26 Haziran 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
Maarif bütçesi terbiyesine temas edildi ve Vekil Esat B. maarif siyasetimizi anlattı Siirt Meb'usu MAHMUT Umumi Neşriyat ve Yazı Müdürü ETEM İZZET - görüşülürken Mecliste hararetli münakaşalar oldu, kızlarımızın | Tafsilât altıncı * sahifemizdedir | EY EA 2 EDE PRE Cenevre ve Lausanne- da ümitli hareketler.. Hoover'in teklifini reddetmek mes'uliyeti harbi umumi mes'uliyeti gibi ağırdır Bütün milletler gözlerini dört açmış, Cenevre ve Lau- sanne'dan çıkacak (kararları bekliyor, Son günlerin faaliye- ti; insanları tatmin değil, da. ha ziyade ümitsizliğe sevkede- cek bir mahiyette idi. Tahdidi kat bugüne kadar maksa: tihsal yoluda müsbet bir neti ceye varamadı. Bu konferansın muvaffakıyet | gösterememesi, tabiatile Lausanne müzakere. leri üzerinde de tesiri olacak- & İşte böyle bir zamanda Ame rika Reisicümhurunun yeni tek Mi, yüreklere serinlik verdi. M. Hoover; milletlere bugün- kü deniz ve kara kuvvetlerinin üçte bir nisbetinde azaltılma- smı seyyar ve ağır topların ve kimya harbinin ortadan kaldı- rılmasını, bombardıman tayya- relerinin ilgasını teklif ediyor. Hoover'in teklifi müsbet ve radikal bir mahiyettedir. Me- | selenin en kestirme yoldan hal Ti böyls”elir Mütehassısların faraziyelerinden, - formüllerin- den, ameli bir çare göstereme- yen raporlarından bir şey çık- maz. Tabidir ki, Amerika Cüm- hur rei teklifinden mem- nun olanlar ve bunu kayıtsız ve şartsız kabul edenler var. İtal- ya, Almanya ve Rusya gibi. Teklifi bir takım ihtirazi ka- yıt alil edenler de var. Fransa gibi.. Fransız gazetele- ri bu münasebetle şiddetli neş- riyatta © bulunuyorl, Hoo- madığını, bunun yakında Ame rikada yapılacak Reisicümhur intihabı için hazırlanmiş bir manevra olduğunu söyleyorlar. Şüphe yek ki, en halis bir mak- satla ortaya atılan bir teklife, çamur atı daima kolaydır. Fakat o teklifin samimi ve cid- di olduğunu gösteren sebepler, deliller ve bilhassa teklif sa- hibi tarafından ihtiyar edilmiş fedakârlıklar varsa; bütün ta- rizlerin kıymeti sıfıra düşer. Bu noktai nazardan Hoover'in teklifine dil uzatmak o kadar kolay değildir. Amerika Cüm- hur reisi yaptığı teklifin kendi memleketine olan çi çok iyi hesap etmiş, tesirl katlanacağını şimdiden taah- hüt ediyor ve: “Amerika, tah: didi teslihat £ proğramnm bir kısmını icra maksadile 300,000 ton o miktarında (O gemisini tahrip etmeğe elli bin tondan fazla inşaattan vaz geçmeğe âmadedir. Dedikten sonra: “Bu proje, Amerikadaki 1000 ağır top ile 900 tank ve 300 bom- bardıman tayyaresine de şamil olduğunu,, da ilâve ediyor.. Yeni teklif, milletleri müda- fas silâhlarından değil, tecavüz silâhlarından tecrit ediyor. Te- Sayüzkür maksatları olmayan milletler, bundan memnun Malıdırlar. Şimdiki halde buna © ziyade muarız görüren dev- let Fransadır. Fransız matbun- Hi. gene emnü selâmet politi- an dem vuruyorlar. U- Mmümüi harp neticesinde yapı» lan muahedelere her hangi bir şekilde ilişilirse bu emnü se- İlmetin tehlikeye düşeceğini orlar. lere | letler tarafından yapılacak müş Meselenin hususiyeti şu- dur: Bu öyle bir teklif ki, müs- bet netice vermek için bütün devletler tarafından (kabul ve tatbik edilmek lâzımdır. Bir devlet, hele büyük devletlerden biri müstenkif kalınca, işin yü- rütülmesine ( ihtimal olmaz. Fransa, kat'i olarak muhalif bir vaziyet alacak mı? Bunu da ihtimal vermek güçtür. Niha. | yet Pariste de Frans li inin umumi & konserden ayrıl. | mamak yolunda olduğunu gö- recek gözler (ekseriyettedir. Amerika; hattâ Avrupa mese- lelerinde bile ihmal edilemeyen bir kudret haline gelmiştir. Halbuki mevzuu bahis mesele; bütün dünyanın imar, tensik ve ibyası meselesidir... Hiç bir millet, cihan efkârı umumiyesi nin İânet ve mefretine maruz kalmayı göze almadan konser- den ayrılamaz. Lausanne konferansında ta- mirat ve borçlar meseleleri balledilecekti. o Amerika, bu könleransa iştirak etmedi. Bu şerait tahtında Lausanne mü. zakerelerinin çok esaslr'netice- ler vermesi z0r“olurdu. Halbu- ki Amerika Cenevrede yaptığı teklifin kabulü halinde Lau- sanne konferansına karşı da lâkayt kalamaz. Çünkü bu iki mesele biribirine o kadar bağ- lıdır, Borçlar ve tamirat mesc- lesinin halli: Her devletten 2i- işine gelir? Şimdiden anlaşıl. dığına göre Avrupa devletleri, eğer Amerikanın teklifini ka- bul etmezlerse, . Amerika'da o devletlerden olan alacaklarını tecil etmeyecek, derhal isteye- ceki Bir sene evvel M. Hoover'in moratoryom teklifi dünya ef- İlkârı umumiyesinde (iyi bir te- bırakmıştı; fakat yeni tek. | nin tesiri eskisinden çok bü. yüktür, çok şümullüdür. Sene- lerden beri bunalan halk, yal- niz böyle bir dilden anlar, Tek- rar ediyoruz: Umulan neticeyi almak için milletlerin U birliği lâzımdır. İtalya hariciye mazırı | Grandi'nin dediği - gibi: “Mil- | ! İ letler arasındaki o muslihare münasebat, ancak bütün mil- terek (| fedakârlıklara istinat eder.” Emnü selâmetin tehli. İ keye düşmesi ise varit değil. dir. Çünkü milletlerin ittihadi. le teessüs edecek emnü selâ. met; gene bütün milletlerin zaman ve kefaleti altina gir- miş olacaktır. Hoover'in teklifini reddet- mek mes'uliyeti ağırdır, umu- bi harp mes'uliy Siirt Meb'usu MAHMUT aa Romanyada tasarruf BÜKREŞ,25. A, A. — Maliye na- zırı, bütün mazırlardan, mevcut ma- li müşkilât dolayısile sene nihayeti- ne kadar “ecnebi o memleketlerdeki kongre ve konferanslara murahhas göndermekten fariğ olmalarmı iste. miştir. Cemiyeti akvam, istisna edil- İ a Cemiyeti Akvama girmeğe davet ediliyoruz. İlk celsede İtalya, Almanya, Yunanistan, Bulgaristan v.s. devletler teklif yapacaklar Meclis çarşamba günü fevkalâde içtimamı yapıyor. Türkiye'nin Cemiyeti Akvama dahil olması bir gün me- selesi, bir formalite meselesidir, İlk içtimada muhtelif dev- tan, Bulgaristan, Macaristan ve daha bazı devletler vardır. /Akvam Cemiyetindeki temayülâta o nazaran bü teklifin fak ile kabul edileceğine muhakkak nazarile bakılıyor. Ha. urlardadır ki, bundan dört ay evvel tahdidi teslihat konfe- ransından avdet eden Hariciye vekilimiz; Cemiyeti Akvama karşı Türkiyenin hiç bir menfi noktai nazarı olmadığını, bu cemiyete girmemek için hiçbir karar ve husümetimiz bulunma olduğunu" da ima etmişti. Daha İan beş gün evvel Hariciye bülçesinin müzakeresi müna- sebetile mecliste irat ettiği utukta Hariciye vekili ayni me. seleye temas etmiş, ve Türkiye'nin bu müesseseye karşı ta kip ettiği sağlam dostluk siyasetini hatırlat tahdidi tes- fihat konferansına iştiraki sıralarında'bu”siy; alâkadar. lara izaha çalıştığını söylemiştir. Andi ği de verdiğimiz-malümatı teyi Yi Â. A.nın Tebliği. “ CENEVRE, 25 “A. A, — Cemiyeti akvamın fevhalâde olarak» içlimaa davet edilen hey'eti umumiyesinin, çarşamba günü öğleden sonra akdi mulasavver celsesinde cemiyete yeni azanın gir- mesi meselesile iştigal etmiesi muhtemeldir.Ba yeni aza Türkiyedir. ,, Bizim tahkikatımıza ve cemiyetin mevcut ve “müteamil formüllerine göre Türkiye murahhasmın Cemiyeti Akvamda resmen temsil edilmesi için uzun müddet geçmiyecektir. Eylül içtimaıa işiirak M. Mihalakopulos salı günkü Cemiyeti Akvam © büyük meclisinde Türkiyeninn eylül içtimama iştirak edebilmesi i- çin Cemiyeti Akvama girmeğe davet edilmesine teklif edecek. tir. Eroin kaçakçıları şebe ! ke halinde yakalandı! Zabıta mühim bir şebekeyi meydana çıkardı ve tevkifat yanıldı Kaçakçılar kimler? Ba ei ır hükümeti zabitası Mısı- ra Türkiyeden kıymetli nd lar içinde eroin kaçırılmakta oldu Bunu iş'ar etmiştir. Ve bu hususta polis müdiriyeti le temasta bulunmak üzere ilan deriye polis müdürlüğü erkânın- dan A. G. Fletcher bir hafta ev. vel de şehrimize gelmiş bulunmak tadır. Bu zat polis müdiriyetile temas ta bulunarak izahat vermiştir. Verilen izahata göre İskende- riye'de bir posta kutusunda, ha- riçten gönderilen kiymetli 'mek- tap birikiyormuş. Bunları Romen tebaasından bazı kimseler bu mu- ayyen posta kutusundan gelip ye. Vip alıyorlarmış. Mısır © zabıtası bundan şüphelenmiş ve zarflar i- çinden eroin, kokain çıktığını ter bit etmiştir. Zerflar üzerindeki pullar ve damgalardan da bunla. rın İstanbul'dan gönderildiği ta- bii anlaşılmıştır. Mısır polisi İstanbul'da bulu- (Devamı 6 ıncı sahitede) Polis müdürü Fehmi B. Barut Meselesi Encümen tahkikat icrasına lüzum gördü.. ANKARA, 25 (Telefonla) — Barut ve mevaddı infilâkiye meselesine dair tetkik encüme- ni tarafından yapılmakta olan tetkikat ikmal edilmiş ve en- cümen mezbatası tab olunarak bu akşam meclis azalarına tev- di olunmuştur. Mazbatanın yarın mecliste müzakeresi çok muhtemeldir. Encümen kendisine havale edi İen evrakı tetkik etmiş ve tet- kikatı dört mesele © üzerinde çereyan etmiştir. 1 — Barut ve mevaddı infi | Encümen reisi Rasih İ Bey “Antalya, ihale muamelesi, (Devamı 6 ıncı sahifede) Sırrı Beyi Protesto Lausanne'da heyeti murahhasalar reisleri iki celse arasında konuşuyorlar Lausanne'da asıl düel- lo pazartesiye başlıyo: Samimi görünen ilk mükâleme- lerden sonra Alman ve Fran- sız Başvekilleri avdet ettiler Almanya yeni teklif yapacak (Lausanne konferansı asıl bun- | cereyan eden müzakerelere, intibele ra ve tahminlere sit dün gelen tel- graflar şunlardır:) dan sonra ehemmiyet kesbediyor. Şimdiye kadar murahhaslar ara- sında yukun gelen hususi temas ve mükâlemeler otrafında sızan haberlere kon lâkiye inhisarının müzayede ve 2 — Devlet hesabına rovel. Lausanne feransı artık bir tamirat konfe- Alman murahhaslarının ilk te- maslarda doğrudan doğruya esas taleplerine girişmedikleri, Fran- sızların da, tamirat © meselesini, Avrupanın iktısaden yeniden ih- yası çerçivesi içinde görüşülmesi- Bi istedikleri anlaşılıyor. | Şimdi gerek Berlin ve Pariste gerek Lond- ra ve Romada pazartesi günü açıla cak mühim celseler için hararetli hazırlıklar var. Fransız ve Alman başvekilleri- nin pazartesiye dönmek üzere ha- -. dakika ve ika devam eylemiştir. Son bir çeyrek saat zarfında Al İdeti tecavüz etmiş man hariciye nazırı | Baron von Neurath'in da bu mükâlemeye iş tirak etmesi rica edilmiştir. Saat 10,55 de Alman ve Fran 5.2 başvekilleri, M. O Herriot'nun erartımanını terketmişler ve ote- Bn ait katındaki büyük salona git mişlerdir. Orada kendileri bir halde bulunan her zmw intizar etmekte idi. Parlak bir surette tenvir edil miş olan salonun ortasında Yuvar lak bir masa bulunuyordu. Bu ma sanm etrafında başvekillerle baş- , İstanbul polisi mühina bi; I in kaçakçılığı şebekesini erdi | Bursa köylüleri “İşte , pek âlâ kooperatif yaptık” diyorlar BURSA, 25 (A.A.) — Bursa reketlerinden evvel Lausanne'da Ticaret odaları kon- , o gresidün açıldı i Kongrede Trakya, Marmara ve Zonguldağa kadar olan havali de temsil ediliyor Kongrenin açılış celsesinde neler yapıldı? kadar olan Karadeniz mıntak, dan gelen murahhasların iştiraki le topl Ce! (Devamı 2'inci sahifede) in riyasetinde İç tima ederek, ko- operatiflere © ait meseleleri müza- rabayatağı Okö- yünden Ali efen- di, cebinden bir İstanbul ve Marmara mıntaka- ları ticaret odaları 1932 kongresi dün öğleden sonra saat 15 de Ti- ws | caret Odası salonunda Trak Marmara havzası ve Zonguld Surrı Sey İstanbul gazetesi çıkararak, Mil. seyi Ticaret mmtakası mü (Devamı 6 iner sahifede ) in | pa riz. Pek âl yaptık ve muvaffak ta İ olduk, diyerek, Sırrı beyin beya natm protesto edilmesini teklif etmiştir. Bu teklif üzerine, Riya- seticümhura, Meclis Riyâtetine, Başvekâlete, Fırka kâtibi umemi liğine müteaddit telgraflar çekil miştir. i at ya 2 nc! sahifede Nurullah Ata 5 inci sahifede Burhan Cahit İzzet Elif Naci Selâmi İzzet Reşat Feyzi Beylerin Edebiyat ve San'at mekaleleri... Etem Ya La iv YY Şaş Bulgar artistleri dün gece Darülbedayi tiyatrosunda i Ka nim et ve Tevfik Rüştü Bey ile birlikte iü ” >
