22 Haziran 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

— 2. VAKIT 22 Haziran 19532, Gaziantep | kahramanı | anlatıyor hizmet etmek şartile kendinizi kurta « rabilirsiniz! Diyen ve ermenilerden fazla, er - meni #örünen bu Misyönerin, şu daki - kada hissettiği hicap ve ıstırap ifade edilemiyecek kadar elim ve ac: idi. Derhal ellerime sarıldı. Af istedi. Kendisine hürmet ettim , Ermenilerin iğfal edildiklerini, bu vatandaşlara karşı merliamet göster - memi rica etti, Elbüstan'da arpa tüccarı bir Türk sıfatile söylediğim sözü kendisine tekrar ettim: — Mister Laymen, maksadımız, er - meni, Fransız, Amerika'lı değil. Bu güzel memleketimizi işgal eden kim olursa olsun, ona karşı isyandır.| Fransızlar çekildi. Binaenaleyh bize silâh atmayan bizim dostumuz ve ermeniler de bizim vatandaşımızdır; bunun için sizin tavassutunuza da ihtiyaç yok. Asırlardanberi bizimle berâber yaşıyan ve burada hiç bir memlekette görmediğiniz bir sükün ve refah içinde çalışan ermeniler, bugün de, yarında aynı muameleyi göreceklerdir. Mister Laymen, mahçup ve mem - nun avdet ederken kendisine, kilise - lerden üaleş ederi ermenilere, ateşi kesmelerini tavsiye etmesini söyle - dim. Ve beraberinde getirdiği kocaman beyaz bayrağı bırakması işaret ede » rek ilâve ettim: — Mister Laymen, buna lüzum yok; biz, Amerikalıları düşman deği), dost biliriz; aramızda dost gibi dalaşabi - lirsiniz.. Mister Laymen, heyecandan sesi titriyerek teşekkür edip, çıkıyordu. Bütün müfrezelerimize, derhal ateş kesmelerini emrettim . Biraz sonra şehirde silâh sesleri gesilmişti , Yirmi üç günlük çetin ve kanlı bir mücadele nihayet bulmuştu. Maraş kurtulmuştu .. ».; «... Antep haricinde mühim geçit noktalarını yeniden tutturmuştum vaziyete az çok hâkim olabiliyordum: fakat mühim bir yardım kuvvetinin Antebe girmesi, şehir içindeki teşkilâ. ımızın bilhassa kıyam etmiye hazırla. nan halkın maneviyatını kırmıştı , Her hangi bir müsademeden korkan bazı eşraf ve mütegallihenin müte - madi propağandaları da menfi bir te - sir yapıyor, halkı bilhassa gençle- ri tereddüde düşürüyordu.. Halbuki şehir dahilinde pek sikiştik bir vazi - yette olan Fransızlara karşı içeride ve dışarıda, Maraş'ta olduğu gibi ya - pılâcak bir taarruzun muvaffakiyet - le neticeleneceği şüphesizdi. Belki Fransızlar kendilerini kurtarmak için top ateşile bir kaç ev yıkacak ve ya - kâcaklardı; fakat nihayet daha a2 zöyiat ile bütün bu havali kurtarıl » muş olacaktı. Antep'lilerin, bu telâşı, bilâhare kendilerine çok ağır fedakârlıklar yükletmiştir.. En zayif düşmanım bile işgal etti - $i yerden güler yüz ve tatlı sözle çık - muyacağı aşikârdır ve nefsinden, mâlından, rahatından, refahımdan fe - ık etmiyenler için zafer ve is. tklâl boş bir hayalden başka bir şey değildir. Maraş'lıların döktükleri kanlar bü - tün bu havalide kendileri için tu. tunmak imkânı olmadığını Fransız - Tara isbat etmiştir ve büyük milli mtcadelenin ilk sulhü olan Türk — Fransız dostluğunun temeli, cenup hududumuzda Fransızlara indirdiği - miz bu darbelerle atılmıştır. Antep'de kıyam etmek için ateşle - men, fakat milli davayı kavrıyamı - yan ve yalnız nefislerini düşünen | bazı hainlerin iğfalâtile harekete ge - çemiyen gençliği tenvir maksadile şu beyannameyi şehirde tevzi ettirdim: Burç, 26.3.1020 Antep'teki Türk kardeşlerime Şimdiye kadar yaptıkları zulüm ve haka e e maksatlarma eremiyeceklerdir. Dalma maz. Çenevre Ve Lözanda Mühim mülakatlar devam ediyor Cenevre, 21 (A.A) — Fransız Ingiliz ve Amerikan mümessilleri arasındaki mükâlemeler devam etmektedir. Dün. akşam M. Herriot, M. Boncour ilo Amerikan murah- hasları arasında cereyan eden mükâleme esnasında mevcut 25- keri kuvvetlerde yüzde 25 niz- betinde tahdidat yapılması hak- kındaki Amerikan plânının mev- zwu babsolduğu söylenmekte, fa- kat bu hususta Fransız ve Ame- rikan mümessilleri arasında bir itilâf hasıl olmadığı temin edil mektedir. Gizli mülakat Londra, 21 (A.A) — Rewter ajansının OLozandaki muhabiri mahsusu M. Herriot'nun dün ak- şam Lozan civarında küçük bir köy olan Morches'de Amerika mümessili M. Gibson ile yapmış olduğu hafi mülâkatın nazan dikkati fevkalâde calip olduğunu bildiriyor. Zira Fransa, tam bir iptal için icra edilmekte olan şiddetli taz- yikin mahiyetinden malümattar bulunmakta olduğundan borçlar ve tamirat meselesinin her iki siyaset adamı arasında vukubu- lan mülâkatın başlıca mevzuunu teşkil etmemiş olduğuna inanmak müşkül gibi görünmektedir. Köprüler ! Lozan, 21 (A.A) — M. Fon Papen M. Grandi'yi ziyaret et- ir. vi Fon Pâpen gazetecilere vaki beyanatında könferasn aza- sı arasında bir takım mühim müşkülâttan dolayı fikir ayrılık- ları mevcut olduğunu, fakat bir takım köprüler kurmağa çalışıl- dığını söylemiştir. Tamların hamisi olan büyük tanrı bizimle beraberdir. İstinatgâhımız hakkımız, kuvve- imiz ve yururamuzdur. Dünya yüzünde a - #ırlarea yaşıyan, tarihin en eski bir mille - ti olan Türklük asla esir yaşamamıştır ve) yaşıyamaz. Daima bilkmeden ve hiç bir kuv-| vete boyun eğmiyen Türkelr, böyle bir isti lâya tahammül etmiyeceklerdir.. Düşmana karşı silâha sarılan Türk kardeşlerimin az. mini hiçbir düşünce yıkamıyacaktır. Kork - mayınız, — Antepte kuvyetlenen Fransızların bie idnret o örfye oOidân © etmeleri tümel o karşısmda (o şaşırmayın. Oo dişe o etmeyiniz, (o cebir ve. Şddete zalim ve hakarete karşı o yeçine kur taluş çaresi silâhtır. Mh gururunuz size en büyük kuvvettir. Düşmanı yıldıracak sizin merdane muliyemetinizdir. Tarihini şeref ve zaferle doldürsn büyür Türir milletinin evlâtları olduğunu ispat ediniz, korkaklar rm ve hainlerin sizi ebediyyen zelil edecek sözlerine kapılmaymız. Size yakışan dansar- larmızda aktığını duyduğunuz asl kanın hakkını vermek, varlığınızı, namusunuzu #i Kihmızla müdafaa etmektir. Antep etrafında toplanan kardeşleriniz sizinle beraberdir. Alçakairı telin ediniz ve hakkımı almak, mamasunusu kurtarmak için kıyam ediniz. Büyük davamızm zaferi icin o hepinizden yardım bekler, gözlerinizden öperim. Antep - Maraş ve havalisi umum milft kuvvetler kumandanı Kılıç Ali Neşrettiğim bu beyanname Antehe vardığı gün Fransız kumandanı da bir beyanname neşretmişti; fakat An tep gençleri benim beyanaamemi Fransız kumandanınm duvarlara yu pıştırdığı beyannamenin üzerine a8 - tılar ve tehdit makamında Fransız beyannamelerine kan sürdüler, Bu vak'a, Anfep içinde mülhüm bir) “İ tesir yaptı. Fransızlar ümitsiz bir hal de idiler. Kilisten Antebe kadar harp ede ede, zâyiat vererek gelen Fran - sız krt'ası avdet etmek mecburiyetin- de idi. Bu dönüşün kendileri için ko » Jay olmıyacağını biliyorlardı. Şehirde Frtansızlar endişe içinde idiler... elgr Izmir rıhtım sabık müdürü aleyhi- Papaanastasyo Venizelosâ şiddetle hücum ediyor! Atina, 21 (Hosusi mubabiri- mizden) — Cümhuriyet birliği fırkası reişi M. Papaanastasyo,M. | Venizelos kabinesine karşı şid- detii hücumlarına devam etmek- te, kabinenin diktatörlük emelle- ri beslediğini ileri sürmektedir. M. Papanaslasyo, dün Atinada aktedilen bir içtima esnasında kabineye karşı şiddetli hücum- larını tekrarlamıştır. Kabineye karşı yapılan bu hü- cumlarda milliyetçi terakkiperver fırka reisi ceneral Kondilis de metheldar addedilmektedir Yu- nan Harbiye nazırı, zabitler ara- sında kabine aleyhinde bir pro- tokol imzalandığı şayialarnın de- vam etmesi üzerine, ceneral Ad- rianopulosu tabkikat icrasına me- mur etmiştir, Madam Venizelosun sıhhati Atina, 21 (Hususi muhabiri- mizden) — Hummai tifolden ra- hatsız bulunan Madam Venize- losun sıhhi vaziyeti, durgundur. Hararet derecesi 39 dur. Emniyeti suiistimal şirketi ne yeni bir dava Izmir, 21 (Vakıt)— Izmir rıh- tım şirketi suiistimaline ait ye- ni davanın bugün ağır cezada bakılmasına başlanmıştır. Dava emniyeti sujistimaldir. Maznun şirketin sabık müdürü Gifradır. Gifra, Fransız ve Roma banka: larmdan şirketin © parasından 1,880,000 frank alıp babasının hususi borçlarına kapatmak hü- kümet hissesinin kaybolmasına sebebiyet vermekten maznundür. Mahkeme evrakı tetkik cttik- ten sonra bu davanın da diğe- dava ile tevbidine karar verdi. Mahkemede okunan evraktan sabık komiser Enisin tüccarın şikâyetlerini nazarı itibara almı- yarak şirketin oyüksek tarife tatbikine yardım — ettiği anlaşıl- mıştır. Muhakeme 28 bazirana bırakılmıştır. Vapurculuk inhisarı Meselesi Fırka grubu meselenin bir ko- misyon tarafından tetkikine karar verdi Ankara, 21 (Vakıt) — Cümhu. riyet Halk fırkası grupu mutat içtimamı bugün öğleden sonra Tekirdağı meb'usu Cemil Beyin riyasetinde akdetti, Bu içtimada milli kapotajın devlet inhisarı al- ına alınması hakkında müzake- re ve münakaşalar oldu. Içtimada ia Ihsan, Reşit (Malatya ) Beylerle iktisat vekili Mustafa Şeref B, , söz söylediler. Neticede Celâl ve Şakir Bey. lerin takriri üzerine bu mesele- nin fırka grubu idare hevetince teşkil edilecek komisyon tarafın- dan daha esaslı surelte tetkik edilmesi ve neticesinin grup heyeti umumiyesine bildirilmesi kararlaştırıldı. Söylendiğine göre hükümetin şirket teklifi vapurculann ilk muvafakatleri üzerine olmuştur. mam — Bulgar bale heyeti bir müsamere verdi Müsamerede Gazi Hazret- leri de bulundular Ankara, 21 (VAKIT) — Burada bulunan Bulgar gâzetecilerinin hima- yesindeki Bulgar bale heyeti bu ak - şam Halkevinde bir müsamere verdi. Müsamerede Reisteümhur Hazret- Jerile, Meclis relsi Kâzmı ve Başvekil İsmet paşalarla vekiller, meb'uslar ve halk bulunmuştur. ai Haberleri Telgral Haberleri | Şili Hükümeti zi DE örfi idare ilân etti Valpariso, 21 (A.A.) — Rew- ajansından : Dün akşamki kıyamler netice- sinde 20 kişi ölmüş ve 50 kişi yaralanmıtır . Hükümet kıtaatı, şehrin ko- münist mahallelerinde yaptıkları tabarriyat esnasında tüfek ate- şile mukabele görmüşlerdir. Iki Chili harp gemisi sükütu iade ve yağmacıları esir etmek vazifesile mükellef 1000 kadar bahriye efradını hamil olduğu halde geceleyin o Valparaiso li- manma girmiştir. Birçok ilpgiliz ve Amorikahlar kaçmak maksadile vapurlara ya- başmak çarelerini aramaktadır. ört idare Santiao De Chili, 21 (A.A» — Orfi idare kanunu ilân edilmiş- tir. Sokaklarda ölüler ve yara- hlarla neticelenen kargaşalıklar vakubulmuştur. Amerikanın talebi Nev York ,21 (A.A.)— San- tiago de Chili'deki Amerirka se- firi, Guggenheim bakır maden- lerininin kâin bulundukları Ran- cagua'daki Amerika teb'asının can ve mallarının bimaye ev mallarının himaye ve muhafazası için hususi tedabir ittihaz edil mesini Chili hükümetinden talep etmiştir. Izmir mahkemesi ko- münistler hakkında kararını verdi Maznunlardan altışı mahküm dördü beraet etmiştir Izmir, 21 (Vakıt) — Ağırce- zada devam etmekte olan ke- münistler hakkındaki “ muhake- | menin kararı bugün tefhim edil- i di. Modelci Kerim ve Ibrahim beşer, İbrahimin kanısı üç, pas- tacı Ali Riza bir seneye, tuha- fiyeci Osman Zeki on, elektrikçi Mahmut altı ay hapsa mahküm olmuşlardır. Melâhat, berber Os- | man, san'atlar mektebinden Mus- tafa ve Osman beraet etmişler- dir. Gümrük resmi alına- cak iptidai maddeler Ankara, 21 — Teşviki sanayi kanunu mucibince muafiyet liste- sinden bu sene çıkanlacak eşya hakkındaki iâyiba Meclise gek miştir. Esbabı mucibesinde bu kanun dolayısile inkişaf eden debagat, trikotaj, mobiya, ke- reste, nebati yağ ve çikolata gidi sanayi tamamen inkişaf eltikle- rinden bunların gümrüksüz gelen mevadı iptidaiyesi mutedil bir kümrük resmine tâbi tutulmak- maktadır. Askerlik kanununda tadilât Ankara, 21 — ihtiyat zabitleri hakkındaki kanun üçüncü madde- sinin tedili müaasebetile askerlik mükellefiyeti kanununun 34 ün- cü maddesinin aşağıdaki şekilde tadil ve maddeye bir fıkra ilâ- vesine dair Hükümet, Meclise bir lâyıha sevketmiştir. Bu tek- life göre kanunu mahsusu muci- bince ibtiyat zabiti olacaklar için tahsil ve askeri ehliyetname de- recelerine göre hizmet müddeti 6-8-10-12 aydır. Ibtiyat zabitliği- ne liyakat gösteremiyenlerin kısa hizmet hakları reddedilerek mu- vazzaf hizmetleri kanuna göre tamamlaştırılacak ve orta mek- Devletcilik, Halkcılıktan Uzaklaşmakmıdır? ( Baş makalemizden mabaat ) featı için çalışılırken zaruri ola- rak arada bir takım — fetlerin bususi menfeatlarını bazen feda etmek zarureti o hesil ola bilir, Bu bıpki bir memleketi ecnebi kuvvet istilâsından kurtarmak için harp eden bir orduyu teşkil eden efrat ve zabitandan bir kısmının şehit düşmesinden, ya- hut bir kısmının yaralanmasın- dan başka birşey değildir. Eski zamanlarda bir şebri is- tilâ etmek istiyen düşman esteri gelir, o şehrin haricinde oturur, şehre giden su yollarımı keser, ekmek ve gıda sevkiyatına mani olur, bu suretle şehir balkını is- timana mecbur ederdi. Bugün muhtelif milletler arasında cere- yan eden iktisadi mücadelenin şekillerine, şeraitine, hedeflerine biraz dikkat edilirse evvelce bir şehir balkı için tatbik edilen taz- yik usulünün şimdi bazan bütün bir memleket ve bütün bir mil- let için başka şekillerde, başka şerait içinde tatbik edildiğini gö- rürüz. Neticesi bir milletin mukad- deratını alâkadar eden bu gibi tehlikeli vaziyetler önünde fert- lerin münferit teşebbüsleri ile bertaraf edilemeyecek müşkülâtı iktisadi sahaya sit olsa bile dev- i let teşkilâlı ile karşılamaktan başka çare varmıdır? Bahusus bazı fertlerin münferit teşebbüs- leri sırf para kazanmak gayretile memleket ve milet için tehlike teşkil eden ecnebi hareketlerini Hiçde farkına varmaksızın tak- viye ederse, bu teşebbüslere ni- hayet vermek, o fertlerin hususi | pie işin bak iki sar hası aramak, o fertlerin mesai- sinden memleket iktısadiyatı için başka suretlerile istifadeye yol bulmak lâzım değilmidir? Hülâsa, demek istiyoruz ki devletçilik zahiren halkçılık mef- bumuna mugayır gibi görünebi- lir, Fakat bu doğru değildir. ! Bilâkis halkın kesif menfaati, ber hangi bir tehlike karşısında devletin dikkatlı ve âdilâne mü- dahalesile umumi hareketlerin ve faaliyetlerin tanzimindedir. Bunun içindir ki H. F. hükümeti memleketimizin iktısadi inkişa- fını temin etmek için pamuklu mensucat meselesine müdahale etmek kararını vermiştir. Bunun içindir ki diğer memleketlerin tatbik ettikleri Kontenjantman usulüne karşi aynı usul ile mem- leketin iktisadi menfaatlerini mü- dafaa mecburiyetini o hisselmiş- tir, Bunun içindir ki paramızın kıymetini muhafaza edecek bir takım mali tedbirler alınmıştır. Nihayet aynı maksatlara doğru gilmek için bundan sonrada icap ettikçe tedbirler alınacaktır. Mehmet Asım Beynelmilel parlamentolar konisransına gidecek murshhaslarımız Aankara, 21 (Vakıt) — Bey- nelmilel parlamentolar birliğinin 20, 26 Temmuzda Cenevrede toplanacak olan konferansa Alı- met İbsan ve Fadıl Ahmet Bey- ler gideceklerair. tep ve muadilleri ile tatli dere- cedeki meslek mektepleri ve mu- adilleri mezunlarından orta as- keri ebliyetnameyi baiz olanla. rm o sınıflarına mahsus hizmet müddetleri nibâyetinden iki ay tenzil edilecektir.