14 Ekim 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 9

ew gşekkül yoktur. Seşrini > el 1932 Kahve alış verişi aldığımız izden mal Brezilyalı “ Bize teklif - ı ki sizden mal i e gilyanın her yıl bize milyon- lık kahve sattığı halde Bketimiz mahsullerinden hiç almaması günün iktisadi rinden birini teşkil et. dir. Hükümetimizin bu vazi- sında Brezilya ithalâtın deceği de söyleniyor, his etrafında, Istanbu'da Brezilyalı ve salâhiyetli gazetecilere bazı izahat lir. Mukabil tarafın noktai göstermesi itibarile dik. n bu izahat şudur; ezilyanın Türkiye mah- | satın almak istemediği yapılan hücumların yes olmadığı kanatindeyim. dünyanın en büyük kah- icısıdır. Türkiyede istiblâk kâhve tamamile Brezilya- lir. Fakat Brezilya Türki- İve piyasasını elde etmek bir propaganda yapma. lerimiz bütün dünyada ile tanındığı için bir çok €ketler ve bu arada Türki. istihlâk ettiği kahveyi Be- Rdan almayı menfeatine fik bulmuştur. ihve istihsal eden memleket "Berezilya değildir. Kolom- : ve merkezi Ame- k diğer bazı memleketler. abve istihsal edilir, Fakat 'a yetişen kahve, tatlı kahve hususi bir nevidir ve en #ilya kahvesinin iki misli e Erezilyadan b ahsili memleket- tiştirdiği kahve dünya is- tâtının ancak dörtte birine ül eder. Dünya istihlâkâtı- İörtte öçünü Brezilya temin m gibi, Türkiye kahve nu Brezilyadan temin et- nfaatine uygun bulmuş, mukabil mahsullerini Piyasalarında tanıtmak İçbir şey yapmamıştır. ithalât tacirleri Tür- — me gibi mahsuller ala- i ve bunları ne suretle i edebilecekleri hakkında sahip değillerdir. Bu “ Brezilyanın mesul eğini Zannetmiyorum. ihve meclisi kahve trüstü,, nün mukabil Türki “ satın ödül ye mah fapılan teklifi redettiği şek- haberlerin de d i ik ikân yoktur. li yada “kahve tröstü,, diye etimizde her kahve li ve ihracatcısı arzu iktarda ve işine gelen bve satmakta tamamile ir. Yalnız “Kahve mec- nilen resmi bir idare vap- harice fena nevi kahve Yilyonlarcaliralık kahve Türkiye bi- Brezilya alacak mı? alalım!,, diyor ve iki memleket arasında ticari mübadele usullerini tanzim et mek vazifesile Ankarada bir büro tesis etmiştir. Bu büronun vazifesi o Ankarada salâhiyetli dairelerle temas ederek iki mem- leket arasında ticari mübadele ©Saslarını ve mübadele Jistelerini tanzim etmektir. Ikinci eller “Burada şunu da söylemek icap ederki, Türkiyeye ithal edilen kahve tamamile Brezilya- dan gelmekle beraber büyük bir kısmı Tiryeste, Marsilya ve Ham- burg gibi Avrupa piyasaların- dan, yani ikinci ellerden tedarik edilir. Ankarada “Kahve mecli- si, mümessillerile Türk hükü meti arasında açılan müzakereler / kismende bunun önüne geçmeyi ; istihdaf etmektedir. Eski Iktısat vekili Mustafa Şe- ref beyle “Brezilya kahve mec- lisi,, mümessili M. Şarl Levi ara- i sında bir müddet evvel başlıyan müzakerelerde bazı esas'ar te- karrür ettirilmişti Fakat yeni kararlâğtırilan © esaslar üzerinde bazı tadiller' yapılmasını * istedi: ğinden o müzakereler yeniden başlamış demektir. Bu müzake- relerin çok kısa bir zamanda bir netice vereceğini ümit ediyoruz. “Bununla beraber, bizim için en böyük müşkül Türkiyenin biz- den satin aldığı kahveyi karşıla mak için Türkiyeden ne gibi | sahalarında göremediklerini İz - etmektedir. Brezilya aynı zaman- mıza imkân yoktur. Fakat zey- tin, zeytin yağı, kuru incir ve üzüm satın alabiliriz. Herhalde herşeyden evvel iki memleket ithalât ve ihracatçıları arasında doğrudan doğruya mü- nasebet tesisine çalışmak lâzımdır, Ticari münasebetimizin inkişafı için buna şiddetle ihtiyaç vardır. Türkiye ile Brezilya arasinda doğrudan doğruya işliyen vapur seferleri ihdası bu neticeyi te- min için en emin vasıtadır. rincilikleri Guruplar arasında kur'a çekildi IZMIR, 13 (A. A.) — Türki- ye futbol birinciliklerine - iştirak etmek üzere dün akşam geç vakit | Konya İdman yurdu ve bugün ak- mani olmak için kah: n cinsini kontrol eder. ihve meclisi, Türkiyeye. ” Di göstermei Iktısat vekili Celâl bey evvelce | O er Ucuzluk A ALEL EŞ (Baş tarafı 1 inci sayıfada) ve nenler artık hayvanları borçları mukabilinde alacaklılarına ucuz- ca devretmeye başlamışlardır. Erdehanda bu sene canlı etin okkası 10 kuruştur, bir çift ko- yun (190 İl0kilo) 9 lirayadır. Geçen sene gene orada bir çift koyun 13-14 lira idi, daha evvelki sene ise 2021 lira. Ke- silmiş etin okkası Erdehanda 20 kuruştur. Okkada 6 kuruş yol parası gidiyor. Istanbul mazbahasıda okkada 10 kuruş almaktadır. Bu suretle Erdeban dan İstanbula gelen kıvırcığın okkası 36 kuruş tutuyor ki bu- rada bunun 50.60 kuruşa satı masını çok görmemek lâzımdır. Okxüze gelince o tarafta can hsı 7, cansızı 14 kuruştur. Bir gift “öküzü 35 Jiraya satıyor lar, 35 lirada Istanbula yol mas- İ rafı, İO lira mezbaba parası var- | dır. Bunun da okkası 40 kuruşa gelir ki bu da oradaki fiatlara şok birşey eklenmediğini göste rir. Hülsa fiatlar düşktür. Et fi- atlarındaki bu düşüklüğe bir se- bep Yunanistanın döviz ibraç etmeyerek mal satın almaması” dır. Netice: geçen ve evvelki Fakat dediğimiz gibi bu yüzden Diğer bir çok malların ucuzluğu- na da buna benzer sebepler var- dir ki bu neticenin bayırlı olup olmayacağını iki sene sonra an layacağız, dir. Türkiye futbol birincilikleri nihai müsabakalarına bizzat ne- zaret etmek üzere futbol federas- yonu reisi Hamdi Emin beyde Zeytin, incir ve Üzüm Mersin vapuru ile şehrimize gel- miştir. Hamdi Emin bey, İzmir oyun - senelere nazaran ucuzluk Var. | gelen ucuz'uk acaba faydalı mı? | Baküaizar An Erna adana ga ana REEL dit ede taka erkânı tarafından karşılan - | âmil teşkil eylediklerini, silâh ve muş ve otellerine yerleştirilmişler- Sayıfa 9 Cenevrede Türk tezi i nadolu Ajansının muhabiri bildi- riyor: Terki teslihat komisyonu ge - çen temmuzda tatil kararı verme- den evvel gerek hususi, © gerek resmi harp silâhları ve mühim » matı imal eden fabrikaların bir nizama raptı hakkında bir karar diden bu meseleyi i teklifte bulunmak üzere bir komi- ite teşkil edilmiştir. 15 devletin ler cemiyetinin içtima münase » betile Cenevrede o bulunan Nec- meddin Sadık Bey iştirak etmek- tedir. Komisyonun bu günkü içtima" mda Necmettin Sadık bey, beya- İ natta bulunarak silâh ve mühim - İ mat imalât hakkında Türkiye noktai nazarını anlatmıştır. Nec - meddin Sadık bey, silâh ve mü- himmat fabrikalarına malik mem- leketlerin teslihatlarını arttırmı - ya mecbur olduklarını ve bunun teslihatta rekabete müncer olaca- ğını hususi fabrikaların ise ka- zanç saikasile fazla miktarda mü- himmat satmak hevesine kapıla - rak cihan sulhünü tehdit eden bir i dahil bulunduğu bu komisyona dır. Çünkü devlet larır Türkiye de davet edilmiştir. Hu - malik olmıyan memleketleri di » susi veya resmi silâh ve mühim. | ğerlerinin keyfine tâbi tutmaktır. ' mat imalâtmın tanzimi komisyo - | Yalnız hususi fabrikalar üzerinde nuna hükümetimiz namına millet. | <ari kısmi bir kontrol Türk heye- Silâh ve mühimmat imali Beynel. milel kontrol! altına alınmalıdır CENEVRE, 13 (A. A.) — A: | kalarının ilgası ve devlet fabrikas" larının serbest bırakılmasını tek «' lif eden Fransız murahhasma ce-' vaben devlet fabrikalarının da bususi fabrikalar gibi beynelmi- lel kontrola tâbi tutulmadıkça ted birin yarım kalacağını söylemiş ve demiştir ki: “Hususi silâh ve mühimmat fabrikalarını ilga edes vermişti. Bu karara nazaran şim. | rek devlet fabrikalarını silâh ima- tetkik ederek | linde serbest bırakmak bu saha konferansın gelecek © içtimaıda | da hiçbir şey yapmamış olmakla müsavidir. Böyle bir yarım tedbir faydalı olmaktan ziyade muzir « fabrikalarına tince silâh ve mühimmat imalinin kontrolu değil bir kısım devletle- rin diğer bir kısım devletler tara- fından kontrol edilmesi demek « tir. Türkiye böyle bir şeye razt 0 lamaz. Esasen bu gibi emeller beynelmilel sahada kabili tahak « kuk değildir. Eğer yalnız hususi fabrikalar ilga edilirse her devlet kendi memleketinde fabrikalar inşasına başlıyacaktır.,, l Murahhasımız Türkiyeyi misal getirerek silâh imalâtını ve ticare- tini tahdit eden beynelmilel mu « kavele akti ihtimali üzerine milli müdafaasına çok hassas ve kıs - kanç olan Türkiyenin büyük silâh ve mühimmat fabrikaları inşa et- mek mecburiyetinde kaldığını ve mühimmat fabrkaları kontrol al- bunun için bu mali buhran dev- tma alınmadıkça terki teslihattan | sinde milyonlar de! anlatmış ve latmış ve eğer hususi fabrikalar bahsedilemiyeceğini Türkiye noktai nazarından bu kontrolun yegâne çaresi silâh ve mühimmat imal eden hususi fab- rikalarla devlet (fabrikalarının bir idare tiğini an - ilga edilirse diğer memleketlerin de Türkiyeyi takip (edeceklerini söylemiş ve sözlerine şu suretle nihayet vermiştir: “Hususi ve dev olduğunu i söyliyerek bu beynelmilel müşte- |let | fabrikalarının beynelmilel rek idarenin ne cularından İstanbul ve Ankara | dileceğini izah ederek gerek bur susi sermayelerin ve gerek mün » | İetlere müsari bek Tl mabksuller alabile ili "tayli | sikdi görmek & izhar et - | ferit devlet fabrikalarının orta - miş olduğundan 21 O teşrinievel da tütün de İstihsal ettiği için | cuma günü yapılacak final ma - | Türkiye tütünü satın almaklığı- | çından evvel iki İzmir muhteliti teşkil edilerek bunlar (arasında bir müsabaka yapılacaktır. Türkiye futbol birinciliklerine | iştirak edecek olan beş grup bi - rincisi arasında çekilen kur'a ne - ticesinde takımlar şu numarala - rı almışlardır. 1 Konya,2 İstanbul, 3 İzmir, 4 Trabzon, 5 Eskişehirdir., Buna nazaran fiküstür şu su - retle tesbit edilmiştir; 14 teşrinievel cuma: Saat 13,30 da resmi geçit, saat 14 te bir ve iki numaralı takımlar a rasında maç. Hakem Cafer bey. Saat 16 da üç ve dört numaralı takımlar | arasında maç. Hakem © Aptullah Bey. 16 teşrinievel pazar; Saat 16 da bir ve iki galibi beş numaralı takımla karşılaşacaktır, 21 teşrinievel cuma: Saat 14 te iki İzmir karışık takımı arasın- da hususi müsabaka, Saat 16 da dört galibi ile 1, 2 ve 5 galibi ara- sında final, Berabere kalan takım ların oyunu temdit o edilecektir. şam üzeri de Trabzon İdman yur- du şehrimize gelmişlerdir. Her iş Temdide rağmen berabere kalan- lar bafta arasında kaşara. dan kalkacağını ve hiçbir devle - tin kendi arazisi dahilinde bütün silâhları birden imal etmek imkâ- nına malik olamiyacağını söyle - miştir, ANKARA, 13 (A. A.) — Rei- İ sicümhur Gazi Mi Kemal ! Hazretleri Irakın Milletler cemi - yetine girmesi münasebetile Irak kralı Faysal Hazretlerine aşağı - daki telgrafı göndermiştir: “Komşu ve dost Irakın tam is- tiklâline sahip bir devlet olarak milletler meclisine (o girmesi beni ve Türk milletini pek memnun | şekilde tatbik €- | kontrol altına alınmasını talep 6- der. Tedbir bu şekilde bütün dev- i tam bir kontrol mahiyetinde - ok j mazsa Türkiye silâh ve mühim» | mat imalâtının serbest kalmasına taraftardır. Kısmi bir kontrolu ta- zammun eden ve tam fili ve haki- ki bir kontrola müncer — olmıyan Necmeddin Sadık Bey yalnız hiçbir mukaveleye iştirak etmiye » hususi silâh ve mühimmat fabri - | ceğini teessüfleriyle beyan eder.,,' “ İrakın Milletler cemi- yetine girmesi Gazi Hz. ile Kral Faysal Hz. arasında telgraflar taati olundu cevabı göndermiştir: E “Irakın tam istiklâl sahibi bir devlet olarak milletler cemiyetine girmesi dolayısile zatı fahima- nelerinden tebriklerini o mutazam / mın samimi telgrafnameniz üze - eden bir hâdse olmuştur. Hara « | retli tebriklerimi takdim eder ve çok samimi dostluk hislerimi bu mes'ut vesile ile de tekrar eyle - rim.,, Gazi ike — Jrak kralı Faysal H rimde en güzel tesiri yaptı. Dai « ma her türlü takdir ile hatırlıya « cağımız kuvvetli dostluk hislerini ifade buyurmanızdan dolayı ken- di namıma ve İrak milleti namı « na en samimi şükranlarımı zatı fahimanelerine takdim eder, zatı fahimanelevi için izzet ve saade « tin devamını, şanlı o Türk milleti