16 Mart 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 1

Memlekete şeker girmi- yecek diyerek fiat- ları yükselitiler 16 ıncı Yıl * Sayı: Öz Türkçe davası kl gieezi Türk inkılâbı bir kocaman “bü- tün” dür. Fakat, bu bütünlük, kü- şük ve ayrı parçalardan teşekkül etmedi; tarihi zaruretlerin karnm- dan tam olarak doğdu. Bunun ne kadar böyle olduğunu, açık bir su: rette, asıl yarının tarihçisi görecek ve bu emsalsiz binanın plânmı çi- zen elin kudretine, omaharetine karşı en hudutsuz hayranlığı o du- Yacaktır, Milli hâkimiyetin iylânı, hilâfe- tin, saltanatın, meşihatm ve med- resenin ilgası, vicdanın ve kadı: Nın azatlığı, harf değişimi, tarih terbiyesinin millileştirilmesi ve ni- hayet, bu son (o Türkçe hareketi, p birden, ayni esasa, ayni ana NİŞ cadelesi, Bir zamanlar, Gazi'nin en bü- yük eseri hangisidir deye araştı- ranlar beyhude yere (o yoruldular. Onun eseri “bir” dir ve eserin bü- tün azameti birliğindedir, bir olu- $undadır. Burada, yaratış, top- layış ve meydana getiriş kudreti, bir kafanın en büyük sentez kabili yeti şeklinde tezahür ediyor. Çok biknek isterdim, acaba, ilk Sıvas Kongresi kurulduğu gün; çok bil. mek isterdim, acaba, Kocatepe ta- arruzu hazırlandığı gece, Türk mil İetinin talihini kendi alın yazısı gibi afasında taşıyan bu insan bir gün gelip de bir (Öz Türkçe Marca) anan MÜJAFIK a) ğ ü şünüyor mu idi? Senle Herhalde Sıvas Kongresi kurul - duğu gün Osmanlı saltanatının ni- hayet bulduğunu hepimizden iyi o biliyordu. Türk ordusuna Akdeniz Yolları açıldığı sabah ise o salta- Batın yerine yeni bir Türk cemi- Yetinin kurulmak üzre olduğunu hepimizden daha © büyük bir vu- zuhla o anlamıştı. Pek tabiidir ki, bunları önceden görüp anlamış o- lan bir dimağda bu yeni Türk ce miyetinin köhne Osmnalı enkazın dan inşa edilebilmesi fikri yertu- tamazdı. Zira o, bir ıslahatçı değil, bir inkılâpçı; o bir politika ve ikbal hırslısı değil bir is tiklâl kahramanı idi. Ve ilk adımındanberi muvazaanın, ya- rom tedbirlerin, demagojinin ne olduğunu bilmemesi lâzımgelirdi. İşte, onun içindir ki, o Osmanlı saltanatının, bize bir 14sız virane halinde bıraktığı bu ülke üzerinde, on yıldanberi, mütemadi bir “tes- Viye” ameliyesi yapılıp durmakta» dır. Hilâfet atıldıktan, © medrese yıkıldıktan, (darısı Babıâli bürok- rasisinin başını) ve bahusus Arap elifbesi silinip süpürüldükten son- ra btün bu göçen şeylerin bir na- kil ve ifade vasıtası olan Osmanlı- YAKUP Kadri (Devamı 8 inci sayıtada) Misyonerler Kimlerdir, ne yaparlar? İzmirdeki Amerikan kolejin- den çıkmış iki zat misyonerle - rin Türkiyadaki (faaliyetleri hakkında tetkikatta bulunmuş - lardır. Bu iki gencin memleketimiz de misyonerlerin neler yaptık- larmı gösteren notları son dere ce mühimdir. Cumartesi günü Neşre başlıyacağız “lek, istiklâl mü. Tahrir Telefonu: 24379 İngiltere, Fransa arasında Perşembe, 16 MART - & üncüsy - 1933 Sıkıcı bir vaziyet var ingillerenin Fransa ile ihfitâfa bedel) | Almanya ve ifalyaya temayülü... seyahati girihçe ehemmiyetli neticeler veren M. MAKDONALD Aşağıdaki telgraflarda okuna- cağı gibi ingiliz Başvekilinin Fran. saya, sonra Cenevreye gitmesi ve italya Başvekilini görmek isteme- si silâhları bırakma konferansını suya düşmekten kurtarmak için- dir. Ancak bu yolda Fransız -Baş- vekili ile yaptığı mülâkat araterm- DILIMIZ Aşağıdakı kelimelerin Türkçelerini bulunuz — 5inci liste — ANKARA, I5(A.A.) —T.D. T. Cemiyetinden verilmiştir: 1.— EB'AT 2. — EBEDİ 3. — ECEL 4.— ECİR 5. — ECİR - ECR. 6. — ECNEBİ 7. — ECRAM 8. — ECZA - Türlü manalarile - 9. — EDAT - Gramer - 10. — EDEP 11. — EDEBİYAT 12. — EZELİ Listelerde çıkan kelimelerden manaları birden fazla olanların ber manası için ayrı karşılıklar ileri sürülecektir. (Bulduğumuz kelimeler ve 0- kuyucularımızın gönderdiği kar - şılıklar beşinci sayrfamızdadır.) Bir dil yarışi açıyoruz Gazetemiz her gün T .D. T. C. tarafın dan Hân edilen Arapça ve Farisi kelimelerin Türkçe karşılıklarını besinci sayıfamızda bu- Wp koymaktadır. Bundan sonra da böyle slacaktır. Fukat gazetemiz bu suretle bu - lup koyduğu karşılıkların hepsinin mutlaka batmak için okurları arasında bir yarış 2ç- mağı karar vermiştir. Okurlarımızdan bu karşılıkların daha iyisini bilenler buldukları sözleri bildirsinler. Onları 4 gazetemize koyacağız .Dil anketi bittikten sonra da-go- rek gazelemiz tarafından ve gerek okurla rmmız tarafından büdirilen karşılıkları eliye- sek ve süzerek en doğrularmı Osmanlıca - Marile birlikte bir kitap halinde basacağız ve Türk dili tetkik cemiyetin; göndereceğiz. Bu suretle basılacak ve dil cemiyetine gön- derilecek söz kitabının s#nhumn buluşlarından fayda görülen okurlarımızın isimlerini ve ad- reslerini yazacağız. daki ihtilâfı meydana çıkarmıştır. İngiltere silâhları bırakma konfe- ransmmn ne yapıp yapılarak kurta- rılmasını ve silâhlarnı | tahdidini isterken Fransa bu fikre taraftar görünmüyor. Diğer taraftan İtal- ya bugüne kadar konferansın ge- ri kalmasını şiddetle reddederker. Mac Donald'ın tesirile (o olduğuna hükmedilmek icap eden bir tema- yülle tehiri kabul etmektedir. Ay- ni fikri Almanyanm'da - İtalyaya temayülü düşünülerek - ileri süre- eeyi muhakkaktır, Fransız Başvekili ile İngiliz Baş- vekili arasında görülen * ilitilâfm İngilterenin İtalyaya ve binaena- leyh Almanya noktai hazarma te- mayül etmesinden ileri geldiğine hükmetmek yanlış değildir. Hararetli pazarlıklar CENEVRE, 15 (A. A.) —M Mae Donald'ın silâhları bırakma konferansını kurtarmak ve Alman larla İtalyanları, mukabilinde em- niyet teminatı olmaksızın harp le- vazımı ile ordu mevcutlarının ek- siltilmesi şeklinde hakiki silâh bı- rakma teklifleri karşısmda bulun- durmak tasavvuruhda olduğu © . Az A neme mayktmdm) 16 Mart Şehitleri için Barodaki istifalar bazı azanın hücumlara uğ- ramas.ndan mı? Hayır.. Sayısı 5 Kuruş Balkan konferansı için dün Romanyaya giden Türk ve Yunan heyet'eri Tafsilâtı 4 üncü sayıfamızda | Kaçak Yunan diktatörü 5 gündür şehrimizde Balkan konferansına giden Yunan muahhası M. Papa Anastasyo “Ceneral şehrinizdedir,ama göremedim., diyor On gün evel Venizelos kabinesi düşerken Yunanistanda diktatör- lüğünü ilân ettikten sonra ortadan kaybolan Ceneral Plâstrasın nere- ye kaçtığı ve nerede (saklandığı hakkında şimdiye kadar kat'i ola- rka hiç bir şey o öğrenilememişti, Yalnız Ceneralin İstanbula kaçtığı yolunda bazı şayialar dolaşıyordu. Dün öğrendiğimize göre Ceneral Plâstras beş gündenberi şehrimiz- de bulunmaktadır. Ceneral Plâst- ras Yunanistandan evelâ (İzmire geçmiş ve oradan kara yolu ile İs- tanbula gelmiştir. Ceneral Plâstras İzmirden bura- ya kadar'nasıl gelebilmiş? Şimdi- lik bu noktayı aydınlatacak malü- (Devamı 2 inci saysfada) Cenersl Plâstras Karısını ölü bulunca “ deliren bir kasap Ankarada önüne gelene ateş ederek 9 kişiyi yaraladıktan sonra öldürüldü ANKARA,IS (Hususi) —|ğır surette yaralamıştır. Kuşun Bugünkü ihtifal MZ Bu akşam burada biri kadın ol - mak üzere dokuz kişinin yaralan- ması ve iki kişinin ölümü ile neti- celenen bir hâdise oldu. Poyracı mahallesinde (oturan kasap Mehmet akşam üstü evine gitmiştir. Genç bir adam olan ka- sap Mehmet Feride H. isminde genç bir kadınla evlidir. Evine dö- nünce, sabahleyin sapsağlam bı- raktığı karısını ölü bulmuştur. Ka- rısını çok sevdiği anlaşılan Meh- met bu manzara (karşısında her halde yarı delirmiş bir hale gelmiş olacak ki tabancasmı kaptığı gibi derhal sokağa fırlamış, önüne ge- lardan biri o sırada sokaktan ge- çen genç bir hahımâ da tesadüf et- miş, kadıncağızı göğsünden ağır yaralamıştır. Hastaneye * kaldırı. lan kadının hüviyeti tespit edile memiştir. Silâh sesleri üzerine — etraftan yetişen polisler Mehmedi yakala» mak istemişler, fakat kasap onla ra da ateş etmiştir. Bunun üzerine kendilerini müdafaa etmek mec buriyetinde kalan polisler de ateş etmişler, Mehmet . kalbine'gelen bir kurşunla düşüp ölmüştür. Hâdise esrarlı bir mahiyette görülmektedir. Müddeiumumi mu 16 Mart şehitlerinden biri ve mezarları başında geçen seneki ibçifal 16 Mart şehitleri için bugün büyük #htifal yapılacaktır. Mütazekede İngilizlerin öldür- düğü bu mübarek şebitlerin hatırası tebçil Tane ateş etmeğe başlamıştır. Bu| avinlerinden Nazif Bey tahkikata -ada kendisini yakalamak © isti: | başladı. Dokuz yaralı Nümune has n bir adamı da bıçaklamıştır. | tanesine, ölü karı koca morga kal- Mehmet bu suretle sekiz erkeği a- | dırıldılar. ..rreeanEENAEEPEANERANEEEANEEENAEAEREENESEEESEPAEUEEEAEEEEEEEENUSAAEENEENEEEEEA KEN olunacaktır. Merasime Iatanbulda bulunan | mebuslaria, vilâyet, belediye erkânı, gehir meclisi azaları davet edilmişlerdir. İhtifale Eyüpte şehitlerin mazaları başmda saat bir tuçukla iki arasnda Müftü Efendinin Türk çe okuyaçağı bir dun ile başlanacaktır. Bundan sonra Halkevi ve frko namma yüksek iktısat mektebi müdürü Hüsnü Bey bir nutuk söyliyecek ve şehir namına bir zat | We yençiik nama bir talebe de birer hitabe sSöyliyeceklerdir. Muzika matem havası ça « | lacak, bir zabit kumandasında bir müfreze | havaya üç defn &teş edecektir.Son olarak az- | keri kıtalar, mektepler geçit resmi yapa | çaklardır. Öğleden sonra Eylp çamtinde bir mevlit okunacaktır, (“Bir varmış, bir yokmuş!, Üçüncü sayıfamızdaJ Arap harfi — Siz nereye yahu ? Arap ve Acem kelimeleri — Senin gittiğin yere ...