29 Eylül 1940 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

| "altan Politika: İspanyanın Karşısındaki ihtimaller İspanya ne yapacak? Mihver devletleri lle birlikte ha, İeket ederek Cebelüttarıkı kapat, TMak işinde Almanya ve İlalyaya Fardım edecek ve bu suretle maha. Hpler arasma mr girecektir? Yoksa Bitaraf kalarak bitaraflıktan axa Mi istifadeler temini ile bu kış mev. fiminde mihverin dünyaya yarı açı. ha bir nevi pencere vazilesini ml Rürecektir? Yahut bitaraflığı İn. Kiltereye biraz daha pahalıya — sa- İarak muharipler safından uzakta Ti duracaktır? Her üç ihtimalin tekabül edebi. keeği şartlar mevcattur. O haldo İpanya muharipler vafında hangi beplerden dolayı yer alabilir? Övyelâ bunu gözden geçiretim:' ı'l'ıll!'ıııı harp davasmı, İspan. Xa ihtilüliyle başlıyan bir. tarihle İclikto örıh mümkündür İspanya başladığı günden — itibaren Mihver devletlerinin maddi ve ma. eti yardımını gördü. Adeta Fran. k ükimiyeti mihverin silâhlariy- Yemin edildi. Frankonun tesis et, hükimiyot; İspanyaya bir ta- emperyalizm aşılayacak, bir Yaadan da tarihi hakların İstirda, Suurumu verecek mahiyetteydi. ve Hihverin propaganda faaliyeti € ideolojik tandansları şekilde inkişaf ettikçe Akdeniz ;:nıı.ıı Afrika davasmda mihver mı' bir mesned elde - edeceğine di "myıııu Fransız Fasnı — işgal eski imparatorluğu —ihya Cebelüttarıkı zaptederek Saki tarihi intikamı almış - olması YaşiP görlünebilirdi. Nitekim İspan. " Sağ gençliği, birkaç senedir bu Vayı teneffüs etmektedir Nazırı Suner de bu teş- naflz şeflerinden biridir. yanın Cebelüttarıkı zaptet. :'l bu devletin doğrudan doğru- İle Muharipler safında yer alması Mümkündür. ,,::ı meselesinin böyle bir Ihttt Yransan dnl:h:unıdeıı:m dü.' Sünüleeek bir mevzadur. Fas me. Selesini aşağıda ayrıca mütalen ede- Oğle. — Franko muvaffak olduğu günden beri Fransa olsun, İngiltere olsun Âkdiseyi yakmdan takip etmişlerdi. Fransa bugün saf harleldir Fakat tere İspanya ile Giploma! Münasebetleri tanzim için çok iti. seyahati harbin Akdenize ve ya İntikal ettirilcceği kuv. a edildiği bir zamanda vu. harp safında için bir mukaddeme sa, FlE F | ; BerEr çi ! g : : İ ll Er î : | : !J' İ l ! ! ; f E f FF b İ | l ; ; İ Tfi " £ E %sğî T | ği |T $ehir Haberleri ilkokullara 934 doğumlular da';Zehirli ve bozuk kabul edilecek İkametgâh değiştirmek suretile bir okuldan diğer bir okula nak: lJetmek istiyen ortaokul ve lise ta' Jebelerinin müracaatları — maarif müdürlüğü tarafından tetkik edil" mekte ve ikametgâhlarının değiş tiği isçe tesbit edilenlerin dilek: leri is'af olunmaktadır. Tesbit edi- lemiyenler bulundukları okullarda kalacaklardır. 5 Diğer taraftan okul kayıt İşleri: ne son verilmiştir. Tedrisata par zartesi gününden İtibaren — başlar nacaktır. Bu yıl ilkokullara yalnız 933 doğumlu talebeler kabul edil- miştir. SA doğumlu — talebelerin gösterişli ve tahsile devam edebile" cek bünyede oldukları — takdirde mühim bir kısmt namzet olarak alınacaktır. Okullarda yer olduğu takdirde bu talebeler meyanmma ithal edileceklerdir. Bun lara ait muameleye de salı günün- den itibaren başlanacaktır. Demir ve madeni eşya tedariki içın... asil talebe |i . VKi Bir heyet dün Avrupaya gitti Avrupa memleketlerinden demir ve madeni eşya tedarik etmek Üüzere madeni eşya birliği umumi kâ Nacinin reli .hndc bir heyet dün akşam Avrupaya hareket etmi Heyette demir tüccarla, rından Tomarsan ve fıçı fabrikatörü Hamdi de bulunmaktadır. Sofya, Belgrad ve Peşteye uğrandacak ve Çekyaya da gidilerek buralardaki || fabrikalarla temaslar yapılacaktır. Bilhassa Çekya ve Macaristan fabri kalarından r leceği tahmin edi'mektedir. ihtiyewmız olan madeni eşyalardan birçoğunun temin edi —— dar mihver devletleri için de baş. | yük sırrı da bundan başka bir şey ka bir noktadan alâkalıdır. İspan, yayı bitaraf brrakarak onu kendi hesaplarına sempatik bir. komşu telükki etmek ekonami — bakımım. dan mihver hesabma daha fayda. Tadır. bir nevi Tuna mınta, Kası haline sokularak mihverin tek. nik vasıtalarından istifade edilerek istismarı fikri her halde ihtimalden * uzak tutulacak bir vakın değildir. © halde İspanya muharip olacağı- na dot bitaraf halinde kalır: — İspanya dahlli bir harpten bitkin Hir.halde Y Onun imara, inşaya, tamire Ihti. yacı vardır. Bunlar ancak kapital elde etmek suretiyle temin oluna. bilir. Bu kapital ne Afrikanın mu- hayyel müstemlekelerinde, ne de mihver devletlerinin hazinesinde mevcuttur. Bunu ancak Amerika ve İngiltere temin edebilir. Esasen ihtilâlin başladığı gün. denberi Franko İspanyası İki tezad İspanyanm — politik menfaatleri mihverle bir olduğu halde ekoaamik ve ıı:.lz menfantle. ri kapitalist devletle: yanyana yürümektedir. — İspanyanım şimdi. ye kadar hitaraf kalışmın en bü. —-İ7—! " Alfah şahidimdir Mösyö, di. yor- Siz bana Ümit verdiniz. Allah etsin de bulllcmw;::' tiniz kızımı bekleyen acı le. :tıhntouin.—nm:m ı&:&nâ » Vensan'dır- Ön, 'yis 144 Üncü cadde e yazın« Sizin çok asil bir yara. :hımı wiwk::“'"“w.“ var-- Hakikaten ıztırap çeken bir baba sizin ellerinize sarılırken Al- lahtan da size şans dileyor. ... mış değlilm-. Mösyö Merkadiye'nin verdiği notlarr defalarca okudum- Zaman zaman lâmban'n altında gü- zel kadınm fotoğrafını tetkik edi. yorum- Dolores yıull!:nü:::“ kurbanınm tarafına K ürmdeki meselenin malümları. nt tokrar tekrar gözden geciriyo * rüm- Evet hakikaten önümde bir moesele var: Hâdiseler, mahkümun bugünkü vaziyeti malüm olduğuna Röre, orada, paatfik sahillerinde ben kendisine müfit olabilir mi- yim? Kolombla üniversitesinde iken ben do cn çalışkan arkadaşlarım Bibi biraz mantık okumuş, fikir mesalelerile göyle sathi olarak a- Tükadar olmuştum. Moral bakım - dan bir meseleyi aydmlatmağı en- der olarak düşünürdüm. Hem de pek ender! Fakat işte gimdi de moral bir meselt Üzerinde duruyordum- Bu. mu tötkik için bir çok ta usuller var- Fakat ben bunları bir kenara olmaxa gerektir. Meseleler: yazozlar Yenicami civarında elde sa' tılan gazozlardan içen bir ço. cuk sancılanarak Gülhane has” tanesine kaldırılmış. Gebe dün. jkü gazetelerde Balıkpazarı ci” $ varında izbe yerlerde gekerti. likle alâkaları olmayan kimse" lerin bayram gekerleri hazır. ladıkları yazılmaktadır. İ — Bütün bunların halkı ni damgası ile aldatan, zehirliyen hilekârlar tarafından yapıldığı muhakkaktır. Hem “kötlü,, yü #ürüyor, hem de halkt zehir liyorlar. Sokakta İki kuruş, altmış pa raya kadar gazoz #atıldığını görüyoruz. Dükkânlarda, su” cularda beş kuruşa - satılması. nın sebep ve hikmeti nedir? Eğer sokakta satılanlar da # Tuayyen ve tanmmış fabrika mamulâtından ise, ıucuiı.r. ma” liyet fiyatma çok fahiş bir zam yapıyorlar demektir. Bu takdirde bunun öniüne goçme. li, aksi taktirde hilell gazox lar satılmaktadır, bunu menet. Hidiseler gösteriyor ki "ga” İ zoz,, fiyatarı üzerinde durula. ; cak ve halledilecek bir mese” ir. İapanyanm bu vaziyeti devam e Müfus Ssayımı MüÜ- derken birkaç gündenberi — ortaya çıkan bazı rivayetleri de gözünün, de bulundurmak iktira eder. Berlin ve Roma İspanyayı tahrik için Tn. gilterenin Fransıx müstemlekeleri. ü zaptedoceği haberini veriyorlar. Diğer taraftan Londra iso — Pransa Fasmda isyan haberlerinin mihver devletler merkezlerinden İşac edil. mekle beraber İngilterenin İspan. yayı kuşkulandırmamak için — hiç bir tedbir almadığını bildirmekte. girlen nasebetile okullar-. da konferans 20 ilkteşrin pazar günü mem” leketimizin her tarafında yapı.. lacak nüfus sayımının hazırlık” ları ikmal edilmek üzeredir. Bu işe okullarımızdaki tale. benin de - dikkatini çekmeği faydalı bulan maarif - vekilliği Ba haberlerin arkasından İspan. | bazı kararlar almiş bülünmak' ya için açılan ufuk biraz vuzuhla | tadır, Zörülmektedir. İspanyanın bir em, rivakiden istifadesi emsali bu harp- te bir hayli görüldüğü gibi, vuku, bulursa, sanmayız ki dünyada bü, Yük müdafaa aksülâmelleri husu. ke gelirsin! Böyle bir vaziyet İs, Sayım gününden bit .hafta €vvel ilk okullarda bütün dera. ler bu mihver etrafında verile" cek, diğer orta tedrisat mües. seselerinde de yine bu çerçeve panyayı bitaraf kalmakta daha x1. | dahilinde söz söylenecektir. yade serbest bırakabilir. Bilhassa coğrafya, yurt bi İspanyanm böyle bir hal vukuun. | gisi, sosyoloji, ilk okulların i- da veyahut İngiltere ve - Amerika | kinci, üçüncü sınıflarında; ha ile memleketin imarı ve İnşa faall. yeti üzerinde anlaşarak tamamea bitaraf bir halde kalması da imkân haricinde değildir. Makul olanı da memleketi imar İşinin yaralı ve bit. kin hir memlekette birinci plâna u. İmmış olmasıdır. yat bilgisi, türkçe, hesap, dör” Günel, — beşinci — sımıflarında İse; yurt bilgisi, türkçe, hesap ve coğrafya dersleride öğret. menler derslerini nüfus sayımı Movzuü çerçevesinde verecekler” SADRİ ERTEM | dir. Yazan: Moris dö Kobra Birakacağım.. İşte bir kadın hemcinaleri tara- fından mahküm edilmiş. Ona bir vey yapmağa hakkım var mı veya yapabilir miyim? a Bir düşünüşe göre vaziyetim şu. ür: — İyi ve kötüyü inkâr ediyo- rum« Beşerf adaleti inkâr ediyo . Tüm. Çiril çıplak çadırıma çekili- ,Yıâ':“l-- Bensiz kavga edebilir misi- Bir dindar zil uhar Katie öi hniyet şöyle mı —— Bir inaan mahvoluyor: Onu kurtarmak, ve masum =h #ürüsüne katmak Jâzım . Bir diğeri: — Eadınları kurtarmak doğru değildir.. Bir kadın ıztırap çekerse bin erkek intikam alryor demektir. ı"_m" dördüncüsü de şöyle takı - — Zaman öldürmek için sadece tekambil oynamak için değil, ba . zan da insanlarla oynamak lâzım- gdir- Bir kadmt felâketten kurtar. mak arkasında — zincire bağlı dişi bir kaplan Zgezdirmek demektir. Bir gün nefes alma kiçin biraz du- Trur, © zaman Vahşi hayvanın tır. Aşk ve macera romanı Çeviren: Muzaffer Acar naklarmın etlerinize geçtiğini gö- Türsünüz. Kararımı — vermiştim.. İhtiyar Meksikalınm beklenmeyen bu ziya: reti tereddiütlerime bir son ver- mişti- Bu babanın iztırabı, kızımım masum olduğuna dalr kati kanaati bana her şeyden çök tesir etmiş. t« 15 ağustosta Meksikaya hare- ket edeceğim Orada tahkikatrma devam edeceğim, ilk kurtarma te- şebbüsümün dekoru pasifik okya. nusunun dalgaları arasında kalmış küçük bir ada olacak-. ... VI SANTA KRUZ HAPİSANESİ Meksika, 15 Eylül 1930 8$ — VAKIT 29 EYLÜL 1910 [Görup düşündükçe : Yangın genişliyor B &rut ve gaz dolu dünya havasında yeni bir ateş parladı. Yalnız Avrupayr kasıp kavurduğunu sandığımız ve ni bayet Avrupaya çok yakm Af. rika kıyılarımda tak tük hamle" lerini gördüğümüz harp, ansı. âın ta Uzak Şarkta akisler bul" u. Mihver antenlerinden fışkı. ran bir kıvlezm, Okyanusları aşarak oraya vardı., Üçüzlü it” tifakın bir neticesi de galiba, muharebeyi dünyanım daha bir çok yerlerine yaymak olacak. . Avrupada — yüz mlülyonlarca insant en korkunç akibetlerlb tehdit eden, açlık, sefalet, ha. rabe ve yangm içinde bırakan bir harbi, başka yerlere de w laştırmak nasıl bir tabyanım i. caplarımdandır? Bilmiyoruz' Fakat hayli eski zamanlar danberi, bu üç taraflı birlik hakkında epey şeyler söylenmiş yazılmıştı. Tüzumunü hissediyoruz. Sonra, zaten Taponyanmn bun” dan başka yapacak şeyi de yak. tu. Üç yıldır, “Çin,, hilerle mu harebe eden ve Uzak Şark de. nizlerile karalarında an'anevi emeller besliyen bir. memleke” tin, böyle bir fırsattan istifade ye kalkışacağı belli idi. “Fransız Hindiçini,, sine son yapılan akınım, — oralarda tek hâkimiyete doğru gidişten baş. ka manası yoktu. Tuna konferansında fikri a Hmmayan, iştiraki — istenmiyen Rusyanın mihyerce bir. Avrupa devleti sayılmadığı anlaşılıyor . du. Fakat ne hazindir, ki bu kere “Asya,, nm alın yazısı yazılır” ken de yine Rusyadan bahis iyoktur. “Ural,, dan tâ Basarab. 'yaya kadar yayılan koca kıta” daki Rus Avrupası, nası! Tuna 'kr)nferıııaxm!ı hiç akla getiri. * mediyse, bu kere de Asya mu kadderatı konuşulurkeu, yine d bu en büyük Asya devletini ha. « tırlayan çıkmamıştır. Bu kadar (' köksüz bir surette başlayan, bir 4 kamıldanışın, bir emekleyişin , bir gün ayağa kalkıp yürüma * 'Tı:rıh akışları,, nn milli si. | sini beklemek, bence pek büyük yasetlere yatak hazırlayışı bu / bir hayal cömertliği olur, günlerde geçmiş bir modadır. | — Yalnız, gu var, ki bu ittifak, Hiç biribirine benzemiyen, hat. '(Alman, İtalyan, Japonya gibi *â biribirlerine — düşman olan * Amorika, İngiltere ve Rusyayı vejimlerin, elele verdiklerini gö" ? da birleştiren bir kaynak ateşi rüp bu kaidenin iflâsma inan.* doğurmuş Bayılabilir. . Hülâsa, ik. Şu halde bu yenl ittifak çok heyecanlı hâdiselere gebe karşısında ne hayret duyuyor; — günl ine de tarihi sebepler aramak Hakkı Süha GEZGİN Edebi musahabe: San'atta şahsiyete doğru gıı-dt;;r vaka ıi::“_ kwnı._k ret sahibi odur. Estetik kanunla. ve bir defa onun içine girince rmın ötesinde, d bir titizlik göstererek vakanm de. | yet an;fjm korasyonunu tamamlamak, okuyu. ytayet “İnsan" m mürekkep ve c, € akanın macerasiyle beraber |'zülmez mefkumu karşıunda hür vo n Geçen haftaki yazım. | serbesttir. Fakat bu hürriyet onun tkâr | cemiyet vo insanla olan alâkı y bir kösa | dağıtmaz.. Bilâkis o, bumah,; tek teşkil ettiğini ve bir asırlık e. |,dünyayı seyredebilmek vo anlata. debiyatımızm bu hastalıkla malül | bilmek hürriyetine sahiptir. Şuir en olduğunu belirtmiştim. Zira mutla.!| Monarşik devirlerde büe hissin ve ka biz vaka bulmak, anu cazip, | fikrin her türlüsünü kendine mah. sürükleyici kılmak endişesi sanat. | Sus bir dille anlatagelmiştir. Sanat. kârm hürriyetini kaybettiriyor. Her | kürları bu yüzden alkışlarız. göyden önce sanat muhakkak ki bir | — Son neslin hikâye ve şiirle meş. kastı olanlarım, İnsan için, onun İ mukadderatı için, cemiyeti için âün. Kul olan birçok isimlerini, bu ba- latmak cesaret ve hürriyetinden | bu hikâ; 'ecinin gerçi bütün mevzu. mahrum insanlar arasında tek cü. luılıh-ynhttnmxh toplanır. hayı almımış sahnoleri, nstüralist bir i- kinenin Pll'tk*d--ınm buraya ne | fade içinde, çok zaman vakalarını :m.kl için göliyorum? Kendi | hbile kompoze etmeden, aynen ve endimle eğleniyor, fakat buna | okdukları gibi &lır, söyler. Konuşur esildiğini hiase - /Mu, yazar mı bilmeyiz, yalnız, oku. içimdeki heves |!yucuya karşı o kadar saygr ve sev- Bisi vardır ki onu hiç sıkmak iste. Acaba miştim. Doğrusu yemekleri en. festi. Yolcular da hepsi sevimli ve neşeli kimselerdi... Beni Mol mas'tan kaçan Amerikalı bir talebe ğ da fevkalâ. de sempatisini a 2 Uzün tzan Kazanmıştım.. Ba. 'ti, ben de ona istismardan- Nihayet Mekaik: — Gi Düi öğel DA A Bütün dühâ: matbuntarın yaz- Diğer taraftan Kenan Hulüsiyi istiyorum. “Bahar hikâ- yeleri” ve “Son öpüs” hikâyeclai- nin bir tek hikâyesini okuyun, göre. ceksiniz ki yaka prensip barici kı- Immıştır. Bir Naivite bütün satır. lar boyunca uzanıp gider. O sade kğnuşur, tasvir edor, kalbinizin ve düşüncelerinizin en gizli tarafların. da uyuyan mezeleleri kımıldatır. Şairşne kelimelerden doğmuş ifa- dıkları gibi hepsi | deti yürüyüp giderken bir de ba, d0 haydut Gdeğillerdir. Filhakika | YATEmız; karşınıza bir vaka da çı- hiriblrini takip eden ihtilâllerde | ©Tvtrmiştir. Fakat giz ona buşinteı insan piyasasımdan mükemmel su. | Sevitir, tekrar bu orijinal #fudenin Tette İstifade etmişlerdir. Fakat | *ahibini dinlemeye dalarsmır. Şmanlar her geyden çabuk bikt- | — Siirimizin veçhesi, bütün kırışık yor, hattâ adam öldürmekten bile- | ve biribirine karışmış hatlaral dolu B ye sükünet gelmiş, | Bulunmasma rağmen karanlık de. Tler gimdi işinde gü. | Eildir. an Veli adı bütün nlayir kapda. Diş âlemin bu güzel mem- | hücumlara rağmen bir krymet ol. artistik | maktan uzak değildir. O, halk için döryeti hakkında tam malümata | Oltaktan ziyade, halk gibi yazıyar Bahip olmayışları ne fena'« Büyük | Renlitenin gürini herkese duyür- bir gaX ŞeRİ yeni caddeler açılsa, | Mak istiyor. Fakat anun hir rak Ko *hat propagandası yapıla - | Yar O yolunu aşmak, tabil meora- bu güzel memlekete bir çok | Bt devirmek istemektedir. Kendi Teraklıları çekebilir. hefsine eza ediyor: Şilrini kritik CDovamı var) (Devamı 6 yacıda)