19 Nisan 1950 Tarihli Yeni İstanbul Gazetesi Sayfa 1

di Si BARÜL .HU TERELA S 'arı Ve Go AoA 9'liradır. MÜSTAKİL GÜNLÜK GAZETE Fi Z lrndlee, İlanlardan “hlez eee GAS Posta Kutusu 2100 Beyoğlu Hariç memleketler iki mislidir. Tesis eden: HABİB EDİB TÖREHAN bir mes'uliyet kabul edilmez. L İÇ ve DIŞ POLiTiKA 18/WV/1950 Disiplinli hürriyet İ ŞEEİYORUZ. okuyoruz: Yur dumuzda Abdülhamit devrine rahmet okutan bir istibdat var- miş. Bir ülkede istibdat olurst, orada hürriyetten elbette bah- sedilemez. Fakat istibdadın hü- küm sürdüğü bir memlekette de | haksızlıktan, zulümden uluor- ta — bahsedenlerin — akıbetleri- ni tahmin etmek güç deği dir. Bizim neslimiz böyle bir devri görmüş olduğu için istib- dadın hangi vasıtalarla çalıştı- ğını pek iyi bilir. Daha sonri ki nesiller ise göremediklerini kitaplardan okumuşlardır. Yur- dumuzda olmayan şey hürriyet- sizlik değildir. Bizim hürriyeti- miz hattâ bir çok bakımdan, Av- rupa memleketlerinde anlaşılan hürriyetten çok daha geniştir bile. Münakaşalarımızı istediği- miz gibi yapabiliriz. Buna kimse karışmaz. Sırasında dedikodu- lara belbaği Birişiriz. Gene ses çıkaran ol- maz. Fakat bize bu da az gelir sevmediğimiz insanları canım: zın istediği gibi hırpalamak is- teriz. Kanunlarımız işte o zaman harekete geçer. Biz, buna neden- se, hürriyetsizlik adını vermeye öteden beri alışmış bulunuyoruz. Halbuki Avrupa kanunları va- tandaş şerefi bahsinde çok da: ha sıkı, çok daha duygulüdür. Dünyanın her ülkesinde böy- ledir. Devletler, sosyal nizamla- rını korumak maksadiyle kanun lar yaparlar ve buna karşı ge- lenleri cezalandırırlar. Bizim de böyle kanunlarımız vardır. Ya- pilan bir kanun, başka bir ka- nunla hükümsüz bir hale gelme- dikçe cemiyet nizamının bır par- çası sayılır. Amerika'da, Fran- İngiltere'de, kısacası, bü- tün dünyada buna karşı bir şey denmez. Seçim yolu dururken bumu küfürle, zorla değiştirmek kimsenin aklından geçmez. Biz kanunların gökten inmiş bir şey | olduğuna inananlardan değiliz. Fakat kanunların yalnız meclis karariyle değişebileceğine aklı- mız erer. Hürriyetsizlik midir bu gimdi? Demokrasilerde han- gi parti işbaşında bulunursa bu- lunsun, mevcut kanunları yürür- lükte tutmak zorundadır. Hiç bir hükümet başka türlü hare- ket €demez. Halbuki biz, bir ta- raftan demokrasi istiyoruz, öte taraftan da istediklerimizin de- mokrasiye aykırı olduğunu dü- #ünmüyoruz. Demokrasi; - çile- den çıkmış, dizginsiz bir hürri yet değil, kanun çerçevesi içinde Anlaşılması gereken bir hürri- yğet, disiplinli bir hürriyet de Mektir. Sosyal nizamımızın şe- Tiatçı, şeyh efendi ve komünist Zibi apaçık kundakçılarına hür- Fiyet verilmediğinden şikâyet e- denler varsa, bizim de onlara karşı söyliyeceklerimiz. vardır. Ne şeriatçi, ne şeyh efendi. ne de komünist; demokrasi hürri- tinin mümessilleri değildirler. Şeriatçılar, şeyhler, tarihimizde en büyük tahribatı yapmışlar dır. Komünistlerin ne yaptıkları ni görüyoruz. Her vatandaşın hürriyetten beklediği şey, mem- leketin daha diri bir ölçüde kal- kınmasıdır, yıkılması değil, Yurdumuzda demokrasi yatı değiştikçe, şimdiki yetimiz ister istemez çox daha daralacaktır. Biz bunlardan bir- kaçını sayabiliriz: ekmeklerimi- zin; yiyecek ve içeceklerimizin fiyatları, kaliteleri, alhışverişimi- zin bütün safhaları, lokantaları- mız, fırınlarımız, her şeyimiz çok #ıkı bir kontrolden geçecek ve vatandaş şerefine sataşanlar da- ha sert kanunları karşılarında bulacaklardır. Şimdi hürriyetsiz likten şikâyet edenler, eğer ger çekten demokrasi istiyorlarsa bu hürriyet daralışından, baka. hm memnun olacaklar mı? Bizde anlaşılncış bir hürriyet vardır ve bu hürriyet demokrasi çerçevesini fazlasiyle aşmaktadır. Eğer bu da bize yetmiyorsa, © halde anarşi mi istiyoruz? Çünkü : dizginsiz hür riyet anarşi, disiplinli hürriyet ise demokrasi demektir. Temiz bir demokrasi için gereken hür- riyete ise ancak olgun insan ru- hu ile, yüksek sosyal faziletler- le erişilebilir. * iek rak şahsiyata da | hürri- | | | Kızıl Çinliler | Avrupa Birliği mevzuunda konuşan Adenauer Fransızları Alman milliyetçiliğini galeyana getiren olay Adenauer ve dinle: marşını hep bir ağızdan söylediler Berlin 18 (YİRS) — Bugün Ber- lünde sekiz yüz kişiye hitaben — bi nütük veren Batı Almanya- Başba- kanı, Batı Almanyanın Avrupa kon. seyine tam haklara malik bir üye olarak alınmaması karşısında Fransa tarafından çıkarılan engellere temas ederek demiştir ki: “Batı Almanya- nin Avrupa Konseyine eşit haklara üye olarak alınması için terilmelidir. Harp ettiği - çin Almanyaya kin beslemek mâna. Sızdır. A Pransası Avrupayı kazıp kavurduktan sonra, düşman 0- lan devletler Fransaya eşit haklara malik bir millet olarak munmele et tiler. Bugün Avrupanın birleşmesi el zemdir ve Birleşik bir Avrupa kurul malıdır. Eğer Sövyet / Rusya barış hususunda samimi hareket ediyorsa, Birleşik.bir Avrupaya taraftar olma lıdır. Doğu Almanyada yaşayan 18 mil yon Almana hitap eden gunları söylemiştir: “Kalplerimiz. si- zinle birliktedir. Biz kendimizi kur. tardık ve hürriyeti elde ettik. Poleon Hainan'a çıktı Milliyetçiler - ise iddia ediyor zafer Hong-Kong, 19 (YİRS) — Haynan adasında Şengmay körfezin: komü nist küvvetleri tarafından kurulmuş olan köprübaşi, milliyet dan parcalanmıştır. Komünistler tarafından on beş bin | kiri'ile Haynan adasına yapılan çı- | kartma hareketi, otuz saatten fazla kamete uğratılmıştır. İstila teşebbüsünde bulunan conk lardan iki yüzden fazlası tahrip edil. 2000 den fazla komünist imha eaildi Taipeh — (Formoza), 18 (A.P) Milliyetçi Çin makamlarına göre, mil. liyetçi uçaklar, dün akşama - kadar Haynan adası sahillerinde istilaya te sebbüs eden 2.000 den fazla komünist Askeri imha etmişlerdir. Milliyetçiler 7.000 ia Haynan adasında iki köprüba, duklarını ve milliyetçi — garnizonun müstevlilere karşı, bugün de savaşa levam ettiğini belirtmişlerdi. başkanı il Bu sebeple parlâmento anayasayı tadil ediyor - Heni 18 AA AFP Belgrai Tito üzerine alacaktır. Atalyan gazetecileri » protesto ediyorlar Roma, 18 ALA. (United Pressi Trleste serbest topraklarındaki bölgel apılan ân İtalyan ga Trleste seçimlerinde Kati netioe Belgrad, 18 AA lav bölgesindeki Capo dlstrin kazası leri Belgrad radyosu tarafından bugün açıklanmıştır. Yüzde 46.36 Halk Cephesine, yüzde 1.7 Sosyalisi Partiye, yüzde 11 Hıriatiyan Sosyalist Partiye. Stalinle, Tito dünyaya oy Triestenin Yügos- tenkit ederken yicileri eski Alman leri de kurtaracağımıza emin olabi. 'Deutsehland über alles” söyleniyor. Berlin, 18 (YİRS) — Batı Almanya Başbakanı Adenaver, bugün Titania tiyatrosunda 800 Almana — hitaben yaptığı bir konuşmadan sonra, dinle icilerle beraber ayağa kalkarak im- | Paratorluk ve Hitler“ Almanyasının | milli marşı olan “Deutsehlard / über alles” şarkısını söylemiştir. Müttefik | komutanları ayağa kalkmamışlardır Müttefik işgal makamları, marşın yazak edilmediğini, fakat hâdiseni: sız bir hareket olduğunu Buna rağmen hiçbir ze Berlin filârmonik orkestrası şarkı- a refakat etmiştir. | Berlin 18 ALA. (AFP) — “Deutseh Jand über alles” marşının üçüncü kı- | tasının söylenmesi üzerine bu - sa- | bah çıkan hâdise münasebetiyle sos- | yal Demokrat Partisinin Ti Başbakan Adenauet rilen ziyafette bulunmaktan Başbakanın Berlindeki — bulunuşu- 'nun son günlerinde ittihaz edecekleri hareket hâttını tesbit etmek üzere o- lağanüistü bir toplantı yapacaklardır toplanan Titanin Palast'da halk, | Başbakanın isteği marşı söyleğii merikan, İngiliz Ve Fransız kuman: danları olan General Taylor, General Boürne ve General Ganevol ve müt- | tetik askeri heyetleri şefleri ayağa kalkmamışlardır. Washington, 18 AA (AFP) Dişişleri Bakanı Xekesot'un 8 ve N mayısta Pariste Robert yapacağı görüşmelerde Bi İngiliz Maliye Bakanı Sir Staffora Cripps Cripps yeni yıl bütçesini dün okudu MıliyıABak.anı sene sonundan önce yeni bir seçim bekliyor Londra 18 (YİRS) — İngiltere Maliye — Bakanı Staffora v b Geliri ar olanlardan — al 'alttda Dir nispetinde bildiren - Bakan, rikanın en az iki seneden önce Batı | Almanyanın silâhlann | da Pransa ile mutabık olduğunu bil direceki öğrenilmiştir Filhakika Washington çevrelerinde | 36 tümenden müteşekkil bir Avrupa | küvveti teşkil etmek için bu müd zaruri telâkki edilmektedir. | İran, Rusyaya yaklaşmak istiyor Tahran, 18 ALA. (AFP, çıkan El Muri gazetesinin ve: haberi yalanlayan — İttilmat gazet Musirdi ua müzametetlerinln. düzelm Tandaki her Hareketi ân edecek l P .. birkaç. günden Yugo üzere, İtal Stuttgart, 18 (YİRS) — Yugoslavyanın seki- Kıral lâkatta, Tito'ya karşı gayet müteyakkız davranılması leri Moskova komünletlerinden farksızdır. ve <eninde —: Buleni da Btalinle Tito elele vererek bu sefer — bütüz Mareşal Tito sattan yu dokür pens vergi alınırken - bu Mmiktarın 1 silin 6 pense çıkarı: Tacağını bildirmiştir. iDDe, Hükümetin bi İnciltere Maliye Be SAlmanya ile- Japonyanın rekabetini hesap etmeli” Londra 18 (AA.) — Sir Staf- 'Cripps, Büyük Britanyanın Altın çe dolar ihtiyatlarının, bu fında 296 mik Tazlalaştığını. ve h Üüyat yekünunün ” 188L000.000 Golara balE olduğunu acıklamız aliye Bakanı, ihracatın art- 'a Üâveten İngilir mümul: leri fintlerinin dünya- piyasala Tında diğer memleketler mâmul ek mekte olduklarını ve bunun d Sında önümüzdeki aylar zarfın: &a n şiddetlenecekini u. çektiriyorlardı. | | | | Ankarada hüküm süren yüzde otuzlar heyecanı C. H. P. Divan âzasının bütün ketumiyetine rağmen, ağızdan ağıza dolaşan bazı isimlerde isabet olmadığı tahmin edilmektedir bildiriyor) Hususi muhabirimiz — Ankarada iki günden unmakta ve buna kimlerin dahil bu. tecller olmak üzere herkes taratından öğrenilmek İstenmektedir. Divan Azası her ne kadar ketum! yeti muhafazaya çalışmakta ise de, Gosttan dosta ve kulaktan külağa sız Malar vukuunun önüne kat'i olarak geçilememektedir. Nitekim gazeteler Ge çıkan isimler, bu sayede meydana Çıkmış bulunmaktadır. Bunlardan bir kısmınin yanlışı bir kısmının da inti: hap dalresinin sıhhati — bakımından mevcuttur. Fakat' listeye — girenlerin Mmüjdeyi alarak sükütu muhafaza et melerinin yanıbaşında, kendi isimleri etrafında bir türlü herhanzi bir mz Mmanın vaki olmamış olmasından ken di hesaplarına menfi bir hükme va Tabilenler de görülmektedir. Yüzde otuzlar dahil olmak üzere tam liste ayın 23 ünde ilân erilecek tür. O zaman mahalii teşkilât yokla maları neticesinde seçilen yüzde 70 Te Fin mi, yoksa partinin merkez teşki Âti tarafından seçilen yüzde 30 ların mı daha isabetli bir netice getirdiğini tesbit etmek mümkün olmcaktır. Nasil ki, yine 23 ve 24 nisan tari ütün. partilerin umut gim li İ gerek mahalli gerek v Mumi ölçüde olarak keyfiyet bakı mindan mükayese etmek imkânı elde edilmiş olacaktır. âzmirdeki politika düellosu devam ediyor İzmir 18 (Hurust muhabirimiz bil- diriyer) — DEP. Genel İâare Kurulu mun İzmir mülletvekili listesine Halide Bdi Adıvar, Halli Özyürük ve Ce l Bayarı ilâve ettiği / bildirilmi: Bu süretle her iki partinin İzmir lis feleri Küvvetlenmiş ve mücadele saf Haları “bu nispette “Hararetlenmiştir. Demokratlar Egede durumu şöyle gö İktidar partini seçim. günlerinde memleketin ç havasını tazyik edecek Ürüllere başvurmadığı takdirde Ay din ve Antalya hariç olmak üzere bü tün Ege illerinde DEP. nin kazanma ansı CHLP. den 25 nispetinde daha Tazladır. CHLP. de yürde otuzların Mekki Hikmet Gi Nurullah Esat Sümer, Fakac pülis, Hayrabetyan, Saim Alt Dilemire. Bolu: Salt Sakarya Sivas: Celâl Sait Siren, Hamdi cabay, AH Kemal Yiğitoğlu. hi Necati Topçuoğtu. 'Amerikanın muk_aLoi Kaybolan uçak Sovyetlerden tazminat isteniyor Washington, 18 (Ap) — Birleşik Amerika Hükümeti, bugün bir Rus notasına — verdiği cevapta, — Sövyet avcı uçaklarının - Amerikan Donan: masına ait kayıp bir devriye uçağını Baltık bölgesinde, açık deniz üzerin de ateş açmak süretiyle düşürdükle- Tini kaydetmişt Amerikan mukabil notasında, Rus- yadan, 'bu hâdisenin — sorumlularını cezalandırması — ve uçakla — birlikte kaybolan 10 kişinin canlarına karşı- lik tazminat ödenmesi istenilmişi Kalkütada Kolera salgını Baştan başa dolan hastahanelerde can çekişenleri yerlere yatırıyorlar Kalküta, 18 ALA. (United Press) Kalklitada başgösteren kolera vaka- darı, bügün bir salgın halini almıştır. Hastahaneler, ölümlerin birbirlerini kaldırmağa vakit bulama Bugün öğleye kadar 158 vaka da ha bildirilmiştir. yukarı 100 ha: günde aşafı Resmi makamları dirdiğine göre bu miktar hast ancak bir kısmanı teşkil Diker taraftan hastalığına tutulmu menencit ve çiçek olanlar da Kal hastahanelerini doldurmakta. Kazyinallk Bu salgının Doğu Bengaldeki ma- halli Karışıklıklardan kaçan binlerce nültecinin gelmesinden sonra çıktır sanılmaktadır. halkı aşılanmağa davet etmektedir. İÇ SAYFALARDA İKİNCİ Büyük siyasi anketimiz ÜÇÜNCÜ Muğlar“Reeai Göreli. Muvaffak İhsan Garan DÖRDÜNCÜ Kara Hasan köyü Esen, Hüseyin Ca- Ethem İzzet Benice. Antalya: Ali Hikmet Berki, Niyazi Kanh Çevre (Hikâye) Aksu. BEŞİN! Bursa! — Durmuş Remzi, Talât Si- İş politikası nn Dd M Nermi İzmir: Sırrı Day, Serif Remzi, Hü- seyin Kavalalı, Mehmet Orhon. Gümüşhane: Falih Rıfkı Atay, Afyon: İsmaif Hakkı Baltacıoğlu, Mühiddin Baha Parı. Konyas Ali Riza Türel, tekin. Balıkesir; Esat Altan. Tungeliz İzzeddin Çalışlar. Bolur Hafzurrahman Rasit Tokâtr Refik Ahmet Seveni Manisar Esat Çınar, Hakkı Tarık va. Kütahya: Asım G Malatyas Sadık Eti Kastamano: Şerefeddin Karacan. Seçim kı;fulunun— dünkü çalışmaları Porti teşkilâtlarında da toplantılar yapılıyor İstanbul İT Seçim — Kurulu, dün ilçe kurulları başkanlarının da iştiree kiyle Yargıç Seyfeddin Uğurun beşı kanlığında toplanmıştır. Seçim tarihinin yaklaşması üzerk ne seçimin kanun - hüktümleri dahiz linde cereyan etmesi için şimdiye kadar yapılan hazırlıkları gözden geçirmiş ve ihtiyaçları tesbit etmii Parti namzetleri, bu ayın 24 üne | Ü e sonma ” bildirlmedici ” takdirde Mmüteber. olamıyacağından partilerin bu tarihe kadar behemehal namzet- derini bildirmeleri beklenmektedir. Hilmi Uran geliyor | Ş GEP. İstanbul milletvekili aday- ları, parti İl propaganda kamitesi | N nin iştirakiyle dün de bir toplanta yapmıştır. Bu toplantıda adayların propaganda — mevzuları ve sahaları etrafında fikir teatisi edilmiştir. Barbaros'un | | türbesi dün açılı | Büyük Türk Amirali " Barbaros Hayreddin Beşiktaştaki türbesi dün /anat 12.20 de kalabalık bir vatandaş topluluğu önünde törenle açılmıştır. Bu münasebetle söz alan tarih öğrete* meni Muzaffer, Barbarasun zaferle- rinden ve meziyetlerinden bahseden bir konuşma yapmış ve bütün Türk milletinin kahraman denizciye hün Galip Gül indüz. K (— Amerikanın — mükabil —notasını — | metle bağlı olduğunu tebarüz ettir. Kremline veren — Amerikanın — | miştir. Moskova Elçisi Alan Kirk Bilâhare — Vali ve Belediye Reisi Dr. Fahreddin — Kerim Gökay da, Türk milletinin - yetiştirdiği - büyül şahsiyetlerden — biri olan — Barbaros Hayreddinin açık denizlerde Türk bayrağını şerefle ve zaferle dalga- Jandırdığına, diş güvenliğimizi sene- lerce denizde bir kale halinde temsil ettiğine işaret ederek, kadirbilir mül letimizin vefalı bağrında gençliğimi- ze kahramanlık, feragat ve Türklü- ge bağlılık timsali olarak ebedi isti- rahatgâhında — yatmakta — olduğunu iyledikten sonra, Fatihler, Yavuz- dar, Kanunller, Atatürkler yetiştiren büyük milletimizin en büyük vasfı, kendine hizmet edenlere dalma min: 'zet ve gükran duygulariyle bağlan- mak olduğunu belirtmiş ve “var ol sun Türk milleti” diyerek — türbeyi Rusyaya | notası ve personel için Rusya 11 nisan tarihinde verdiği bir protesto notasında, bir Amerikan uçağının & nisanda Latvya üzerinde uçtuğunu ve Sovyet uçaklariyle ateş eati ettiğini ileri sürmüştür. Birle- k Amerikanın mükabil ithamı ve Şili ve Kalkütada başlayan çiçek hastalığına karşı şehri- mizde alınan tedbirler Şili ve Kalkütada başlayan çiçek hastalığı — salgınının deniz yolcuları tarafından İngiltereye de sirayet et irildiğini afanr'ar haber vermişler. dir. Korkunç ve sön derecede süratle bulaşan bu hastalığa karşı memleke- 'timizde ve bu arada şehrimizde tede birler alınmasına karar verilmiş ve ge başlanmıştır. tazminat isteği bu notaya — verilen resmi cevapla bildirilmiştir. Moskovada elçi Amerikan notası, Alan Kirk tarı korekt imünazebetler idame. etmenin) Züçlükleri” belirtilmiş, Sovyet hava kuvvetlerine bu güçlükleri arttıracak mahiyette herhangi bir yeni hâdisey MODA ÇILGINLIRLARI