20 Ağustos 1934 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 14
sodıpapley (ç6 vıtes) yağyaz suurof ninpo EPGKL BAvuL Eşey ep es s10dâyıwojkos nİnplo 15723 uppuiseuyığık ulultofa? Uluopng V reepemg uyu yet (ypı$a$ v1) 24 nİnpto opumyadı (4p503 yg — cayeymigoğ) wi njap “Ayta uuşsozdumu URUSN (7) 9ğrg goz (1) #uruvuop 24 npao ag yning iraunynagi Hg aaguvpurususez (1nju9$) uyum (4e90j yepsnunı nznesş esnunl uşuoyusğ —G (2) (sesı) *»P eyuş “ vapuyere Mopgey MİVY rüög apulyasım epg #puLsa 2589) wazaıyamı — (zounauyy ozuojv 400) *paopuof ey edu “epianoyny üösüroj 1, YOLDADA OLANİ Mg döypyazmuz uepnidoz 94 MEANS DA opLirİ aysmpurumy (zeunseşy EZMOJv vog) wp sung 1POyJV.P YON “PN yepum vepseğokuzdsj Ur örteuepyeku zey atay eyep peta PUT ULApIY Mi usunyezinpg y Yepuuepouvy utkoz rug eptan ng “apggopoydez ruemup (ukou «apg) yeoue oyrpark ulaejşokusdsy vey “aş n477 TUAPIN “npsodüs yetlmpung «ng pnööam epyeuderğn rlaey vung 1) “was, *ösp9 (1çŞj) uupsek vumek «57 Grey #uisegeg Upouyayy ngio uye) “pay AG asu (E) POP YEN ekegeysynuz moruk? unang OAAN ye 8 'npoktpaşms rumsskes unang udi rs kek pepayi FpoyY,P YOY “Biyap99 (09POAIV.P 74OY) OUA yezejo ge,si nsnzse epeu «2 ng SA İyülayıı yokrunzamı alaz yonu “43 ekekwedej tguyyoğ sazut09) op 14 sey “ömaĞeypem uman erey,okuedsj Mipyeaç Gsüla)d “dupıpumpiyeke ourykoje YEeylokueds yp. ueayuaı day meydery aouyu -opAANA epujeyy geunğ dıye sp nen “1 APHAL NURİ nönuyağ ep mecaz 124 Paşa bütün İtalya şairlerinin ilâhi güzel- liklerini methettikleri (Vespazyakolona) run karısı (Kontes de Fündi Cülya Gon- zaga) yı bir baskın ile elde etmek istedi. Bu güzel kadının kendi kadar hasna (Yunnme di Aragon) adlı ve şüküfeiaşk (Fleur d'amour) lâkablı kız kardeşi var- dı. Bulundukları Fondi (eski Fondum) şebri sahilden içerde idi. Bunlarm güzel. Biğini iki yüz İtalyan şairi terennüm et. mişlerdi. Korsanların karaya inmesi o kadar sessiz sedasız olmuştu ki Cülya gecelik gömleğile meftunu hüsnü olan bir şövel- “ye Larafmdan atın üstüne atılarak, pek zorlukla o kurtulabilmişti. Oo Muahheren Cülya bu adamı tahattürüne şayan olan © gece ziyade cüretkâr bulunmuş yahut lüzumundan fazla şeyler görmüş olduğu için öldürtmüştür. Korsanlar muvaffa- kiyetsizliklerinden hiddetlenerek brsla- rin: tahribat yapmakla aldılar. (Fundi) pin yağması dört saat sürdü. Bu şehrin klisesinin dıvarına asılmış olan bir lev- ba o korkunç gecenin hatırasını teyide hasrolunmuştu. (1) © Buradan sonra oSardunyaya o geçik di. (2) Orası da basılıp yağma olunduk- tan sonra donanma esir ve ganimetlerle dolu olarak Cezayire tevessüh etti, Fa- kast havanın fenalığından dolayı (Bi- zert) & gittiler. Bu müthiş donanmanın gelişini (Bizert) hakimi hemen (Beni Hafs) sultanına yetiştirdi. Hayreddin Paşanın Avrupa kıyılarındaki bütün vur- zan ve baslımlardan maksadı, Tunus a leyhindeki niyetini Ayrupa (devletlerine hissettirmemek ve düşman deniz kuvvet- lerini kendi sahillerini muhafaza ile meş- gul bırakmaktı. Bu anda Tunus'da Be- ni Hal n Mulay Hasan haki midi, Fa- kat zulmü, gadri, ve sefahati ile ahali kendisinden nefret etmişti. Kardeşlerini öldürtmüş, yalnız Reşit Cezayire kaçıp (1) Hammerin Osmanlı tarihi (2) Tuhfetülkibar ARADAN (0). uza) ulamaeny ng pamiojammey rem <8 yunoumyny meşin urjnaoy uvpun “gey yasopa (ngey Mlzepeda Urumsupş def AŞA 3A uruuaja fendi EApeŞ Uoyyaeğ “pa AALİNE zaya anpan suşsıpuay ap İZiyaog uvunag wp sunsiğ dey defanzpeur #4 1049) Fk va dos Veydek epezeyeynu 24 cepnpur eyeyok Unng ueydeğ 'ninude$ vs “228 USLMEĞ efremlejnç MEYAŞ EpUİ YAŞ “eWinp uejo epumese sey,okuedaj oyu seğietmesyen MÂNZA) zayn SOpOMA'I p105 1g vokruyyap& Zye? Bey asetapymag adopşanı, Ur geyokd | epop uapumeşdegas ıseunyng Fu “ew upüağ mpepumuau Mejezaey dar? 34 yAvi urzruopyy SA İeujo Lek Kar) Maji ue uiueyaşy miğop ekednday "ru eu) gaznğ “oyan ekpeao> #nUnL, “1p) yrerez yoğ vatyjokueday usyosakıs saunjo Oya oüyodayny ves SA ndez yep unenunı, geye “Apr gakyama 4g crm eği değipeluedsj vayez veni “anna opuy> Uyapyap uikerez “mp s4041p> yiakaz okspeymyer weyyesarş NG vu “oylaeğ vdeğ “ApynBöse ayr1ay96 UEEŞ İY 2g vewkojpş usg ups ag “paldır szuyjokuedey ep weseyj Ugı yaşamama e, “ayy üning “dayanozme veldopyeei YAA) 03 o,yıkedaya denim erpoı SA Yane uüeseyş Kepnyy eoarkuşiug toys unums “n5doz unsozugrog > “ğeyrr 4” OfEYOMANI yesepy. Sepoyg PSİ (1) “epg yapma poz Maygıysu oyırans UpeAyes yezğe Uy “pp£ vwanşegsav doj, 'npnam4 vusasry sıdoz (06) SA PÇ ur vo eug upper Seg szrameydon 153199 dep Hiyap ag v0 34 önün sepamıyruz ouraypuraıy azap 48 mumay üesepi Keynyy “mpaodığmığa omrum) tfaepı aa eeurpzek seke yasayanoğ aoyse zeng maparkeze “ni “5 eğumunşn; mesejg £epayy Hay ye 284 veya yene öd Utppoakey; “ğe doyesg ösunjo Mepa (006) Te kurtulabilmişti. Hasan işüişrete meclöp ve gayet muğlim ve mahbup dost olup her kimin bir hüsündar oğlunu işitse eeb- ren aldırırdı. Bu suretle sarayında dört yüzden ziyade mahbup oğlan cemolmuş- tu. Ahali Reşide baber gönderip gelip hükümete geçmesini teklif etmişlerdi. Mulay Hasan bu teklifi duyunca Sultan Süleymana hediyelerle adam gönderip Hayreddin Beyden şikâyet eylemişti. Pa- dişah da yakın zamanda Hayreddin ile Reşidi İstanbula çağıracağını ve Tunusa gitmelerine meydan birakmıyacağını bil- dirmişti. Filhakika Sultan Süleyman Re- şitle Hayreddin Beyi İstanbula getirtti. Mulay Reşide günde beş yüz akçe tahsi- sat tayin ve bütün levazımı kileri âmire- den ita olunmuştu. (1) Osmanlı donanması Bizertten kalkıp Tunus önüne gelince ahali karşı çıkıp is- tikbal ettiler. Mulay Hasanım kardeşi Reşidin donanmada bulunduğu şayi ol- duğundan halk Osmanlıların mumaileyhi hükümete geçirmek için geldiklerine za- hip oldular. Hayreddin Paşa Halkülva- »dı işgal ve karaya asker ihraç etti. Beş bin süvari ile Tunusa girdi. Kaleyi as- kerile tutturdu, (16 Ağustos 1534) Do- nanma geldiği vakit Mulay Hasan kaç- mıştı. Taraftarları mukavemet etmek is- tedilerse de hepsi tutulup kaleye tıkıl- mış ve karşı koymak tertipleri yapan ba- zı şeyhler öldürülmüştür. Tunuslular Reşidin gelmediğini ve memleketin Sultan Süleyman namına a- lındığımı anlayınca, gaddar ve zalim ol- makla beraber üç asırdan ziyade hükü- met etmiş olmaları dolayısile Beni Hafu hanedanına olan merbutiyetleri, ve Os- manlıların şiddetli idaresinin korkusu ile Mulay Hasani, sığınmış olduğu kabile lerin yardrmile, tekrar şehire girmeğe teşvik ettiler. Mulay Hasan başma top- İıyabildiği halkla gelip hücum etti. Fa- (1) Peçevi cilt: 1, sayıfa 492 rearmoyanı (0) “1p4 epuk “ek zg opurayon fağığ pi Uepurrefenne aıpaynw a üşutürale UE4uSCig UAp mg yg0seU True ŞSEA 24 “aid adzeyenu ayip -mu$ağısa uoyyoumayopekız Tuydazas “RedrA yijueszoy Eugesoy pug yea see *möroyka gigy syyeray zrryek y919p9pp91 Hire ueunşo Jıyysş Sunsıp Ny SA ölteyiny UOPUN) UUONIGNSNU SA tyfez ieaou3 Çemuy uepeuoş *pğyanyoğ dıyeğ eseyolurda; vunep ısur Mop usutıy »öyapunmg aşistuziy ng 49 “upon kaçan op in sg5 MMA “ARNA OAYy OUNAOŞOAARIŞ A SA “sapıpamanı dim çasapırmep uz) <ung YpAA9 Haaanyı usuğpp Vey vk e apreyaokığrpei epyeedek Uryyır vee uekystry zak g 'Z vpunpe merezou uu seyzrpeymur aye pvr ng “pre ukua 0) eye yepulamar urayoğ uauy usuz nd (1) “Biyuyez ounuç yeğaeğ ojr vap A Ob ıpvms edıog eânpuy veyez “iran ururye rurğeowiupefae) epuLmeyep mejig 2A İrüysi yone ouuezp yes skyaoppog iuewinp #131 UppakeH “ainek oyapığ “& yanı, Zisead 05 yg 24 ya ypak #4 eu nimmağe5 yazmaspuo8 44 “2g oayIZUZ ares SA 99102 UMIŞ APAGA) “irarşeuop vu? ge epmkyrsy PO “gömen “İey uopunz93 uya uEppoLkepg soydan sa gapsayyszamı “pera ng #zmop sunaumeyne pioğ uepeaouz) *( yememop e. nplo yekpg maş sizi ukapuy upunznummoz, (LEGI - 906) sürer “epey vuseuruop uemiup ep ıseğup vE Şuly& ULTOŞZSUMAZ OTYYİSA Epa) ru <ekzog vÂTpUV yadajıpo 1zv4 ayoyasey vu ydape Tepues2oy upusuny “ıpmepimmör! “ag wp wkmedsy ayı vsuzaş epeum O YA TpaJİ supap esiri peypoay up sunğnpıo o dyydrm irefamşcamı urusiod ekappuy opışmyı 3g ueo epracuzg 9p (ZES1) “npro uepueuuny örg rustururu -op taous9 9p (c1SI) 491013 oğaşsanı 2#pyeg miğop ewöek yıry 'miogsey opuyapsdyeuz uyu (yoden WP suoJy) ON (oumğun,p Ong) yorai3 auyğopmu Uej zyeynu wurded opulğudurn IPI İPE A2 uyuajte sığ psp yeaourg İnwğop 3p uye (şgy1) ved vdupuy (2) ae (1) #nşindunjo dpiyej VEpurşereş si #mO sop9aas Uray yy mg (2) “iy 49 deynur ıyağzeğ mesejo mepyou İndi skaod ukupuy “pyadA zeray B40p98 ep DESİ “oyade ğemdek seyos ug okuz 0 naşı sepyey gg Tprayaodenp pak vojleynzde Sunum Hyde eyy geye UEİŞ dreyecuşereğamış mepuyjo MEreyereaz0ı) meye pyeç papuekn ueedey yakag #pudurdef | yeotayıpa yok Uupuğum) Wep “UMUMA AYARI, Gruramsıy wpw Fyopaykaz 2) — Hip penye tesi “06 — 9 “nüinuyzğe5 » (Propwea) PEŞ Süyemn odur LOpJipaSA Lrayamar “9 Yörpdopugt west yeyEyyez ürer m “#najo deonar yunakeyıi ulnypusığ, ted3 “1py vuoğ Ur saroz) OP SEAT EY “ayıpifep opyey yarma gezer wiayumsı0yy Uöpzmap Su SA wepei “4 ON psaşaoknunşag 1018 ansyunı ep “eyuvunı ng zeyokumdej mepıfeg sa “oyeszoyy *uz) apvupnzog Meya; “epnöeyue yayes ep es: npjo yıyım “a0 ag yeğ opuyoyulkag yıyeze zg “pi PJeNDUE SA mysop urkog urpposkeyş me “MEPAY !91az öyeyey ŞAÇEK SA Onan yen seğgy ruog uwparzeyniloy u4eg uppekey — seyaluson wa — 1 1 *1p! opumanmez yowğa un&og owupuf va MEZ Şaş Ş “predokıpa yayyou up “aupaapunnın eyw (1) “myok yee> “nin eyüng uoyysazmdoyopsAız Ture asha desyyozmur YEpEUEAYp YER NK —— m — e m amam man askeri kuvvetinin fazlalığına güven- miş ve muhafız yeniçerileri hiçe sayarak yağmaya koyulmuştu. Bu hali gören muhafızlar zaten yüreği yanık olan İs. panya muhacirlerile beraber bu intizam. sız askerlere saldırdılar, Kaleden de An. dirya Doryanın donanması top ateşi altı- na alınmıştı. Karaya çıkanlar islâm kı- her altımda can veriyordu. Andirya (1500) ölü ve 640 esir bıra- karak çekildi ve denize açıldı. Hayred- din reis asıl mühim kuvvetile düşmanın kaçmasından sonra yetişti. Alınan esir. leri kadırganın oturaklarma zincirliyerek arkasından hareket etti. Esirler arasm- da Andirya Doryanın muavini de vardı. Bundan amiralin küvvet almak üzere Ce- novaya gideceğini öğrenerek Hayreddin reis düşmanmı oralarda oyakalıyacağını ümit ediyordu. Evvelâ Provens sahillerine inilip Marsilya civarlarından bir kaç esir tu- tuldu. Andirya Doryanın biraz evvel geçip Cenovaya gitmiş olduğunu bu esir- ler söyledi. Artık fırsat kaçmıştı. Hayreddin reis Marsilya limanma o- tuz mil mesafede bir adada demirliyerek on gün yattı. Bu esmada Mayorkadan gelip o civardan peynir yüklü bir gemi- yi Cezayirliler zaptettiler. Bu hâdise Tolon limanında görülmüştü, (1) Te- lon kumandanı, gözünün önünde yapılan bu şekaveti cezalandırmak için dört ge- mi ile hareket etti. Bu sırada tesadüfen Hayreddin reisin gemilerinden birisinin (300) kadar olan hiristiyan kürekçileri bir fırsatını bulup gemi mürettebatını basarak gemiyi” kaçırıyorlardı. Bunlar büyük bir hiddetle ilerliyen Fransız ku- mandanına adada yatanların Hayreddin reisin filosu olduğunu haber verdiler. Kumandan bunların işine karışmamak €n akılâne hareket olacağını idrak ile ge- ri döndü. 0) Tahfetilkibar sı Hayreddin reis buradan Cenova ta- raflarına gitti. Alessabah bir hisarı ba- sarak ahalisini esir etti. Limanmdaki 22 gemiyi yaktı. Hisarı yerle beraber etti, Cenovaya doğru yürüdü Fakat fırtma çıktığından tekrar kalktığı adaya döndü. (1) Andirya Dorya ise Şerşel mağlübi- yetinden sonra Cenovaya dönmemiş İs- panya sahillerinden bir limana girmiş ve Cenovadan (3000) asker, barut ve alâti saire istemişti. Cenovadan bunlar iki büyük karakaya yüklenerek gönderik mişti. Rüzgür ba gemileri Cezayirlile- rin yattığı adalara doğru sürdü. Bir sa- bah bunlardan birisinin yelkeni görünün- ce korsanlar demir koparıp hazırlandı” Jar. Münasip mesafeye gelince on gemi birden üzerine gittiler. Şiddetli bir sa- vaşlan sonra gemiyi alarak limana getir- diler. Bir kağ saat sonra da ikinci gemi göründü. İkindi olmuş ve rüzgâr durmuştu. Gemi bir tarafa gidemiyordu. Binaen- aleyh gece hücum etmiyerek beklediler. Ertesi gün hava gene İimanlıktı. Hay- reddin reis nafile fedakârlığa lüzum ol- madığını ve bu gemiyi uzakta iyice döv- melerini emretmişti. (2) Lâkin Sinan re- is bu gibi ihtiyat tedbirlerine alişmamı? olduğundan çektirmesile uluorta ramp* olmuştu, bunun cezasmı gördü. Gözün den bir kurşunla vurularak geri çekilip Timana girdi. Hayreddin reis uzun müd” det karayı kıç tarafından topla dövdük“ ten sonra gemi batmağa başlamıştı. Cid* den bahadırca müdafaa etmiş olan mü” rettebat denize atılarak esir oldular Korsanlar tekneyi o kadar silâh, mühim” mal ve ganaim ile batmağa berakmıyarak içine girdiler, Kıyıya çektiler. Hamwle- sini, eşyasını boşalttıktan sonra bıraktı” Ci) Bu adanın Hijeres olması muhte” meldir, (2) Tuhfetülkiber
