21 Ocak 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 5
VE L Celâl Nuri * İksibas, nakil, terceme hatları mahfuzdur, Ermeni, eski Türkün vekilharcı idi Osmanlı devleti bir (anası# | Müverrihlerimize geniş uğraşma devleti) idi; devletin milli mahi - yeti yoktu. Türkiye cümhuriyeti - miz ise bir (milli devlet) tir; as- | len Türk olmıyan da Türklüğe temessüle (mecburdur .. Vaktile, İ bu kavim, nasıl oluyor da, bir Osmanlı, velev hükümetin en | büyük memuru olsun, —ben Türk | ğil ya! Her millet siyasi ve yahut ! her millet bazirgân olamaz .. Bir takım alevli kafalılar, 1908 il de, Meşrutiyetin ilânımnda, öte - den beriden kopup damladılar. Derhal Ermeni ce - miyetleri, Ermeni klüpleri teşkil | ettiler.. Gazeteler çıkardılar. Ki- li mi sosyalist idi, kimi değil.. | Bunlar siyasi değil, siyasi mu- | katilleriydi. Asırlardanberi kâh - 'ğ yalığa, esnaflığa fazla ehemmiyet | Ermeniler Türk cemiyetine gir- | veren ve bu mesleklere ait has - İ gin idiler. Aslen Turani olmıyan | letleri iktisap eden Ermenilerin | ve Türkten büsbütün başka olan | rahatına, huzuruna halel geldi .. | Bu tumanlı siyasiler sakin Erme - Os - manlı diyarında, bir ev kedisi gi“ bi Türklerle birlikte yaşıyor ?... değilim! derse haklı olurdu. Bu - | Rumlar bu derece temessül etme- nunla beraber, paytaht, İstanbul, ! bir Türklük temsil lâboratuvarı | Rumelide, İ Rumlar olmuştu. . mişlerdir.. İstanbulda, adalarda ; yü:bü. » Anadoladaki doğrusunu söyliyelim, | ç.,.. Şu fıkrada biraz Ermenilerden | Türklerle haşrüneşr olamadılar .. ! bahsedeceğim.. menilerin (çoğu) Ermeniceyi bil- mezdi; tuğu halde Türkçeyi de ana dili ol- mak üzere bilirdi. Van, Muş, Zey» | tin gibi havalileri amma, şahsan hiç Türkçe anla - mıyan Ermeni de tanimiyorum. Yalnız dilde değil, âdetlerde de (hissiyattan bahsim yok) işti- rak büyüktü. İkinci Sultan Mah - mut zamanında ordumuzda mu - bilmiyorum, allimlik eden ve © zaman yüzba- sı bulunan marşal von Molike, şark mektuplarında bunları hı -| ristiyan Türk diye gösteriyor... . Kaydine göre, o zaman, bu unsu- ru ekseriyet unsurundan ayırmak müşkülmüş... Hele Katolik Ermeniler. Bun - lar Ermenice konuşmayı bir te - nezzül addederlerdi. Çoğu bil - mezlerdi. Ankaranın bütün Er - menileri katolikti, İlâç için bir ke- lime Ermenice konuşamazlardı . | Hangi milletten oldukları sorul » dukta sadece Katolik milletinden derlerdi.. Ben bir Ankara katoli - ğini Türkçesinden derhal anla - rım... Ermeni âlemi tetkike lâyıktır: Meselâ istifhamsız Türkçe söy meleri, Türkçede * kendi! mahsus kelimeler kullanmaları mütehassısların tetebbüüne seza değil midir?. Bu Ermeni Türkçe- sinde yüzlerce Türkçe kelime, öz Türkler tarafından artık kullanı!- miyor.. Her raillet, velev küçük millet- lerin efradından olsun biri, milli- yetini, kavmiyetini gizlemez. Mensup bulunduğu ırkın en ufak eserlerile en büyük miktarda ifti-| har eder., Ermeniler bu kaidenin istisnası değildir. Bununla bera - ber istisnalar Ermenilerde fazla - dır. Diyarıbekirli Kazazyan Efendi namında kato - lik bir Ermeni her tesadüfümde bana oğlu Michel'in faziletlerin - den çok bahsederdi. Yaşı on iki olduğu halde altı dil bilirmiş. Bir yılbaşı ziyaretlerine gittim ve ilk defa oğlunu gördüm: — Gel ba » kalım, Michel, dedim, bildiğin dilleri sayalım: İptida; Ermeni - Co.e... Kazazyan Efendi fena kızdı, köpürdü, hiddet etti, protestola - ra başladı: —Michel bendeniz, vallahilâ- zim, bir kelime Ermenice bilmez.. Evet, Ermeni Michel Rumca öğrenmiş, lâkin Ermenice bilmi - YOK marn Nasıl olmuş da Ermeniler dil itibarile Türklüğe hemen hemen kat'iyyetle temessül etmişler?. . . il itibarile bize | en komşu unsur Ermenilerdi. Er. | (azı) ise Ermenice konuş | Abdülmesih | Orta Anadolu rumları, yani Ka « | ramanlı dediklerimiz, ise zanne- derim ki asıl Greklerden değildir. Onun için dil ve âdet itibarile | Türke uzak kalmadılar . Ermenilere ge ki yok. Menşede Ermenice Fa Türkçeye benzemez.. yok.. Bununla beraber âdet ya - kınlığı büyük.. Eğer bir Ermeni - Irk iştiras İ iştiraki yek. nileri haraca kestiler. Bakkalıktan başka bir bilgisi | olmıyanların keyiflerini Okaçır - | dılar.. Komiteye dahil olsalar hü- | kümeti kızdıracaklar. Olmasalar hamiyetsizlikle itham edilecek - Örsle çekiç arasında kaldı - | lar... Büyük bir doktorun mutlaka büyük bir siyasi olması şart de - ildir. Fertler için böyle öldüğü | gibi milletler için de böyledir. .. | Bir çok pratik hasletlerini tasdik | ettiğimiz Ermenilere, Canabı hak, | siyasi faziletler ihsan etmemiştir. İşte, bin senelik yoldan ayrılma - ları Ermenilerin çil yavrusu gibi İ dağılmasını mucip olmuştur.. Er- nin yüzü fazla esmer, kılları faz- | la kara, Türkçeleri de istifhamsız olma - derileri ziyade haşin, sa, tavrmdan, mizacından yaban- crlığı anlaşılmaz.. Bir Kütahya Ermenisi, Erme - nice konuşan bir | tanbullu ec - nebiye uzaktır; lâkin kendi şe - | hirlisine veya köylüsüne daha ya- kındır... Türklerin ev, ticaret, iş husu - Ormanlı tarihinde, li kâhyalık, esnaflık, muhasebecilik, vasıtalık menilerin başımı yiyenler komite- lerdir. Zannederim ki uslu akıllı Ermeniler benim şu mütaleamı asla tekzip etmezler. Kendilerin- | den bu ciheti sorarım.. yi 0 tat BAĞ ! Ermeni mütevazı idi. Mütevazı oldukça zengin oldu. Bu tevazu Ermeninin kanına işlemiştir .... Size kısa bir hikâye nakledece - ğim: (Venedik) e gittim. Oradaki | konsolosumuz bir Ermeniydi. Ve- işlerini görüyor ve o zaman ce -| miyetin Türkler tarafından eksik kalan cihetlerini dolduruyordu ... Ermeni, daima Türkün yüzüne gülmekle mükellefti, Bundan do - layidir ki Ermeni mizacen biraz tabasbusu sever, Kendisini ikin - ci derece görür,. Büyük adam ol- masını istemez, lâkin büyük a- İ damların bendesi olmak başlıca emelidir.. Sonraları Ermeniden de vezir ve balâ oldu: Agup Pa - şa, Portakal Mikail Paşa, Abra - ham Paşa, Sakız Ohanes Paşa, Kuyumcuyan Paşa ve saire.. Ermeni güç anlar.. Türk kolay anir.. fasına sıkıştırdı mı bir daha ka - çırmaz.. Ermeninin kafası bir dalyan ağıdır. Türk kolay affe - der, çabuk unutur. Türk bahşiş verir; Ermeni bahşiş kabul eder.. Ermeni gayet nefis yemek pişirir. Türk büyük iştiha ile yer.. manlı yemeklerinin bir h meni eseridir. Ermeniler ise bun- Lâkin Ermeni bir fikri ka- | ları Bizanstan, Bizans da Roma - | lardan öğrenmişler... Türk hâkim, âmir, siyasi, ku - efendi, tabir (lord) olmak üzere Osmanlı ta - rihinde tebarüz ediyor.. Ermeniye gelince, Ermeni as »- la hâkim, amir olmak istemez... mandan, caizse Siyasilikle, kumandanlıkla uzak - tan yakından alâkası yoktur. Er - meni, siyasetle uğraşmağa başla - dığı gün ... mahvoldu. Ayıp de « nedik adalarından biri, San Laz- zaro, katolik Mehitaryori Erme - ilerinin manastır ve kültür mü - | | esseselerini ihtiva eder. Konso - losla birlikte oraya gittik. İkram ve izaza mazhar olduk. Resim salonu gerçekten güzeldi. Hattâ | meşhur İngiliz san'at münekkidi! ve felosofu Ruskin bunları tak - | dir etmişti. Kayıkla otele döner- ken konsolos beye bu resimlerin gerçekten üstadane olduklarını söyledim.. Konsolos bey güldü: — Hiç Ermeniden artist olur? (Olurmu?. makamında) dedi. İşte bu, fazla bir tevazu, lü- zumsuz bir tebasbustur.. Erme - niden pek mükemmel artist çıkı- İ yor.. Şarkta ve garpta kuyumcu « nun en iyisi Ermenidir. Meşhur Oressam Ayvazovski | halis muhlis Ermenidir.. Ermeni- lerden mühim şairler yetişiyor .. Daha çok evvelden Shokspeare'yi tercüme ve avam arasında tamim etmişlerdir. Kilise musikisinde Gomidas hakikaten bir dahidir.. Böyle olduğu balde konsolosun İ bu derece yerlere iğilmesi bir zih- Diyete delâlet eder. a *» * Osmanlı âleminin bu ciheti söndü., Bununla beraber ayni â- lem pek muhtasar bir çerçeve i ginde bilhassa Pangaltı, Taksim, Sakızağacı cihetlerinde devam e- dip geliyor. Ernteni, bir hizmet - kârlar, bir bankerler, bir vasıta - lar, bir kâhyalar, bir esnaflar, bir | kuyumcular milletiydi. Ermeniler “alaturka,, bir mil - lettiler.. Tuhaftır: OGregoriyen, İ katolik, protestan ve hattâ Rum (Hay — Horom) diye dört mez- bebe salik olan bu kavmin için - de neden bir de müslüman Er - İstanbula meni cemaati çıkmadı?. Yahudi müslüman cemaali diye bir ka - im mevcutken... Celâl Nuri KARIM BİLİ van BENİ Ertuğrul Muhsin Musiki : Mublis Sabahattin ö H. Behzat-Bedia - Fi Halide: Vasfi- Hazım” E. Behzat « R. Keme Muammer LDATIRSA Türk Sinemacılığının iftihar Edeceği Bir Filr Çarşamba akşamı Melek ve Elham HER SARIZ OÖperetini inirde EL,HAMR N sinemalarında aynı zam KES EYBEK görmelidir w Matbuat balosu Şehrimizin en muhteşem ve kibar, herkesin habişle bekl& diği balonun İstanbul matbuat cemiyetinin senelik balosu oldü” ğunda şüphe kalmamıştır. Her ene kış mevsiminde verilmektt olan bizim bu balomuz bu sene gelecek hafta bugüne müs# dif 28 kânunusani cumartesi muazzam iki cazbandın iştirakile verilecektir. Maksim salonlarımdiğ Müteaddit sörp akşamı rizler ipekişin kumaş vesair hediyeleri binlerce kotiyon tevf edilecektir. a almı AR telefon 20087 ye mü ri “YENİ TARIH Her sınıf tarih kitâbının hulâsası Tarih imtibanını vermek isteyenlere lüzumlu bir rehiberdif 100 kurum fiatla Istanbulda Cumartesi Pazar 21 K. sanı 22 K. san 24 Ramazan 25 Ramazan 700 Iz 60 1588 157 AS Vaz ikindi Bamazı Aksam namazı TAS baar imsak Yum geçen günle yelden mutedii kuvvette kar yağması kuv ? Dünkü src e ce, hava tazyiki 755 milimetre idi. Radyoda 21 den 21,30 a kadar Hafız Ahm dan 2230 & kadar Ork» »#s haberi, Ssat A YEM EA 4 0 LD GA BCAA Matbuat Cemiyeti tarafından $ tertip ed'len 1933 Almanağı CIKI..İ Bir çok tanınmış wuharrirler.n edebi siyasi iktisadi, tarihi yanlarını havidir. Her kitap- çıda bulunur. z Fialı 1 liradır £ namaz ars ru İLAN İdare merkezi Beyoğlunda Tü- nel meydanında Metro hanında bulunan İstanbul ve Kadıköy Gaz Şirketi, gazhaneleri için mümkün- se lâboratuvarda çalışarak mü - marese kesbetmiş (diplomalı bir kimyager talep ediyor. Namzedin mutlaka Türk tebe- | ası olması, bizmeti askeriyesini ifa etmiş bulunması veen yeni fotografisini raptedeceği istida - namesile beraber (diplomalarını ve icap eden sair vesikalarını ib- | raz etmesi lâzımdır. 5 : | z z 8 TAR MALLA RATEM v yirmi | yazmış, neşretmiştir. | kok kömü | işaret edecektir. Kanaat Küt phanes nde satılıf I istanbul Belediye Darülbedayi Şehir Tiyatro! Temsilleri İSTANBUL BELEN e hi nl e n çocu edilm Bu akşam saat 21,30 da Sünleğe İ 10 ili | İlerye Al SE yaşından OTHELLO Othello Gevrilidis » İzmir kilin li A, Ad nan Bey bu atla bir küçük rom Okunma" tavsiye ederiz. Istanbulda Havagezi ve ©!6! trik ve teşebbüsati sınaiyf | Türk Aronim Şirketi ( SATGAZEL ) ILAN İstanbulda Havagazı ve Elek trik ve Teşebbüsatı Sınaiye Tür | Anonim Şirketi (SATGAZEL) & şım şu soğuk zamanlarında ailel€ “ rin mahrukat tedarikini kolaylı tırmak arzusile Kânunu sani | Şubat ayları için ve aile reisle! | hüviyet cüzdanlarınm ibrazı üz! rine azami bir ton teslim edilme şartile Yedikule ve Kurbağalıde (Kadıköy) gazhanelerind istisnaen tonu! 20 liraya satmağa karar vermiş tir, Şirket mezkür hüviyet cüzda! larına verilen kömür miktar!” Alıcının a üzerine mezkür bir ton kok ayf 500 kilodan iki defada teslim € dilebilecektir. re Müdiriyet
