14 Aralık 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 9

Sayıfa 9 Yunanistanda fasarruf çareleri Almanyada i Musavat Sonra muahedele- rin yeniden tetkiki Viyana, 13 (A.A) — Alman- |. Dilimizde hangi | kelimeler kalacak ? btlahrar nasıl tesbit olunuyor ?— Derleme İ ne safhada ? — Gramer hazırlığı — Dil bülteni çıkıyor 800 milyon bütçe açığı nasıl kapanacak ? Harbiye, hava ve bahriye nezaretleri edilmesi meselesi hakkında bir A Sin Dili Tetkik Cemiyetinin ii, i ilerlemektedir. Son gün lügat ve ıstılah işlerine dair yaş ler konuşulmaktadır. Ce- in müzakere ve münaka- hı an çıkan netice (o şudur ki Nk Türkiye dahilinde umu - vg bilhassa İstanbul lehçe- kullanılan kelimeler kala” » Mektep, kitap, kalem, def” | tep re bora, lokanta, komisyon, Po” Pazar... gibi. Bu noktada ©€ * arasında ihtilâf yok- İ tür bu gibi kelimelerin de | & Mizaç konması nazar ihtilafı hususunda vardır. Bu ibi Ty kelimelerin aranıp İügate Asma muhalif olanlar bu- öXü hamlede bu İsin yapılma: lüzum görmiyenlerdir. Bun- fikirlerine göre hayret, mü- ir, müteessir, teessürat, in- mi gibi en çok arap- | Mukabillerinin aranması | akına müracaat edilerek | e arap harfi kullanılarak iye girmiş olan kelimelerin ike bir an evvel türkçelerinin iştikakı ile yapılması ve Met İması elzemdir. e Yabancı ğ ihtiyaç göstermiyen, tek ve yı kelimeler gibi kullanılan laz” aözlere dokunmıya, bun- ap, “dişlirmiye hiç ihtiyaç yok- çtılah konurken takip oluna- prensipler | henüz Nan saya - edilememiştir. N başa yabancı hepsini türkçeleştirmek tr olduğu gibi her mede- Ne Bunları | tes -| Kaya lan hususi © muhabirimiz | de değiştirilemez. Fakat bu iddia yalnız bir kısım âzanın fikridir. Bu itibarla bu meselede de ihti- lâf vardır. Fakat iki elli, dört a- | yaklı, çok köşeli, kök ayaklı gibi tarif isimleri Fransızlarm zaruri olarak lâtinceden teşkil etmeleri» ne bakmamak ve Almanlarda ol- duğu gibi türkçeleştirmek kabul edilen esaslardandır. Malümdur ki evvelce bir sarf lâyihası yapılmıştı. Bu lâyiha mu- allimlere talim kılavuzluğu yap- mak içindi. Bunun ikinci cildinin de ikmali kararlaştırılmış, fakat ondan evvel bütün kaideleri ic - | mal edecek klâsik bir gramerin yazılmasına başlanmıştır. Birin - ci babı olan tasnif bahsinin ya” zılması bitmiştir. Ve gramer ko- lunun âzasına o verilmiştir. Bun- dan sonra söz türetme usulleri bahsi yazılacaktır. Bu gramerin bir senede bitmesi ümit ediliyor. Derleme işlerindeki vaziyet $u merkezdedir: Memleketin her tarafına gönderilmek üzere ha - zırlanmış olan derleme kılavuzu ile defteri yirmi beşer bin nüsha olmak üzere Devlet Matbaasında basılmaktadır. Bitince hemen her | tarafa gönderilecektir. Bu derle- meden maksat her mahalde hu- susi olan, yani İstanbul lehçesin- den ayrı olarak kullanılan keli- meleri toplamaktır. . Bunlardan tervici mümkün olanlar umumi lisana geçirilecektir. Bunlardan başka bir bülteni hazırlanmaktadır. Bunun başlıca vazifesi de bütün dil kol- larının faaliyetlerini millete ta- nıttırmaktır. Münasip o görülecek da yakm şekillerile kabul | teklifleri neşrederek terviçlerine Grek ve Lâtin unsurlarile | çalışmaktır. Bu bültende mektep- maş ıstılahların bizde de ka- | teki gramer tedrislerine de kıla- | fikrini ileriye sürenler var- | vuzluk edilerek ders nümuneleri, ların beynelmileldir ve bizde ran iddiasma göre ki» | vazifeler, makaleler anot, katot, | caktır. Dil bülteninin yakında bi- | X te, milimetre, RO at gibi terminoloji gibi | rinci numarası çıkacaktır. İ dercoluna- » » İtişa meselesi tahkikatı Rl tarafı 1 inci sayıfada) Mi, adığı için mahrecine iade ty *k fişeklerin ithaline vari- Mum müdürlüğünün gös- İyi. lüzum üzerine müzekke- Yay , Mücibince” işaretini ko- b, Hasan Beye isnadı / görülmemiştir. Ya © Avans işinde Lütfi Be- tey Yilere verilen (o malların mal edilmiş olduğu, KON Mukabil kendisine para tiki hakkındaki istidası ya askeri fabrikalar irlöğünden sorulan ele hakkında gelen ce- bayilere teslim adile- Mile darın idaremize mal ünde, hiren kabul edilmiştir., RON i fıkra üzerine varidat Mig ünün eskisi gibi avans N teyiy sakkındaki lüzun mi- | koyan © “mucibince,, işareti- ayy aron meb'usu Ha- ul ve salahiyettar Mi kar ürünün gösterdiği vaz- ettiği anlaşılmış, bu kabil | | İ muamelede mesuliyeti mucip bir hali görülmemiştir. 5— 7500 liralık otomabil işinde, maznunlardan ikisinin or- taklarına gösterdikleri bazı mev- hum masraflar meyanıma böyle bir otomobili de dahil ettikleri anlaşılmış, acentelerde yapılan tahkikat neticesinde Hasan be- yin bizzat aldığı Fiat ve Kryasler markalı iki otomobilden başka hediye olarak otomobil aldığına tesadüf edilememiştir. , Muhtelit encümen yapılan tah- kikat neticesinde Hasan beyin bu işlerle irtibat ve iştirakini gös- terir bir hale tesadüf edilmedi- inden hakkında tahkikat açıl- masına mahal olmadığına, evra- kın iadesine karar vermiştir. Karar ittifakla verilmiş, âzadan Aydın meb'usu Tahsin bey mu- halif kalmıştır. Cevdet Kerim bey Yalovada Halk Fırkası Istanbul vilâyeti idare heyeti reisi Cevdet Kerim bey dün sabah Yalovaya gitmiş. tir. Cevdet Kerim bey Yalova fırka kaza kongresinde hazır bu- lunacak ve bügün dönecektir. de dil | takım mütaleat yürütmekte olan gazeteler, şöyle diyorlar: — Bu Versay, Saint Cermain, Trianon muahedenamelerinin murvru Za- mana uğraması demektir. Bu muahedelerin yeniden tetkikinin bir mukaddemesidir.,, Sabık Kaysere karşı sulkast Awsterdam, 13 (A. A.) — Hüviyeti henüz tayin edilemeyen biri revolverle ve biri bıçakla bık Kâyserin ikametgâhma gir mek isterken hizmetçiler tara- fından yakalanmıştır. Merkum polise teslim miştir, Doorn, 13 (A. A.) — Doorn şalosunda yakalanan şahsın hü- viyeti hakkında yapılan tahki- katta kendisinin Fouecker is- minde ve aslen Dornngr ahali- sinden olduğu anlaşılmıştır. 33 yaşında olan bu adam akli mu. vazenesi bozulmuş olan bir has- la tesirini yapmaktadır. İsticvabı esnasında Hitler tarafından ya- | zılmış bir mektubu sabık Kay- sere tevdi elmek istediğini söy- lemiştir. Merkum, tekrar Alman hudu- duna sevkedilmiştir. Kâzım Pş. Fiz.nin teşekkürleri Ankara, 13 (A A) — Büyük Millet Meclisi ve Milli iktisat ve tasarıuf cemiyeti reisi Kâzım paşa hazretleri, üçürcü tasarruf ve yerli malı haftası münasebe- edil- tebrik telgraflarina ayrı, ayn cevap yazmak imkânsızlığı kar- şısında teşekkürlerinin iblâğına lerdir. —atmağikimmi: Unkapanı batıyordu zorla kurtarıldı Unkapanı köprüsündeki duba- lardan üçü fazla su almış ve batma tehlikesi (göstermiştir. Belediye mühendisleri dün bu üç dubayı zencirlerle birbirine bağlamışlar ve icap eden diğer tedbirleri alarak batmak tehli- kında dubaların değiştirilerek tamirine. başlanılacaktır, Amerikadan Müniwe 20,000 fıçı bira ısmarlandı Berlin, 13 (A.A.) — Volff ajansından : Gazeteler, Chikago- daki en büyük Alman oteli olan Bismark “otelinden Münih'teki Loeven Braeu bira fabrikasına gönderilen bir telgrafı bir garibe olarak ve halkı alâkadar eder düşüncesile aynen neşretmişler- dir. Bu telgrafnamede yılbaşı yortusu münasebetiyle Amerika- ya bira ithaline müsaade edil- mesi çok muhtemel olduğundan Chikago'ya iyi cinsten 20.000 fıçı beyaz ve siyah bira gönde- rilmesi için hazırlık yapılması yapın hukuk müsavatının kabul İ müsellâh bir şahıs Doorn'da sa- | | le memleketin her tarafından | kesinin önüne geçmişlerdir. Ya- | birleştirilecek, eski eserler satılacak! Atina, 13 ( Hususi ) — Yunan bükümeti bütçede 800 milyon drabmi kadar tahmin edilen açı ği kapamak için mubtelif tasar- ruf o tedbirleri düşünmektedir. Lüzumsuz memuriyetlerin ilgası harbiye, hava, bahriye nezaret- lerinin tevhidi, Yunan düyunu umumiyes'nin senelik taksitlerin» den ancak üçte birinin ödenmesi düşünülen tedbirler meyanında- dır. Halbuki muhalif gazetelere inanmak lâzım gelirse, Çaldaris hükümeti bütçedeki açığı kapat- | mak için çok garip bir tedbire baş vurmak niyetindedir. Yuna- nistan Âsarı atikası en bol olan wemleketlerden biridir. Bugün Yunan müzelerinde bemen he- men birbirinin ayni, eşi olan bir çok eski eserler mevcuttur, Yunan hükümeti, bir çok eşi bulunan bu eserlerden fazla olanlarını ayırarak âsarı atika meraklısı olan logilizlere, Ame- rikalılara satmak niyetinde imiş. Bunun için Yunan maarif neza- reti, bir komisyon teşkil ederek âsarı atikayı tasnif etmiş, birbi- rinin eşi ve binaenaleyh müze- lerde muhafazası lüzumsuz olan âsarı atikayi ayıracak ve bunları zengin ecnebilere salacaktır. Bu satıştan elde edilecek pa- ralar, bütçedeki açığı kapatmağa tahsis edilecektir. Atina, 13 (Hususi) — Venize- list gazeteler, kabine tarafından ordu kadrosunda yapılması dü- | şünülen tasarrufları şiddetle ten- kit eylemektedir. Venizelist ga- zetelere göre hizmeti askeriyenin tenkisi meselesi, mütehassıslar tarafından uzun uzadıya tetkik i edilmeli ve bu hususta acele Anadolu Ajansını tavsit etmiş- | kararlar verilmemelidir. Venize- list gazeteler tenkitlerini şu su- retle bitiriyorlar: “Bir ev sahi- binin tasarruf yapmak için evinin dış kapısının kilidini sökmesi çıl- gınlık olacaktır,, diyor. Bir Rus gaz şirketi- vin Boğazda deposu Bir Rus gaz şirketi Boğazda p depoları yapacak ve buraya usyadan hatice çıkaracağı gaz- ları transit olarak bu depolarda | bulunduracaktı, Arsayı belediye alacak ve 30 sene sonunda bü- tün tesisat belediyeye kalacaktı, Şirket Paşabahçede arsa bul- | muşsa da burasını belediye mah- zurlu görmüştü. Şirket için Çu- buklu gaz depolarının arkasın daki bostanlar münasip görül Ii müş ve burası şirketçe de be- mezkür bira fabrikasından rica | edilmiştir. genilmiştir. Belediye (yakında bostanları — istimlâk edecektir. İstimlâk müddeti esnasında da şirket depo projelerini hazırlayıp belediyenin tasdikine verecektir, İlk baharda inşaata başlanacağı tahmin edilmektedir. —— e — Kömür kantarları çalındı Sabıkalılardan Mehmet ile Emin Aksarayda Millet cadde- sinde Ömer efendinin dükkânma girmişler, dükkân sahibinin bu- lunmamasından istifade ederek kömür kantarını çalmışlardır. Hırsızlar kantarı pazarda $a- İ tarlarken yakalanmışlardır. Venizelist ( gazeleler, bütçe açığının hükümet gazeteleri ta- rafından 800 milyon drahmi ola- rak gösterilmesi doğru olmadı- ğını ve bu hususla kal'i bir fi- kir ve mütalea beyan etmek için son senelerin varidat tabakku- kalını beklemek lâzım geldiğini yazıyorlar. Venizelist gazeteler, Çaldaris kabinesini, Rum muha- İ cirlerinin düşmanı olmakla itti- bam eylemekte ve muhacirleri bükümet aleyhine kışkırtmak- tadır. Askerlik müddeti iniyor Atina haberleri Yunanistanda on dört ay olan askerlik müd- detinin iki ay azaltılarak bir seneye indirileceğini ve bu ka- rarm elyevm silâh altında bulu- nan sınıfa da tatbik olunacağını teyit etmektedir. Harbiye nazırı Mösyö kondilis, kabine teşekkül eder etmez vaki beyanatında harbiye nezareti bütçesinde as- kerliği indirerek tasarruf yapı- İabileceğini, başka fasıllarda ik- tısat yapmıya imkân olmadığını söylemiş ve bu noktai nazarı kabine arkadaşları nezdinde ve parlâmento huzurunda müdafaa eylemişti. Atina gazetelerinin yazdığına göre M. Kondilis tetkikatını ta- mamep bitirmiş ve hizmeti as- keriyenin on dört ay yerine on iki ay olması sayesinde tam 256 milyon drahmilik bir tasarruf temin olunacağını tesbit etmiş- tir. Erkânı harbiye heyeti ile bütün kumandanlar on dört ay- da elde edilecek netice arasın- da hiçbir fark olmıyacağını ka- bul etmektedir. Maamafih buna rağmen talim ve lerbiye ile ma- nevra programlarında bazı tadi- lât yapılması icap edecektir ki bu noktalar da tesbit olunm tur. al es sere AAA AND EEE SAANEN 1843 Balıkesirde C. H. E. kongresi bitti BALIKESİR, 13 (A. A.) — Üç gündenberi toplu olan C. H. F. vilâyet kongresi çalışmalarını bugün neticelendirmiştir. Gandi ve dokunulamazlar Bombay, 13 (A A.) — Gandi, dokunulamazlar reisine gönder- miş olduğu bir mektubunda hattı hareketini “Dokunulmaz- lar, ın mabetlere girmesi me- selesi hakkında Hintliler arasın- da yapılacak referandomun ne- ticesine göre tesbit edeceğini bildirmiştir. emme 820 yaprak cıgara kâğıdı satmaktan mahküm Çarşı içinde 820 yaprak cıga- ra kâğıdı satmaktan maznun Tk. san efendi, dün adliyedeki ihti- sas mahkemesinde muhakeme edilmiştir. Bu işi yaptığı sabit görülmüş, altı ay hapse ve 820 kuruş para cezası vermeğe mabküm olmuş- tur,