20 Temmuz 1934 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

ül üne. — i—VAKIT Hükümet Ve Fırka Br (Başmakaleden devam) Halk Fırkası umdeleri haricinde fikirlere sahip olmasını kabul ede- bilir miyiz, demiştir. Bu fikir, esas itibariyle doğru- dur. Filen tek fırkalı bir devlet olan Türkiyede memurların Halk fırkası haricinde telâkki edilmele-| rine imkân yoktur. Bilâkis me- murları fırka haricinde, fırkanın siyasi prensiplerine karşı yabancı telâkki etmek zararlı | bir şeydir. Memleketimizde devlet, hükümet, fırka başka başka şeyler değildir. Şu kadar var ki devletin kanun- ları, fırkanın esas bu vaziyeti kanunileştirmemiştir. Halk Fırkası teşekkül ettiği zaman ikinci bir fırka teşkili imkânı kas| nunen ne açık bırakılmıştır. Onun içindir ki muhtelif fırkalarla idare | edilen memleketlere kıyas oluna -! rak Türkiyede devlet memurları - nın siyasi fırkalara giremiyecekle- ri esas kabul olunmuştur. Binaenaleyh bugün filiyat sa-| hasmda kanuni vaziyet ile fili va-| ziyet adeta biribiriyle (mütearız| bir haldedir. Kanuni vaziyet fili vaziyeti biribiriyle (telif edebil mek için fırkanın esas o nizamna- mesinde tadilât yapmak, devlet | memurlarının siyasi fırkalara gi- remiyecekleri hakkındaki kanunu| değiştirmek, nihayet devlet ida) resinde tek fırka prensibini kabul etmek icap eder. Bu gibitadilâtın icrası ise büyük merasime tabidir. Öyle zannediyoruz ki Cümhuriyet Halk Fırkasımın O gelecek mayıs içinde toplanacak büyük kongresi bu defa bu meseleler (üzerinde meşgul olacaktır. Yukarıya işaret ettiğimiz esaslar fırka kongresince karar haline getirilirse ondan son ra fırka ile hükümetin mütekabil vaziyeti yeni esaslar dairesinde tanzim olunur. Kanunen tek fırka ile idare €- dilen memleketlerde hükümet teş- kilâtinm tamamen o fırkadan sas| yılması, umumiyetle memurların nizamnamesi İ yakasına yapışmış, aralarında mü - İ sar idaresi fırka azasından (bulunması tabii bir neticedir. Bu takdirde bir vali bir vilâyette fırka reisi de olabilir. Fakat fırka ile hükümet bu suret- le tamamen birleşince vilâyetler * deki fırka teşkilâtlarını tamamen kaldırmak mı lâzımdır? Ondan sonra fırka noktai nazarında vali- lerin mürakabesi nasıl olacaktır? Yahut vilâyetlerde hükümet teşki- lâtına dahil vazifeler haricinde ©- larak fırka naklai nazarından ar tıka yapılacak bir şey yokmudur? Olduğu takdirde bu işler ne suretle ve ne gibi bir teşkilât vasıtasiyle idare olunacaktır? Türkiyenin tek fırkalı idare sistemi kanuni şekil- de kabul edilince bu cihetlerin de tesbiti lâzım gelecektir. wehmet ASIM mmm Rum vatandaşlarımızın ordumuza hediyesi Şehrimizdeki Rus vatandaşlar da aralarında para toplıyarak bir tayyare alacaklar ve ordumuza hediye edeceklerdir. Bu hususta görüşmek üzere yarın Tayyare Cemiyetinde bir toplantı yapıla - caktır. Kn Berberlerin ehliyetnameleri Berberlerin ehliyetnameleri ye- riden değiştirilecektir. Berberler- den üçlira, kalfalardan bir lira almacaktır. Bundan başka ehli - yetnamesi olmıyan (o berberlerde mektebe gönderileceklerdir. Mülk İkamiik ve SİRİ e 20 TEMMUZ 1934 zi sre dl T Fırka kapıcısı hırsız kovalarken öldü | Halk Fırkası binasının kapıcısı Emin efendi dün kalp sektesinden ölmüştür. Emin efendi sabahle- yin odasında otururken içeri bir| şahıs girmiş, daire müdürünü gö! receğini söylemiştir. Bu adam yu-| karı kata çıkmış, kadın hademe -| den birinin mantosunu koluna al - mış, inerken Emin efendi önüne çıkarak mantoyu nereye götürdü- günü sormuştur. Bu sırada Emin efendi hırsızın cadele olmuş; bir aralık hırsız E - min efendinin elinden kurtularak kaçmıştır. Emin efendi hırsızın arkasından koşarken tıkanmış, kalp hastalığı olduğundan yolda düşüp ölmüştür. Hırsız Ali etraftan yetişenler tarafmdan yakalanarak karakola teslim edilmiştir. eğil ği ehil Recep Bey Ankaradâ Cumhuriyet Halk Fırkası umu- mi kâtibi Recep Bey dün akşamki trenle Ankaraya gitmiştir. Recep Bey Haydarpaşa istasyonunda fır- ka teşkilâtına mensup zevat ve dostları tarafından teşyi olunmuş- tur. Kaçakçılık Istanbul ve Bursa muhafaza ve emniyet memurları son gün- lerde yeni bir kaçakçılık vak'a- sile meşgul olmaktadırlar. Vak'a şudur: Bundan bir müddet evvel ci- bali sigara imalâthanesinde si- | gara kâğıdı toplarında kenarla- | rından çıkan ve bir santimetre enliliğinde olan kırpıntılar inhi- tarafından (satılmış ve bunları beyker hanında Av- ram satın almıştı. Geçenlerde Nazire hanım isminde biri bur- saya 40 kilo kadar kırpıntı si- gara kâğıdı kaçırırken yakalan- mıştı. Dünde Esma hanım ismin- de bir kadın altı kilo kadar ya- pılmış sigara kâğını bursaya ka- çınırken yakalanmıştır. Yakala- nanlar sıkıştırılmış ve bu kâğıt- ları Osman isminde birisinin vas- tasile beyker hanında Avram efendiden aldıklarını söylemiş- lerdir. Tahkikat daha ziyade ilerle- miş ve bu kâğıtların Aksarayda Tayyareci sokağında oturan Meh- met ve Cibali fabrikasında çalı- lişan Ali ile karısı Ayşe taratın- dan birbirine yapıştırılarak imal edildiği anlaşılmiştir, Bu şebeke- kenin daha bazı bu şekilde ça- aştığı evler olduğu kuvvetle tah- min edilmektedir. Bin Leva, otuz Lira Bulgaristana gitmek üzere bu- lunan Çar Ferdinanın vapuru yolcularından Fikriye Hanımın süpbeli hareketlerieden buşkul in i Yarından itibaren yaz tatili başlıyor Yarın. mahkemelerin tatilinin ilk günüdür. Bu tatil, beş Ey- lüle kadar sürecektir. Altı Ey- de bütün mahkemeler tekrar faaliyete geçecektir, Yarından itibaren Ağır Ceza üçüncü ceza, birinci ticaret, dör- düncü hukuk mahkemelerile sul- tan Ahmet ikinci sulh ceza mah- kemesi, yalmz müstacel işlere bakacaklardır. Şehrin muhtelif semtlerindeki diğer sulh mahke- meleri arasında da hangilerinin »öbetçi kalacakları tesbit edil- miş, alakadarlara tebliğ olun muştur. Yarından itibaren baroda ta” tildir. Bir kısım avukatlar, dün Avrupa seyahatine çıkmışlardır. Bir kısım avukatlar da muhtelif memleketlere seyahate çıkmak üzeredirler. Kemal Bey İstanbulda Temyiz Mahkemesi azasından Kemal Bey, dün Eskişehirden Istanbula gelmiştir. Kemal Bey, ! mezuniyet müddetini İstanbulda geçirecektir. enini Limanlar Umum Müdürü şehrimizde Iktısat Vekâleti, deniz müs- teşarlığı limanlar umum müdürü Mubsin Naim bey dün şebrimi- ze mezunen gelmiştir. Cumartesi günü tekrar Ankaraya dönecek ve bundan sonra da limanları tet- kik etmek üzere seyahate çıka- caktır. ——— Kara Ali davasında şahitler dinlenildi Gebze, Darıca ve civarında boşuna gitmeyen adamları öl- dürtmekten suçlu çiflik sahibi Kara Ali ile öldürmekten suçlu yeğeni Halilin ve rençber Ah- mediw mahkemelerine, İstanbul Ağır Ceza Mahkemesinde dün devam olundu. Evvelce her üçü hakkinda verilmiş olan mabkümiyet kararı bozularak, yeniden görülen bu davanın dünkü mahkeme celse- sinde bir kaç şahit dinlenildi. Mahkeme, başka şabit çağırılma- sına kaldı. ra a m m a lanan muhafaza memurlarile mu- ayene memurları yaptıkları araş- tırmada Fikriye hanımın üzerinde | bin Leva ile aynca müsaadesi alınmamış otuz Türk lirası bu- lunmuştur. Fikriye H. bin levayı başkasından aldığını söylemiştir. Suçlular hakkında kanuni mu- amele başlamıştır. vu il MN Gk e ki ği Halkesindz Dil, Tarih, Edebiyat Komitesinin toplantısı Dün saat 17 de İstanbul Halke- vinde, dil, tarih, edebiyat komite- si bir toplantı yapmıştır. Toplan- tıya bütün yazılı aza gelmiştir. Komite reisi Köprülü zade Mehmet Fuat B. tarafından ko mite faaliyetleri hakkında izahat verilmiş ve vazifesinin Ankarada olması dolayısiyle komite azalı - ğmdan ayrılmağa mecbur olan Muzaffer Beyin yerine yeni bir ar- kadaş seçimi yapılmıştır. Yeni a- zalığa yarıdan fazla reyle ve giz- li olarak Mehmet Halit Bey seçil- miştir. Bu yeknesak işten sonra, komite tarafından hazırlamp bir sureti de idare heyetine (o takdim edilmiş olan yeni çalışma progra” mı okunmuş, münakaşa edilmiş- tir, Programa göre, dil, tarih, ede- biyat komitesi bu sene 20 konfe - rans verecek ve popüler mahiyeti olan bu konferanslardan bir musiki konseri dinleencektir. Bu konferanslar ayın ilk veya s0- nuncu perşembesi gibi muayyen zamanlara taksim edilecek ve a- zanın, alâkadarların (gelmesine gayret edilecektir. Ayrıca mual - limler için konferanslar verile - cektir. Bazı konferanslar münakaşalı olacak, mevzuları evvelce halka bildirilecektir. Ayrıca bir mecmua çıkarılmı- yacak ve neşriyat kuvveti Halke - vinin neşrettiği yeni Türk mecmu- asında teksif edilecektir. Edebiyat, dil, tarihe ait her hangi bir mevzua dair orijinal e- ser yazma müsabakaları yapıla” cak ve eserler, mütehassıs bir juri heyeti tarafından tetkik edilecek» tir. Adliye dairesinde yeni bir kapı açıldı Adliye sarayı yancıktan sonra, bir müddet muhtelif o binalaada kalan ve nihayet yeni postanenin bir kısmına tasınan İstanbul Ad- liyesinin bulunduğu kısım için, şimdiye kadaa kapalı duran cepheden yandaki bir kapı, dün ilk defa olarak herkesin girip çıkmasına açılmış, kapının ya- nma da üzerinde ( Adliye Dai- rasi ) yazılı bir levha mıhlanmış- tırr. Bu kapının içtarafında elbise, şapka, baston, şemsiye bırak- mağa mahsus bölmeler yaptırıl- mıştır. buraya vestiyerler da ta- yin olunmuştur. Müddeiumumilik dairesi için salın alının masa, sacdalye, koltuk v.s bir çok eşya, dün getirilmiş oralara yerlestirilmistir. TürkiyeCümhuriyetMerkezBankası İstanbul Şubesi Galata'da Bankalar Caddesinde inbisarlar Müdüriyeti Umumiyesinin bulunduğu binaya nâkl ile 75 Temmuz 934 Çarşamba gününden itibaren orada muamelâtına devam edecektir. münasebetile Bankamız gişeleri 24 Temmuz 934 Salı günü kapalı bulunacaktır. Nakil (4004) sonra| | simalar... va” Iktibaslar: Istanbul üniversitesi Macarca Peşter Loyd &* yazıyor: “İstanbulun yeni Üni nin tarihi, yüksek mektepl€ hinde daima başlı başına mune teşkil edecektir. Mentf ser Theodosius zamanına lan eski İstanbul darülfür Temmuzda hükümetin bir namesiyle ilga edilmiş ve tosta yeni İstanbul üniver* çılmıştır. Yeni üniversite ile yeni yenin fikri temelleri atılmıt müessese, Türkiyenin kü kezi olarak milli sahada * Elite zümresi yetiştirmekle dilmiştir. Bu Elite zümresi!” tafa Kemalin ve mesai ar” rmın eserini sistematik bif devam ettirmek ve tam bir! devresine götürmek vazif€#' yor. Türk hükümeti yüksek lâhatı yapmak ânmın seli rünce ahval ve şeraiti n tetkik ederek bir ralâbat yapmak üzere bir müt siye etmesini İsviçre ittihst metinden rica etti, Bern hükümetinin meşhur pedagoji mü Cenevre üniversitesi sk Profesör Albert Malche b fa olarak İstanbula davet: maileyhin hükümete verdi por, heyeti umumiyesile profesör bilfiil ıslâhatın memur edildi. Yeni üniversitenin açıl nı Alman yüksek mektep yüksek Tiyaket sahibi ve erbabının, bazılarınm uz#” ması zamanına tesadüf © bunlar arasndan zengin bif yapılması mümkün oldu. Züribteki “Alman ilim ; yardım birliği,, vasıtasile sör alımdı. ! İlmi lisanın termino'* daha büyük bir kısmı lâzım geldiğinden ün dahi lisan ıslâhatı faali yulmuştur, Lisan ıslâ dik ve ilerliyen bir kültü” ti olup Gazi'nin en müb büslerinden biridir. Üniversitenin idaresi Profesör Malche'in te”. bir tercüme heyeti arge miştir ki, her bir ilim “ çur şubesinden lisan bilen vel hassıslarını e. ve retiyle en iyi ve standard eserler mii ve tercüme edilecektir ! Yeni üniversite 1s*? ; miktarda talebe çeki9if yeli dört bini mütecaviz ile yüksek liyakatleri” bir çok ecnebi teye mukayyettir. Gazi: “Biz dahâ çeki ve 10 senelik ihmalleri ye mecburuz,, di il Yeni Türüiye ii ne ve muayyen geri pi nünde mini nasıl m ile çalışmak isted ni İstanbul are hasına ait güzel bir m Eİ vam İskeçede e daşımız dördüncü tir. Tebrik eder: nin devamını di