9 Eylül 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
63çıktı üncü cüzü Sanayileşme Hagatında maliyet Ve satış fiatleri emleketimiz için elzero o!«n asgarî bir sanayileşmenin mu vaffakiyetle ve kolaylıkla tahakkuk edebümesi bir takun şartlara çok fazla dikkat ve itina göstermekli • ğimize bağüdır. Bımlardan bir tanesi maliyet ve «ahş fiatlerinin mümkün olduğu kadar kısa bir zamanda dünya natlerine uydurulmaadır. Yenî sana • yiin azçok himayeye muhtaç olduğu muhakkak olsa bfle bunun ancak mahdut bir zamana inhisar edeceği ve himayenin ilânihaye devam edemiyeceği simdiden kat'iyetle biünmek lâzundır. Dünyanm diğer memleketlerinde çok • tan teess&s etmiş olan «anayün bizde henüz yeni yenî teessüs edecek sanayie karsı faik kuvvet sebepleri vardır: i a ) Sanayî, oıra işliyenler arasrada zamanla busule gelen bir meleke fle kolaylaşır ve bu hal tanayi mamulâh fiatinde mükemmellik kadar ucuzluklar da temin eder. Sanayide bizden ileri olan memleketier çoktan ba meleke ve kolaylık devresine dahil olmuflar • dir. b ) Sermayenin faiz ve amortismanı maliyet flatmin belübaşb tmsurlann • dandır. Koydaklan sermayeyi kısmen veya tamamen amorti etmiş olanlann vaziyetleri bize nisbetle kolay ve yük • tektir. r c ) Bir saa'at ekteriyetle diğer birçok •anayie bağlıdır. tptidaî madde nmura unvam altmda toplanan ba ihtiyaçlar mumkun olduğu kadar kolay, mumkun olduğu kadar ocuz ve mümkün olduğu kadar matluba muvahk olarak temm edilebilmelidir. Pamukla mensucat içln pamuk iptidat maddesi elyafınm muhtelif azunluklarnun Inymet ve ehemmioldugunu şüpdi bu Muuıyll kendım'z işlerken daha îyi takdir edeeeftz. Nftekim ryi yünlü mensucat yapmak için hariçten yun getirmeğe mecbur olııyoraz. Mutlaka kendi iptidaî mad demizi kullanacağız diye işe yaramı • yan veya pahalı olan eşyayı almağa • mecbur değifiz. O halde bütün sanayi Sptidaî maddelerine dahil eşyanın n • lahüe de karşılaşacagız demek olur. f Herhangi bir sanayî şubesi evvelâ yaşıyabflmek, sonra da terakki ve inkişaf edebilmek için kendisinde iyilik ve ocuzluk şartlarmı toplamak ıshrarm • idadır. Bir san'ate himaye tarikile temin olunan fiat farkı dolayısile müstehlik lerin Sdediği bir vergiden başka bir • şey değfldir. Müstehlikİ ya kalitesi iti • barile, ya fîati noktasından memnun etmiyen bir san'atin yaşaması zordur, terakki ve inkişafı ise adeta unkânsız dvr. Herhangi bir san'at yaşamak ve îlerliyebOmek için müstehlikin onun mamulâhndan memnun olması ve bu mamulâtı seve seve safan alması lâzundır. Mustehliki memnun etmiyen san'ati temelsiz saymakta hata yoktur. O kadar ki maliyet fiatinde rol ovnryan devlet rergileri bile bu meselede daima çok büyük bir ehemmîyetle nazan dikkate almmak icap eder. Bu vergiler malivet fiatini alabildiğine yukselhnemelidir. Buntm içîndir ki sanayi hayahnı ileri götürmek ve ilerlemis sanayii muhafaza e dip gitmek istiyen memleketlerde ma • liye idaresi daha ziyade incelmiş ve yükselmiş bir seviy*» arzeder, ve arzetmeğe mecburdur. fngflterede kazanç vergısme bir iki peni zammile mflyon!ar istihsal ediyorlar, fakat bu bir iki peniyi zammetmek için günlerle ve senelerle duşunüyorlar. Bir iki peninin milyonlar vermesi demek, orada kazanç erbabmın adetçe çokluğu ve muamele itibarile yüksek • ligi demektir. En sağlam maliye her biri azçok kuvvetli çok roükellefe istinat edebflir. Herkes azçok çahşır ve ka eamr obnalıdır ki devlete vergi verme£e fankân bulabilsin. Sanayii ilerlehnek Içm bazan vergi mükellefiyetlerini hafifletmege bfle gitmeğe mecbur olaca t n . Meselâ ihracata giden sanayi aksam ba cumledendir. Eğer vergi almamak suretfle Dıracat yapabileceksek bunda tereddüde mahal yoktur. fhraç edebfldigimiz esyanm dahfldeki fa aByetl memleketm ve haznenin başlıca serveturf teşkil eder de onun için. Bu mülâhazalardan anlaşılır ki mem H A Y AT Ansiklopedisi HAYAT Ansiklopedisi ISTANBUL CAĞALOGLU ... ı n o . n n r Telgraf ve mefctup adresi: Cumauriyet, İstanbul Posta kutusu: Istanbul, No. 240 râZSLT \J t y l U l I 0 0 4 Telefon: Başmuharrlr ve evl: 22366. Tahrlr heyeti: 24298. îdare vo matbaa tosmlle Matbaacılık ve Neşrlyat Şlrketl. 24299 242M) 07 I 01 I C 0 On iki sene evvel bugün Şanh bayrağımız Kadifekaleden Izmiri tekrar nurlandırmıştı . ncı cilt hazırdır. Cfizlerinizi bir an evvel ciltletiniz 6 J Balkan Konferansı bu sene toplanamıyacak Yugoslavyanm iştirak etmemesi konferansı tehlikeye düşürdü, Balkan haftası da yapılamıyor 1 tesrüuevvelde şehrimizde toplanması mukarrer Balkan konferansınm iç/ timaı akamete uğnyacak görünüyor. Buna Yugoslav grupile Arnavutlarm itirazlan sebep olmustur. Konferansın Türkiye grupu reisi Trabzon meb'usu Hasan Bey dün bir muharirimize su beyanatta bulunmustur: c tstanbulda beynelmilel parlâ • mentolar birliği konferansuı müteakıp Balkan konferansuun senelik içtimaı yapılacaktı. Bu defaki Atina konjey içtunamda buna karar verilmişti. Atina konseyinin Ukbaharda kon • feransı burada toplamağı kararlastu* • ması uzerine riyaseti ikinci defa olarak Balkan konferanst Türk grupu devir yit reisi Hasan Bey tlkbahardanberi Balkan memleket • leceğine dair haber alamadığmdan bulerinin bazılannda mühim değisiklik • nu da tehire mecbur olduğunu riyaset» ler oldu. Bu dahflî tebeddüllerin kon • bfldirdL Biz de ayni sebepten tehir ferans faaliyeti üzerinde teihleri görülmecburiyetinde kaldık. Arnavutluk dS; Balkan haftası dediğimiz mutat içgrupu Atinadaki konsey içtimama bile timalan hiçbir Balkan rnemleketinde iştirak etmemişti. yapamadık. Yunan grupu Balkan haf Konferansa iştirakini temin için bu taanı eylulun besine tehir etmisti. Digrup riyasetme yazılan tezkereîere de ger memleket gruplarmm iştirak edebi(Mabadi 3 üncü »ahifede) Milletler Cemiyetinde İlk mesai günüııe Sovyet Rusyanın azahğı meselesi hâkim oldu, mühim mülâkatlar yapıldı Başkumandanın «Ordular, ilk hedefiniz Akdenizdir, ileri!» emrini alan Gazi Mustafa Kemal ordusu müthiş bir savletle ileri ahlmış, 9 günde düşmaıı ordusunu ve tabiatin bütün manialarını çiğniyerek Izmire girmişti 9 eylul, Izmirin kurtuluşunun yıldonümudür. 12 sene evvel bugün, sanlı bayrağımız tekrar Kadife kaleden Izmiri nurlandırmıştı. 15 mayu 1919 da feci bir sekilde isgal felâketine uğra • mış olan tzmir, üç sene üç ay, yirmi bes gün bu bayraktan uzak yasamıs, bu bayrak üç sene, üç ay yirmi bes gün tz mirin hasretini çekmişti. Onun içindir ki büyük taarruz basladdctan ve 30 ağustos zaferi kazanıldıktan sonra, ordu ile tzmirdfn her biri diğeri için bir miknatu olmuştu. Başkumandanın «ordular ilk hedefmiz Akdenizd'r, ileri!» emrini alan Gazi Mustafa Kemal ordusu, müthis bir sav letle ileri ahldı. Onüne çıkan dusman ordusunu ve tabiatin bütün mânialannı çiğniyerek tam 9 günde tzmire girdi, Akdenize dayandt! O sıcak eylul güolerinde Dumlupmardan tzmire kadar yolsuz dağlar ve tepelerde drvam eden bu yürüyüs, harp tarihlerine nümune ve mîsal olarak girecek bir sürat rokorudur. tzmire müteveccih bu savlet esnasında Türk ordusu sanki bir mucize ile kanatlanmış gibi idi. tzmir kumandanla» nn, zabitlerin, askerlerin, bütün ordunun gözünde tütü • yordu. (Mabadi dördüncâ »ahifede) Cenevre 8 (A.A.) Milletler Cemiyeti mesaisinin ilk gününe Sovyet Rusyamn mezkâr Ccmiyete girmeai mese • lesi hâkim olmustur. Fransa Hariciye Nazın M. Bartn (Barthu) bu faaliyetin mihverini teskil etmiştir. Fransa Hariciye Nazın, Çekoslovakya Hariciye Nazın M. Benesle tamam<le mutabık kalrmştır. M. Bartu Portekiz murahhası M. Vasconcelos, Arjantm murahhası M. Cantfllo ve Lehistan Hariciye Nazın M. Bekle de görüşmüstür. Bek Bartu mülâkatı bir buçuk saat sürmüştür. Murahhaslar müzakereleri hakkında kat'iyyen ifşaatta bulunma • mağı taahhüt etmiş olduklanndan res • mî hiçbir malumat almamamışsa da bir takım müşkülâtın hâlâ mevcut oîduğu, ancak bunlarm iktiham edflemiyecek derecede olmadıkları anla«ılma4ttadır. FflhakSca Milletler Cemiyeti meha filinin bütün dikkatini celbeden Lehistan Hariciye Nazın M. Bek, B. Bartu ile bitarafane, itimada müstenit ve tamamile dostça gorüşmüş ve bu gorüsme esnasında bflhassa iki memleketi alâka I M. G. Bonnet'nin makaleleri Dün Atinada Tevfik Rüştü B.le M. Maksimos M. Bonnet, Fransanın sulh arzusuhdaki samimiyeti arasında teati edildi isbat için Gazi Hz nin bir sözünü delil gösterivor Atina 8 (Hususî) Türkiye HaEski Fransız Maliye Nazın M. G. Bonnet Paris gezelolerinden birinde Sovyet Rusyaya yaptıgı seyahatin in • tibalarmı anlatmaktadtr. M. Bonne'nin bundan evvelki yazılan gibi dünkıi posta ile gelen gazetede münderiç makalesini de naklediyoruz: « Şarkî Avnroa karşılıkh müzaheret misakı Rusya fle Frans?nın kayitsiz, sartsız tasvıbini haizdir. tngHtere ile ttalya da bunun aktini tavsiye etmiş lnrdir. Buna mukabil, Berlin ve Varşovada çok mütereddit davranıyorlar. Halbuki, Şarkî Avrupa misakile asıl alâkadar iki millet varsa o da Almanlarla Polonyalılardır. Seneler var ki, Almanya, şark hu dutlarnu müdafaa edemiyen, silâhlan lalınnus, Polonyanın tecavüzlerini maruz ve masmafih emniyetini tnüda^aa hakkını haiz bir devlet sıfatile bütün dünyaya karsı sızlanmaktadır. Bugün, bu derece hırs fle dilomekte olduğu emniyet Almanyaya teküf edildiği halde, bunu kabul etmek hususunda gösterdiği naz ve teenni hayrete şayandır. Polonyanm tavn da ayni deıvcede hayret verir. Lokamo itilâflannm Fransız hudutlarmı tamamile emniyet altı • na aldıgı halde, PolonjH hudıflrııu asla tekeffül etmedigi hakkmda, Po • lonyalılardan kaç defa hakh olarak • şikâyet dinlcdun. Gene kaç defa, bu itilâflarm ikmal edflmesi temennisini genej onlann ağzından duydum. riciye Vekili Tevfik Rüstu Bey kendisini vapurda istikbale gelen Hariciye Nazın M. Maksimos ve Hariciye Nezareti müdürlerinden M. (Mabadi dordmeu »ahifede) Eski RusFransız ittifakı diriliyor mu? Türk Yunan dostluk muahedesi Aralarında mühim mülâkatlar olduğu bildirilen M. Bartu, M. Bek ve M. Bene» dar eden meseleler ve diğer taraftan Sovyet Rusyanın Milletler Cemiyetine girmesi meselesi tetkik olunmuştur. Müzakerelerden sonra şu ilk müsahede yapılabflir: Ortada Fransa ile Lehistanı birleştiren bağlarm kopabileceğmi ve hatta gevşiyeceğini söylemeğe musait hiçbir emare yoktur. Lehistan mehafilinde, M. Bekin kat'î bir cevap (Mabadi dordüncü »ahifede) llllllll llllllimillllll" '•••••••••IIIllltlMlllllllllllllllllllllIlllllllllllllllllUltlllllllllllllllllllilllllllllllllllllIllllltlllll Müthiş bir facia Bir Amerikan vapuru yıldırım isabetile tutuşarak yandı, 318 yolcu ve 240 tayfasmdan yalnız 100 kişi kurtarılabildi Kanser mikrobu M. G. Bonnet'nin (solda) f.. sız Maliye Nazın iken alınmış bir restni Şu anda, Lokamo misakuun tasdi kına davet olunan Diyet meclisinuı o günkü içlimaını hahrhyorum. Ben o ' man Varşovada idim. O tarihte Baş vekfl ve Hariciye Naznı bulunan v e bana prk nazikâne bir hüsnü kabul gösteren müteveffa Kont Sıkjinski (Skrz ynski) bana: «Benimle beraber geli • niz!.» dedi. Kendtsmin peşisıra mıclise gittim ve Lokarnonun muvafık bir iş olduğunu teyit için irat eylediği nutkunu dtnledim. Bu nutku rrıiteakıp, mecliste bir kıyamf4tir kopmuştu. Ken(Mabadi alttncı »ahifede) CMabadi Ikınci »ahifede). YüNUS NADl Son posta ile gelen Fransız gazetel«ci Almanyah doktor Von Brehmerin, kanser mikrobunu keşfe muvaffak olduğunu, bir sayia halincTe yazmaktadırlar. Tahakkuk ettiği takdirde insaolığın en büyük dert lerinden birine çare bulmağa yol açacak olan bu keşif sahibinin res • mmi dercediyoruz. Asbuoi Park (Yeni J^rsey) 8 (A.A.) «Morrokastl» isimli 11520 tonluk Amerika yolcu gemisi alevler içindedir. Gemi Skotland fener gemisinin 20 mil cenubundan imdat işareti göndermiştir. Işareti alan radyo merkezi muhaberenin kesildiğini bildirmektedir. Gemide 318 yolcu ve 24Ö tayfa. vardır. Gemi, 7 günlük bir gezinti • den sonra bu sabah sekizde Nevyor ka gelecekti. Jerseyle şimaldeki bütün sahil muhafızlan geminin imdadma gitmişlerdir. Nevyork 8 (A.A.) Be$ baska (Mabadi besinci »ahifede)
