26 Haziran 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

” e— 2 —VAKTT 26 Haziran 1957: - Büyük Gazimizin Yüksek hasletleri dukları büyük Türk topluluğu- nun yükselmesini, ilerilemesini “istiyen, ona çalışan samimi birer vatandaş olarak yetiştiriniz!,, de- miştir. Refik Ahmet Beyden sonra Amerikan ceneral konsolosu Mis- ter Alleşli tarafından İngilizce bir nutuk okunmuştur. Amerikan ceneral konsolosu nutkunda in- sanların büyük işlere girişen cesaretli . insanları önce daima yadırgadıklarını, tehzil ettikleri- ni, fakat iş muvaffekıyetle bit- tikten: sonra önce itimatsızlıkla karşılanan bu kabil adamların artık birer hakiki kahraman ol- duğunu kabul ve teslim edildiği- ni söylemiş asrımızda Gazi haz- retlerinin bu kabil hakiki büyük adamlardan biri olduğnu ilâve elmiştir. Ceneral konsolostan sonra mek- tep müdiresi Mis Patni mezun- - lara hitap ederek mektepten © çıhtıktan'sonen girecekleri bü- — yük mekteplerde, yahut hayat sahasında muvaffakiyetlerini di- lemiş, hayatta daima ümitle ça- ışmalarını, memleketin son se- — melerdeki vaziyetinin kendilerine sevinçli bir örnek olmasını söy- lemiş, Gazi Mustafa Kemal Fiz. nin memleketin en fena şartlar içinde bulunduğu bir zamanda ümidini asla kaybetmediğini ve “yüksek azim ve irade kevvetile © ve daima ümit içinde çalışarak | © Türkiyeyi kurtardığını hatırlat- © mıştır. Mezunlara diplomaları müdür Hanım tarafından verilmiş ve gençler diplomalarını almıya ge- © Np giderken alkışlanmışlardır. © Bu sene mektepten on ört genç mezun olmuştur. ğ son parçası çıktıklan sonra her ““tarâfteri'muhteli! mektuplar al - “odık. Bunlarda hatıraları neden kestiğimiz soruluyordu. Cenup hududumuzun kahramanlık men| fabelerinin nasıl bir gönül bahsi olduğuna bundan başka bir de- lil aramak olar mu? Kılıç Ali Beye bu umumi cr - zuyu naklettiğimiz zaman, gör - Jük ki, muhtelif yerlerden, hatı- © ralarının neşrine devam — etmesi ricasında bulunulmuştur. Hatıralar, daha evvel de ar - zetliğimiz gibi henüz neşre çıka - yılacak kadar tamamlanmamış olmakla beraber, Kılıç Ai Bey daha bir kaç parçanın nakli hu - susundaki arzuları yerine getir - mek mupafakatinde — bulundu, Gaziantep o kahramanının mü. saadesile hatıralarından (VA - KIT) daha bazı parçalar ve say- 2 falar kazanıyor. - bin Beyi arattım, ğrendiğim ( duyduklarımdan acı İdi: Şahin Bey hakikaten faik düş- © man kuvvetleri karşısında ve bilhassa şiddetli topçu ateşi al- © tında müsademeyi devam ettir- © miştiş maiyetindeki mülklü den- » mekle maruf Hacı |iJ nın 30 kişilik avenesinin alçakça firar etmesine ve öbür kuvvetlerin de © bu faik düşman ateşine muka- © owvemet edemediklerinden - dağıl- İ için her mektebin başına birer- Dahili * ve sHarici — Helgrai Haberleri illet Meclisinde Maarif Bütçesi O Şa A AL AN A A Dün müzakere edildi. Muhtelif hatiplerin beyanatın- dan sonra maarif bütçesi kabul edildi Ankara 25 (Vakıt) — Maarif bütçesinin müzakeresinde Şev- ket Bey söz alarak demiştir ki: — Memleket çizilen program üzerinde yürümektedir. Yalnız son buhran dolayısile bazı mek- teplerin kapanması, bâzı mual- limlerin açıkta kalması meselesi var, vekâletin bunu halletmesini rica ederim. Halk mekteplerin- de evelki senelere nazaran a7- lik var. milletin okuması için halk mekteplerine lâzım gelen ehemmiyetin verilmesi lâzımdır. Sonra ilkmekrepten çıkan tale- benin ortamektepleri ikmal ede- bilmeleri için maalesef mekle- bimiz yoktur. Darlık zamanında hiç olmazsa pansiyonlara ehem- miyet verilsin ve mahalli idare- ler birbirlerile birleşerek müş- terek pansiyonlar açsınlar. Kadın muallimlerden şikâyet İlk tahsilini bitirenlerin orta tahsil mecburiyeti için bir kanun yapılmalıdır.BbadekuRefikBey ka- dın muallimlerin bilhassa evli olanlarının mektebe lâyıkı veç- hile safi olmadıklarını, bunun kek müdürle baş muallim geti- rilmesinin lüzumlu olduğunu söy- lemiş badehu Bulgaristana sati- lan tarihi vesaik hakkında maarif vekilinden malümat isteyorum çok temenni ediyorumki bu ey- rak muhafaza ve tasnif edilmiş olsun. demiştir. Ibrahim Alâettin Bey diyor ki Sonra Ibrahim Alâettin B. söz” almış: & âE — Bugün memlekette bir mil- yon çocuk mektepsizdir. Eskiye nazaran gene çok iyidir. Fakat gönül ister ki hepsi okuyabilsin. barfletimiz yenidir bunu herkese öğretmek lâzımdır. Milli kütüp- banemiz baştanbaşa yenilenmiye muhtaçtır. Kitapsız medeniyet olamaz bunun için ilk mektepler goğaltılmalıdır. Sonra ilkmektep muallimlerinin tekaütlükleri için ne düşünülüyor? İlkmektep mu- alimlerinin tasfiyesi söyleniyor. Doğru mudur?likmektep muallim- leri on dört bin kişidir. Bunlar irfan ordusudur. Bu muallimleri tasliye endişesile bibuzur etmek hiç doğru değildir. ları, geçecekleri bu yol üzerinde o kadar sıkıştırmıştı ki; Fransız- lar, hem kuvvet, hem ateş fai- kiyeti ile söktüremedikleri bu milli kuvvet kumandanma: “yol- dan çekilsin, çekildiği takdirde etrafa bir zarar vermeyeceğiz,, diye haber göndermişlerdi. Fakat, bu şebit kahraman, | © zaman şu cevabı verdi: — Sizin topunuz tüfeğiniz,kuvvetiniz çoktur; siz Antebe — miş olmalarına rağmen, Şahin ancak, topl i — Bey, Ul V ivarındaki , toplarınızın “değirmenin "önündeki > köprü | tekerlekleri ölümün | — başma çekilmiş, burada düşme- üstünden geçerek gi- | © ma son kurşununa kadar ateş | ebilirsiniz. | © ettikten sonra, tek başına vuru- — Jup şehit olmuştu. e, > a Bey aslen Antepli idi; . orduda mülâzım evveldi, harbi “umumi esaretinden de yeni gelmiş- © Ai. Vatanın ber Pegi bir bucağı — için kendi varlığını feda etmek- o te tereddüt etmiyecek kadar — yüksek hilkatta olan Şahin Bey — iki kere anayurdu olan bu kıyı- olarda iki kere şehit düşüyordu. “Ba kahraman O arkadaşımın Ve hakikaten de öyle oldu: Kahraman Şahin, ş0se üzerinde köprü başında son kurşununu attı, düşmanın attığı bir kurşun- la yere düştü ve kendisinin de- diği gibi, Fransızlar ancak ölü- sünün üzerinden geçtiler ve Antebe, muvakkat zaman, için, girmeye muvaffak oldular... 4) Bu Mülrlü hacı, sontadın da Fransız tarsfına kaçmıştır. Halâ hudut Üzerlnde Fransızlar tarafından aleyhimiz: de bir alex olarak kullanılan bu valan Profesör Malşin raporu Malşın raporu hakkında mulü- mat he zaman verilecektir? Malş- m raporunun tatbiki mümkün olabilecek mi? İnkılâp ve tarih muvacehesinde milletin en ağır yükünü yüklenmiş olan Maarif | vekiline muvaffakiyetler dilerim. | Mazhar Münhit Bey diyor ki Müteakiben Mazhar Müfit B, Refik Şevket Beye şöyle muka- bele etti; — Muallim ve muallime var- dır dediler. Hayır yoktur. Kadın muallimlerin er işlerile meşgul oldukları için İâzımgeldiği gibi çalışmadıklarını. söylediler, Ben aksi fikirdeyim. Bugün okumuş nice kadınlarımız vardır ki er- keklerden bile üstündür. Mesele, erkek-Hanım meselesi değil, ir- fan ve ilim meselesidir. Kadın- ların bir meziyetleri de şefkat meselesidir. Bu,ilk tahsil talebesi üzerinde çok müessir olur,.Bugün bâkim, “avukat, doktor kadın vardır. Bunlar olsunlar da neden muallim olmasınlar. Bir ses; — askerde olsunlar, Devamla: — bizde asker ya- | | arasında ibtilâfı mucip olmuştur. pacağız azizim. Sonra milli ter- biye meselesi var. Bu, ne de- mektir ? Izah edilmiş. < Iptidai mektebi muallimlerinin tekaüt- lüğü meselesi var. Vekâletler Bu, ne oldu? Profosör Mal şin raporu basılsın, hepimize da- ğılsın, Bir fikir edinelim, darül- fünunun vazıyetini öğrenebilelim. Fazıl Ahmet B. diyor ki Badehu Fazıl Ahmet Bey milli talim ve terbiyenin nasıl olması lâzım geldiğini izah etti. Ezcüm- le: “Kadın müstehlik olmaktan çıkmış ve mühlik olmuştur. Bunu ters anlamayın. Ben kadınlar mızın terakkisini gördükten sonra söz söylüyorum. Maksadım ka- dınlarımızı vâsıl olmak istedikleri bedefa koşarken ansızın durdu- racak veya başka yola saptıra- cak tahlikelerden korumak için söylüyorum.,, dedi, Bundan sonra Maarif vekili be- yanatta bulundu, Ve maarif büt- çesi kabul edilerek yarın 14 de toplanılmak üzere celse tatil edildi, İrtişa tetkikatı bitti büst tarafı 1 inci sayfamızda) 150,000 lira fedakârlık yaptıkla- | tını ve bu arada 7500 liralık bir otomobili de Hasan beye he- diyo ettiklerini * söylediklerini-(- hakemlerden (o Arif Mustafa ve Şekip Adut Beyler | istintakta şifahen yeminle söylemişlerdir. Sonradan maznunlar mustan- tikliğe “Bu yalandır, bu yalanı şerikleri iğfal ile parayı arala- rında taksim için irtikâp ettiler,, demişlerdir, 2— Fişek işinde de şu var- dir. Askeri fabrikalarla Latfi Bey arasındaki mukaveleye gö- re Lütfi Bey ayda bir milyon- dan aşağı olmamak üzere yirmi milyon altı yüz bine - kadar muhtelif nevi rovelver fişengi taahhüt etmiştir. Bedeli fişekler satıldıkça mu- ayyen nisbette ödenecektir. Hazine peşin hiç bir şey ver- miyecektir, Bilâbare hiç mecburiyet yok- ken henüz satılmıyan fişenkler bedeline mahsuben müteahbide muhtelif tarihlerde 330,420 lira avans verilerek mühim bir iyilik yapılmıştır. Bunların o hepsinin de Hasan beyin imzası ve mucibi ve şifabi | emrile olduğu maliye müfettişliği | raporunda yazılıdır. Alâkadarlardan bazılarının o- tuz üç bin liralık fedakârlık ih- tiyar ettikleri aralarında teati ettikleri mektuplardan ve bâkime vaki olan ifadelerinden anlaşıl- maktadır, Nihayet bunun on beş bin lirası maliye vekâletince tah- sil masrafı olarak kabul olun- maktadır. İnbisar, müteahhide verildik- ten sonra hazine depolarındaki fişekler, hazine tarafından avans olarak ödenmiş malların maliyet fiatlarile müteahhide verilerek sattırılması ve satış bedelinden hazinenin verdiği avansların tah- umum müdürü Kâmil Bey vekâ- lete müzekkere yazarak müte- abhide 80875 lira avans verilme sini teklif etmiştir. Müsteşar “Zekat Bey —“Yalnız” satılmış olanların bedelini vere- ceğiz, başka avans veremeyiz, kaydile reddettiği halde iki gün sonra vekili Hasan Bey emrine muamelâlı nakdiyeden Osmanlı bankasına tediye emri yazılmış, bir gün sonra da vekil Hasan B. istifa etmiştir. Yerine gelen Abdulhalik B. bankaya bu paranın ödenmemesini em- retmiştir. Üçüncüsü fişek mukavelesine zeyil Lütfi B. ve şirketleri namı - na Jül Fresko imzasile maliyeye verilen bir arzuhalde yedi milyon yüz elli bin revolver fişeğinin mu kavelede muayyen miktarlara ilâ- veten celbine müsaade istenilmiş, bunun üzerine varidat umum mü- dür vekili İhsan bey tarafından müzekkere verilmiş, müstacel te- dariki icap etmekte olup münaka- sa icrasına tahammülü olmıyan bu fişeklerin mukaveleye zeylen pazarlıkla mübayaası için icra ve” killeri kararı alınması arzedilmiş ve öyle de yapılmıştır. Maliye müfettişleri “Münakasa yapılma - sını icap eden hiçbir sebep yoktu. Depoların mevcudu müteahhidin evvelki mukaveleyle (| getirmiye mecbur olduğu miktar memleket ihtiyacını aylarca temine kâfidi.,, diyorlar. Mukayeseli cetveller veriyorlar. İ Müteahhitler arasındaki mek- tuplar gösteriyor ki, Fransız fran- gının o sıralardaki sukutundan bi listifade evvelkine ilâveten daha fişek ithalini istemişlerdir. Hatta müsaadeyi almadan on milyonluk sipariş vermişlerdir. İşin rekabet sahasına düşmesinden nmiş - lerdir. Bu uğurda on bin Jiralık fedakârlık kabul ettiklerini Jak Fresko ve Masi biraderler imzasi le Jül Freskoya yazılan bir mek - tup teyit etmektedir. Bu on bin lira şirketin masraf defterlerinde yazılıdır. | 4 — On bin revolver : meselesi ilk inhisar KY Yi YE ZA Türk- Amerikan Teşriki mesaisi ( Baş makalemizden mabaat ) nak komitesi reisi gibi vaziyet almasına ve o suretle çalışması- pa karşı amiral Bristol ile M. Gru Türkiye ve Türklük aleyh- tarı olan propagandacıların faa- liyetlerini tatil edecek surette Amerika bükümetini ve efkâri umumiyesini tenvir etmişlerdi. Dostlarma karşı samimiyetle, düşmanlarına karşı dikkat ile mütebassis olan Türk efkârı u- mümiyesi henüz pek yakın bir maziye ait olan bu hatıraları hiç bir zaman unutmıyacaktır. Sami“ mi dostlarının halıralarmı her vakit hürmet ile, düşmanlarının hareketlerini de ibret ile anacak- tır. Bizim bu hatıraları bugün bu sütunlarda tekrar edişimizin sebep ve hikmetine gelince, bu, yeni Amerika sefiri M. Scherili- in henüz memletimize geleli ve vazifesine başliyalı pek az bir zaman olduğu halde Türkiye Cümburiyeti ve Türklük mubitin- de kazandığı bürmet ve sami- miyettir. Sefir Hz. son günlerde İstan- bulda bulunan bazı Amerikan mekleplerinin imtihanları ve dip» loma tevzii merasimi münasebe- tile bir iki dafa nutuk söyledi Bu sutuklarda gerek Türk mil- leti, gerek Türkiyenin yüksek rehberi Gazi Hz. hakkında kıy metli. teveccüh ve muhabbet eserleri gösterdi. İşte Türk ef- kârı umumivesini memnuniyet ve minnet ile mütehassis eden bu dostluk eserleridir ki memleke- timizde çok iyi inlıbalar bırak- mış olan seleflerinin hatıralarını tekrara vesile oluyor ve bizi memleketimizde henüz işe başla- mış oldukları halde pek az bir zaman içerisinde siyasi muhitin- de kıymetli bir mevki alan bu “Zatinmda şabisn bundan sonra da vazifesinde güzel muvaffaki- yetler kazanmasını otemenniye sevkediyor. Vakıa bundan sonra Türkiye ile Amerika arasında siyasi sa- hada halledilecek mühim bir me- sele yoktur. Her iki memleket arasında mevcut mütekabil hür- met ve samimiyet tabii cereyanı ile her gün daha ziyada artacak hiç bir vakıt eksilecek değildir. Fakat iki memleket arasındaki ik- tisadi münasebat ve teşriki me- sai sahası henuz şimdiye kadar çalışılamamış, çalışmıya (o vakıt ve imkân bulunamamış bakir bir mevzudur, Bu sahada a'â- kadar mekamlar bir az himmet ederlerse mühim işler gürüle bilir. Bilhassa sınai noktai nazardan en yüksek bir tekemmül derece- sine varmış olan Amerikalılardan henüz milli hudutları dahilindeki ihtiyaçları için sanayileşmek za- ruretinde bulunan Türkiye tek- nik cihetinden büyük istifadeler temin edebilir, Netekim Rus komşularımız tarafından yapılan tecrübelerde sanayi tekniği nok- tasından Amerika ihlisasından ciddi istifadeler elde edildiğini göstermiştir. Nihayet birkaç senedenberi memleketimizde çalışmakta olan (Fort) müessesesinin bugüne ka- dar gösterdiği faaliyetin iyi ne- ticeleri de Türkiye ile Amerika arasında iktisadi sahada daba geniş teşriki mesai imkânları bulunduğunu ispat ediyor. Yalnız bu imkânları elden geldiği ka- dar teshil etmek, bunun için de muayyen bir program dabilinde dn iki taraflı çalışmak !âzım- ir. Wehmet Asım yy yy gg Telgraf haberlerimizin bir — batırasını taziz etmek lâzımdır. © Şahin Bey, bidayette F. EML RM sili mukaveleye bağlanarak ve- “kilin mucibi alınmışken var üzerine evvelce sipariş; kısmı 4 üncü sayfamızdadır. — Eke e VA çi GRİ. a be e mi ik