21 Haziran 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

DOKUZUNCU SENE No. 2917 $ahlp ve Başmuharrlrl YUNU8 NADİ İDAREHANESİ: DüYunnamumıy* karşısında daııeı malısost Telgraf: İstanbul Cumburıyet Posta k u t u s u . N° 2 4 6 Telefon: Başmuharrlr . 22366 Tahrlr müdürU ; 23236, ; 2047$ 'dare müdUrü 22365. Matbaa m h u riy et ^ ^ SALI 21 HAZiRAN 1932 ABONE ŞERAİTİ MÜDDEr.jTÛRKiYEİÇlNJ HARİÇ İÇİM, Seneligı ; 1400 Kr. î 2700 6 Aylıgı 750 Kr. 1450 Kr.l 3 Aylıgı 400 Kr. 800 Xr, 150 Kr. j » 5 Kuruştıır = lMüshası faer yerde" Millet Meclisinde bütçe müzakeratı basladı 1932 senesinde Bütçe vaziyeti """ ll1 """" " 1 1 " """"""""""1"1 nn .nm..,...,«m. ^ M Maliye Vekinin mühim nutku Gazi Hz. Fenerbahçe'ye UIII 1 1 I W m () ,,1H™ „„ „„„„„„„„ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ „,„,„ „,, , l ı m ,„„„ , , „ ,„ , „„,„, , „ , ,„„ , , ' ......ı ı ııı •••ııııııııiMMiıııııııııiMinmillllimilMimtlllHIIIHUIIIHIIIMIUIHIHlllNUIIllllllllllIf ^ , l l ,, I I 1 1 I ı m ı l l JL l l l ,.ı, l ,,,,,,nra.,..ııu.. Cumhuriyet her şeyi yeniden yapılmağa muhtaç bir memlekete tevarüs etti. Yeniden yapılacak her şey gene bu harap ve türap memle ketin kendi gelirlerile yapılabilirdi. fşte yeni Türkiye maliyesine temel olan vaziyet budur. Bir takım büyük isler için ha ricten uzun vadeli istikrazlar akti ile bütçe vaziyetinin kolaylastırıl ması zaman zaman her akla gelen kclay fikirlerdendir. Biz ise fazla olarak tmparator • luktan tevarüs ettiğimiz haricî borçIarı halletmek mecburiyeti ile de karşı karşıya bulunduk. Evvelâ o mes'eleyi halletmeden yeni istikrazlar derpiş etmeğe imkân olmazdu Saniyen mutlaka istikraz etmek fikrinin behemehal iyi bir fikir olacağına da bir türlü kani olamadık. Her hangi vade ile olursa olsun aktedeceğiniz istikraz, nihayet günlerinde ödenmek lâzım gelen bir borctur, ve işte bu işin şakası yoktur. Nite kim bütün dünyada hesapsız ya pılmış veya pek iyi hesapla yapıl dığı halde arkası getirilememis is tikrazların meydan vermiş olduğu zorluklan görmekteyiz. Denilebilir ki dünya buhramnın bir büyük sebebi de resmî ve hususî kredilerin bolluğu olmuştur. Nasıl olsa ödenir diye talabildiğine istikraz olunmuş ve nihayet bütün bu borçlar nasıl olsa ödenemez bir vaziyete düşmüştür. Alacaklı parasım alamıyor. Borcluya gelince o zaten borcun ağırlığı al tında ezilmiştir. Her şeyi yeniden yapılmağa muhtaç bir memleket ve veniden yapılacak her şeyi gene kendi gelirile yapılacak bir memleket muadele sinde Türkiye maliyesini halletmenin, cidden çok zor bir mes'eleyi halletmek demek olduğu pek kolay anlaşılır. Eğer buna bir de cihan buhranı inzimam etmiş olursa!.. Bütçe işimiz zaten kolay bir şey değüken dahilî ve haricî buhranların inzimamile son iki sene zarfında bu iş daha ziyade güçleşti. 1930 da 222 milyon lira olan bütçemiz ge cen sene 194 milyona indi. Bu sene de yuvarlak rakamla 170 milyona indirilmiş bulunuyor. Bütçe rakamlarmın inmesi ve çıkması büyük manalı hareketlerdir. Bütçe iniyorsa vergi kaynaklarında zayıfhk husule gelmis demek oldr. Bu da iktisadî bünyede fakirliğin alâmeti olur. Halbuki bizim mem leketi mamur kılmak ve yüksletmek için esasen yalnız kendi gelirimize istinat edebilecek bir vaziyette bir memleket ve millet olduğumuz malumdur. Her millet böyledir, fakat biz daha ziyade böyleyiz. izmihlâl uçurumunun kenarından çekilip çıkarılmış bir memlekette istiklâl fikrinin is tikrarı b'ginci ehemmiyel derece sinde bulunur da onun için. Biz memleket i imar etmekle beraber onun istiklâl fikrinde her endişe ve tehlikeden âzade en sağlam bir istiklâl fikrinin her gün daha kuvvetli esasgir olmasına da bilhassa itina et meğe mecburuz. Cumhuriyet Türkiyesi kökü çok kuvvetli asil bir millete istinat ettiği îçin iktisadiyat ve maliyatmda da • ha ziyade muvaffakiyele tebarüz etmiş seneler geçirdi, ve bunun neticesi olarak az zamanda büyük isler başardı. Sekiz on sene zarfında yapıl an işlerin mecmuu împaratorluk Türkiyesinin yaptığı işlerin mecmuundan bin kere, milyon kere büyüktür. Hususile mahiyet ve mana iti barile iki devrin isleri arasında hiç bir nisbet ve mukyaeseye bile cevaz yoktur. Son senelerin malî ve iktisadî zorluklan yeni Türkiyenin daima ile riye götüren hızlı hamlelerine biraz yavaşlık vermek zarurî idi. Maahaza bundan dolayı kat'iyen halloluna maz müşküller önünde değiliz. Son zorluklar bir taraftan devleti tasarrufa sevketti, diğer taraftan milleti yeni fedakârlıklar ihtiyarına mec • bur kıldı. Son 170 milyon liralık bütçe tahsil kabiliyeti ile beraber yapılması elzem işleri göz önünde tutmuş olan bir bütçedir. Devlet idaresinde nihayet asgarî bir haddin ifası lâbüttür. Acaba bu malî müskülât devresinden halâs olacağımız bir zamanı Yeni bütçede SzTn^masraflarından Büyük Rehberin sporcu gençliğe karşi ° 33,500,000 lira tasarruf edilmiştir gösterdikleri emsalsiz alâka.. Uç inhisar idaresinden 6 senede 160 milyon lira alınmış ve bunlaı'a, demiryollarımız yapılmıştır Bugün Recep ve Remzi Beyler söz söyliyecekler mukabil 485,000 li>a kasa mevcudu olduğunu, binaenaleyh 1 hazirana 931 bütçesinden kalan 10,000.000 borçla geçildiğini, simendiferlere olan 8,000,000 liralık kefaletin aynen durduğunu söyledi. 50 lira t e b e r r u ettiler Dün Sırrı B. umumî Tenkitlerde bulundu Ankara 20 (Telefonla) Meclis saat ikide Kâzım Paşanın riyase tinde toplandı. Ruznamede bütçe müzakeresi vardı. Reis Paşa müzakereyi çabuk bitirmek için her gün topla rulmasını teklif etti. Her gün 2 den sonra toplanıl ması, cumartesi günü kanun lâyi • halarının, diğer günler de bütçenin müzakeresi kararlastı. Bundan sonra müzakerata başlandı. Fenerbahçe'nin Yeni yurduna, Siz de bir taş koyunuz Fenerbahçe yurdunu yeniden yapmak tesebbüsü. spor kongresi, İs tanbul Selânik maçları ve emsali gibi hararetli spor hâdiseleri vesilesile efkâri umumiyede daha bariz bir hususiyet almıstır. Sporcu gençlik anlıyor ki bütün bu spor hareket lerinde, temaslarında en ehemmi • •iuyük Rehber ve spor: Gazi Hz. bir hüçuk yetli bir rolle faal olan Fenerbah sporcuya utifat e&erlerken çe'yi daha bol ve verimli bir mesai ile müteharrik görmek büyük bir va tahriratta Reisicumhur Hz. nin yeni zife, ayni kuvvette büyük bir emel binanın inşasma yardım olmak üzere ve zevktir. 500 lira ihda buyurdukları ve mezkur meblâğın fş Bankası vasıtasile Bugün iftiharla kaydediyoruz ki: Türk'ün en arka saflarda kal gönderildiği bildirilmiştir. mış müteferri işlerinde bile yüksek Bu yüksek alâka ve teberrü ayni Rehberliğini esirgemeden himayesini zamanda beliğ bir manayi haizdir: bezleden Büyük Gazi spor ve bîttabi Türk sporu ve sporculuğu Ali Reisigençlik ve memleket işlerinin on »anin yaşatıcı teveccühüne mazhar olfında bulunan Fener'e yardım içm de muş bulunuyor. Gazi Hz. nin tebergençliğe pişüva olmuş bulunuyorlar. rülanndan sonra Fener'e yardım ce • Dün Riyaseti Cumhur Kâtibi Umu reyanının daha akkın ve olgun bir aİMabadi 4 üncu sahifede) miliğinden Fenerbahçe'ye gelen bîr 931 blânçosu Maliye Vekili bundan sonra 30 mayıs akşamına kadar 161,000,000 tahsilât yapıldığını, 196,000,000 liralık masraf bütçesine göre varidatta 33,500,000 liralık bir tenezzül farkı görüldüğünü, fakat buna mukabil 932 senesine 10,000,000 borçla girildiğini bildirerek geçen ilk 5 ayında varidatın normal şekilde yürüdüğünü, 6 mcı ayda vaziyet değişince hükumetin bazı kararlar almak mecburîyetinde kaldığını, bir çok tasarruflar { Mabadi 5 inei sahıfede ) Maliye Vekilinin beyanatı Bütçenin heyeti umumiyesi hakkmda ilk olarak Maliye Vekili söz aldı. Kürsüye gelen Mustafa Abdülhalik Bey 932 bütçesinin ne şerait altında hazırlandığını, 931 senesinden 932 senesine nasıl geçildiğini anlattı. 931 senesi mayısının akşamına 14,750,000 lira borçla girildiğini, bu1ün bütçe heyeti umumiyesi hakkınüd Millet Meclısmde muhim bir nutuk irat eden Maliye Veküı Mustafa Abdülhalik B. nun 8,400,000 lirasının bütçe emanetinde bulunduğunu, 14,750,000 borca İnhisar idarelerinin Tevhidine dün başlandı Hüsnü Beyin Gazetemize beyanatı înhisarlar U. Müdürlüğüne tavin'edilen sabık Tötün tnhisarı umum mü dür vekili Hüsnü Bey dün sabahki trenle Ankara'dan şehrimize gelmistir. Hüsnü Bey dün kendisile görüşen bir muharririmize demiştir ki: « înhisarlar umum müdürlüğü muavinliklerine Müskirat inhisar idaresi umumî müdürii Asım, Muhtelit mübadele koırisyonu Türk murahhas heye tinden Mithat, ve Münir Hüsrev Beyler tayin edlimişlerdir. Vekâletin bu şekildeki tebligatı bana Ankara'da yagıldı. Ben de aldığım direktif iizerine buradald arkadaşlanma yeni vazifeleri hakkmda tebligatta bulundum. inhisar merkezlerinin tevhidine başlanmışhr. Simdilik înhisarlar U. Müdürlüğünün merkezi Tütün inhisar idaersi olacakhr. Ben ve muavin arkadaşlarım bu binada çalısacağız. Inhisarlann Ankara'ya nakilleri hakkında henüz bir tebliğ yoktur. Bugün en mühim işimiz, evvelâ merkezlerin tevhidi, bundan sonra da mülhakattaki idarelerimizi tedricen birleştirmektir. Bu şekilde yaoüacak tevhit esnasında işe yanyan hiç bir memur açıkta kalmıya Müdür ve muavinleri dün toplandılar Belçika'da Güzeller şerefine Mesken buhranı olmamasma rağmen Yapılacak şenlikler inşaat pek ziyade artmaktadır İnhisar müdürlüUleri kalktı, Umumî Hazırlanan eğlencelere ait program geldi Bu sene Belçika'da yapılacak olan güzellik müsabakası . tertip heyeti, ahiren bize, müsabakanm proğra mını gönderdi. Müsabakanın ne kadar cazip olacağını göstermek için bu proğramı aynen dercediyoruz: Apartıman yarışı! 1 Avrupa Güzellik Kraliçeleri Brüksel'de 13 temmuz çarşamba günü toplanacaklardır. Kraliçe'lerin kendi memleketlerinden Belçika payitahtına kadar seyahat ücretleri, yoldaki iaşe masraf lan, hatta pasaportlarınm vize masarifi de Yataklı Vagonlar şirketi tarafından tesviye edilecektir. Şir kete, Kraliçeler ile yanlarındaki veInhisarlar Umumi Mudurü Husnü B lilerine mahsus olarak gidip gelme Vaksim'âe yeni inşaattan bir grup caktır.» ikinci mevki iki yataklı ve yemekli him bir kısmını harap etmiş olmakla Teşrinievveldenberi Istanbul'da Dünkü içtima vagon bileti kesilmesi içm emir ve 164 apartıman inşa edildiği Belediye beraber gene mesken buhranı baş rilmiştir. Dün înhisarlar Umum Müdürlüğü göstermemişti. Çünkü şehir merkezi istatistiğinden anlaşılmıştır. Ufak Kraliçe, 13 temmuzda Brüksel'e merkezinde Hüsnü Beyin riyaseti altınhükumetlikten çıkarak buradan vâsıl olur olmaz dbğruca Palace oevler bu miktara dahil değildir ve da muavinlerin iştirakile bir içtima akmühim bir nüfus Ankara'ya ve Ateline inecektir. Palace otelinde her bunların kıymeti asgarî on bin li tedilmiştir. Içtimada muavinlerin bu • nadolu'ya gitmişti. Binaenaleyh şesenelerdenberi günden itibaren yeni binada çalışmaları Kraliçe için icap eden daire tutulmuş radır. Istanbul'da Lutfen sahifeyi çevlriniz olup Kraliçeleri otelde Jüri reisi M. na karar verilmiştir. devam eden yangın âfeti şehrin mü Maurice de Valeffe ve komite azası Bu suretle bugünden itibaren MüsnıııııiHiıııııııiıtıııııııııııııııııııınıııııiHiıııııııııuııııııınıııııı IIIIIIIHIIIIHIIIIIIIIIIIIHIIIIHIIIIII IIIBIıııntıtmıımıııııttıtmnıntıiIIIIHI kirat, Tuz, Tıitün Inhisarları diye ayn istikbal ederek kendisirçe hosamedi beyan edeceklerdir. ayrı inhisar daireleri bulunmamaktadır. Müskirat İnhisar İdaresi taşımyor 2 Ferdası 14 temmuz günü KraIiçeler Ostende şehrine gideceklerMüskirat İnhisar İdaresi bugündir. Orada Kraliçeler belediye daireden itibaren Kefeli Handan Tütün sinde saat on altıda resmen istikbal Inhisarının bulunduğu binaya nakedileceklerdir. ledilmeğe başhyacaktır. Ullll l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l i l l l l H i l l l l l l l l l l l l U l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l i n i l l l l l H l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l l i l l l l l l l M I I I I I I M I I I M I I I I I I I I I I I I I I I I I M I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I l l Saat yirmi birde Kraliçelerin şerefine Kursaol'da küçük bir suvare şimdiden tasavvur ve tahmin ede ların mikyası öyle Avrupa'da olduğu tertip edilecektir. gibi milyonlar değildir, hatta yüz bilir miyiz? Avrupa memleketlerine (Mabadt 2 ıncı sahıfede) binler değildir. Ekseriyeti çiftçi olan nisbetle bu hususta bizim daha halkımızın doğrudan doğruya aç müsait ve hatta en müsait vaziyette Iıkla karşı karşıya kalması tehlikesi olduğumuzu bizzat Avrupa'lılar Spor kongresine dair tafsöylüyorlar. Komşunun tavuğu insana yoktw. silât üçüncü sahifemizde Ancak bu asgarî bir teminat haddi kaz görünürmüş tabiri doğru da olsa dir. olup bizim onunla memnun ve müsyalnız buhran zamanına maksur olterih iktifa edip kalmıyacağımıza mak ve buhranın tesirlerine ait bulunmak üzere bu ifadede bir çok şüphe yoktur, ve iktifa edip kaldıhakikatler bulunduğunu biz de ka ğımız da yoktur. Her gün daha iyi yapmak için var kuvvetimizle çabul edebiliriz. lışıyoruz. Fazla istihsal Avrupa'da bilhassa Türkiye'mizde millf bünye çok sanayi buhranı şeklinde meydana sağlam ve memleket sahası çok feçıkmıştır. Bu yüzden bugün Avruyizlidir. Hükumetin dikkat ve faapa'da lâakal 910 milyon amele işYeni romanımız bugün ücüncü liyeti de şimdiye kadar olchığu gibi sizdir. Bu işsizlere oraların hüku sahifemizde başladı. «Çalınan hiç eksilmiyerek, bilâkis daima ar •metleri kifafı nefsedecek kadar oltarak gidecek olunca bugünün musun yardım parası vermekte ve ucu Gönül» çok meraklı, çok cazip, Cenevre'de bir konferansçı ... Hulâsa efendiler, harbe mâni plvakkat zorluklarına rağmen daha bucağı olmıyan bu işin nasıl ve ne çok güzel bir eserdir. iyi günleri idrak edeceğimiz zarnazaman nihayet bulacağı bilinme mak için... nın uzakta olmadığından emin ola mektedir. Lezzetle okuyacağınızdan emin Samilerden bir kaçî Rica ederiz ef en'dim, biraz daHa bağîrîr mibiliriz, Türkiye'miz bu halde değil. Elbet bulunuyoruz. sınız, dışarıda manevra var, top sesleri yüzünden işitemiyoruzl YUNUS NADİ bizde de işsizler var. Yalnız bun Şenliklerîn btrinci kısmı Fransız'lar tayyare manevralanna hazırlanıyorlaı; Çalınan Gönül Yazan: Server Bedi •Ua