14 Kasım 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

——z — VAKITI4 2.nci teşrin 193 Günün siyaseti Hitlerin zaferi Almanyada yapılan umumi in- | tihabat Hitler fırkasının kahir ve kat'i bir muvaffakıyet kazanmasi- le neticelendi. Alman milleti Her | Hitlere ve fırkasına verdiği reyle onun siyasetini tasvip Giliğini, o. nun liderliğine karşı tam bir iti. nin görüşile Sovyet maarif komiseri- Almanyada maarifimiz.. mat beslediğini göstermiş olu. “İnsan bu inkılâbın ehemmiyetini biz- zat görünce daha iyi anlıyor.,, Bu vaziyet karşısında akla ge - lecek ilk sual şudur: Alman milletinin bütün itimadı ile mücehhez olan Her Hitler ne yapacak?, Kuvvetini, nüfuzunu İstanbul, 13 (A.A.) — Kendile rinden ayrılırken o Sovyet Rusya sulh lehinde mi, aleyhinde mi kul- e e emer ye lanacak!., Anadolu ajansı hususi muhabiri -| İnin bir sualine, Odesada, şu ceva Her Hitler, Almanyanın müsa -|p, vermiştir; yatını Almanyanın (diğer muaz - “— Sovyet heyetine karşı gös - zem birer unsuru olan fenni ensti- tülerden bir çoğu Türkiyede mev- I cuttur. Yüksek tedrisat hususun - da bilhassa nazarı dikkatime çar- pan şey, İstanbul üniversitesinde yapılan değişiklikler olmuştur. Türk âlimleriyle yaptığım gö - zam devitelerden her hangi suretle | terilen fevkalâde samimi ve dos - rüşmelerden aldığım kati ve müs- madun muamelesi görmemesini | tane hüsnü kabul Türkiyenin maâa- l müdafaa etmiş, Almanyanın izzeti | yif ve kültür sahalarındaki faaliye- nefsini rencide edegelen muame - ! tini öğrenmeme müsaade etti. Tek | İelere nihayet vermek istemiş, bu - | nik ve ziraat mektepleri dahil bir | nun için milletler (o cemiyetinden İçok ilk, orta mekteplerle meslek | ve silâhları azaltma konferansın - | mekteplerini bizzat gördüm. Cüm- dan çekilmişti. Bütün Alman milletini eden ve onu Hitlerin toplayan, battâ Hitlerin düşman - larmı bile ona taraftar olmağa sev keden bu hareket tabii neticesini vermiş bulunuyor. Her Hitler bu zaferden istifade ederek iki maksadı istihdaf edece- ğinde şüphe yoktur. Birinci maksat; Almanyayı, mil liyetçi sosyal proğramına göre ye- niden organize etmek, İkincisi: Almanyanın beynel - milel mevkiini yükseltmek ve 6 - nun diğer muazzam — devletlerin her hangisinden geri kalmamasını temin etmektir . Her iki omaksat sulh ve sükün sayesinde temin olunabileceği için harp ve darptan bahseden bütün velveleli şayilara rağmen, önümüz deki seneler içinde bir harp vuku bulmıyacağını tahmin etmek, hiç te yanlış olmaz. Gerçi Almanya ile Fransanın anlaşamamaları takdirinde başlı yacak olan silâhlanma © yarışının vahim neticeler vermesi; Fransa - nm, Alman teslihatının ilerleme- sine müsaade etmiyerek henüz Al manyanın zayif sayılabileceği bu sırada onunla hesaplaşmak iste - mesi çok muhtemeldir . Bununla beraber vaziyet, henüz yeis verecek halde değildir. Her tarafın göstereceği basiret sayesinde bir tesviye çaresi bul - mak mümkündür! Bugün söz, muzaffer Hitlerin - dir. Bu sözün umumi sulh ve müsa lemete hizmet etmesini, insanlığın her hayırhahı bekliyor. ö.R. << a o Vekiller heyeti İ İ | i | buriyet Türkiyesinin mühim idare tehyiç | cilerile maarif meseleleri hakkında etrafında | görüşmek zevkini elde ettim ve ni- hayet maarif vekâleti tarafından lütfen emrime verilen istatistikleri gördüm. Aynı zamanda Türk mektepleri sanat tedrisatma ve gençliğin spor la bedenen hazırlanmasına (kâfi derecede büyük bir yer vermekte- dir. Türk mektebinin bu hususi » yetleri, cümhuriyetin onuncu yıl dönümü münasebetiyle Ankarada- ki İsmet Paşa kiz enstitüsünün ha- rikulâde binasında yapılmış olan fevkalâde güzel sergide mükem «| mel bir şekilde göslerilmişti. Me- selâ İzmir vilâyetinde bizzat gör - düğüm gibi sadece şehirlerde de » ğil, köylerde (Ode mektep şebekelerini genişletmek arzusun - da olan Türk hükümeti ve mahal-| li kükümet adamları Türkiyedeki maarif inkişafı yolunda bugünkü tempoyu muhafaza ederse — ki, aksini tahmin ettirecek hiç bir ses bep göremiyorum — gelecek se- neler, Türkiye hükümeti, ri tahsil tesisi ve sultanların mut - lakıyet idaresinin Türk kütlelerine saldide mirası olan okuma yaz- , likte İstanbuldan Odesaya gitmiş ebu ! me i yeli reisi Cevdet Kerim, şehir mec pet intiba şudur ki, Türkiyede bir fen akademisi fikri olğunlaşmıştır. Yeni Türkiyeyi şahsen tanımış olmaklığım, beni, tecrübeler ge- çirmiş bir dostlukla esasen seneler denberi bağlı olan Sovyet Rusya ile Türkiye arasında kültür bağla- rını takviye etmek lüzumu katisi bulunduğu kanaatine ulaştırdı. Bu vadide mühim şeyler yapılmış ol- duğunu biliyorsunuz. Fakat dost- luğumuzun kültür münasebeti sa- hasında daha ziyade olması hak - kındaki düşüncelerimi kabul ede » memezlik edemezsiniz. Maarif, edebiyat, alelümum ilim ve fen meseleleri, Türkiyat, tiyatro ve sanat sahalarında yapılan tecrübe- lerin mübadeleleri.. İşte, Türki- ye ile Sovyet Rusya münasebatını takviye hususunda lâzım müşterek İ tedbirler için arzu edilen © şeyler Biühlidür.. > Heyetimiz dondü Sovyet heyetini “ve Voroşilof yoldaşı Odesaya kadar teşyi etmiş olan İzzettin Paşa, Muzaffer pa- şanın riyasetindeki askeri heyet, hariciye kalemi mahsus (omüdürü Refik Amir Beyle bu heyetle bir - olanC. H. F. vilâyet idare he- bisi azasından Nakiye H. dün saat 17,30 da İzmir vapuru ile dönmüş ma bilmememezliğin ortadan kalk erdir. ması yollarında yeni zaferler kut - lulayabilecektir. Bu kültür tedbirleri için büyük bir ehemmiyeti haiz olan onokta yeni alfabedir İnsan bu inkılâbın ehemmiyetini bizzat görünce daha iyi anlıyor. Yüksek tedrisat sisteminin el- Amerika ile Sovyetler Litvinof Yoldaş Vaşington Elçiliğimizde Vaşington, 12 (Hususi) — Lie vinof yoldaşla M. Hull (iki saat görüştüler. Muallâkta kalan mese Ankara, 13 (Hususi) — Vekil-' lelerin halli için lâzım gelen not - ler Heyeti bugün saat on beşte top- | ar yazıldı, imzalanacak muahede lanmış, geç vakte kadar mevcut lerin metni hazırlandı. evrakı tetkik etmiştir. Zap Bir kanunda değişiklik Ankara, 13 (Hususi) — Evkaf umum müdürlüğüne, bazı o inşaat için taahhütlere (girişmek üzere mezuniyet verilmesine dair olan 2037 numaralı kanunun (birinci maddesine “İzmir, & kelimesinin ilâvesi ve bu madde (o müddetinin 935 senesine kadar uzatılması hak kmdaki lâyiha Büyük Millet Meç- | dir.., Fakat lisine verilmiştir. Yakında, Amerika ile Sovyet Rusya arasmda siyasi ve iktisadi bir ademi tecavüz misakı imzala - nacağıma muhakkak nazariyle ba- kılıyor. Bu misakta, bütün dünya devlet veislerine M. Ruzvelt tara- fından gönderilen mütecavizin tas rifi de tasdik &dilmiş olacaktır. M. Ruzvelte göre mütecaviz: “Mevcut muahedeler mevcut kalmak şartiy le, kendi hudutları haricine asker sevkeden memleket (© mütecaviz- bugün Litvinof yoldaş Ruzveltle görüşecekken, mülâkat Sovyet Rusya Ankara büyük el- çisi Suriç yoldaş da İzmir vapuru ile dönmüştür. Suriç yoldaş beş gün İstanbulda kalıp Ankaraya dö- | necektir. Suriç yoldaş rıhtımda Sovyet İstanbul baş konsolosu ve #efaret erkânı tarafmdan karşılan- mıştır. tehir edildi. Bu tehirin sebebi an- laşılamamıştır. Litvinof yoldaş Vaşington elçiliğimizde Sovyetlerin hariciye komiseri Litwinof yoldaş Amerika ile Sovyet arasmdaki münasebatı düzeltmek üzere malüm olduğu veçhile Ame- rikada bulunmaktadır. Mumaileyh geçen salr günü Va- şinktona vasıl olduğu zaman istas- yonda yegâne diplomat olarak Va-. şington sefirimiz Muhtar Bey ta-| rafından karşılanmıştır. Litvinof yoldaş Vaşingtona gel- | diğinin ertesi günü Muhtar Bey ta | rafından Türkiye cümburiyeti s€| faretinde bir ziyafet verilmiş ve bu esnada Türk — Sovyet donlu tesit edilmiştir. i # | İntihabın verdiği kat'i netice. | Berlin, 13 (A.A.) — Almani mil'etinin Hitler hükümetince ta - kip olunan siyaseti tasvip edip et- mediği hakkında dün yapılan ara- | yı umumiye ile Reichtag intihaba- tmın muvakkat kati neticeleri şun- lardır: İntihabata kanunen iştirak et - mek salâhiyetini haiz olan 45 mil yon 14.885 Almandan arayı umu - miyeye 43.464.420 kişi iştirak et - miştir. Bunların 40.618.147 si, yani yüz de 93,4 ü evet, ve 2.055.363 ü has yir cebayını vermiştir. 790.910 rey puslası muteber addedilmemiştir. Reichtag intihabatına 43 mil - yon 7.577 kişi iştirak etmiştir. Milliyetperver o Sosyalist listesi 39.655.288 rey yani müntehiplerin yüzde 92,2 reyini toplamıştır. Geçen Reichtag ( intihabatına isimleri giren 44.685.000 münlehip ten ancak 39.655.000 ni iştirak et- miş ve milliyetperver sosyalistler, yani 17.277.180 ni yani umumi rey lerin yüzde 38,7 sini kazarmışlar- dı. “Hitlerin sözü Almanların sözüdür.” Berlin, 13 (A.A.) — Milliyetper ver sosyalist matbuat bürosu ârayı umumiyenin neticeleri hakkında | şu tebliği neşretmiştir: | ““Alman milleti sulh siyaseti ve | fakat aynı zamanda şeref-siyaseti | taraftarı olduğunu bütün dünyaya resmen ilân etmiştir. Alman milleti, hükümetinin siyasetini şim diye kadar emsali görülmemiş bir birlikle tasvip etmiştir. o Bugün dünyada milleti namına söz söyle mek selâhiyetini haiz bir Oadam varsa o da Hitlerdir. Onun kararı ; Almanyanın kararıdır. Onun sö- zü bütün Alman milletinin sözü -' dür, Dünya © bu hususiyeti ihmal | edemez. Ve Alman milletine kâr$ı | İ olan hattı hareketinde © bundan lanarak vekiller EM eclisil” icap eden neticeleri çıkarmalıdır. | Fransızlara göre.. İ Paris, 13 (A.A.) --HüVas ajan #vünları kullanmağa mahsus Fransız mâtbümtTâra- taların Türkiyeye sından : ği | | i i mişti, j ayni miktarı bulmağa taraftan vergi ve saire şeklini İni bazı mükellefiyetler düşüne” İ olsun, Büyük Millet Meclisi Yeni vergi! —— R yeni bazı vergiler Çi” lacağı bildiriliyor i Ankara, (Milliyet) — © nin varidat faslımdalki tahrif” — çen sene aşağı yukarı Wi pi Önümüzdeki sene Dr ny tur. : > Onun için yeni varidat mer baları bulmak, bir taraftan bi tasarruf imkânları arak bükün" olsu” bir mülâhaza ile yeni seney€ vi bir bütçe ile girmek kararınd &; gildir. r Bir sebep daha var: Milli > ii ziyet ve muvazene zarureti ne dara mühim olursa olsun, bel gileri de biraz indirmeğe mec”. yet görülüyor. Sayım vergisi b. . lardan biridir. e Bütün bu #9”, ler ve zaruvetler; yeni vergi mayı icap (ettiriyor. Ari v yeni vergiler arasında resmi w susi müesseselerin memurlar! küçük bir nispet dahilinde ye? vergi alınması da ihtimal dahili ki dedir, « Bugüne kadar hiç bir karaf, vaziyet tesbit edilmemiştir. wi Vekâletinde bu mevzu eta” tetkikat yapılıyor. Konacak ye verginin adilâne olması ve çok tazyik etmemesi de bilbss* in enin bili ve harici vaziyetinin seyret j ve hatırı sayılır bir halde olm3*i. nın sebep ve âmilleri arasın” bütçenin mütevazin olması, bında kendi . vesait ve:m. yaşayabilmesi imkânının ön #*.. yer tulluğunu bütün milletin şk dir edeceğine (o Ankarada ui kanaat vardır. i Zehirli gazlar ve bun kullanmâğa mahsus vasıtalar... Ankara, 13 (Hususi) yö İ# gazlarla bunları * ku e Çünkü zarureli vardır. iltizam olunuyor. Türkiy: mahsus vasıtalar hakkında olunan lâyiha B. verilmiştir. Lö.Mâya göre; zehir li gazlar” Istanbuldan . Ankaraya | Vekiller Heyetince tesbit ol” gidecek gümrük me- |caktır. ii murları için. i GHalâ bu maddeleri si 13 (Hususi) Gü ide (o bulunduranlar, Jây Ankara USA san um : s: . ii vi XL TN | meriyete geçtiği tarihten iti rükler Vekâleti 933 bütçesinin banlar bize beya "ei sokulamsı, wi yede yapılması yasaktır. e Milli Müdafaa, Sıhhat, Ziraat # letlerinin ihtiyacı için hariçte” di tirilecek veya dahilde yi mevat bu kalemden m gi Memnu addedilicek (mad, yı umumiye ve Rayiştag intihaba - tr neticelerini hayret göstermeksi - zin ve tefsiratta o bulunmaksızın kaydetmektedirler. Cünkü bu ne ce esasen bekleniyordu. 231 muvakkat (tazminat faslına konulan para, vekâletin o merkez teşkilâtı tetkik müdürlüğünün yal nız Ankaradaki memurları için besap edilmişti. o Bu müdürlüğün Ankaraya nakl; kararlaşması üze- rine 69 memuf Ankaraya nakle - dilmiştir. Bundan başka 21 memurun da * ha Ankaraya (o wakledilmeleri te - karrür etmiştir. | Bunun için büt- çenin muvakkat tazminat faslına yeniden 17 bin lira konulması lâ - zımgelmiştir, bu paranın münaka - le suretiyle temini hakkında hazır lanan lâyiha Büyük Millet mec - lin en büyük mülkiye amiri! lime mecburdurlar. Teslim ©, yenler hakkında kaçakçılık yari, nunun hükümleri tatbik * tir. Hükümet beyannameleri. rilen maddeleri ve adi” kiyet fiatı üzerinden satım ha lar. Kanunun tatbik sureti Si da bir talimatname de caktır. m m Sm ilime İİ Japonya elçisi Japonyüzın Türkiye elçisi kont Mushakoji evvelki gü” "£ lon ekspreğiyle Cenevrede mize gelmiştir.