22 Haziran 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

DOKUZUNCU SENE No. 2918 tahlp ve Başmuharrlrt YUNUS NADİ tDAREHANESİ: Jaycnnunıaraıje karşısında daıreı oıalısus» Telgraf: İstanbul Cumhurıyet Poata kutuau: M° 2 4 6 Telefon Başmuharrir Tahrlr mUdürü 22366 1 2323Ö t 2047$, 'dare mUdürü 22365, Matbaa Cumhu Şüpheli Bir mes'ele Zabıta bazı kimseîeri nezaret altına aldı Zabıta şüphe üzerine bazı eş hası nezaret altına almağa ve tahkikat yapmağa lüzum görmüştür. Mes'elenin mahiyeti ve neticesî bunlar hakkında yapılmakta olan tahkikatın hitamından sonra anlasılcaktır. Zabıta mehafilinde bu hususta sıkı bir ketumiyet gösterilmek tedir. ÇARŞAMBA 22 HAZiRAN 1932 ABOJVE'ŞERAÎTİ î f l MÜDDErt İTÜRKİYE İÇİNİ HARİÇ İÇİN jj * Seneliği j 1400 | 6 Aylığı i 750 I 3 Aylığı ; 400 Aylıgı j 150 Kr. ş 2700 Kr. Kr. | 1450 Kr. Kr. ! 800 Kr: Kr. ^ 5 Kuruştur = IMüshası her yerde Mecliste Dün HararetN Münakaşalar Oldu MiııııııııııııııııııııııııııınıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiııııııııııiMiıtııııııııııııııııııııııııuiHiılımnı Fırka Umumî kâtibi Recep B. musta kil meb'us Sırrı Beye cevap verdi Bakalım, hangisi Daha çabuk gelecek? Dünya buhranı her gün dev adımlarile yürüyerek gittikçe içinden çıkılamıyacak kadar had şekillere girmektedir. Milletlerin ıztırabı arttığı kadar devletlerin telâşları da büyüyor. Lozan konferansının bîrdenbire iktisap ettiği çok büyiik ehemmiyetin sebebi budur. Şimdiye kadar aktolunan kon feranslar hep şöyle bövle neticeler vererek dağılabilmişti. Devletler takdir etmişlerdir ki bundan sonra şöyIe böyle neticelerle nihayet bulacak konferanslarm milletlere vereceğî inkisar büyiik olacaktır. fnsanlık âleminde o kadar büyiik ıztırap vardır, ve o kadar karanhk bir meçhufiyet. Kiirei arz üzerinde isîmlerî defterlere geçirilmiş olmak üzere 2025 milyon işsiz vardır. Bunlarm mik tarı azalmıyor, belkî çoğalıyor, hîç oltnazsa yerinde sayıyor. 2025 milyon lşsiz bir o kadar aileyi, yani lâakal yüz tnilyon nüfusu temsil eden çok büyiik bir kütledir. Bugün yarı aç olan bu kadar insan yarın bütün bütün aç kalmak tehlikesînden azade değildir, ve bu gidişle dünya buhranının bugünden yarına daha fena akibetlere sürüklemniyeceğine dair elde teminat yokiur. Işte şimdi Lo zan'da ve Cenevre'de ortava bu teminatı çikarmak îçin paçalar sıvanmış bulunuyor. Hakıkati haTde dünyanın içîne gîrdiğî çıkmaz insana yalnız iki ihti mali derpiş ettiriyor: 1: Ya buhranm önüne geçecek çareler bulunacak ve onların cesaretle tatbikına imkân buluacaktır. O halde yavaş yavaş normale doğru gidecek bir salâha intizar edebiliriz. 2: Yahut her hangi sebepler ise buna çare bulunamıyacakhr. O takdirde ise dünyanın şimdiki medeniyeti tahrip etmeğe kadar ileri giderek • şimdiden tahmini imkânsız akibetlere doğru sürükleneceğini süphesiz saymak zarurî olur. İki şıktan birî vaziyete hâkim olacağına göre bugün bütün beşeriyet bu iki ihtimal karşısında gözünü dört açarak: Bakalım hangisi galip gelecek? Sualinin cevabmı araştırmağa ve kovalamağa koyulsa yeridir diye ceğiz. Derdin büyüklüğüne bakmali ki geçen sene simalî Amerika Curahuriyetleri tttihadı Reisi Mister Hoover meşhur moratoryomunu teklif ettiği zaman eğer tamirat borçlarile harp borçlaı ortadan kaldırılsa dünya buhranı vaziyetinde kat'î bir salâh husule gelir ümidi hâkim iken ara dan yalnız bir senelik bir zaman geçtikten sonra yalnız bu tedbirin ortalığı düzeltmeğe kâfi gelemiyeceği şimdi iyiden iyiye anlaşılmış bulunmaktadır. öyle ya, bir senedenberi tamirat borçlarile harp borçları ödenmemiş bulunuyor. Bundan dolayı vaziyette hangi salâh husule geldi? Biz bundan dolayı ortada değismis büyük bir şey görmüyoruz. Bi'âkis ahval daha. ziyade vahamete doğru sü • rüklendi. Tamirat ve harp borçları tediye ölunmadî ama Hoover teklif i iîe 1>unların yalnız tecili kabul edilmis olduğuna göre bu borçlarm büâhare tediye olunmaları mecburiyeti na zari dikkate alınarak versri yüklerinin tahfifi cihetine gidilemedi denilebilir. Ancak bu iddia kısmen doğru dur. Almanya tamirat hesabına artık hiç tediyat yapmıyacaçını, çünkü yapamıyacak halde bulundu^unu çok t an ilân etti. O kadar ki bu ilânın doğruluğuna Fransız efkârı bile çoktan alıştı. Buna rasrmen vaziyette her hangi bir salâh husule gelmiş değildir. Eğer tamirat ve harp borclarmm tediyesi behemehal devam decek tezinde ısrar olunsaydı dünyanın ne olduğu belirsiz olarak sürükleneceği akibetlerin tahakkuku tacil edilmis olurdu. Tamirat ve harp borclarmm bir senelik tecili ise müsbet olarak büyük faydalan intaç etmis değil Almanya henüz sözünü söylemedi Recep Beyle Sırrı Bey arasındaki münakaşa.. Recep Bey «Herkesin vazifesi bedbin havayı ortadan kaldırmaktır» dedi M. Heıriot Almanya ile pazarlığa girişti! îngiliz heyeti, tamirat bedellerinin toptan iptalini teklif etti! Lozan'da dünkü celse 10 dakika devam etti Lausanne 21 (A.A.) Ouchy şatosunda davetçi devletler murahhaslarının dün aktetmiş oldukları içtima, saat 16,05 ten 16,15 e kadar yani tam 10 dakika devam etmiştir. Bugün hiç bir celse aktedilmiye cektir. Çünkü bugün tamirat mes'elesi ile en ziyade alâkadar olan devletler heyetlerinin reisleri arasmda hususî mükâlemeler yapılacaktır. Meclis, Riyaseticumhur, Başvekâlet, istatistik tnü Spor dürlüğü, Şurayı Devlet bütçeleri kabul edildi birlikleri de Harekete geçti! Muhafız gücü Fener'e 100 lira teberru etti Bilerek, azmedilerek yörütülen şuurlu gençlik teşebbüsleri en kısa yoldan varacağı zafer noktasma kavuşuyor. Fenerbahçe yurdu için ileri sürdüğümüz hamiyet davası her günkü muvaffakiyetli hamlelerile ilerlerken Büyük Gazi'mizin genç liğe yenî bir teveccühü ile tetevvüç etti. Dün «bundan sonra bu hareket süphesiz daha akkın bir hız ala caktır» demiştik. Hâdiseler bizi teyit ediyor. Her sınıf vatandaşlar gibi, spor ve gençlik teşebbüsleri de yuvası yanmış Fenerbahçe'nin yar dımuıa şitap edivorlar. Huntn mükâlemeler FtrkaRutibi Umumisi Recep B. tzmü mb'usu Stm Bey Ankara 21 (Telefonla) Meclis disinin 8 sene evvel de Mecliste daima saat 2 de Kâzım Pasanın riyasetinde muhalefetkârane bayanatta bulundu • toplandı. Bütçenin heyeti umumiyesi ğunu hatırlattı. hakkındaki müzakereye devam edildi. Reşit Ağa (Malatya) dünden söz al Reşit Ağadan sonra Recep Bey söz mıştı. Evvelâ o, kürsüye geldi. Sırrı Be(Mabadt 6 tnct sahifede) yin dünkü tenkitlerine cevap verdi. Ken Bu cümleden olarak Ankara Muhafız gücü Fenerbahçe'ye 100 lira teberrja etmek suretile emsali ara sında ilk rabıta ve semahat nümunesini vermiş oluyor. Lausanne 21 (A.A.) M. Mac Donald ile M. Runcbnan, dün öğleden sonra tamirat mes'elesi hakkında M. Von Papen ve Baron Neurath ile görüşmüşlerdir. M. Herriot, akşam Belçika başvekili M. Renkin'i kabul etmiştir. Mumaileyh, öğleden sonra birbirini müteakıp M. Titulesco ve M. Marinko lngiliz ve Franstz Başvekiüeri M. Makdonuld vitch ile görüşmüştür. ve M. Heriyo son Paris rmdâkatından sonra Lozan 21 (A.A.) M. Fon Paferans şimdi ruznamesinde bulunan pen M. Grandi'yi ziyaret etmiştir. mes'elelerin esaslı surette tetkikine M. Fon papen gazetecilere vaki başlamıştır. beyanatında konferans azası ara M. Mac Donald ile M. Herriot, sında bir takım mühim müşkülâttan bu hususta takip edilecek en iyi udolayı fikir ayrılıkları mevcut ol sulün Fransız ve îngüiz hükumet • duğunu, fakat bir takım köprüler lerinin noktaî naı*rlar»»»ı r « & J > I » »« « n kurmağa çalışıldığını soylemıştır. doğruya karşılaştırmağa baslamakFranstz ve îngiliz hnkumeÜerinin tan ibaret olduğu mütaleasında bulunmuşlardır. noktai nazarları Dün sabahki mükâleme esnasınLausanne 21 (A.A.) Umumî müzakere nihayet bulduğundan kon( Mabadı 6 mct sahıfede ) ^^^^^^ İnhisar yapılmalı mı ? Fırka Grupu dün vapurcular mes'elesini müzakere etti ^^^^^^^ ^^^^^^^ ^^^^^^^ Bir encümen tetkikat yapacak Ankara 21 (Telefonla) Fırka grupu bugün Meclis îçtimaından sonra toplandı. İçtimaa Cemil B. riyaset etti. Uç saat kadar devam eden içtima esnasında posta vapurculuğunun inhisar altına alınıp alınmaması mes'elesinin müzakere olunduğu anlaşılmaktadır. Bu hususta bir çok hatipler ile İktisat Vekili beyanatta bulunmuşlardır. Nihayet mes'eleyi tetkik etmek ve tetki kat neticesini Fırka grupuna bildirmek üzere bir encümen teş kili kararlaştırılmıştır. Encümeni Milletin zinrfeğisini temsil eden gençlîk kütlesi arasmda her fert, çelik mayalı bir unsurun tükenmez kudret teksif edilmis birer zerresi dir, binnef is kuvvet ve hayatiyet olan birer cüzü tamdır. Her spor ve genç ^^^^ ^^^^ ^^^^^^ ^^^^ ^^ ^ ^^ ^ ^^^^ ^^ ^ ^^^ ^^^ ^^^ ^^^ ^^ ^^ ^ ^^ ^ ^^^ ^^ ^ ^^^ ^^^ lik teşekkülü ise millî bünyeye hayret veren bir mesnet, şeref eklilin de birer şanlı boğumdur. Birbirine yaranarak, sığınarak duyğu birliği, hareket birliği, adım birliği yapan Güzellik miizümreler bize ebedî bir millet en sabakamıza semuzeçlerinin beşaretini veriyor. kiz on gün kalGençliğimizin cevvaliyetine ve kud mıştır. Kraliçe retine güvenerek yarına gözümüzü intihap edilen kırpmadan bakabiliriz. hanımın 13 temBu milletin gençliği yalnız Fe muzda Briik nerbahçe'nin yurdunu değil, bir çok sel'de bulun • ması lâzım gelFenerbahçe'lerin bir çok yurdunu Fırka heyeti idaresi teşkil edediği için 10 ve yurtlarını yapacak bir seviyeye cektir. temmuzda bu yükselmiştir. Teberru listemizin bu radan hareket hareketin seyrinde göğüs kabartıcı lâzım tecelliler kayded'eceğine şüphe et etmesi Ankara 21 (A. A.) Cumhu gelmektedir . miyoruz. riyet Halk Fırkası grupu mutat içMüsabakayı nitimaını bugün öğleden sonra Tehayet temmu kirdağı meb'usu Cemil Beyin riyazun ilk üç gü Esami Lira K. nü setinde aktetti. Millî kabotajın dev, zarfında Dünkü yekun 791 intaç etmek let inhisarı altına alınması mes'e Ankara Muhafız gücü taramecburiyeti varlesi müzakere ve münakaşa edi • fından 100 dır, ki arada rek bu mes'elenin Fırka grupu idaElektrik Sirketi Ayaspaşa kalan bir hafre heyetince teşkil edilecek komisşebekesi memurlarından M. ta zarfında da E'mdan evvelki Güzellik Müsdbakamizdan bir intibaı yon tarafından daha esaslı surette Kilkus 1 haz'rlanmak Eski ve yenı Kraliçeler yanyana k . tetkik edilmesi ve neticesinin grup » •>> M. Çerutti 1 imkânı olsun. Bu itibarla da I kit kalmamıştır. Kışın yaptığunız heyeti urmımiyesine büdirilmesi (Mabadi 2 ınci sah'jede) ha fazla nazlanmak için va I Lutfen sahifeyi çevlriniz kararlastırıldı. IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIMIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII IIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIMIIIIIIIIIIIIlllllllllllMIUIIIIIIIIIIllimilltllllllllUIHI Recep Beyin beyanatı Müsabaka haf i olacak Kraliçeden başka güzellerin isimleri ve resimleri kat'iyyen neşredilmiyecektir Teblig Teberru üstesi En uzun gün dir. Nitekim bugün tamirat ve harp borçları bilkülliye kaldırılmıştır de nilmekle ortaya derhal şimdikinden daha iyi bir vaziyet te çıkacak de ğildir. Dünya hastalığmın ilâcın bu kadarile tedavi olunamıyacak kadar derin ve ciddî olduğu iyiden iyiye anlaşılmakta bulunuyor. Buhran galebe calarsa ne olur? Zannediyoruz ki büyük bir hercü merç. Onun içindir ki devletleri gittikçe artan bir telâş istilâ etmekte dir. Onun îçindir ki Lo zan'da devletler hakikaten çok esaslı kararlar almak lüzumunda çok samîmî görünüyorlar. Ancak bu maksatla onların orada yapabilecekleri şeylerin ta • mirat ve harp borçlarını tekrar bir tecile tâbi tutmaktan ibaret bulunacağı da anlaşıîıyor. Amerikaı? intihabatının bes ay sonra çıkacak neticelerine kadar bir tecil. Ta ki bu intihabattan sonra Amerika'da siyasî borçIarL bilkülliye kaldırmak husu sunda Avrupa'ya iltihaka imkân bulsun diye. Eğer bu netice bu suretle temin olunabilirse büyük bir şey clmakla beraber kâfi gelmiyecektir. Daha başka şeylere ihtiyaç var. Ezcümle: 1: Teslihatm ciddî surette tahdit ve tenkısına, 2: Gümrük tarifelerinin muharebe şekillerinden kurtarılarak sulh ve sükun safhasına nakline, 3: Uzun veya kısa vadeli diğer borçlar hakkında da esaslı tedbirler alınmaMna. Mes'elede Amerika'nın noktai nazarı daha ciddidir. Orası bir cihan konferansı istiyor. Buhran dünya buhranı olduğuna göre filhakika konferansın da bir cihan konferansı olmas lâzım çeleceği çok meydanda bir hakikattir. Bizdeki ahsverişler... Günler yarmdan sonra kısalmağa başlıyor Nısıf kârei şimalide bugün, günlerin en uzunudur. Günler iki gün sonra artık yavaş yavaş kısalmağa başlıyacak, eylulün yirmi ikisinde gece ve gündüz şimal ve cenup kürelerde birbirine müsavi olduktan sonra nısıf kârei şimalide günler kısalacak, buna mukabil cenupta günler uzuyacaktır. Kürei arz şimdi Evç nokiasında bulunmaktadır. lklimimizde yaz mevsimi gün dönümile beraber başlamakta olduğundan bugün artık ilkbahara tama mile veda etmiş, yaza girmiş ve sonbahara doğru yollanmış bulunuyo ruz. Hasılı zaman hiç durmadan ömrümüzü törpüleyip duruyor. YUNUS NADİ Ne koparabilirlerse .M