12 Kasım 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

— 2 — VAKITI2 2.nci teşrin Nİ AZ an min mike e Almanyada intihap (Bay taraftı 1 İnel seyıfadu) meselesi çok sadeleştirilmiş olu - yor. o Alman milleti Obugünilk defa olarak tek bir namzet listesi İe karşılaşıyor ve büna “evet,, veya “hayır,, kelimelerini yazmakla ik- tifa eyliyor. Hattâ onu bu kelimeleri de yaz- mak zahmetinden kurtarmak için, eline sıkıştırılan listenin o altnda bulunan biri “evet,, ve diğeri “ha- yır,, dairelerinden birine bir zait işareti koymak suretiyle İşin için - den çıkıyor. Bugünkü intihabın vereceği ne- tice Avrupa için fevkalâde bir e - hemmiyeti o haizdir. | Çünkü 66 milyondan ibaret olan Alman mil- leti Hitlerin politikasmı tasvip e * dip etmediğini, milletler cetmye - tinden çekilmesine ve silâhlanma işlerinide Müsavat islemesine razi olup olmadığını cihana isbat ede - çektir . Nasyonal sosyalistler tek bir lis- te ile ortaya çıktıkları ve karşıla” rında başka bir rakıp fırka bulun- madığmdan bugünkü intihabın ve receği netice şimdiden malâmdur. O 686 namzet tâmamen intihap €- dileceklerdir. Bu netice tahakkuk © ettikten sonra ve Hitler, bütün Alman mil- letinin arzusuna istinaden hareket » eylemekte olduğunu cihana ispat eyledikten sonra onun harici ve dahili siyasette daha metin bir su- rette hareket eyleyeceğine şüphe yoktur, Bu daha metin harekete karşı Avrupa hükümet adamlarının a - lacakları vaziyet yakın istikbalde- ki Avrupa mukadderatmı tayin ey leyecektir. - Tabii Fransız ve İngiliz matbu- âtı daha şimdiden propagandaya geçerek bugünkü intihabın verece ği neticenin bir kıymeti olamıya - cağinı , çünkü onun büyük bir taz- yik altında yapılacağını ileri sür - mektedirler. Bundan anlaşılıyor ki Alan intihabının neticesi ahn dıktan sonra, Almanyaya rakıp olan milletler, Hitlerin o neticeyi koz olarak ortaya atmasına lüzu - mundan fazla ehemmiyet vermiye- ceklerdir. Hitlerin hayatını kurtaran kasap Bundan on sene evvel, Teşrinisani 1923 te, (Hitler) Münihte ilk defa Meydana çikmiış ve Bavyera hükü- metini ele geçirmek (o maksadiyle binlerce kişiden o mürekkep olan taraftarlariyle Münih üzerine yü- rümüştü. O zâman ituvaffakıyetsizlikle neticelehen bu yürüyüş &smasında büyük müsademeler de olmuştu . İlk müsademede kurşunlar atılma ğa ve bütün silâhlar | (Hitler) e gevrilmeğe başladığı zaman kasap ustası (Ulrich Sraf) Hemen reis - lerinin önüne geçmiş © ve o anda yediği beş kurşunla yere yüvarlan muşt. (Sraf) Obu suretle (Hitler) in hayatını kurtarmış ve kendisi de, uzun seneler hastaneletde tedavi edildikten sonra iadei afiyet ede - bilmişti, Köylüye arâzi Aükâra, — Smutulu Nümune köyünde 45,000 dönümlük arazi - ain yarından itibaren köylüye da- ılmasına başlanacaktır. Kadast - ro ve İskân memurlarından mü - rekkep bir heyet Smutlu köyüne | gelen Mazhar Beyle harim mezun- Ive memleketin yeni nesilletinden | talep ettiği işler daha çetin ve da- / | İSON-HABERLE Er” za Ankara Hukuk Fakültesinde Ismet Paşa Hazretleri memleket me- selelerine dair noktainazarlarınıifade eden mühim bir nutuk söylediler (Baş tarafı | imei sâyiflamızda) | lardan Semiha hanımi birer #utuk söylemişlerdir. İ şularımızla münasebetlerimiz ve komşu olmıyan diğer devletlerle münaâsebetlerimiz emniyet ve yek- diğerimize karsı sulh ve iyi geçin- kuvvetlerimizi sarfetmek imkânmı | tur. muvaffakıyetle tatbik etmek isti — yoruz. Bu hususta aldığımız Beti celer büyüktür. Bu hususta alın - Ismet Paşa Hazretlerinin | me istikametinde iyi hislerle çok | mış neticeleri muhafaza etmek için nutku Başvekil Paşa Hz.nin o cevabi nutku kırk dakika sürmüş ve muh- telif memleket (o meselelerindeki noktai nazarlarınmı ifadesine ze- Min olmuştur. Başvekil Paşa; fakültenin ye- terakki etmiştir. Beynelmilel siyasette em- niyet hissi Arkadaşlar, beynelmilel siya - | selte emniyet hissi bir çok konfe - ranslarda ve birçok resmi beyanat- ta her vesile ile söylenilmektedir. Kuvvetlerimize, maddi ve manevi kuvvetlerimize lâyik olduğu ehem miyeti veriyoruz. Henüz sulh va- sıtesr olarak insanların haklarını müdafaa edebilmek için müsellâh olarak ordu ile silâhla maddi vazı- Ye vi kral da tehlikede mi Nadir Hanın katilleri. A Londra, 15 ( Royler aj 7 i Londradaki Efgan elçiliğine - İ bilden gelen haberlere göre Nedir ; hanı öldüren adam ayak (o *9 Ef sınıfından Abdülhalik adl: bir © ganlıdır. — Bu adam saraya bir kâğıtla girmek yolunu bulm“” Abdülhalik hemen yakalanmıf ve Kâbilde muhakeme altına Efgaristanda her şeyin yolun > da gittiği de haberde bildirilmi$ tir. Yolcuların anfattıklar! A Peşaver, 11 (Royter ajansı) Efganistandan gelen yol â anlattıklarma (göre yeni kralı yette bulunmak mecburiyeti mev - tiştirdiği gençlerin daima daha iyi| Bu kadar söylenmiş söze ben de| çuttur, Biz beynelmilel silâhlan- temas etmek istiyorum. Tecrübemi| ma yarışından çıkmak için, silâh! kulmaktadır. daha yüksek hizmetleri deruhte edecek değerli vazıyette oldukları- | ar işitmeklen doğan memnuniyet - | lerini o bildirmişler, mezunların memlekete hizmet için bu kadar derin bir kanaatla yetişmiş olmala rın istikbal için hakiki bir temi“ nat olduğunu söylemişler, alkış lanmışlardır. İsmet Paşa Hz. bundan sonra nütuklarına devam ederek şöyle de mişlerdir: Arkadaşlar, büyük Gazinin mil lete hitap eden ve (o her birimizin aklında âyri ayrı nakşolunması icap eden sözlerin de bilhassa teba | Tüz ettirilmiştir ki, yaptığımız iş- ler mühim ve kıymetli olmakla be raber, yapacağımız işlerin bunlar dan elbette daha çok olması, daha mühim olmasi talep © olunmuştur. Arkadaşlarım, gittikçe milli bayat hâ mühim olmaktadır. Memleke- tin kuvveti, vaziyeti tebarüz ettik çe gerek milli sahada ve gerek bey nelmilel sahada vazıfeleri o kadar artmakta ve o kadâr (ehemmiyet kesbetmektedir. Türkiye, takip ze göre, görüşümüze anlıyoruz ki beynelmilel münase - betler içinde en mühim âmil, gerek siyasi gerek psikolojik noktai na - zardan emniyet hissidir. Herhan- gi bir sulh muahedesi ebedi olarak yapılır ve gayri kabili (o ihmal bir sulh vazıyeti ihdas etmek istenir. Muakedeler binlerce ve — binlerce senedenberi milletler arasında bu fikirle aktolunurlar amma bütün bu muahedelere ve bütün bu söz - lere rağmen o muahedeler bozular, yeni felâketler zuhura gelir, Bir ta kım yeni akitler ortaya konur. Verdiğimiz sözlerin kıymeti derecei emniyetini o samimiyetini mütemadiyen ölçmekle uğraşır . Yani fertler arasında olduğundan ziyade milletler arasında samimi: yet hissinin kuvvet ve münasebats taki samimiyet ve emniyetin ebemi miyeti daha ziyade müessirdir. Bu sözleri hüzurunuzda bilhassa zik- retmektert maksadım, beynelmi « lel münasebetlerde #öz verdiğimiz zaman ne kadar mühim bir şey yap ettiği siyasetin ana hatları, memle ketifi medeniyet ve fen yolunda kâ tettiği mesafeler itibariyle Millet - ler ailesinin esaslı bir rüknü olmak mevkiini her gün daha ziyade al - maktadır. (Alkışlar) Böyle bir vazıyet yalnız övünü- lecek mağrur olunacak bir mevzu değildir. Aynı zamanda böyle bir vazıyet tabiatiyle tevcih ettiği va- zıfelerin ehemmiyeti itibarıyle dik katimizi celbetmelidir. Arkadaşlar, takip (ettiğimiz siyasetin ana hatları birçok defalar resmi nutuklarda, ve (mesuliyet mevkiinde söylediğimiz gibi kısa olarak yurtta sulh, cihanda sulh kelimeleriyle izah olunabilir, Siz hukukçular bilhassa vatan- da sulhun vatandaşlar © arasında iyi geçinme şekillerinin ne kadar müşkül feragatli vasıtalara muhtaç olduğunu iyi takdir edersiniz. Ko- lay tahmin edebilirsiniz ki beynel- milel sulhün cihanda sulh denilen ülküde vücude betirilmesi kolay mış olduğumuzu düşünerek ve bi- lerek maddi veya manevi bir taah- hüde girdiğimizi tebarüz ettirmek- tir. Şüphe yoktur ki (o aldığımız her sözün maddi ve manevi her ih timale karşı kiymetini ve kuvveti: ni anlamak için de dikkatli, hassas — bu kelime'er az gelir — vesvese li olarak hadiseleri takip ediyoruz. (Şiddetli alkışlar, bravo sesleri). Bizim harici siyasetimizin ana battımı iyi anlamak için söz verdiği miz ciddi ve samimi olduğumuzu iyi bilmek lâzım olduğu gibi bize söz verilirken de verilen sözün cid- di olmasından başka çare olmadığı ru, bu hususta gösterilecek herhan si bir tezelzülü daha vukuundan evel, daha tasavvur halinde iken tamamiyle farkettiğimizi (Alkış - lar) ve farkedeceğimize göre bir icap ederse on tedbiri birden ala- cağımızı düşürmek lâzım. (Bravo sesleri) | Harici siyasette ve dahili siyasette iyi geçinmek.. bir şey değildir. Bilâkis bu yolda | Arkadaşlar, harici siyasette ve her müşküle rağmen sebatla, yıl-! dahili siyasette iyi geçinmek, sulh I mıyarak ve öne çıkacak müşkülle- İri bertaraf etlerek herhalle (her içinde yaşamak fikri samimi olun- ca müşkülât ne olursa olsun dâva- müşküle bir çare bulmak lâzımdır. yı örlaya koymak onu takip etmek Arkadaşlar - herkes beynelmi iel münasebetlerde aldığı sözlerin | , göre öYle| lanma yarışma girmiyecek vazıyet | ler ihdas etmek için azami derece- de gayret sarfeden bir milletiz. Biz bu hususta esas olarak emniyet hissini artıracak her âmili her fak- törü son derece kıymetle takdir e- diyoruz. Amma bizim iktidarımız dahilinde olmıyan bu kadar ihti - malât dünyanın O mukadderatma bakim iken biz ülkümüzü ve mev- cudiyetimizi ve inkılâbımızı o her ihtimale karşı muhafaza (o etmek için daima kuvvetli bulunmak mec buriyetindeyiz. Bu hususta hiç bir ihmale sapmamak vazıfelerimizin en mühimmi olarak kabul olunma- hdr: TEeavo' sözleri, MiküilarY” © Mem'eket dahilinde * işlerimiz Ipek çoktur. Bilkassa hiyata atı. lan genç arkadaşlarımıza bu nokta yı tebarüz memleket baştan başa her ferdin azami gayretle çalişmiya mecbur olduğu bir memlekettir. Memleke tin karşısında bulunduğu asrm ta. lepleri ihtiyaç'arı böyledir. Arka- daşlarımızın söylediği gibi fırsat - lar fevtolunmuştur, zamanlar ka- Çırılmıştır. Bunları — telâfi etmek mecburiyetindeyiz. o Türkiye en büyüğünden en küçüğüne kadar ka ! dın erkek baştan başa her gün bu memleketi imar etmek, terakki et. tirmek için azemi derecede çalış - ması lâzım olduğunu © düşünecek bir memlekettir. Biz böyle bir va- zife almış olan bir nesiliz. (Alkış: lar). Bu memleketin işlerini, en kü- çüğünden en büyüğüne kadar, ya pacak sizsiniz. Memleketin san - ati, sıhhati, ilmi için bütün lü - zumlu vasıtaları memleketin içinde bulacaksınız. Sebatsızların elinde bu nevi müşkülât fasit bir daire - dir; “Para olmalıdır ki kurayım, kurmadan para kazanamam,, der, Mevcultari istifade etmesini bilen kimselerin elinde bu, salim bir da iredir. (Alkışlar) Bizden eve'ki devirlerde © zöemleketin yolu yoktu. “Ne ile yapayım? Yol yap- mak için para lâzım. Para bulmak için yol lâzımdır, gibi o efsaneler ve safsatalar içinde zihnimizi yıp- iratıp harice baş vurmak aklımıza i gelmez. Mevcudumuzla işi yapa - iriz. O randman verir. ” Ben söyliyeyim ki bu memleket Biz beynelmilel sulh için kendi mu | het münakaşaya girmek meselesi | te muvaffa kolmak için lâzım olan hitimiz ve kendi vazıyetimiz dahi- | kolaylaşır. Biz öyle bir siyaset linde uzun senelerdenberi rast gel |takip ediyorüz. Sulh mücadelesi diğimiz bütün müşkülü iktiham e-! yapıyorüz. Memleket (dahilinde derek çalıştık. Ve muvaffak ol -| gerek huriyetimizin ve gerek » inkişafı için bütün millet hassanıh başında bilhassa taham- mül, sabır, fedakârlık gelecek - tir. Vesaiti bol olan memleketler- de bile iş güçken nerede kaldı ki böy! kolay olsun. ettirmek isterim. Bu| mevkii (pek te sağlam değildir * f İkinci bir suikast olmasından Efganistandan gelen yolcula” Nadir hanım katli hâdisesi m da hudut boyunca bir çok yetler yaymaktadır. — Suikast” Nadir hanın bir hizmetçisi tart” dan yapılmış olduğu hakkında rivayete umumiyetle daha ziyad? inanılmaktadır. Başka bir şayiaya | göre Nadi” han bir kaç yüksek tahsil talebesi © Amanullah Hanın kainp©” deri ne diyor ? Sabık Efgan kralr Amanullh” hanın kainpederi Mahmut Tarsi Han şehrimizde Nişantaşında bi turmaktadır. o Son hâdiseler e” şianda malamat almak üzere ÜN | kendisini ziyaret ettik. > Tarzi han bize şunları söyledi: “< Katil: bâdisesi — etrafın” Küâbilden hiç bir haber almış ©“ öiliz. Hâdise bizi müteessir © miştir. Bir adamın öldürü N tabiidir, ki bizi sevindirmez. Bi” * zim istediğimiz Efgan milletini”. ve Efganistanın ileri gitmesi, yer 8, liği benimsemesi, istiklâle sahip masıdır. o Bunu kim yapabili” o bizim için muhleremdir. Am nullah han, Efganistana 5* idönmiyeceği hakkında sarih oy irak fikrini söylemiştir. Buna , inim ilâve edecek sözüm yoktur". | Efganistanda dahili vaziyel”. i nasıl olduğunu bilmiyorum; bu pi | susta haber almadık. o Yalnız. ig gilterenin Hint — Efgan hududu” i daki yegâne yol olan Hayber #* gidin; kapatmağa lüzum görmeli çok mânalı bir şeydir, deyim.,, Gençlerimiz çetin şerait içinde ir lışacaktır, Bununla elde edileci. muvaffakıyetin zevki bir öm”? gil bin ömre bedeldir.,, le | Başvekil Hz. matuklarımı #87” bitirmişlerdir: 4d Arkadaşlar, bir kelime ile fi... zunlarımıza muvaffakıyetler di “ İ rim. Ne kadar ilerilesek daimi İ yısız ihtiyaçları temin etm *j yetinde kendimizi (o bula wi için genç arkadaşları bekliy©” yej yısız ihtiyaçları onların elinde ie i zeltmek bizim için bahtiyarlK ge lerinin en yükaeğidir. Tekr” yim ki, yapılmakta olan bir” yi nin yapısına iştirak etmek vg j mamur ve en yüksek bir sd yet haline zetiren ei ı nan almak mezun arka bahtiyarlık olacaktır. (Sürekli kışlar.)