komünist muvaffakıyetinin Yal- tada yapılmış olan gizli/ bir anlaşma sayesinde kabil oldu- Kunu ileri sürmüş ve kendisiyle mülâkat yapmakta olan Bayan Roosevelt de, sert bir. cevap New-York'un nüfus sayımı, çok güçlükle yapılıyor Günde 25 - 30 lira alan sayım memurlarından her gün 100 kadarı, işi zor bularak istifa ediyor Washington, 16 (Hususi muhabiri. miz G. H. Martin'den) w-York halkının nüfüs sayımı işi bir bur ran geçifiyor. Her gün yüz kadar sayım memuru istifa etmektedir. Fa- kir mahallelere t dilen bir ka: karşılaştığını, bu. yüzden ruhan ha: pek çok hastalar, ihtiyarlar, terke- bir hayat sürmüyor. edikodusu hâlâ devam ediyor Port Arthur'ün Sovyetlere verilmesini mâkul görüyor Hürley, “Yalta'da, sizin dip- lomatlarınız, Atlantik Paktının bütün prensiplerini feda ettiler ve Port Arthur limanını Rusya- ya iade ederek, Çinin mülki ta- Mamiyetini haleldar ettiler,, de- miştir Bayan Roosevelt, Bu &: ona (Rusyaya) Japonyanın âl- mış olduğunu iadeden ibaretti şeklinde cevap vermiştir Polonya - Katolik andlaşmasını Papa yalanlıyor Vatikan 17 (YİRS) — Papalık ma- kamı, Polonyadaki ve Varşova Hükümeti arasında — bir anlaşma imzalandığını yalanlamıştır Katolik Kilisesi FAP Polonya Haberler Ajansı, üç ileri gelen Katolik piskoposu ve hü- kümet arasında bir anlaşma imza- landığını yayınlamıştır. Kilise ile ya pılacak herhangi bir anlaşma, Vati- Kan tarafından tasdik edilmedikçe müteber değildir iki Moskovada güc değildir. Zira, arslanları ki, Moskova sirkindeki bu dışindaki demir kafes-içinde daha az tehlikeli bile komünletlerin kafen içerisinde Yunan Kabinesi, Mecliste 136 reye sahip Plastiras, 10 kişilik ekseriyetle dün çalışmaya başladı Atina, 17 (Ap) — Amerikanın denteklemekte — olduğu — Ve General Plastiras tarafından - kurulmuş olan Yunan Hükümeti 250 kişilik parla. Mentoda, küçük fakat sağlam. bir ekseriyele dayanarak, bugün çalış Mmaya başlıyacaktır. Kabinenin bir y kadar evvel te- şekkül etmesi lâzım geliyordu, fakat Venizelos, kabineyi kurmayı' kabul etmiş, fakat tutunamıyarak — geçen cuma günü iştifa etmiştir. 'Yeni kabinenin en kuvvetli muha. hifi, 62 sandalyeye sahip olan Çal daris'dir ve onun arkasından da 16 Mebusa sahip olan Manyakidis gel mektedir. Kabine, mecliste 136 kişiye sahip- tir ki, bu rakam, 10 kişilik bir eks riyet 'temin etmektedir. İngilislerin tepkisi müspet Londra, 17 ALA. (Reuter) — İngil- tere Dişişleri Bakanlığı sözcüsü dün Başbakan General Nickolas. Plâsti- ras'ın merkez partileri konlisyon hü- kümetini iyi karşılamıştır. Her ne kadar İngiltere Hükümeti- in şekli hakkında tefsirde - bulun- maktan dikkatle kaçınmışsa da- bu. Tadaki yetkili şahsiyetlerin bir mer- kez koalisyonunun halkın arzularını daha iyi aksettirdiğine inandıkları da bellidir. G ) çareler aramak lediyede, bugünlerde — mütehassıslar dan müteşekkil bir mesken komiz. yonu çalışmaktadır. Biz de bu arada şehirdeki ikamet gâh adeblini fazlalaştırmak için pilması mümkün işleri ve bugünkü durumumuzü kısaca gözden geçirme- Yi faydalı bulduk. İlk bakışta yapılması Tâzım İşleri dört maddede hulâsa etmenin kabil olduğu görülmektedir. 1 — Ev yaptırmak istiyenlere kre- di temini, 2 — Ucuza malolacak blok halin. de ve çok sayıda ikametgâh yapıl. 3 — İnşaat malzemesi ve mamül- lerinden alınan vergilerin indirilinesi, 4 — Yapı Yollar Kanunu — ve İs. tanbul Şehri Yapı İşleri Talimatna- mesinde mevcut bazı maddelerin tâ. dili veya kaldırılması, Şimdi. sirasiyle bu. mes den geçirelim 1 — Bu sahada kendimizi, Şapı sahiplerine © 3,5 faizle ve çok uzun vâde ile kredi veren İsviçre, ©6 3,25 faizle kredi veren İngiltere gibi memleketlerle mukayese edersek ne kadar geri olduğumuzu anlarız. Bu. 'na rağmen 5228 numaralı Yapı Teş vik Kanununun aynı şehirde evi ol mıyanlara sağladığı kiymetin © 7 | miktarında 20 sene vâde ve ©6 5 faizli kredi büyük bir yardımdır, ve ev inşantını hakikaten - büyük mik- yasta teşvik edecek mahiyettedir. Fakat ne yazık ki kanunün İşliyebil. mesi için kAfi fon ayrılamamakta ve ihtiyacın çokluğu karşısında bu. pa- ra çok kısa zamanda tükenivermek. tedir. Hakikatte bugün ev yaptırmak istiyen bir çok kimse kredi bulama- maktadır. Binaenaleyh yapılacak iş. Jerin başında bu kredi fonunun —en aZ Üç, dört misli arttırılması gelmek- tedir. 2 — Toplu halde ve büyük çapta yapılacak inşaat; ev buhranını ha- fifleteceği gibi; iyi idare edildiği tak- dirde ucuza da malolacaktır. Dağınık ve mühtelif ellerle yapılacak 50 ev için kurulacak ayrı ayrı şantiyeleri düşünecek olursak her birinde küçük ve gayri kâfi teşkilâti ile büyük fi- kir ve el emeği İsrafını, küçük pa: tiler halinde ucuz olmiyan malzeme mübayaaları - ve iş siparişlerini gö- rürüz. Buna mukabil 50 evlik bir blok inşaat, diğerine naz daha ucuza maledilecektir. Şehrimizde bu toplu — inşaat şekli kooperatifler, bankalar ve bazı şir- ketler tarafından tatbik edilmeye başlamış bulunmaktadır. Ancak bun- larda gaye, ucüz ev yapmak olduğu için, şehir içindeki — arsaların pahalı olduku ileri sürülmekte ve araziyi çok ucuz elde etmek Üzere kilomet- relerce uzak mesafelerde bahçeli ev ler mahalleleri kurulmaktadır. — Ha: kikatte — yeniden yapılması - zaruri olan su, kanalizasyon, yol, elektrik, havagazi, telefon tesisleri masrafı ile n çok |( MEMLEKET HAB ERLERİ |) Yeniden bir şeker fabrikası kuruluyor Fabrika, 20 milyon liraya mal olacak ve günde 1.500 - 2.000 ton pancar işleyecek kapasitede olacak (Hususl muhabirimiz Memleketimizin — her geker istihlâ: Ankara, bildiriyor) gün biraz daha arta kini karşılamak Üzere mevcut 4 fab- Tiz başlarına — yaşamakta — imişler. Bir başkası da, halkın terbiyesiz ol masından ve sorduğu suallere haka- ret eder şekilde cevap vermelerinden şikâyet etmiştir. Bütün istifa eden lek, bu hale daha fazla dayanamaya New-York bölgesinin nüfus B mı müdürü Zola Bronson bu vaziyet te ve “nazlı” sayım memurlarının, iş lerini pek kolay zannetmelerini, son retle — kaydetmektedir. — Mamafih Müdür bey” henlz sıkıntıya mâru areket ettiğinden New-Yorkta da: ki, bunlar işlerine devam eti dir Demirperde mahkemesinde Dagmar — Kage rikaya ilâveten yenlden bir. şeker fabrikası — kurülmasi — kararlaştırı Yurdumuzün şeker pancan yetiş türmeke — elverişli — mintakalarında pancar İstihaalini derpiş eden prog: tayini için Başbakanlıkta bir komis- yon kurulmuştür. Fabrikanın Adapa: zarı, Balıkesir, Aydın veya Doğu il lerimizden birinde kurulması kuv vetle muhtemeldir. Fabrika 20 milyon liraya mal ola ilecek ve diğer da Şeker Şi keti, Devlet Demiryolları, Karabük şeker pancarı işliyecek » Turizm kanunlarının sağlayacağı faydalar Birkaç günden beri şehrimizde bu- lunmakta olan Basın Yayın ve Tz rizm Genel Müdürü Ahmet Şükrü Esmer, dün akşam radyoda, Millet Meclisinde kabul edilen Turizmi vik ve Pasaport Kanunları hakkında çok geniş izahat vermiştir 7 sene zarfında arsalarına turistik bina yaptırmak — istiyenlere Emlâk Kredi Bankasının yüzde 5 faizle kre- di açacağını ve binalarda kullanıl. mak Üzere Avrupadan Jan sıhhi tesisler vesnir malzemeden gümrük resmi * alınmıyacafını izah eden Ahmet Şükrü İacak olan turi mer, bu yapı: 'ne müddetle arazi ve buhran vergi- lerinden muaf tutulacağı gibi, yabar ceklere kazançlarını harice çıkarmal Türkiyeyi İdeal bir turist memle sadece bir başlangıç olduğunu belir. ten Esmer, — Amerikanın 1952 di sonra Marahall yardımını — kesmesi htimaline binaen bu. yardımdan is- tarda Amerikan turistleri - gönder mek hususunda ne büyük gayret Marshall Yardım - Programına bağ andığını sözlerine ilâve etmiştir Van hapishanesinden 16 mahkum kaçtı bi ürkiye - İran hudu- e çıkan gi akalamış, — son- irdiği anahtarlarla diğer mahküân yahkümlar, İran sınırına. Varmak İ çin cenup istikametini tutmuşlardır C MESELELER KARŞISINDA — ) Mesken dâvası Şehirlerde,_î(ü;ül; ve ucuz evler nasıl yapılabilir ? Yazan : Y. Mimar Asım MUTLU bu çok ucüz dir Arsadan çok daha pahalı olan in. şant masrafi bakımından ikametgâh gözden geçirirgek en ucü: mra evler, olduğunu — görür lar pahalılaşmakta. Bunların gehrin ikinci, üçüncü de- rece sokaklarında ve banliyö mahal. leleri merkezlerinde inşa edilmeleri *kabildir. Sıra evlerin iki kat üzerie 'ne Üç, dört ve beş odalı iktisadi bir plânla inşa edilmeleri için genişlik. lerinin 4,5-6,5 ları Tazımdır. Filhakika her katında bir merdi. ven ve asansör grupuna 4 dalrenin bağlı olduğu 6 katlı bir apartman blokunu ele alalım. Burada merdi- ven Ve asansör masrafı 24 daireye taksim edilecektir. metre arasında olma. Temel ve çati masrafı altıyg bölünecektir. — Dairelerden — birinin döşemesi — diğerinin - tavanını — teşe kil edecek hudut duvarları müşterek olduğundan masrafı taksim edileceke tir. Temiz su, pis su, havagazi, elek- trik, gofaj tesisatı müşterek enstek İaaslon sayesinde ucuza malolacak- tır. Kat, daha doğrumu “dalre mülkiya» ti, asırlar boyunca eski kanunlam mızın verdiği imkân dahilinde oldu.. Ku halde, şimdiki Medeni Kanunu muzla hâlâ telif edilememiş bulun- maktadır. Daire mülkiyetinin, — bur günkü şartlar altında ve hakiki wcua ev meselesinin halli için hemen İt zımdır. 3 — Bu husüsta atılmış müspet adımlar mevcuttür. “Nitekim inşaat malzemesi ile uğraşan fabrikalar doğrama atölyeleri Muamele Vergi: sinden istisna edilmiş vaziyettedir. Son zamanlarda inşant malzema. sinden gümrük alınmaması husumadı da bir cereyan meveut olduğunu ge zetelerde görmekteyiz. Bunun tahal kuku halinde - bugünün konforunu teşkil eden ve kâmilen ithal malı - Jan her türlü tesisat malzemesi maü- him miktarda ucuzliyacaktır. İaşaat malzemesi sahasındaki ser best dış piyasa rekabetinin hakikate te çok fena ve pahalı olan yerli mim müllerinin fiyatı ve kalitesi üzerinde de müessir olacağı muhakkaktım. 4 — Yapı işlerini nizama sokmak Üzere yapılan kanun - ve talimatna. melere ait maddelerin bir kısmı an- cak bir tek cepheden mütalea edile- Yek uzun uzadıya etüd edilmeden ve salâhiyetli mimar ve — inşaatçıların mütaleaları alınmadan — tespit edil- miştir. Bunlardan bihassa “ucuz ev,, di vasına karşı gelenleri gözden ge dim a) Son çıkâin İstanbul Yapı Ni- zamnamesinde “Arsa ifrazlarının & metreden daha dar olamıyacağı,, hakkında bir. hüküm — meveuttur. Madde konülürken şehrin küçük kü. çük ve birbirine uymuyan binalarla çirkinleşmemesi ve derinliği fazla e- lan apartmanların cephelerinin dar olmasiyle sihhate müzir. olmaması düşünülmüştür. Fakat dnire mülkiyeti memleketimiz için elimizde tek W. cuz ev şekli olan “Sıra — Bv” fikri feda edilmiştir. /İktisadi sıra evler bütün dünyada — yukarda da işaret ettiğimiz gibi iki kat üzerine;4, 5-6,5 metre genişliğe kadar yapılmaktadır. Bu hale göre, yapılacak çift ve mıra evlere ait ifrazların bu madge hükmünden istisna — edilmesi lamm- âır. b) Son çıkan nizamnamede oda- darın 12 m2'ından daha küçük ola. mayacağı hakkında bir hüküm van dır. Büyük oda yapmak arzu edilir bir. şey olmakla beraber / dünyanın en zengin memleketleri bile ev yaptı. racaklara böyle bir şart empoze eder memektedirler. İçinde iki / çocuğun yatacağı 3x4 ölçüsündeki bir eda ye- Tine 2x8 m. büyüklüğünde iki ayrı 'oda yapmak hem terbiye ve hem de sıhhat bakımından dalma tercihe şa- yandır. Dünyanın hiç bir yerinde eşi ola. mayan ve tatbik kabiliyetinden mah. rüm bulunan bu maddenin kaldırıl. ması Jazımdı: olmayaz €) Artık oldukça eskimiş bulunan yapı yollar kanunumuz evin içinde banyo, mutfak gibi yerlerin - asgart sahasını tahdit “etmiştir. Bu miktar lar orta büyüklükteki evler için nore mal olmakla beraber çocuksuz alle- ler ve bekâr insanların oturacakları metgâhlar için fazla — büyüktür. Bütün dünyada bu çeşit evlerde mut. K, vantilâsyonlu bir. dolap — içine eya ancak 2 M2 lık bir sahaya sığ- dırılmaktadır. En küçük — boydaki anma yerlerine de, çok küçük sa- Bu itibarla / kanu- ine binanın oda adedi le mütenasip bir elâe- lmesi Tazımdır Yazıyı bitirirken bu meselede mü. ktaya işaret etmeden ge- z. Herkesin yapması müm. ış 19 gibi görü. 'nen küçücük bir ev projesi hakikat- e Jiraya çı- büyük — bir dniresi 1ndan daha güç meselelerle kar. aaştmı. Bayla SÜ balak — Huzlla, inşaatı 1â- t edil n kabulü ve mesuli- kul- Siz, gayri İktisadI, çürük ve fe- bİNA, ev buhranı için — seferber halde bulunan halk servetinin israfı. 'na sebep olmaktadın.