30 Mart 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6

il , A Sy pe yz ği p , Sayfa Mr — Yy v “Hasta adam,,? (Başmakaleden devam) Bu ârrzaların her üçünü de bu- günkü cemiyetlerin yüzünde adeta Eğ fecessüm etmiş bir halde görüyo- ruz, Garp milletleri, on beş yıldan: beri sağdan sola soldan sağa döne © döne, belki yüz kere vaziyet -de- giştirdikten sonra işlerinin artık © Allaha kaldığını anlıyor ve kilise- lerin yarım aydınlığında hakikat © ışığını aramağa gidiyor. Öteden- € — selerine dayıyacaklardır. © ratorlar ise bavullarmı hazırlamış, © Almanyada Hohenzollernin arma » ve bayrakları şimdiden bütün res: © devletinin himayesi altında baba- ğ raklarına nakletmeğe çalışıyor. © doğurma kudretinin — demektir. Bir vücutta mafsalla- Pi bağlamış, damarları sertleşmiş bir beri her memlekette muhtelif inte. © İektüel zümreleri ilimde olsun, şi- — ir ve edebiyatta olsun, zaten halkı tekrar dine davet edip durmakta idi. Bunların neşriyatı de- © nilebilir Oki, harp o sonrası ” ve harp öncesi nesillerinin yarısından fazlasını kendine çek- miş bulunuyordu. Faşist inkılâbı- “ile bu edebiyat hayata intibak et- ti, Yarın, kaçak kırallar ve impa- ratorlar tahtlarına yeniden kurul- — dukları vakit şevket ve kudretleri- “ni siyasi fırkalardan ziyade bir ta- kım köhne din ve mezhep müesse- | Kaçak kırallarla, maznun impa» çoktan yola çıkmak üzeredirler. mi binaların cephelerini süsleme- ğe başladı. Avusturyada Kıral Ot- to'ismi heimwehren'lerin dilinde yeni bir cidalin parolası gibi dola- şiyor. Yunan Kıralı İngiltere smın kemiklerini Yunanistan top- Fransada Tardicu'nün iktidar mevkiine gelmesile parlâmentocu- luğun gitmesi bir olacaktır. : -Al- manyada Hitler rejimi kurulduğu ve Fransanın harici siyaseti o Ce- nevrede ata iflâs ettiği gündenbe- ri ise bir Tardicu kabinesinin ku- lağı kiriştedir. Görülüyor ki, Avrupada irtica alabildiğine yürüyor. Bunun ma- nası, Garp milletlerinin yeni zaru- retlere göre yeni çareler ibda et- mekten âciz kaldıklarıdır. Bu da bir cemiyette zevalin başlıca alâ- metlerinden biridir. İrtica ihtiyar- lık demektir, Artık, o cemiyette i- leriye atılma hamlesinin, yeni bir fikir, yeni bir ideal, yeni bir nizam tükenmesi rım kireç bağlaması veya damarla- rın sertleşmesi neyi ifade ederse bir cemiyette geriye dönüş te onu ifade eder. Ve mafsalları kireç adamın ilk işi, onasıl kendini he- men hekime teslim etmekse, ihti- yarlamış, kısırlaşmış, donmuş bir milletin ilk işi de kendini | ya bir diktatörün, ya bir hükümdarın eli- ne bırakmaktır. Diktatör, hasta cemiyetlerin he- kimidir. Avrupa, ihtiyarladığını ve has- talandığını bize beynelmilel siya- set meydanında da ispat etti. Mac Donald teklifi ve dört | devletten mürekkep bir sulh kulübü tezi, es- ki devirlerin “Düveli Muazzama” nizamma dönmekten başka bir şe- yi ifade etmez. Fransızlar, bu ha- rekete daha eski © bir ad taktılar, Buna “Roma Sulhü” dediler. Ma- kalelerimi takip © etmek lütfunda bulunanlar pek iyi hatırlarlar ki, ben de, bundan evelki yazılarımın birinde Avrupanın © yerleştirmek istediği sulhü evel (Ozamanın bu donmuş sessizliğine, durgunluğu- ma benzetmiştim. Lâkin, bugün kurulmasma çalı- şılan Konfedere Roma İmparator- va loğununp ları, eğer zerre ka: Gişe sui istimalı z 20 bin liraya yakın paranın kaynadığı anlaşılıyor Şark demiryollarında meydana çıkarılan suiistimal hâdisesi etra- fında Polis Müdürlüğünde açılan tahkikat bugün bitirilerek o evrak adliyeye verilecektir. Dün bir mü- dür muavininin şahit sıfatile, bir gişe memurunun da suçlu olarak ifadelerine müracaat edilmiştir. Öğrendiğimize göre suiistimal edilen paranın miktarı yirmi bin liraya yakındır. Muhafaza edilme- si lâzımgelen on senelik evraktan bir kısmının bulunmadığı da anla- şılmıştır.- Bu itibarla bazı vesaiki yoketmek ciheti de suçlardan biri- sidir. Duyduğumuza göre suçlu o- larak tahmin edilen alâkadar me- murlardan bir kısmı suçu biribir- lerinin üzerine atmak suretile kıs- men itirafta bulunmuşlardır. Ma- ahaza hakikat bittabi | suçluların muhakemeleri esnasında daha vâ- zıh olarak meydana çıkarılmış bu Tunacaktır, —— Köprülüzadenin konferansı Halkevinde bugün saat on yedi- de Köprülü Zade Mehmet Fuat B. tarafından dil meselesi üzerinde bir konferans verilecektir. : Ayni mevzu üzerinde istiyenlere de söz verileceği için konferansın müna- kaşalı olması ihtimali kuvvetlidir. Kabahatli bir odacı Beyoğlu Malmüdürlüğünde, def ter değiştirme suçu etrafında açı- lan tahkikat bitirilmiştir. Alâka- dar tüccarın defterini değiştirmek işinde tevkif edilmiş bulunan oda- cıdan başka kabahatli (olmadığı anlaşılmış gibidir. Deniz lisesinde merasim Deniz lisesinin 933 çıkışlı tale- besi cumartesi günü mektep gemi- sine teslim edilecekler ve bu mü- nasebetle merasim yapılacaktır. Ayni mektepte bugün de saat -3 te mezunlar şerefine bir müsame- re verilecektir. Bir kedi ısırdı ve kaştı; ortada yok.. İstanbul ağırceza o mahkemesi azasından Asım Beyi, bir müddet evvel bir eczahanede oturduğu $i- rada ayağından bir kedi ısırmış, kaçmıştır. Sonradan kedi ortadan kaybolunca, kuduz o olmasından şüphe edilmiş, Asım Beye ihtiyat tedbiri olmak üzere aşı yapılmış, tedavisine başlanmıştır. Kedi, her tarafta arandığı halde © bir türlü bulunamamıştır. Asım Beye geçmiş olsun, deriz. A dar tarih kültürüne (o malik iseler bileceklerdir ki, birinci (“Roma Sulhü” ölü bir dünyanın iskeleti üstüne kurulmuştu. Bugün ise, o ağır inkıyat kefeni bir alay genç ve dinç milletlerin üzerine (o örtül- mek isteniyor. Bunun ne kadar (o imkânsız bir teşebbüs olduğunu o Cenevredeki murahhasının ağzından, ilk defa, Türkiye, bir millette © gençlik ve dinçliğin en belli örneklerinden bi ri olan Gazi Türkiyesi, haykırdı. Eğer dünyayı idareye kalkışmış Avrupa diplomatlarının — seziş ve anlayış kabiliyetleri büsbütün kö- relmemiş ise, bunlar, Milletler Ce- miyetinin çatısı altında işitilen bu sesin kendilerine verdiği dersi id- râk edecekler ve yalnız dört mil- letin refahı için bütün insanlığın ağzına kilit vurmanın zamanı çok- tan geçmiş olduğunu görecekler- dir. VAKIT 30 Mart1933 NX Yen 37 apartman 933 senesi başından martın on beşine kadar şehrimizde 37 apar- tıman yapılmıştır. 15 kadar apar- tımanın da inşaatı devam etmek İ tedir. Bu apartımanların yapıldık- ları yerler Pangaltı, Şişli, Cihan- gir, Taksim ve civarıdır. Mimarların şikâyeti Mimarlar Birliği, Mimarlar O- dası teşkil edilmesi için Nafia Ve- kâletine bir rapor göndermiştir. Mimarlar, kalfaların (rekabeti karşısında işsiz kaldıklarından da şikâyet etmektedirler. Birlik Reisi Samih Bey dün bir muharririmize demiştir ki: ! “— Belediyece yapılan kontrol- ilara rağmen inşaatın çoğu kalfala- rın elindedir. o 1035 numaralı ka- İ nun mimarlara bir çok hak vermiş | olmasına rağmen bu haklardan ta- mamen istifade edilememektedir. 928 senesinde bir emirle hesabata taallâk etmiyen ufak tamiratın ve üç katlıya kadar olan binalarm im tihan geçirmiş kalfalarca yapılma sına müsaade edilmişti: Tecrübe» lerinden başka ilmi malümatları olmıyan kalfalar bu emir üzerine meydanı boş buldular ve mimar- larla rekabete başladılar. O za- man bu emir mimarların azlığı yü- zünden verilmişti. Şimdi ise mek- tep mezunu mimarlar çoğalmıştır. Bunlarda işsiz odolaşmaktaır. Birliğimiz, meslektaşlarının boşta kalmamaları için kalfalara veri- len ilme ve fenne mütevakkıf işle- rin mimarlara tahsisini istemökte- | dir. Bunun için de alâkadar ma- kama müracaat edilmiştir. Bundan başka Mimarlar Odasının da bir an evvel teşkili istenmektedir. Bu | Oda, mesleketaşlar arasındaki te- | sanüdü arttıracak, mimarların le- hine faydalı işler görecektir. Oda- nın yapacağı işlerden biri de mi- marları sınıflara ve ihtısaslarına göre kısımlara ayırmak, o inşaat ve projelerden almacak ücretler i- çin bir tarife yaparak bunun iyice tatbikine çalışmaktır.,, Yurttaş Türkiye malı, Türkiye mamulâtı, Türkiyemah- sulü her Türkün süsü, şerefi, gıdası, ikramı | olmalıdır. | BUN Iktısat ve Tasarruf Cemiyeti SOHBETLER Şair ve fikir (3 üncü sayıfadan devam) Matramdan boğazıma su damılıyor ik Lık bik Nicesin bülbül Nedim ? Havslar, gene ıtrk.. Demin, baş el silâhla sans selâm yolladım! İçimde mili yok gazalle ezan giti. Geçtim ordan ne şalr kattâ ne o zan gibi! Filoksera yüzünden bir bağı bozan gibi Yıldırım nâra attım, şimşek kamçı salladım! ... Kumandarın ebirini İletmekçin yakma; Dörtanla gidiyordum çıkmış gibi akına, Beşlikler yapıştırır gibi kahpe alrma Arap atile Acem Sa'dabadı palladım... Türk şiirini, kirli havasile bu - landıran, Türk şairini senelerce bülbüllerine esir eden , afallatan bu yerden, böyle şuurlu ve fikirli bir coşkunlukla geçen Behçet Ke - iyapılar Boğazl Iki buçuk ayda | geçen sene ne iş gördü? Karadenizde en Boğazlardan girip çıkan gemiler Boğazlar komisyonu 1932 yılı içindeki faaliyeti hakkında hazır- ladığı raporu komisyonla alâka- dar hükümetlere ve Milletler Ce- miyetine göndermiştir. Yüz sayıfa tutan rapor üçe ay- rılmıştır, Birin zi kısımda komisyonun 932 senesindeki faaliyeti. izah edil- mekte, ikinci kısımda (Boğazlar- dan geçecek gemilerin tâbi olduk- ları şartlar anlatılmakta, üçüncü kısımda da statistik bazı malümat verilmektedir. Malüm olduğu üzere Tophane kasrında toplanmakta olan komis- yonun Reisi Amiral Vâsıf Paşadır. Karadenizdeki bahri kuvvetler Sovyet Hükümeti tarafından ko- misyona verilen malümata Karadenizde en kuvvetli kuvvetine sahip bulunan (devlet Sovyet Rusyadır. Karadenizdeki Sovyet Filosu bit kânunusani 1933 te şu kuvvette i- di: 1 zırhlı, 2 kruvazör, o 5 torpit> muhribi, 6 denizaltı gemisi, 2 ma- yın tarayıcı gemi, 17 sahil muha- faza gemisi, o4 muavin gemi, | mektep gemisi haline getirilmiş es- ki kruvazör, bunlardan başka ta- mir edilmekte olan | (o kruvazör, 2 denizaltı gemisi, ve esasen Kara- detiz filosuna wensüp olduğu hal- de şimdi Bizertede bulunan I-zırh- lı, 1 kruvazör, 6 torpito, 4 denizal- I tı gemisi daha vardır. Deniz tay- yaresi de 32 tanedir. Geçen harp gemileri 1932 senesinde; (bir Romanya gambotu ile, 1 Fransız kruvazörü, 4 torpitodan müteşekkil bir Ital- yan filosu, 4 kruvazör ve bir de- nizaltı gemisinden müteşekkil bir İngiliz filosu Boğazlardan geçmiş, iki Romanya torpilo omuhribi de İstinyede tamir edildikten | #onra i tekrar Karadenize dönmüştür. | göre deniz Bir ta DİXMUDE, 29 (A. A.) —Dün Wouwmen yakınında alevler içinde | ! düşmüş olan tayyare, 3 motörlü ve İ 1200 beygir kuvvetinde bir İngi- liz tayyaresi idi. Londraya gitmek üzere saat 13.36 da Haren tayyare karargâhından O hareket eden bu tayyare, Kolonya - Brüksel ara- sında muntazam servis yapıyordu. İçinde bir pilot, bir makinist, bir telsiz memuru, bir Belçikalı, 3 Al- man, 8 İngiliz yolcu vardı. Bundan başka tayyarede 450 kilo yük var- dı. : Pilot ile makinist ve biri kadın olmak üzere 4 yolcu (o tayyarenin enkazı altından kömür halinde çı- karılmışlardır. 30 - 300 metre ms- safede 4 naaş bulunmuştur. İhtimal bunlar kendilerini tay- Dörtler kulübü mü? Bu da ne? | male ne mutlu!. Ve ne mutlu, bu | Yar€den atmışlardır. Bir de hiç bo- Kusura bakmayın, . Hasta Adam| genç ve coşkun fikir akımcısının | Zulmamış 3 kolipostal bulunmuş- sayıklıyor. , YAKUP Kadri peşine takılacaklara, Selâmi izzet * tur. LONDRA, 29 (A. A.) — City ar komisyonu Havada iki facıa yyare ve bir balon Bir çok yolcuları, pilotları öldü kuvvetli devlet : Sıhhi muayene Komisyon Boğazlardan transit suretile geçen gemilerin sıhhi mu: i ayeneye tâbi tutulmalarına ve sıh. hi muayene resmi alınmasına İti- raz etmekte ve bunun © Boğazlat mukavelenamesile tezat teşkil et- mekte olduğu mütaleasında bulun maktadır. i Kazalar Bu sene havalar biraz daha iyi gittiği için Karadeniz Boğazı civa“ rında, geçen seneki kadar, kaza ol mamıştır. Karaya düşen vapurla" | rm hemen hepsi Türk Gemi kurtar ma Şirketinin vesaiti ( tarafından muvaffakıyetle yüzdürülmüştür. Bilhassa Çanakkale ( civarında karaya oturan Providence Trans- atlântiğinin tahlisi her türlü takdi- re lâyık muvaffakıyetli bir ameli- ye teşkil etmiştir. Tüccari seyrisefer 1932 senesinde Boğazlardan ge- çen gemiler 931 senesine nazaran biraz azalmıştır. 932 de Boğazlar- dan 17.514.641 ton hacminde 7509 gemi geçmiştir. Bu (o gemilerden 1284 ü İstanbul limanında kalmış, 6225 i transit suretile geçmiştir. 931 senesinde ise Boğazlardan geçen gemiler 19 milyon 198.346 ton hacminde 8366 o gemi idi ve bunlardan 1394 ü limanda kalmış- ti, ı 932 senesinde Boğazlardan ge- çen gemiler en çok İtalyan bandı» rasını taşıyanlardır. Bu sene için de 4.230.477 ton hacminde 1606 gemi Boğazlardan geçmiş, bunlar- dan 363 ü limanda kalmıştır. italyadan sonra 2.647.770 ton ve 1143 gemi ile İngiltere ikinci, 2 milyon 469,396 ton ve 1491 gemi ile Yunanistan üçüncü, 2.104.843 ton ve 612 gemi ile Norveç dördün- cü, 1.011.056 ton ve 327 gemi ile Fransa beşinci gelmektedir. uv kazaya uğradı. / of Liverpool ismindeki büyük nak. liye balonu, havada vukubulan bir infilâk neticesinde Dixmude (Bel- çika) da tamamen harap ve için- deki 15 kişi telef olumştur. ! Alınan haberlere göre bu 15 ki- şinin on dördü İngiliz, biri Belçi- kalıdır. Bunların dördü kadındı. Istanbul lisesi mezunlarının Bayram gecesi eğlenceleri İstanbul erkek lisesi : mezunları cemiyetinten: i İstanbul erkek lisesi mezunları cemiyeti, İstanbul erkek lisesi me * zunlarının, ailelerinin ve muhiple- rinin bayramlaşmasını temin mak sadile 5 Nisan 953 Çarşamba günü saat 21,30 da Maksim salonların « da bir eğlenti tertip etmiştir. Bu eğlentide İstanbul lisesinin eski mezunları da bulunacaktır. Bu hu susta izahat almak istiyen arka * daşların lise muallim muavinleri * ne müracaat etmeleri rica rr