8 Eylül 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

HAYAT Ansiklopedisi •• «s.. •• 63 çıktı cüzü Cumh 07 | t HAYAT Ansiklopedisi , 1 • n r ıı 1934 « J M J Teteraf ve mefetup adres!: Cumhuriyet, Istanbul Posta kutusu: Istanbul, No. 246 t U m a r t e S I 0 hylUI Telefon: Başmuharrir ve evi: 22366 rahrir heyetl: 24298. Idare ve matbaa tosmile Matbaacılı* ve Neşriyat şirketl. 24299 242*0 ISTANBUL CAĞALOGLU ınoj * ncı cilt hazırdur. Cüzlerinizi bir an evvel ciltletiniz 6 J Arzuhalle • Iltimasla Fidan peşinde! »tanbulun Göztepesinde Asıbağı adııu taşıyan bir asma fidanlığı var • dır. Galiba Halkalı Ziraat mekte binde de biraz fidan yetiştiriliyor veya çubuk dağıtüıyor. Bunlara Istanbul Vilâyetinin Büyükdere meyva ağaçlan fidanlığı da katıldı. Büyükdere fidan lığınm tstanbul ve havalisi için ne bü yük bir ihtiyaca cevap vermeğe namzet olduğunu bir aralık bu sütunlarda memnuniyetle mevzuu bahsetmiştik. Bü • yükderede bağ fîdanlarmdan gayri meyva ağaçlan yetistiriliyor. Vali Muhittin Bey zaten kendi başına büyük ve müstakil bir himroet ve gayret istiyen asma fidancılığuu devletin idaresindeki diğer fidanlıklara brraktığını söylüyor. Bu teşebbüslerin her ikisi de fevkalâde güzel ve faydalıdır. Memleketin zira! ve ikhsadî inkılâbı böyle esaslı işlerle temin olunabüir. Bizim gördüğümüz ortada ufak ufak bir iki kusurcuk var dır ki onlar ikmal olunsa esasında çok güzel olan bu teşebbüsler tatbikatta da dörtbaşımamur bir bütunlük arzeder»kler. Bu ufacık kusurlarm bir tanesi fi • danlıklann ihtiyaca ve talebe nisbetle çok, ama pek çok kifayetsiz ohnalan dır. Muhit yuz isriyor, bix on tane ya verîbiliyor, ya veremiyoruz. Hariciye Vekilimizin seyahati TevfikRüştü B.e Atinada 364,000 işçi ile zabıta Ismet Pş. Hz. parlak M.Maksimostailtihak etti merasimle karşılanacak arasında çarpışmalar ki nazır, Cenevre yolunda iki tarafı alâkadar eden birçok meseleleri görüşecekler Anna 7 (Hu • susî) Harici ye Vekili Tev fik Rüştü Bey bugün öğleden evvel Adriya vapurile Pireye gelmiş ve Yunan Hariciye Nazırı M. Maksi mosla Türkiye el çiliği ve konso losluğu yüksek memurlan tara fından istikbal e • dilmistir. Atina 7 (Hu B&şvekil Ismet Paşa Hz. nin önümüzdeki salı günü çıkacakları jark seyahatine dair aldığımız malumata nazaran tsmet Paşa Hz. Karadeniz yolile T.abzona çıkacaklar ve oradan Erzurum, Kars, Beyazıt, Van, Muş Vilâyetlerini dolaşarak Diyarbekire uğrıyacaklar ve Ankaraya avdet buyuracaklacdır. Başvekilimizi çok parlak bir şekilde karsılamak üzere bütün uğ rayacağı yerlerde şimdiden hazır lıklar yapılmaktadır. Başvekilimizin şark seyahati \ Amerıkada grev harbe dönüyor Olenler artıyor, şehirler heyecan içindedir. Hükumet geniş mikyasta tevkifata başladı Devrin edebiyatı henüz doğmadı! Tev fik Büyükdere fidanlığı henüz herkesin maiumu olacak derecede şöhret ve manrfiyet kazanmadı. Orada yerli yabanc\ en güzel meyvalann en temiz fidanlan yetiştirilmekte olduğunu herkes öğrendiği zaman tstanbul Vi'âyeti de miithiş bir hücum karşısmda kalarak mohakkak şaşıracaktır. Bu hal Aşıbağı fidanlan ve çubuklarile halkalı asmalarında çoktan vakidir. Hele Aştbağmın aşılı asma fidanlarına yalnız tstanbul defil, bütün memleket taliptir. Ankarada bahçe merakluı Jujeı arkadaşlar A » bağmdan böyle fdanlar elde edebildikleri zaman sanki kale fetetmiş gibi bahtiyarlık'ar'nı flân ediyorlar. Memleket iyi şeyi çok takdir eden bir seviyeye yükselmistir. Aşıbağınm güzel fidanlannı haber alanlar mutlaka bunlardan tedarik ederek kendi yer lerinde yet'stirmek istiyorlar. Hakikat • te bu işin en zor tarafı yalnız iyi fidan tedarikinde de'HIdir., Bir bağ yetiştir menin ilk am^liyeleri ç?k külfetli ve hayli masraflı olduğu gibi ondan sonra da bağ irina ile bakılmak ister. Halk bütün bu külfetleri ve m'sra^an göze alıyor, ve ençok müskülâtla fidan te darikinde karşüaşıyor. Mantıkan bu is şöyle cereyan etmek lâzımdır: Devlet, memlekette üzüm ve diğer meyva c'nslerini hem ıslah etmek, hem çoğaltmak maksadile fidanlıklar : J tesis ne karar ve>" iği z'mvı halk bu işe rağbet etsin diye bir sürü reklâm • lar ve teşvikler yapacak ve yenî fidanlan halkm aya^na kadr gSHirerek ve icap ederse diğer bi* takım kolaylık larla fedakârlıkNr ihtiyar ederek bun • lann almıp dikilmesini ve yetiş tirilmesinî temme çalışacakhr. Bizde böyle olrouyor. Dsvlet'n fidanlık tesis ettim, gelin alın diye kimseyi çağırdığı yoktur. Bilâkis halk fidan lıktan haberdar olmus, mükerrer ve mütevaH müracaatlerile müessesenin kapısı esiğini aşındınyor. Ve herkos orada kolaylıkla fidan tedarikine mu vaffak olamadığmdan Ziraat Vekâle tine kadar istidalarla müracaatler olu • yor, ve şunun bunun ütimasllaniKİan istifadeye kadar uVri gidiliyor. tstan bulda bağ teşkil etmek istiyen bir bil diğe masum iltimasımızla bizzat biz yardun etmiş olduk. Tefe adaıreağız birkaç yüz fidan alabilsin diye. Buradaki eksikliğin ne olduğu apa çık görülüp duruyor: Fidanlık kâfi değildir. Bu kadar geniş bir rağbet müvacehesinde fidanlan öyle birkaç yüz binle değfl, mflyonlar ve müyonlarla ye tiştfrrock lâzundır. Bu ufacık kusurdan sonra verd;gi miz fidanlan takip etmemek hususunu da bahrhyabiliriz. Bir kere tesis etti ğimiz fi(?anlıkla hangi çesit meyvalann yetişip çoğalmasmı istediğimizi tabiî gözönune almış bulunuyoruz. Bu hu • susta haHan tenvir edilmesi, bahçelerin ne şekiHerde terttbi lâzun geldiği ve ağaçlara nasıl bakılacağı hakkmda kcndOerine şifahî ve tahrirî bol malumat verümesi en basit esaslı tedbirlerden •> Rüştü Bey M. Maksimos suaî ) Hariciye Nazırı M. Bunlar Yunanistanın Pari» elçisi M. PoMaksimos bugün Venedik tariki b'dis ve Bern elçisi Rafaelle birlikte le Cenevreye gitmek üzere Adriya vaYunanistanın Akvam Cemiyeti roü purile hareket edecektir. M. Maksimos messüliği heyetini teşkil edeceklerdir. Tevfik Rüştü Beyle birlikte seyahat eAtina 7 (Hussuî) Titrk • Yunan decek ve yolculuklan esnasmda iki (Antant Kordiyal) muahedesinin mu • merrdekeri alâkadar eden muhtelif mesaddak suretlerinin Cenevrede Tev • seleleri görüşecektir. fik Rüştü Beyle M. Maksimos arasm • M. Maksimosa M. Rosetti, Papava da teati edileceğine mehafili «yasiye kis ve Piyinelli refakat etmektedirlrr. emin bulunmaktadır. Tezimiz Moskovada alâka ile karşılandı Moskov a d a toplanan bey nelmilel muharrirler kongre • sine iştirak eden Yakup Kadri ve Falih Rıfkı B e y ler şehrimize av< det etmişlerdir. Yakup Kadri Bey kongre müzakereleri hak kında şu malu • Sdıp Yakup KaĞri B. mab vermiştir: « Kongreye Amerikan, tngi Hz, Fransız, Alman, tsveç, Çin velhasıl şark ve garp milletleri mu • harrirleri iştirak etmişlerdir. Kongre meşhur Maksim Gorkinin riyaaetinde 13 gün devant etmiştir. Mevzu inkılâp edebiyatı idi. Her muhar(Mabadi btfinci tahifede) Grevlerin tehdit ettiği büyük Amerikan gece manzaram fehirlerinden btrtntn Nevyoek 7 (A.A.) Mensucat grevinin üçüncü günü silâhlı mü cadeleler olmuştur. Şimalî Karolinde Honepatta grevciler, çalışmak istiyen bir fabrika memurlarile çarpışnuşlacdır. Altı kişi ölmü'tür. Şehir heyecan içindedir. Cenubî Karolinde bir grevci, grevcilerle bir fabrikanın bekçileri arasın da yapılan mücadelede silâhla öl dürülnriiştür. Atlanta şehrinde bir grevci dün almış olduğu yaralarm tesirile bu • gün ölmüştür. Grevin başladığı günden bugüne kadar 10 ölü ve 41 yarah vardır. 64 kişi tevkif edilmiftir. Son yapılan (Mabadi üçüncü tahifede) Şehrin en kalabalık yeri Dünkü tatil günü, emsalsiz bir kalabalığın lş Bankası sergisinde toplanmasma vesile Yeni bir manevra! Japonya saffıharp ve tayyare gemilerinin ilgasına dair nihaî bir teklif hazırladı Güzel îzmir 9 eylul bayramını tes'ide hazırlanıyor I fabrikanntn mücessem modeli sanayilerini, istinat ettikleri kömür Sabahtan geç vakte kadar Galatasaraya akın eden kafileler, dün de madenlerine bocçludurlar. ls Bankası sergisinde toplanmışelarSakladığı kömür cevheri itibarile dır. Dün cuma olması, ziyaretçile çok zengin ve kıymetli bir mıntaka rin adedini diğer günlere nisbetle olan Zonguldak havzasmda yüksek birkaç misli artırmış, bu sebeple sermaye ve teknikle muntazam ça muhtelif istikametlerden Galatasahşacak kuvvetli teşkilâta ihtiyaç raya giden naki! vasıtalarında da vardı. Uzun ve çok çetin mesaiye göeülmemis bir kalabalık olmuştur. mütevakkıf olan bu tesebbüse tş BanŞehrimize gelmis olan FransLz kası tesis eylediği Kömüriş ve Türkiş seyyahları da, grup grup tş Ban şirketlerilo dahil olmuş ve bugün 9 sekası sergisini ziyaret ederek tetkikat yapmışlardır. Seyyahlar acasın ne gibi az bir zamanda çok memnu • niyet verici neticeler almıştır. da bulunan sanayiciler bilhassa köMaliyet fiatlerinin indirilnKSİ için müris paviyonunda uzun müddet kalarak izahat almıçlardır. sarfedilen çok ciddî mesai sayesinde havzanın harice ihraç kabfliyeti tedri Kömüriş ve Türkiş cen, fakat çok muntszam suretto art • tş Bankası madenkömürü iş'erile mışhr. hemen teessüsünü müteakıp alâka Kömüriş paviyonunda, Zonguldak • dar olmuştur. Kömür madeninin sata temelUri atılmış olan »un'î antrasit nayideki mühim mevkii malumdur. fabrikası hakkmda da faydah tablolar tngiltere, Almanya, Fransa gibi devve malumat buhmmaktadır. letler hakikî refahlarını, muazzam ııııııııııtıiüfiııııtıııiM ııiMiııııııifiııııııııııııiııiMiı iMiıııımıııiHimımııımmıııııııiıııııı ıııııııiııııııniMiııııuıııııiMiııııııııııııııııııın Şekerîf paviyonunda Alpullu Şeker Güzel Izmirden bir manza;a dir. Yeni fidanlar eski ve hastalıkh ağaçlarm arasına kanştınlmamalıdır. Daha doğrusu yeni fidanlardan yeni yemiş parklan vücude getirmek muvafık ohır. Bahçe mrakhsı hastalıklarla mücadele için kuvvetli surette mücehhez obnak lâzımdn, Fidanlan verirken ve sonraki takiplerlr bütün bu işlerin böy le olmasını en ziyade hükumet cephesi olasn teşkilât temin odeMir. Müesseselerin verdiği güze! fidan Iardan iyi bahçeler yetiştirmektc mu vaffak olanlann maddî ve manevî nıükâfatlarla tskdiri herkesin o yolda yürümesini temin edecek basiıca ve çok müeestr bir propaganda yoludur. iyi ve cins meyvalardan bahçe yetiştirenlerhı ve hatta yetiştireceklerin Ziraat Ban kasınca hususî bir dikkatle kolajlıkla ra mazhar olmalan da çok yerinde bir iftir, tşte bu gibi noksanlann ikmali tak dirinde İstanbuldaki nakâ'" fidanlk ar hıkîkaten memleketin ikbsadiyah Sze • : rinde mcessir ol?cak birer tera\k ve inkişaf manivelâsı rolünü oynıyabiiir ler. Müesseseler çok güzeldir, onlarm tesisine hâkim o!an fikir ve maksat ekmeldir, yalnız bütün şartlarını cami olmamak eksik'iğr'le maluldür. Bu kadar güzel mksatlarla bu kadar esaslı bir ise başladıktan sonra onu yarunyama • lak bırakmaksa cidden gunahhr. YUNUS NADl tzmir (Hususî) 9 eylulün ulvî hatırasnı yadetmek için tzmirliler, büyük bir heyecanla hazırlanmaktadır. Resmî müessesatta, hususî teşekküllerde, cemiyetlerde, mekteplerde hulâsa memleketin her tarafında fevkalâde bir faaliyet görülüyor. Panayır dolayısile buraya gelmis olan birçok yurttaşlar, tzmirin büyük bayramına da iştirak edecek lerdir. Bu sene bayramın daha ka labalık olacağı anlaşılmaktadır. Bifhassa tzmir Halkevi, 9 eylul kur tuluş bayramını coşkun bir tezahüratla kutlulamak üzere büyük ha zırhklar yapmaktadır. Merasim, tzmirin matemli gün lerini temsil için siyahlara bürün • müş b'ır kadınla başlıyacaktır. Bu nu milletin ayaklamştnı tanzir e • den köylü ve Efeler kafilesi takip e(Mabadi 3 üncü tahifede) Japonların Nachi nr hhsı, aşağıda Amerikan zırhlı lartnın bir manev rasından intıba başkası yapılması vardır. Tokyo 7 (A.A.) Japonların Bu siyasetin tasvibi, bugün ka • deniz meselesi hakkındaki nihaî tekbineden istenecektir. lifleri tmparatora arzedilmiştir. Japonya, aynı zamanda saffıharp tmparator bu teklifleri isterse ta zırhlılarile tayyare taşıyan gemi dil edebilecektir. lerin tamamen kaldınlmasını veya Tekliflerde beş beş üç nisbe • cezrî bir şekilde tahdidini istiye tinin kaldırılması Vaşington mua cektir. hedesinin tadili veya yerine bir Yukarıda Dünkü yüzme yanşları Istanbul mıntakası yüzme birinciliklerinde Beykoz 111 puvanla şampiyon oldu Bugün Dilini kaybeden millet mahvolmuş demektir Hakikî bir binbirgece masalı! Beşînci sahhVınizde r Belgrat: 2 Çocuk bakımı: Çocuklarda kansızlık Yggan: Doktor Kadri Raşit ' ~^]| sahifemizde Dünkü müsabakalardan: Bir kotra yarifta, yüzme birincisi daliş esnasında (Yazısı altıncı sahifemk'dedir.) tsmail Habip Beyin bu nefis yazisi üçüncü sahifemizde ) \