8 Eylül 1934 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

Gazeteler yazıyor; Ayasofya camli bir İstanbul mü - zezi haline konacak, bü müzede İstan- bulun Bizâni ve Osmunlı devrine ait €serler toplanacaktır. Ayâsolya için en güzel, en. şerefli vazife bu idi: Dünün budunlararası sanat kıymeti ne bir dinin, ne de sa- dece uhrevi ibadetlerin deruni hazla” riyle ifade olunabilirdi. Ayasofya ne klisö olarak, ne cami olarak insan tarihinde bir mana ifade etmez. Omün ifade ettiği mana yük - sek sanat zevki. üstün medeniyet kül türüdür. Eğe kıyısında doğmuş Anadolulu ustanın elinde şekilleştikten sonra ©, vakıa senelerce, asirlercn cadi olarak, kâh Hristiyanları, kâh Müslümanları kubbesi altında topladı. Fakat onun duvarlarına — yaslanan, temelleriyle birlikte sürülmeğe başlıyan yaşıyan insanların ebedi (sanat her şeyden üstün kiymet aldı. Nasıl Mevlâna Şeyhten evvel san- atkâr, Dannte Hristiyandan evvel şa- irsi; Ayasofya da her şeyden, ber va- #ıftan önce güzeldir. Beşeri bir güzel lik, beşeri kültürün ifadesidir. Ayasofya Teodostan Kostanliniye kadar klise, Fatihten 1934 e kadar ca- mi kaldr. Fakat bu devir içinde sicilde kay- di: ne olursa olsun Ayasofya üzerin - de en büyük siyasi ihtirasların kay - maştığı zamanlarda bile medeniyetin eseri diye üzerine titredik. Çarlar Neva nehri kenarında Aya- #olyanm hülyasma dalarlar. o Onun yeniden vaftizini düşünürler. İmper - yalizmin şairi Ayasofyayı mev'ud bir arz sayardı. Balkan diplomat balkan idealisti onu günlükle böğulamak ve inisan ka- niyle temizlemek istedi. Bütün buhlara karşı geniş bir to- lerans, Ayasolyayı bütün dünya kin- lerine, siyaset hırslarını karşı ko - rudu. Onu 1934 e kadar sakladık, şitpdi gene onu dünya mödeniyetine, & sanainin bir şaheseri olarak hediye €- diyoruz. Artık Ayasofya hakiki rolünü alı- Yor. En haklı, o en müstahak olduğu vazifesini görmeğe başlıyot. Sadri Etem mmm İş bankası sergisini üçyüz bin kişi gezdi Galâlasaray mektebinde açr lan İş Bankası -setgisi, gördüğü rağbet dolayısiyle elâri açık bu- lühdurulmakta ve her gün yüzler- ce kişi sergiyi gezmektedir. Ya- km vilâyetlerden de heyetler ge- lip sergiyi gezmiştir. Anlaşıldığına göre, o sergi bit müddet daha açık bulundurula” saktır, Şehrimize gölip giden seyyah- lar, gezinti programlari arasında İş Bahkâir sergisini de bülundur- makta ve serginin kuruluş tarğinr, ifade ettiği manayı çök takdir et: mektedireir. E Şimdiye kadar sergiyi gezenle- Tin sayısı üç yüz bine varmakta- ri | dir: Şehrimize gelen ! Bü ayini sotüna döğtü Home rik işimi büyük transatlantik va” puru ile şehrimize dört yüz İngis liz seyyahı gelecektir. ! Homerik vaprü, dört seneden | beri gerek müşteri bulamamaktan gerekse * ieyahati buralara kadar uzatmak seretiyle çoğalacak olan masraf yüzünden İstanbula gele- miemekte idi. Fakat bu sene, her | sönekine nisbâtle Memleketimize | daha gok seyyah ökray vardır. Bu | itibarla, üç gün evvel gelen Bel - , ginlent vapurunda oldüğu #ibi; ) on on beş sene evvel İimarımıza' gelebilmiş vapurlar bile istanbüla sefer yapmağa başlamışlardır... | Bu sene döyyah akımı daha zi” | yâde yazın ölmuştür. Umumiyet- le seyyah, kışın gök gelmektedir. | Bü âeneki seyyah işlerinin bir di- | ğer hususiyeti de İngilizce konu - | şan ahaliden, şehrimize Amerika- ıdâni ziyâde İngiliz seyyahların | gölmiş olmasıdır. Bu yıl şehrimize bir çok ta| Macar, Çekoslovak, Bulgar ve | Leh seyyahları geliştir. Bilhas- sa bu seyyahlar, her hafta üçer yüz kişilik kafileler halinde mun tazaman gelmektedirler. Homerik ile gelen seyyahlar, şehrimizde bir gün bir gece kala- caklar ve geldikleri vapurla Bo- ğazda bir gezinti yapacaklardır. Başvekil Paşa seyahatle- i i yolu takip rip e Erzurumda çıkan “Varltk;; re- fikimiz Başvekilisnizin seyahati öltafında şu malümatı vermekte* “İsmet Paşa Hazretleri Krade- Giz yölile Trabzona çıkâdeklar ve ötüdati” Etturum — Kari — Ba- yazıt — Van — Muş vilâyetlerini dölağirak Diyaribekir tarikiyle Atikaraya döneceklerdir. Wilâyetin 930 senesinden itiba” | veni bes erielik zirai — ve baytari vaziyetini gösterir rapor hâzırlan- | makta olduğu gibi diğer daireler | de kendilerine düşen hazırlıkları | yapmaktadırlar. > Muhterem Başvekilimize gok lacaktır.,, İzmir Setgisini Ziyarete | gidenler | Şehrimizdeki Japon Ticaret, sergisi müdürü M. Sayto : dokuz | di Raşit Rıza Bey , sey yahlar çoğaldı İŞehir tiyatrosundan niçin ayrildiğimi anlatıyor Geçen sene tekrar Şehir tiyat- tosuna gireni Raşit Riza beyin ay- tılmıya karar verdiğini ve istifa ettiğini yazmıştık. Raşit Rıza bey bu istifanın s€- bebini şöyle anlatmıştır: — Şehir tiyatrosunu bırakmam, yazılip gizilenler (gibi değildir. Sırf para meselesinden Şehir ti - yatrosunu bırakmağa mecbur ol - dum. Beni tiyatroya üç yüz lira maaşla (o almışlardı. Turneden döndük. o Maaşım iki yüz liraya İhdirildiğini gördüm. Bunun üzerine ben de istifamı yazıp Darülbedayi müdürlüğüne verdim. Raşit Riza bey, 130 — 140 Hira- dan fazla pâra kazanmak ihtiya” &mdâ olduğunu söylemiş, kalaba” lık bir kafile ile Bağdada giderek orada temsiller vereceğini ilave etmiştir. Sanatkâr orada müsikili kome- dilere cok ehemmiyet vereceğini, aytıca kendi reportuvarı olân tam yaptılar Dün âvöilâr bayrami yâpilmiş- tır. Avcılar, kararlaştırdıkları gi- bi sabahleyin sat döküzla on a- rasında Bakırköyünde Çöbâh çöş- mesinde toplanmışlar vs bayfam merasimi yapmışlardır. : Öğleden sonra aâvtilığı alâkadar edöfi iiü- sabakalar yapılmıştır. o Bâyrâm tahmin edildiği gibi pek neşeli geçmiştir. Şirketi Hayriye yeni vapur yaptıracak Şirketi Hayriye müdürü Yusuf Ziya bey refakatinde şirket fen müdütü olduğu halde şirkete ye- ni bir iki vapur inşası (o hakkında tetkikat ve temaslarda bulunmak üzere bügün Almanyaya gidecek- tir. Yüsüf Ziya böy Alman gemi inşaat mücsseseleritideki tetkika - tnt ikmal ettikten sonrâ, (o lüğüm görürde, İngiltereye de göçecek -| tir. Şirketi Hayriyenin yeniden kaç dramları da oynıyacağını söyle - İ vapur yaptıracağı henüz malâm mis, yeni bir tiyatro kuracağı ha - | değildir. Yalnız bu beri için de: — Evet. Böyle bir şey var; de- miştir, benden bu hususta bir pro- je istemişlerdi. Yaptım. Verdim. Askara belediyesinin * bu iş için 15.000 Vira tahsisat vardır. Bu pa- İ vaya hadılâtr da ilâve ve Ankara- daki tiyatro tesisatından istifade ederek orada bir tiyatro kurmak; pek âlâ kabildir. Benim projem de esas Ankaradaki amtör tiyat- rocuları, gençleri aramıza almak, onları profesyonel olarak yetiştir- mek, bu suretle hükümet metke #inde bir tiyatro mektebi vazife- sini görmek... Ptöjöme nazâran Ankaradaki tiyatro höm ticâri bit milessese ve höin de ayni zamanda yetiştirici bir mektep, halkın temaşa zevki- ni tamtin edecek bir yer.olacak- ti. .—— Periler evi neden taşlıyorlarmış? Koca Müstafa paşada bir evin geceleri taşlatıdığını, mahallede patlak bir istikbal merasimi yöspis | bu hâdise üzerine cin ve peri ma- | salları çıktığını yazmıştık. Yapi- | lediye tarafından verilen katarin lan tahkikatta evin neden taşlan- | hilâfına harâket eden | dığı anlaşılmıştır: Taşlanan evde | alina para cezaları bin lirayı bul- Gürültü yapanlardan bin i geceleri geç vakte kadar radyo| calınmakta, komşulardan bazıları hundan rahatsız. olmaktadırlar. Ev sahipleri ricalarını dinleme- Eylül panayırını görmek üzere İz- | vince komşulardan bazıları evi mire gitmiştir. Harbiyeyle Taksim arasındaki , şüphesiz ki bunlar, gelip “geğeri Beniş yölda Belediye tarafından | yorgun yolculara biraz istirahat konulmuş kanepeler vardır. Hiç | temini kaygusile buralara yefleş- | Kanepeler oturulamıyacak sizle uh İ taşlamışlardır. tifilmiğtir. bir ii yapurlarm az masraflı, Küçük ve çok süratli olmasına itina edilecektir. Yeni vapurlar uzak Boğâz iskelelerine işletileceklerdir. . Bu suretle sön iskeleleriyle köprü arasındaki me- safeye yarıyarıya azaltılmış ola- caktır. ein 'Nöterlere tasdik ettiril- wiyen kira mukaveleleri Kira mukavelelerinin noterlik- lerce tastik edilip edilmediği hak- | kında belediye zabıtası tarafın - dan yapılan teftişler . neticesinde tastiksiz görülen mukavelelerden belediye cezası alınmaktadır. Son günlerde Beşiktaşta, Kaabtaş ve civarmdaki binalar srkı bir teftişe tabi tutulmakta ve konturatsız ve yahut tastiksiz o mukavelelerden dolayı mal sahiplerine para ceza- sı verilmek üzere zabitlar tanzim edilmektedir. — gz lira ceza alındı Gürültünün âzaltılması için be- | esnaftan muştur. Bunlar katileşen cözâlar- dir. Bunlardan başka henüz sulh mahkemelerince tastik veya red- Birleşik Amerika | / 3 — VAKIT 8 EYLÜL 194 w— iktibaslar : | | / devletlerinde gumuş “New York Times” yazıyor: Gümüş üzerinde, oyâpılcak her hangi harekete müteallik o resmi bir | tedbir mevzuübahs olunca derhal gü- #vüş işi ile meşgul olan kitlenin müca- deleli haşsitma sükün getireceği ümit. leri meydana çıkar; fakat bu yolda as tılan her adım bu kitlenin daha büyük tedbirlere karşı iştihalarını arttırmak- tan başka bit işe yaramaz. Ayan aza- ütidan Pittiman diyor li: “Gümüş fi. | ati bir (Ons) 1 1,29 doları buluncıya kadar yükselecektir. O zaman bütün dünyanın hükümetleri Amerikadaki | nisbet üzerinden hudutsuz pars bas - mak üzere darphanelerini açacaklar - dır.” Bu suretle 1896 intihabatında reddedilen bire on altı nisbei, hiç bir mücadeleye maruz kalmadan yalnız bizim değil, bütün dünyanın milli si- yaseti olacaktır. Gümüş siyasetinden memnun İsa Senatör Thomas şöyle diyor: “Gümüşü devletleştirme hare ketimiz, dünyanın altın blökuna sıkı sıkı yâpişan elleri gevgötmiş ve bü- tün cihanda yeni bir para sistemine yol açmıştır.” Para siyasetimizin, milletler ara - sında kâğıt para karşılığı olarak bir yerine iki madenin kabulüne müncer kılacağını zanneden gümüş taraftâr - ları senâtötletimiz — inkisarı hayale mahkümdurlar, Avrupada böyle bir haraketin bir cereyan olmadığı gibi Avrupalıların çoğu bizim gümüş ted « birletimizi hayretle karşılamaktadır « lar. Gümüş titaftarı senatörlerimiz bir yerine iki madenin kabul edilece- ğine misal olarak dünya iktisat kom | ferdnsında altmış alt millet tarafın dan tasdik edilen gümüş kararname « sini göstermektedirler. Halbuki o ka- rarhâmenin bir çok milletler tarafın - ; dan tasdik edilmesi, tatbikatm onlar i için lâfızdan ileti gitmiyeceği içindir. j Diğir taraftan Hindistan ve İspanya tike gümüşleri vardır. Biz mübayaas tımızla dünya gümüş piyasası hi » maye etmiş oluyoruz. Binaenaleyh bi- zim rastgele fiatlarin seve seve aldiği- ; / k met görüşü satmak arzusunu göste ren bu milletlerin, bir yerine iki mas deni mikyas olarak almaya teşte ol « mıyacakları âşikârdır. E Diğer taraftan gümüş taraftarı s6 matörlerimiz, gümüşün bizim müba. yaatımız neticesinde beher (Ons) 1 - e rini kesmesinler. Gümüş mübayaa ka- nununun bütün şetniti tatbik edildiği taldirde hükümetin 1,254000 ont gü- müş toplamak mecburiyetinde kala « caği tahmin ediliyör. Dünyada mev « cut Gcari gümüş stoklarina nisbetle » Mİ it igi, mübayaatımız devam ettiği takdirde gümüş fiatinin kanuni haddi olan 1,29 dölata çıkması gayri mümkün değildir. , aratrma ii İnhisarlar umum müdü Avrupaya gitti İnhisarlar umum müdürü Hü ya gitmiştir. Umum müdürlü dedilmiyen cezalar vardır ki bun- larm mikâtrı henüz mülüni değil dir. Foto muhabitimizin | haldedir. Bizce, oturulamıyan bu | büsbütün ortadan kaldırmalı ve | tespit ettiği şu resimlere bakmiz: | kanepe iskeletlerini — taiirleri | güzel bir caddeyi çirkin görün- l &ğer mümkün görülmiyorsa — tütün işleri müdürü Mithat bey vel | kâlet edecektir. Hüsnü beyin bu. seyahati bir ay kadar sürecektir. seköep li e ii