13 Ocak 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 5

Mubarriri: Celâl Nuri * Ikubas, nakil, tercime hakları mahfuzdur, Rüşvet darülfünunu 25 birisinden bahse- derken Süleyman Nazif mer - bum: — Edip adam, şair adam, ne- cip adam, kâtip adam, mürtekip a- dam, muktedir adam, kâmil adam derdi. Bu zatın kim olduğundan bah- sedecek değilim. İsterseniz bunu bilmece addediniz. Bu zat ihti- yardı. Bir makam sahibiydi. Sö - zü, sohbeti yerinde olan bu bü - yük adam tecrübesiz değildi. Görmüş, geçirmiş bir vezir. Bir orospu gibi kırıtırdı.. Mazmun söylerdi. müthiş bir iptilâsı var - dı ki o da irtikâptir. İrfatla mü - rekkep, bayağı mürtekip... Bir tek liranın kendi üzerinde büyük ca - zibesi vardı. Zendostlar nasil ha- tun kişilere (odayanamazlarsa bu derletlâ da, kabil değil, bir mik - tar paranın huzurunda, velev bir kaç dakika için iffet ve namusunu muhafaza edemezdi. Hastalık! Paranm da gayri meşru olma - sı mültezemi. Başka türlü varidata zerrece ehemmiyet (vermezdi. O paranın ismi mutlaka (rüşvet) o * lazak. Fuzulinin dediği gibi: “Selâm verdim, rüşvet değil dir diye almadılar!,, Bu yüksek vezir Rumeli piyan- gosunun 600,000 frangını kazansa bile belki memnun olmuyacak, Lâ- kin irtikâp neticesi 60 lira, Of! Onun tadından yenmez. Bu zatın irili ufaklı vasıtaları mevcuttu. oBalıkpazarmda rum sarraf filân. Galatada Havyar ba- nmda ermeni cemaatinden filân yan. Dairede kalemi mahsus mü dürü veyahut o vazifeyi gören şu ve bu. Bunlar bir şebeke, bir ağ teş - kil ediyorlardı. Balıkçılar için, hususile amatör balıkçılar için me- sele “Tutmak, tır, yoksa balığın değeri değildir. Bunlar da ararlar, bulurlar, zavallıları avlarlar, pa - şaya para kazandırırlar, kendileri de ondalıklarıma kavuşurlardı. Bu paşa, garip değil mi? Za - ruret içinde öldü. Kâhyaları ona sadaka verdiler. Halâ da zengir ve belki frank hesabile milyoner - dirler, Ben o zaman, hukuk mektebi - ne ve hariciye nezaretine devam ediyordum. Mektepten çıktıktan sonra, ha- va iyi ise, çokluk (Sultanahmet bahçesine gider, orada lâf atardık. Arkadaşların bir takımı tavla oy- narlardı. Ben, maatteessüf tavla ve iskambil ve dama ve satrancın cahiliyim. Bunlarm mekanizması - mı bile bilmem. Bundan dolayıdır ki çok okur ve yorulurum. Fazla okumak bir cehli mürekkep tev - Tit ediyor, gözü ve dimağı yoru- yor. Bahçeye başka mekteplerin talebeleri de gelirdi. Bilhassa mülikeyiler... — Hasan! Elli lirayı kabil de- ğil dolduramadım. 45 teyim. — Mümkün değil.. Herif bir santimi eksik getirsen kabul et - mez; nobranca suratıma çarpar. — Ahmet elliyi tedarik edebil- : Hani Çömlekçilerde on paraya. yirmi paraya satılır toprak kum * baralar olur. İşte, bir efendi, mek- tebe kaydolunduğu gün babası o - na öyle bir kumbara almalı. Mek- tep dört sene sürüyor. Günde bir kuruşun hesabını yapalım, baka - lm. 1X360X4 ne olur? 1440... Yuf! olmadı. İkişer kuruştan 2880. O da olmadı. Ha... dörderden. Pe- der efendi veya peder bey kumba- raya günde dört kırklık atarsa ( mektepten diploma Oalmdığı gün memuriyet de emniyet altımdadır. Mühürdar beye parayı verirsin. En âlâ memuriyeti alırsın. İnan olsun, diplomalarmı alan zençler, yahut sene içinde alacak olanlar bep bu elli liranın tedari- kile uğraşıyorlar ve yorul..yorlar - dı. Her efendi z zin değil. İstik raz edenler de oluyor. Balıkpaza - rmdaki sarraf, bir efendide kabi - set görürse parayı avans ediyor. Ediyor ama ona yüz liralık senet imzalatıyor. O genç taşraya gide- cek, Memuriyetine başlıyacak. En birinci işi nedir? Haralambos e - fendinin paşa hazretlerine verdi - ği parayı halkın sırtından çıkar - mak. Hayat savaşı bu! Kolay de- ğil. Maaşlar az. Hem deher ay çikmiyor. 100 altın borçda bir müptedi için bir meseledir. Orospu suratlı vezir de kendile rme memuriyet tefviz etiği bu efendilerin teşekkürlerini © kabul ederdi. Onlurın rirdi. Bu nasihatlardan çıkan u - mumi mana: — Bildiğin gibi hareket et Yalnız filcancı katırlarını ürküt me. — Bir mühim iş çıkarsa sen: himaye eden bir zat olduğunu unutma, — Ahmak olma. Esrar verme. Aza kanaat et. Rüşvetçi başılarda kapıda bek- Terlerdi. Uşaklar, odacılar bile bu- na alışmışlardı. — Beyefendi! Gideceğin yer- den şunu ve şunu bekleriz, Zavallı çocukta doğruluğa, na- musluluğa biraz istidat varsa oda daha yumurtada iken cılk ve cıvık oluyordu. — Sen Sakıza tayin olundun Mastika, badem isteriz. — Sen Ayvalığa gidiyorsun: her sene sabun ve zeytinyağımızı bek- leriz. — Sen İzmire teşrif buyuracak- sın: İncir ve üzümleri unutma. — Ispartaya gidiliyor: Aman bir iki halı. O mühürdarlara, uşaklara, ka- |1» Hirasa asla itibar etmiyor. Ma- Ü Hükümdar pıcılara, perdecilere siparişleri mutlaka gönderilirdi. — Paşa hazretleri âlimdir; cahil değildir. Hususile tarihle uğraşır. Eski padişahların cariyelerinin i- simlerini bir bir bilir. Vaktile eya- letler Paşa Kapısında müzayede ile satılırmış. Şimdi Asya ülkeleri» nin bazılarmda olduğu gibi. Paşa, o devri hasretle, iştiyakla (Nai- ma) tarihinde okuyor. Filân yere vali olmak, vilâyet merkezlerin- den mutasarrıflıkları satmak. On- yüzüne güler. he Kendilerine cinaslı nasihatlar ve- Dünyanın en büyük SANAY 5 8 GR TA OB EEE | Iktisat Haberleri : ; EEE 2430 AAA AAA SAR UNEAREMMAZ | i Beynelmilel ticaret odası Beynelmilel Ticatet odası alâ - kadar makamlara müracaat ede- rek ticaret kanununda vadeler hakkında gösterilen maddelerin bildirilmesini rica etmiştir. Atinada bir'takas şirketi Atinada beynelmilel klering a- nonim şirketi teşkil edilmiştir. Bu şirket bütün dünya ile bil - hassa memleketimizle takas esası dahilinde ticaret muamelesi yapa - cağını bildirmektedir. Borsada bir karar İstanbul ticaret ve zahire bor - sası azasından Avşar zade Hacı Mustafa Efendi borsaya dahil ol - miyan ve borsadan ihraç edilen Yuan ağa vasıtasile buğday ve çavdar sattırdığı haber alındığın - dan 35 inci madde mucibince 15 gün müddetle borsaya sokulma « sı menedilmiştir. Bu karar dün Borsada ilân edilmiştir. Türk zeytinleri Türk zeytinlerinin Avrupa pi - yasasmda sürümünü temin için ik- | tsat vekâletince faaliyete baş - landığı haber alınmıştır. Vatandaş! Şeser bayramı : : çin alacağın her şey yerli i ? malı omalı. ceki ; İ Mili ıktısat ve Tasarruf i Cemiyeti Vali bey rejinin bütün muhafaza masrafını üzerine alıyor. Bir diye- ceğiniz kaldı mı? Vilâyette geçen sene 15 kaçakçı katlettirmiş. Be- :eri için 150 şer lira tenkil masra- i ir. Cem'an 2.250 altın! Paşa bu ha vadisi duyunca kıskanıyor, imre niyor... Paşa hazretleri fransızca bil- mezler. Lâkin (Panama) mesele- sini ihtiva eden gazele nüshaları- nı tercüme ettirmişlerdir. — Fransız vezirleri acemi! O memlekette para çok, lâkin vezir- lerde kafa yok. Ben olsaydım hiç yakayı ele mi verirdim? Maattees- süf Osmanlı diyarmda öyle ya - man işler çıkmıyor. Evveli reji, a- hırı reji. Maliye nazırı da olamı- yorum kibir istikraz yapayım. Rusya Devleti şöyle istikrazlar ak- tedermiş. İstikraz bedelinin üçte biri hazineye, üçte biri Fransız ban gerlerine, üçte biri Rus memurla” una! Paşa hazretlerinin ağzının su yu akıyordu. Maaş bol. Lâkin pa | aş! Bu çirkin bir paradır, tatsız- dır, tuzsuzdur. Bir gece paşı bir. az içmiş idi. Yanında nedimlerin- den biri varmış. Biri bir beyit söy- liyor, öteki ona bir mazmunla mu kabele ediyor. Paşa, hayli keyifliz — Maaş gelmiş. Müstekreh pa- ra. Hediye edilmeğe bile gelmez. Para dolambaçi: yoldan gelmeli ki lezzetli olsun. Şu işü nuş mecli- sinde demirhindi şerbeti içilir mi? Maaşımı sarfettiğimde baremimle | zina eder gibi oluyorum. Tam on İ — Mustafa çok akıllı. O, üç| rada da kaymakamlıkları sattır -| yedi senedir, sana yemin ederim, senelenberi elliyi tedarikle meş - gul. — Bana kalırsa şöyle yapma - mak. Filân vali tütün rejisini haraca kesmiş. Mesele ne? kaçakçılık mı? helâl para kursağımdan geçmedi.. Ben masum şeylerden hoşlanmam. İ Celâl Nuri | . İlibol müsabakalarına iştirak ede - Sinemanım iki büyük ve kuvvetli artisti JOAN CRAWFORD Dün akşam GL O ve CLARK GABi R YA sinemasındi © DANS CiNNETİi Metro Göldwyn'in Fransızca sözlü muhleşem fili seyircileri gayşetmişlerdir. FOX JURNAL EVLENECE Pazar akşamı MA K KIZLA JiK'te başliyor! Mektepli kızları görenler | Muhakkak bu filmi görmelidirler. Spor, talebe Yüksek mektepler Arasında turnuva Darülfünun spor klübünden: 1 — Klübümüz fakülteler ve âli mektepler arasında bir futbol tur- nuvası tertip etmiştir. Galip takı - ma (Darülfünun kupası) verile - cektir. Trp, Eczacı, Baytar, Mülki ye, Âli ticaret, Mühendis, Orman, Güzel san'atler, P.S.N., Kimya, | Hukuk spor teşekküllerinin salâ - hiyetnameyi haiz birer murahha - sının Fikstür tanzim etmek üzere 14/1, 933 tarihinde Cumartesi gü » nü saat tamam 14 te Halkevindeki | İ merkezimize teşrifleri, 2 — Atletizmi teşvik etmek ü - zere âli mekteplerle liselerin işti - rak edebileceği bir müsabaka ter - tip edilmiştir. Darülfünun meyda - nından hareket ve Sultanahmetten avdet edilecektir. 1,2,3 gelnlere madalya verilecktir. Müsabaka 20/1/933,Cuma günü sabah saat 930 dadır. Gircekler isimlerini 17 /1/933 akşamına kadar (Darülfü- nun klübü atletizm kaptanlığına) göndermelidir. 3 — Kadın sporları için hare - kete geçen klübümüz (âli mektep ve lise) kızlarınm iştirak edecek * leri bir turnuva tertip etmiştir. Vo- cek mekteplerin birer murahhası - nı 16/1/933 Pazartesi günü fikstür tanzim eimek üzere saat 15 te Hal- kevindeki merkezimizde, İclâl ha- nıma müracaatları rica olunur. 4 — Nisanın birinci haftasında | Ankara Halkevinde yapılacak (beden terbiyesi) (kongresinde noktai nazarlarmı müdafaa et- mek istiyen mütehassısların raporlarmı Martınson haftasma kadar klübümüze göndermeleri ri- ca olunur. 5 — Eski mühürümüzün hükmü kalmamıştır. Keyfiyet Polise ve vilâyete bildirilmiştir. Yeni mühü- rümüzün üstünde T. €. ortasmda | ay yıldız vardır. Haydar Rifat Beyin i Eolşeviktik Yeni Rusya kakkınde en mükem- mel eserdir. iklimler Uk aşk Duman Senenin en muvaffak manlarıdır. Leninin hayatı Miras mes'eleleri 100 Ayni haklar 200 Kanunu medeninin şerhleridir. Temmuz 194 150 Büyük müverrih Emil Lodvigin Tarih fefsetesi 125 Gümav Löbon'un Tahviller, kuponlar 25 Şerhli borçlar kanımı 100 Şafak kitaphanesinde 1s0 100 75 olmuş ro- 100 | Sir. Rayriye İğ Tramvay İİ romorti İN ise daki | Sark P.yollan iğ DMevahhide 6150' Tünet 13 K, sani 16 Ramazan Gün doğuşu Gön bati Sabah nirazı Öğle namazı Mklpdi saman Akşım namazı Ya s nıman imsak Yılın geçen günleri kalas HAVA — Yeşilköy merkezinden verilen malümsta gü gün hava Bulutlu ve karayelden olacaktır. Kar yağması ibtimali gö der. Dün en fazla #cak derece, hava tazyik 704 milimeğf Radyoda : amman ISTANAUL — 18 den 198 Kemal Niyazi Bey ve arkadasları, İl 30 ye kadar orkestra, 90 den kadar Belkis Hanım, 2030 dan # kadar Hanımlar saz heyeti, 2180 22.30 a kadar Orkestra. Ajans ve haberi, saat ayarı, 2220 dan 2901 dar Darüttalim heyeti. Istanbul Belediy&, Bee Ek m ri “ Fâö'ae Kl nl İnereli i İİ nl Umuma (Ul le e Si e BORSA 12 Kânunvevvel 1933 EZ (Satış) Ti erkut e İ 20 4 Fransız ida 1 Sterlin — 21 1 Dolar 214— > Üret 218,— M0 1 Belşits Viz, DM Drakmi B isviçre 20 Lev s6 — 1 olarin 85,— 29 Kuron Çek (22.— Çek fiatları 1 Sim Av, 1 Pezeta 1 Mark 1 Zalari 1 Pengi 20 Ley *» Dizar 1 gerrone; 1 Alem 1 Mecediye 1 Bankno: 1200 820 — (bap. sa. 161. Prsfa 5 Viyana Madrit Berfin Varşova 20 T0— 04705 5.08s â40— 18 17— 2440 0445— Ss .si NewYork Milâna Brüksel Atina Cenevre Sofya Asterdam se Bükreş Pelgrar 11728 | Meskors Estam 1668 | Terkor 2900 | Çimen Ar 8.10 İ Ünyon Bey. 1$. ; Şark Dey 4,00 | Hralya 24— | Sari m. cez 23,65. ) Telelon Tahviller Elektrik 870 ! Tramvay 1 anka Anâdola Reji m “e U Sişorda istikrazlar 0f,— Gümrükler Saydi mahi Bağdır T askeriye 555 | Rahrım. 4,18 | Anadolu ! 45): İ Anadolu W — İLA Mümessil ;