13 Ocak 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 11

Ilstıkraz 12 milyon Jiralık olacak i ii ve 20 yı'da ödenecek Tahvillerin itfası 10 yıl sonra başlıyacak, ikramiye ve itfa işi kur'a İle yapılacaktır (Baş tarafı 1 inci sayıfamızda) ve en makul ve en ilmi tedbirle - rini tatbik eden devlet, hem si - yaselinin ana hatlarından birisi olmak itibarile geniş Türkiye - mizin garbımı şarka, şimalini ce - nuba raptetmek hususunda fe - dakârlığını her zaman göstermiş, ve bunun için icap eden tahsisatı vermekten geri kalmamıştır . İşte ayni siyasete ve maksadın mutat yollar haricinde kanunla - rın ihbar ve izam eden ahkâmı - na değil, milletin doğrudan doğruya devlet hakkındaki iti - mat ve emniyetine müracaat su - retile yapılan bu kanun çok ye - rinde ve çok zamanında vâki ol - muştur .,, Refik Şevket Bey, milletin böyle bir istikraz ile devlet işle - rine rizasiyle iştirakini temine - den bu kanunla millet iktisat ve tasarruf fikirlerinin mühim hâ - cette bu gibi işler için müracaata esas olabilecek kadar küvvetleş - miş olduğunu memnuniyetle gör - düğünü ve bu davetin iyi bir su - rette karşılanacağını kaydetmiş ve hükümetin milli şimendifer siyasetine temas eyliyerek uzun aylara mütevakkıf yolların mu : vasalasını temin etmek için sar - fettiği mesai ile beraber bilhas - sa millete karşı borçlandığı pa - rayı ödemek hususunda tuttuğu siyasetin, hattâ kendisinin borç - lanmadığı zamana ait olan bor - cunu dahi vermek suretile vâki olan tecelliyatınm duygulu bir vicdanda kendisine karşı sarsıl - maz bir itimat husule getirmiş ol - duğunu söylemiştir . Refik Şevket Bey, kanunun baştan nihayete kadar vatanda $a emniyet veren hükümleri ihti - va ettiği ve gerek tarihi ve gerek iktisadi noktai nazardan temin edeceği faydaları söyliyerek hü - 'kümet, şimendifer siyasetini be - bhemehal kuvveden fiile çıkar - mak azminden dolayı teşekkür etmiştir. Sırrı Bey (Kocaeli) kanunu müdafaa etmiş ve onu müteakip söz alan Emin Bey (Eskişehir) kanunla talep edilen salâhiyetin umumi harpte aktedilen istıkra- zı dahili ile bir münasebeti olma - dığını ve hükümetçe yapılan teş - vik ile millet tarafından banka - lara yatırılan tasarruf mevduatı - nın geniş bir iş sahnasına in- tikalini temin ettiğini işaret et» miş ve bu tasarrufat arttığı müd - detçe iş sahaları genişletmek, çoğaltmak imkânı olacağını söy - İemiştir . Emin Bey bu istikraza iştira - kin sadece bir his meselesi ol - mayıp, ayni zamanda bir de menfaat meselesi olduğunu kay - dederek sözlerini bitirmiştir. Söz alan diğer hâtipler kanu - nu müdafaa ederek bu hareke - tinden dolayı hükümete teşekkür etmişlerdir. Ahmet İhsan Bey (Ordu) tah - yillerin düşmemesi için Maliye Vekâletince tedbir alınmasını istemiştir . Çorum mebusu İs - met Bey, tahviller teminat olarak verildiği zaman çıkacak ikrami » yelerin ve faizinin teminat ola - rak almış olan müesseseye ait olmasını teklif etmiş, bu teklif kabul edilmiştir . Müteakiben kanun müstace - liyet kararile reye konularak al - kışlarla kabul edilmiştir . Kanunun esasları Kanun şudur: Madde 1 — Senelik faiz ve ikramiye yekünu yüzde yedi ol - mak ve itibari kiymeti 12,000,000 Tirayı geçmemek ve yirmi senede itfa edilmek şartile azami üç ter - tipte hamiline muharrer tahvil ihracı suretile dahili istikraz ak - dine Maliye Vekili mezundur. Madde 2 — Bu istikraz tah - villerinin itibari kıymetlerile ih - raç fiyatları arasındaki fark ve ihraç muamelesi için yapılacak her türlü masraflar yekünu İs- tıkrazın itibari miktarı baliğinin yüzde sekizini geçemez . Madde 3 —- Bu istıkrazın ih - raç şartları, tediye servisleri, ik - ramiye ve itfa plânları Maliye Vekâleti ve Türkiye Cümhuriyeti Merkez Bankası arasında akto - lunacak bir mukavele ile tayin ve tesbit olunur . Madde 4 — İtfa plânı muci- bince bu istikraz tahvilleri kur'a ile başabaş itfa ve ikramiyeleri ! de kur'a ile tayin ve tevzi edilir. Kur'a neticeleri Maliye Vekâleti ve Türkiye Cümhuriyeti Merkez Bankası tarafından ilân olunur. Madde 5 — Bu kanuna müs - teniden çıkarılacak tahviller ih - raç tarihinden itibaren ancak 10 sene sonra itibari kıymetleri ba - şabaş tediye edilmek suretile te - davülden kaldırılabilir. Madde 6 — Bu istıkrazın ih - racma müteallik ber nevi ilânlar, muvakket ve kat'i tahviller ve bunların kuponları ile tediyele - rine müteallik evrak ve senetler, faiz ve ikramiyeler ve diğer mu - ameleler tahvillerin itfasına ka - dar her türlü vergi ve resimden muaftır . Madde 7 — Bu istikraz tahvil - leri umumi ve mülhak bütçelerle idare olunan daire ve müessese lerce, vilâyet kususi idareleri ve belediyelerce, yapılacak müza - yede, münakasa ve mukaveleler « de teminat olarak itibari kıymet - ür üzerinden başabaş kabul edi - Teminatın irat kaydına karar verildiği takdirde karar tarihin - den evvel bu tahvillere isabet e - den ikramiyeler ve vâdesi hulül eden faiz kupon bedelleri tahvil sahiplerine ve ancak ikramiye meyanında tahvilin imha bedeli varsa yalnız o mıktar tahvili el - de tutan daire ve müesseselere aittir . Bu tahviller hazinece satılmış ve satılacak olan milli emlâk be - dellerinin tediyesinde dahi başa - baş kabul olunur. Madde 8 — Bu istikrazın se « nelik faiz, ikramiye ve itfa ak - çesi karşılıkları her sene Düyunu Umumiye bütçesinde açılacak bir faslı mahsusa tahsisat olarak ko - nur, Madde 9 — Bu istikraz hasılı varidat bütçesinde açılacak bir faslı mahsusa irat kaydolunur. Bu istıkrazm senelik irat miktarı ve geçmiş sene bakiyeleri Nafia Vekâleti bütçesinde açılacak bir faslı mahsusa tahsisat kaydolu - nur. Ve münhasıran Fevzi Pa - şa - Diyarıbekir demir yolunun Şefkatli istasyonundan sonra o - İan kısmının inşasına tahsis olu - nur, Ancak bu istikraz yapılacak (omasraflar istikraz hasılından ve mukabili Düyunu bütçesinde — ikramiyeli dolayısile karşılığı tevkif Umumiye i isti oo VAKIT Yunanistanda Askeri isyan| Vaziyette tehlike baş gösterdi Harbiye nazım Kondilis ATINA, 12 (Hususi) — Harbi- ye nazırı ceneral Kondilisle bahri- ye nazırı amiral Hacı Kiryakosun taraftarı olan bir kısım zabitlerin, memlekette diktatörlük kurmak i- çin faaliyete geçtiği ve bu mak - satla bir kaç güne kadar askeri bir isyan çıkacağı şâyi olmuştur. Ma - amafih bu şayialar teeyyüt etme - miştir. Memleketin siyasi vaziyeti ye- niden karışmaktadır. Bu kargaşa - lığı şiddetlendiren şey, hüküme - tin zabitler arasında nakil ve beca- yişlere devam etmesi ve bazı aske- ri kit'aların lâğvına teşebbüs et - Başvekil M. Çaldaris, meclisi meb'usanın dün akşamki celsesin- de, hükümetin iktidar mevkiine geçtiği gündenberi yaptığı icraat- tan uzun uzadıya bahteylemiştir. Celsenin tatilinden sonra muha- lefet fırkaları rücsası sureti husu- siyede toplanarak diktatörlük tesis etmek istedikleri söylenen harbiye ve bahriye nazırlarının vaziyetini müzakere etmişler, neticde harbi - ye ve bahriye nazırlarının değişti- rilmesini ve harbiye nezaretine ceneral Manetasın, bahriyeye de kaptan Luisin tayinini başvekilden istemeğe karar vermişlerdir. Eğer bükümet bu talebi kabul etmezse muhalifler kabinenin aleyhine rey verecekler ve devirmeğe çalışa - caklardır. Bazı siyasi mahafil, ka- binenin sukutunu şimdiden mu - hakkak addedivorlar. masrafı — namı altında açılacak fasla tahsisat olarak konur. İstikrazın ilk masraflarının te » mini için Maliye Vekâleti bilâ - hare bundan evvelki (o fikrada mezkür tahsisattan mahsubu icra edilmek üzere, 20,009 liraya ka - dar muvakkat sarfiyat icrasına mezundur » Madde 10 — Faiz kupon be- delleri ve ikramiyeler (o tediyesi iktiza eden tarihten itibaren beş senelik ve tahvil bedelleri “tedi - yesi İâzrm olan tarihten itibaren on senelik müddet gectikten son - ra hazine lehine mürüru zamana uğrar. Onuncu ve on birinci madde - ler kanunun neşri tarihinden mu - teber olduğuna ve hükümlerini icraya Maliye Vekilinin memur bulunduğuna dairdir. Meclis, Cumartesi günü top - lanacaktır , Memleket ti Haberleri Tokat ta Kalp yirmi beşlik yapanlar yakalandı Tokatta kalp (25) lik imal e - den bir kalpazan © yakalanmıştır. Niksarm Hüsam mahallesinden Celep oğullarından çilingir Şevke- tin bu paraları Kâmil isminde biri- si marifetile tedavüle çıkardığı tes- bit edilmiştir. 15 tane 25 lik ve kalıp elde e-| dilmiş, kalpazanla şeriki adliyeye verilmişlerdir. Izmirde denizin suyu çekiliyor İzmirde bir haftadanberi de - nizde büyük bir cezir hüküm sür mektedir. Her tarafta sular bir metre kadar çekilmiştir. Körfez vapurları müşterileri; iskelelerde vapurlardan hayli müşkülâtla çık- maktadır. iskelelerde ve sahillerde külliyetli miktarda midye meyda - na çıkmıştır, Güneş ziyasından midyeler fena halde kokmuştur. Bir çocuk yandı Torbalı kazasma bağlı Helvacı köyünde Dolmacı oğlu Halil Ağa- nın evinde bir yangın çıkmış, Ha- Kil ağanın 13 yaşmdaki kızı kurta» rılamıyarak yanmıştır. Müddei u - mumilik tahkikata devam etmek - tedir. Izmir Amerikan mektebi meselesinde tahkikat Geçenlerde İzmirde Göztepede ki Amerikan kollejinde bir vak'a olmuştu. Vatanperver Namık Ke - malin doğum yılını tes'it eden ta - lebelerin bayraklarımızla süsledik» leri sınıfa giren bir Amerikalı mu- allim, bayrağımızı tahkir edecek sözler söylemiş, ve talebeden beşi hakkında da mektep talim heye - tince tart kararı vermek teşebbü - sünde bulunmuştu. İzmirdeki maarif umum müfet - tşliğine akeeden bu mesele üzeri - ne müfettişlikçe mektepte tahkikat yapılmış,“talebe ve muallimlerin ayrı ayrı malümatlarına müracaat edilmiştir. Buna ait rapor Maarif Vekâletine gönderilmiştir. Bu ra - porda hâdise anlatılmış ve tayin e- dilecek ceza Vekâlete bırakılmış - tır. Mektep idaresi de teftiş vaziye- ti karşısında talebeyi tart meselesi üzerindeki hareketinden vazgeç - miştir. Selçukta elektrik Selçuk kasabasında Kemaled - din un fabrikası, vücuda getirdiği muntazam ve mükemmel tesisatı sayesinde kasabayı elektrikle ten - vire başlamıştır. İ miyorum ki, bunlar meşgul ol | mazsa daha kim meşgul olacak İ Et fiatı Ereğlide 15, yan! başında 50 kuruş! Zonguldak büsusi nruhabirimizdeni Zonguldakta memleketimi hiçbir tarafile kıyas kabul etmi yecek surette müthiş hayat pah Idığının ötedenberi devam etti Bu işle uğraşacak, bu mü derde deva bulacak en başta lediye, sonra ticaret odasıdır. Civar kazalarımızda pek uci ve bol olan et ve sebze gelince, yabancı bir hududa gif miş gibi birdenbire kıymetini Ziştirerek akıllara durgunluk *€ recek kadar yükseliyor. Bu yök selmelerin sebeplerini bir tü anlıyamıyoruz. Bartın, Divrik Ereğlide 15 — 20 kuruşa satil mak için müşteri bulamıyan k#9 yun eti burada birkaç misli Tasile 50 kuruşa dama dedi Şehrimize dört saatlik mesf fede bulunan kaza merkezin et 20 kuruştan elli kuruşa kol ca fırlıyor da, hiçbir kimse alâkadar olmuyor. Bu kadar büyük fark mu? Beş on kuruş fark olsa görülmez, VAKIT gazetesinde kuduk, gelenlerden anladık ki tanbul civarında koyun eti 35 ruşa satılıyormuş. Burada eks€ riyeti teşkil eden çalışabilen günde ancak 70 — 80 kuruş k? zanabiliyor, bunlar da vasati rak 4 nüfuslu ailelere sahipti Bununla hangi ibtiyaçını ke 'yabilsin?. KALA Pahalılık devam ettikçe da yüz liradan aşağı para kaf nan her ailenin zaruret ve sef? let içinde kâlacağı mu Artık diğerlerini buna göre di ebilirsiniz, Gene VAKIT'ta okuduk, nede 15 kurusa olan sinema leri, sesli film getirilince 35 çıkmış, Edirneliler şikâyet edi yorlarmış. Burada sessiz film terildiği halde mevkiler 40 b* ruştur. Sinema sahibi rağbetsizliki€” şikâyet ediyor. Fiatlar bu hi devam ettikçe elbette kimse si maya gitmez. Edirnede olduğu bi burada da sinema fintlarrnı 15 20 kuruşa indirmek lâzımdır. Hulâsa burada her şeydi pahalılığı gidermek, hiç olma” hafifletmek için belediyenin pp aliyete geçmesi lâzım! #iyas Rami şehrimizde mevcut bütün fabrikalarında işlenen pamuk, rın yekünu 3,933,459 kilo olu? hesaha göre ancak yirmi bin yayı tutmaktadır. Adanadan 6087 balya!Mili istihsal A pamuk çıkarıldı Adanadan geçen Kânunu evvel ayı içinde harice 1254 balya pa - muk çıkarılmıştır. Mevsim başlangıcı olan Ağus - tos 932 tarihinden 31 Kânunu ev - vel 932 tarihine kadar çıkarılan pamukların yekünu 6087 balyadır. 931 senesinin ayni ayları oiçinde çıkarılan pamukların yekünu ise 43,124 balya idi. 1 Ağustos 932 tarihinden 31 Kânunu evvel 932 tarihine kadar . Konyada zirai sade şafını temin için çalışmak © milli istihsal cemiyeti ismile bir cemiyet teşkil edilmiştir. Adanada bir hay” müessesesi Adanada “Yoksulları yurdu. adile bir bayar mmbesiöi sisine teşebbüs edilmiştir. CFİZİ te ilk olarak Adana fabl | dan Nuh Naci Bey 500 lira rü etmiştir. co