10 Ocak 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 7

ii i Silâh yarışı 1 0Z silâhlanmasında Almanlar kendilerini serbest telâkki ettikten sonra y Yarış bir misli daha artıyor * Yazân Nizamettin Nazif e. deniz silihlanmasına | müttefik yardımı ile müdafaa edi" vermek niyetinde ol-| lebileceğini hatırlamak bile İngiliz 1 Bösterdiler, 1935 de İn. vatandaşına ağır geliyordu. Bunun Yapmış oldukları anlaş-| içindir ki, İngiltere 1935 anlaşma. kendi ihtiyaçlarını karşıla-| snr imzalar imzalamaz deniz si -| li, Ağın: bildirdiler. Şu anda,|lklanmasına dehşetli bir hız vere im ki bahriye nezareti galon-| mişti. Filvaki kuvvetlerini bu tarz le İngiliz donanma .| da arttırmakla Almanyaya da to ssilleri ile Alman mu | naj tnikdarını yükseltmek hakkı © yeni bir anlaşmanın e*| vermiş oluyordu. Fakat Almanya. #trafında müzakereye baş - nın bu derece hızlı bir gi lanma-! 2 lunuyorlar, ya girişecek parayı bulamıyaca loş masa ve bu anlaş .' gınr umuyordu. iç 7 de vurulmuş olan rötu-| | Nitekim © hızla ve yüz milyon:| > Almanya, İngiliz donan"! Jarca ingiliz lirası sarfederek tet- Yüzde 35 i nisbetinde bir! giha konan gemilerden bir kıscu| sahip olabilecekti, Ya-! donanmaya iltihak etmiş bulunu - İş donanmasının tonaj ye! yor. Bu yıl içinde ve önümüzdeki liz donanmasının tonaj! yılda İse İngiltere daha yüz harp Bi, © yüzde 35 ini geçemi-! gemisi kazânmış olacak, Bunların Fakat anlaşmaya göre, Al-İ 22 si 6000 - 10,000 tonluk Kruva- tonaj mikdarını istediği | zör, ikisi 45,000 tonluk ve altısı Ne hasredebilecekti, | 35.000 tonluk ilk saf gemisidir. ar, dilerse, İngiliz donanma. Bugünkü ekonomik şartların Ar b izaltılar kadar denizal-| manyaya bu donanma İle yarış et- bilirdi. Ve eğer Alman-| mek imkânmr veremiyeceğ Mint gemilere fazla hiz ver-| nunlar çoktur. Fakat bunun bir! | e İngiliz deniz lordlu - | yanlış görüş olduğu da muhakkak ii indikeiek bir deni” | addedilebilir, Zira Almanyada ya- ine sahip olacaktı. Bu iş Alaşmanızı imzasından Sofi» ç Z denizcilerini çok düşün. enerjisi ile yapıldığı meydandadır. z Kara ve hava silâhlanmasını bu © Fakat Almanya 1935İ yoldan ilerleten bir devletin deniz izaltı kuvvetleri için ' silâhlanmasında da aynı imkânları alte tonajının yüzde! bulamıyacağına pek inanılamaz, Sami bad olarak tayin etti. ... Nedim Paşa türbesinin acıklı hali Evkaftan ses çıkmayor Bir kaç gün önce C, H. Parti. i sinin karşısmdaki Mahmut Ne. dim paşa türbesinin acıklı halin. , jden “Evkaf görmüyor mu?,, bag.| * lığı altinda bir yazı yazmıştık. Hâlâ evkaflan bir cevsp alama. dığımız bu mesele hakkında yap. tığımız tetkikleri * bugün ayrıca yazıyor vö evkafın hasarı dikka. tini bir daha bu hâdise üzerine çekmek İstiyoruz, Mevmm bahis türbe, Mahmut | Nedim Paşanm kerimeleri Fat . ma Mümine, Fatma Muhibbe ve Fatma Vamıka taraflarından yap tırılmış ve gene bunlar tarafın dan türbeye 1000 lira vakfedil- miş bulunuyordu. Ayrica türbe. ye, bundan evvelki yazımızda bahsettiğimiz kaldırılan eşyalar da yine bu Üç kiz tarafından kon muştu. Evkaf idaresinin biri 20 birinciteşrim 319 da diğeri 341 de tesşil ettiği tiirbe eşyasmm kırk, eli bin lira kıymetinde ta. rihi eşyalar olduğu söylenmekte. dir. Bu eşya müfredatının, ev. yapıyor kaf idaresinde bulunması icap €- der, Bizim öğrenebildiğimiz eş . yalar arasında çok kıymetli İşle, “Yedi odalı, iki banyo- meli çekmeceler, rahleler, Mahur | lu ve bomba işlemez, ga“ Yeni ihtiyaçlar, olurulacak yerler- de ne gibi tadilât “İşallar, dört ayaklı ve üç katlı, yet mükemmel bir sığna- her katı sedef kakmalarla izlen. miş iki masa, üzeri işlemeli mik. rapla, etrafı saçaklı arakiye sec- gı havi bir ev satılıktır. Talipolanlar...” pilan işlerin paradan ziyade insan! cade, üç ayaklı büyük buhurdan. Jar, büyük şamdanlar, biri Ko. Avrupanm muhtelif yerlerinde nevinin &l yazısı ile yazılmış Ku. | ve Amerikada şimdi bu şekilde ranıkerimler, camlı büyük saat | satılık ev ilânlarına sık sık tesa. ve saire vardır. Bütün bunlar, | düf edilmektedir. türbeye koyanların varisleri ta.| Ev sahipleri, kendilerini ziya. rafından değil, şer'i ahküma gö. | ret eden misafirlerine artık ga. nin, deniz silâklanma» bir hiz vermek arzusunu si akabinde, İngilterenin ârmı derhal Berline gön Alman arzusunu kabu- iz Hulunduğu mânasına al - İlik mümkün değildir. Zi- et 1935 anlaşmanın . addeye üymük mesbüfi- ileriye gelmiştir. 1935 “denizaltı gemilerindeki İS nisbeti, kendi iktiyaçla- ine kar saymadığı takdir- Teyi “bu mevzu etra - İcatane müzakerelere davet Ülker, Almanyaya veri . İngilterenin umumi harbe, sirf Alman donanmasını imha etmek niyeti ile girdiği malümdur, İngi- liz adalarında yaşıyanlar, öteden” beri, yanıbaşlarında yabancı do - nanma görmeğe tahammül ede - mezler. Almanyanın deniz silâh - Janmasında İngiltere ile boy öl - çüşmeğe kalkması Tigiereye nıharp etmesi gibi bir şeydir. İn. giltere her davaya tahammül ede bilir, fakat bir devletin denizlerde kendisiyle aynı boyda gözükmek dıvasma müsamahası olamaz. “. Şimali Amerikanın deniz silâh- lanmasına verdiği dehşetli hız ma- lüm, Fransanın yalsız bu yıl deniz silâhlanmasma 8 milyar 700 mil - yon frank sarfedeceği de malüm. İngilterenin dehşetli hazırlanma. #ı malüm. Bütün bu si malar Alman deniz silâhlanışmı fazla be- saba katmadan göze alınmıştı, Al manyanın deniz silâhlanmasında kendini hür addetmesi, elbette bu silâhlanma yarışını en az bir misli yükseltecektir. Tunus hâdisesinin Akde- İk itları her an biraz daha bu- bir sırada Berlindeki Tden ne çıkacak? In - nyanm denizaltların - la hisbetini arttırmasına &* edecek mi? Acaba Al Neyi nisbetini yalnız X gemileri için mi yükselt- dâdir?. SE gösteriyor ki Berlinin kara ve hava silâhlanma- ğu gibi deniz silâhlan- da hiçbir kayıt ve şart ir. Yani umumi harp. i ibi denizlerde de İn- » * boy ölçüşmek arzusun - Nizamettin Nazif Ecnebi Çalgıcılar İstanbuldaki yerli çalgıcılar ve orkestracılar Dahiliye Vekâletine müracaatla verilen hususi müsa, adelerle İstanbulun yapaner çal- gıcılaria dolduğunu ve kendileri. İne iş kslmadığını bildirmişler - nde büyük bir hayret dir. Vekâlet keyfiyeti İstanbul vi. 7 SG. Zira Almânlara yüz. lâyetinden sormuş, vilâyet te yap haklı tanımak, |ığr tetkikat neticesinde bu mü - mer aç mak hükümetinin deniz ü,, Via yüzde 35 nisbeti ği gün dünya efkârı w yüz silâklanma racaatların haklı olduğunu bildir. , il miştir. dün neresi yel Vekâletin ecnebi sanatkârla - Ni mecburiyetinde! 72 faaliyeti hakkmda yeni bir : in bir harp vukuunda şi karar vermesi muhtemeldir, iye, “© dolaşabilecek İnçi- SİRENE Tİ de zâten num İngi Nevyork Sergisi nin yüzde 35 nden £ Komiseri mıydı? Müstakbel Mukadder düşmanları Hülya ve Almanya ola. Büz İ Beynelmilel Nevyork sergisin. deki Türk pavyonuna ait hazır . U ozi lıkları tamamlamak, orada lâkım & lerin e ri 2 gelen temasları yaparak serginin Mi Japonya, Akdeniz | vaktinde açılmasını temin etmek e etlerini Italya VE öyere Nevyork komiserliğine ta- bae Maş ki gemileri akisi) yin edilen Ölçüler ve Ayarlar u. İM pp ma edem mum müdürü Nizamettin Al, Ayi bir harp vuku. | Nevyorka hareket etmiştir. (a Sergideki pavyonumuzun İnşa. hesaba katıyor” merikan şirketine ikale edilmiş- tayeşi denizler aşırı İn tir. Nizamettin Ali, bu inşaata da torluğunun © ancak nezaret edecektir. İ. k » Fransa ve Ameri- İerile silâh arkadaş! gı geçen ayın on ikisinde bir A.| re bile hiç bir alâkaları olmama. | rajlarını, lüks salonlarını, en mo si lâzım gelenler tarafımdan alın. |dern soğuk hava dolaplarile tec- mıştır. Geçen yazımızda tebarliz | hiz edilmiş mutfağını, traçasmı ettirdiğimiz gibi her biri tarihi | göstermiyor. Simdi iftihar edi. kıymeti haiz bu eşyalar. vakıf |len şey, sığınaklardır. Evini 21. malı olduğu halde başka eller ta- | yaret ettiğiniz adam, sizi arka rafından türbeden nasıl çıkarıla. | tarafta bir odaya götürüyor. O. bilmiştir? İşte evkaftan öğren »İ|rada gizli bir yere konan madeni Mü-'mek istediğimiz nokta. Öğrendi.İ bir kapağı kaldırıyor. Demir bir ğimize göre merhum Mahmut | merdivenden aşağı iniyorsunuz. Nedim Paşa ve refikasımın san. | Ev sahibi size gösteriyor: dukaları da sökülerek çıkarılmış, | — İştebenim sığmağım. Nasıl, bu sandukaların tahtaları 620| güzel değil mi? kuruşa satılmıştır. Yeni evler yapıldığı sirada Ba. Eşyaları türbeden çıkaranların | yan artık banyo dairesinin çini- Mahmut Nedim Paşanm pederi | leri mavi mi, yoksa krem rengin. Necip pasa vakfının mütevellisi | de mi olacak? düşünmüyor. Daha Hasan Âll ve yeğeni Bn. Şeki - | ziyade sığmağm nasil inşa edile benin oğlu B. Yusuf Cemil oldu. ceği ile slâkadardır. Oranm da Zu tesbit edilmiştir. kendi zevkine göre tanzim eğil. Genc söylendiğine göre Mah -| mesini istiyor. mut Nedim Paşanm pedi eri Ne. Bu ihtiyaç dolayısile mimar. cip Paşanm Tirede çok BOR Jar, inşaat şirketleri, yeni ev ku- ve kiymetli bir kütüphanesi MEY | yarlarken sığınakları da hesaba cut bulunmaktadır ki bu kütüp - katmaktadırlar. Kataloğlar neş- hanede eşsiz eserler vardır. KI. rediyorlar. Çok zarif sığmaklar tapların ne suretle muhafaza e yapacaklarını vaadediyorlar. O dilmekte olduklarından da şüphe kadar zarif kl, hayatm en körku. ni lu zamanlarda oraya İltica edil. Ekaf iğaresinin, türbeden sir- (diği ve saatlerce kapalı kalmdı. man eşyalarla ciddi surette a. zamanlarda hiç canmız srkıl- kadar olarak efkârrı umumiyeyi İ mıyacak, tenvir edeceğini umarız. En ucuz sığınaklar, evlerde tek aile için yapılmakta olanlardır. Bunlar, yerin altında kısa bir tü. nel gibi açılmış mahfuz yerler . dir, Gelecek bir harpte, kütle ha. linde hücum edecek tayyareler, dafi kuvvetlerin tehdidi karşısın. da yine de bir şeyler yapmağa mü vaffak olurlarsa, bir taktm patla- vıcı bombalardan başka, zehirli yaz bombaları da atacakları için, “yu sığmaklarm tipki gaz mas. kelerim benzeyen. havayı tasfiye edici techizatı balz gizli pencere. İleri de vardır. Sığnaklarda mum yanmakta - dır. Bununla beraber elektrik te. sisatı da vardır. Fakat elektrik Türkiye » İsviçre İadei Mücrimin Mukavelesi Türkiye ile İsviçre arasında münakit mücrimlerin iadesi mu- kavelesi mucibince iki taraf, ken di tebaalarma ait herhangi bir mahkümiyet önünde biribirini haberdar edecektir. Adliye Vekâleti alâkadarlara bir tamim göndererek İsviçre te. baasımdan olup meleketimizde mahküm edilmiş ve hükümleri kat'ilesmiş olanlar hakkmda hü. küm hulâsalarımı gösteren bir va rakarm tanzim edilerek Vekâlete günderilmesini istemiştir. Dr yerdir sığınağı e aa, üni Bugünkü modern evlerin salonlarından, banyoların © gösteren bir liste bulunuyordu. 7 — VAKIT 10 İKİNCİKANUN 1939 dan, asri teçhizatı haiz mutfaklarından daha mühim olan şey: Yeraltı sığınakları Her şeye rağmen bu #iperler, alelâcele kazılmış olduğu için, pek mahdut miktarda olabilmiğ. ti. Zira, derhal bütün bir gehir ahalisini muhafaza altını alabi, ecek sığınak hazırlamak, herkül kuvveti ister, Hükümet hava hücumları es - masında bilhassa fabrikaların bombardıman edileceğini biliyor. Bunlarm en başında cephane i . mal eden fabrikalar geleteği gi. hi. halkın ihtiyaçlarını temin 6. den diğer fabrikalara da hücum. lar vaki olması pek muhtemel - dir. Eğer düşman tayyareleri bir fabrikayı, bütün amelesile birlik. te berhava edecek olursa, hiç şüp. he yok ki, memlekete çok ağır darbe vurmuş olur, Fabrika amelelerini muhafaza için, hemen hepsini alacak mah. zenler İnşa edilmektedir. Bunlar dahi, tahrip tehlikesini azaltmak için zikzak istikametlerde yapıl, maktadır, Bu mahzenler, hazar zamanlarında bisiklet veya ona benziyor nakli kolay eşya için ardiye olarak kullanılıyor, Mahzenler, arazi allına kazıl dığına göre, Üzerişri, geniz, ağır taşlarla döşeniyor. Bunun üzerin. de kalın bir toprak. bazan baya tabakası bulunuyor. Orun üzeri- ne yeniden taşlar döşeniyor. Şimdi bir bomba düştüğünü farzedelim: En üst tabaka, bom. banım patlıyacağı yerdir. Onün al tmdaki toprak veya hava taba- kasr, bu bombayı gömüyor ve al tındaki taş tabakasını tahrip ol maktan kurtararak mahzende saklı olanların hayatı masun ka. İryor. Bundan başka. büyük binala. rm mahzenleri ve ardiyeleri yeni tesisatla sığınaklara tahvil edil- mektedir. Tünellerin de bazı ku sımlarını çarçabuk siğmaklard tahvil etmek için tedbirler alm. maktadır. Bunlardan bazıları derhal sığmak yapılabilecek bir hale getirilmiştir bile... Umumi sığınaklara gitmeyip te kendi ailesine mahsus sığmak inşa etmek vaziyetinde bulunan zengin ailelerden bazıları, hasis. lik ederek ieabmda komşunun 81. g£mağma bir parr mukabilinde saklanabileceklerini ummuşlar - sa da, sonra bunun da mahzurlu olduğu görülmüştür. Zira, tehli. siye kayıkları gibi, sığınaklara da fazla insan doldurmanm ken. dine göre tehlikeleri vardır. Bu itibarla, gerek hasislik, ge. rekse israf yüzünden kendine gö. re. bir sığınak inşa etmiyenler, korkulu saatler yaklaştığı vakit, komşularından böşuboşuna rica- larda bulunacaklardır. Onun için otomobil, kürk man. to, bisiklet gibi şeylerden bir müddet için sarfınazar ederek doğrudan doğruya bir sığmak in. 5a etimek zaruretine düşenler pek çoktur, Şimdi İngilterede aşağı yuka. rı herkesin birer gaz maskesi var, İcabında kullanmak üzere evle. rinin bir köşesinde ihtimal sığı- naklarımda astlıdır. Şimdi bir mesele kalıyor. Ze. hirli gaz maskelerinin insanı çir. kinleştirmesi meselesi. Gerçi, (Lâtjer sayfayı çeviriniz) tesisatı ışık için deği de, daha ziyade radyo makinelerini çaldır mak için olacaktır. Hava hücu - mu başgösterdiği zaman çarça- buk işgal edelecek olan sığmak. lara, mümkün olduğu kadar sü. ratle radyolarını dâ kuçırmış o. lanlar, hücum devam ettiği mlld- detçe tehlikenin derecesinde hep bu radyo vasrtasile ımalümattar olacaklar ve sonunda ortalık süt liman olduğu vakit umumi dü. dük seslerini işitemezlerse bu işa reti radyo vasıtasile de alabile . eeklerdir. Bazı sığmaklarda telefon tesi. satı da vardır. Bir iki ay evvel, Çekoslovak. ya buhranı olupta herkes bir harp olacağını sandığı sıralarda bilhassa Londrada parklarda, mektep &vlularında büyük siper- ler kazılıyor. Bu #iperlerin iki yanı kaziklar ve onlara çakılan tahtalarla tahkim ediliyor, Üzer. lerine mermerler kapetılıyordu. Alelâcele kazılmış olsn bu yer. lerin zehirli gazdan katiyen si. yanet edeceği şüpheli idi. Mek- tep çocukları, başlarma gaz mas. keleri geçirilmiş olduğu hulde derhal bu siperlere konulacak ve eğer mektep binası doğrudan doğ Tuyr nişan alınan bir bombanın isabetile tahrip edilmemiş bulu. nursa, çocuklar binanın en yilk- sek bir odasma çıkarılncaktı, Bit- tabi orada zehirli gaz tehlikesi yoktu. Eğer bina, bomba isabetlerile tahrip edilmiş: öğretmenlerin elinde diğer yakm sığınakları Siperler, o kadar zikzak bir şe, kil üzerine kazılmiştı ki, üzerle, rini kapatan mermerlerden biri, ne doğrudan doğruya bir bomba isabet edecek olursa, tehlike yal. niz o mmtakaya münhasır katı, yor, diğer taraflar kurtuluyor . du. Yahut kismen kurtuluyordu.