30 Mart 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

—— 2? —VAKIT 30 MART 1932 —— Kitap kuponarı- mızı biriktiriniz! on beşte Süleymaniye camli avlusunda Mimar Sinsnı teeboil merasimi yapılaca - 9. Merasime, şehir bandosu tarafın dan çalınacak Istiklal o marşiyle başlana- caktır. MüteakibemA. Halkevi B. İstan- bulgehri C İstanbul mühendis ve mimar- Jerı'D. Güzel sanatlar akademisi. nam- lanna birer hitabe söylenecektir. 3— Hitabelerden sonra san'stkârin © civardaki tirbesine gidicek merasimle A. Halkevi. B. Belediye C Cümhuriyet Halk Fırkası. D — D. Mütendis ve mimarlar. E — Güzel san'atlar skademisi namına birer çelenk konacaktır, Bunun bar'cinde arzu eden müessese çelenk koyabilir. 4— Saat on yedi buçukta Halkevinin Güzel #an'arlar şubesinin bulunduğu alay köşkünde bir. Sar'atkârın hayat ve şah- siyesi, diğeri, büyük sahatkârın Türk mimaris'ndeki mevkii ve eserlerinin kıy- meti hakinda müverrih Ahmet Refik ve Celâl Esat beyler ta'afından iki konfe- rans verilecek ve Sidanın başlıca eşerleri proje siyonla gösterilecektir, 5— Gece yi'mi buçukta radyoda yine ihdifolin cereyni suretile san'aikâr bak kında konferans verilecektir. 6— Bu programın | Anı İstanbulda bu- Tunan meb'uslar Resmi ve hususi deire ve mücsseseler mektepler ve İstanbul Halkı için davetiye mukarmna ksimdir. Edirnede Yarın Edirnede ve Trakyada da ibtifaller yapılacaktır. Edir- nede gündüz Selimiye camii ö- nünde #stadın sadelik ve zara- fete bürünmüş san'atı anlalı'arak dehası tebcil edilecek, gece de Halkevinde toplanılarak hayat ve eserleri tahlil olunacaktır. Temsiiler verilecek şiirler oku- naca'tır, erkek ne kadın biç kisme kar- şısına çıkacak her hangi birile arzusu hilâfına sırf vergi verme- mek için evlenemez. Düşüncelerime ve kalbime eş olacak birisini bulduğum gün “elbet evleneceğim. Aksı taktirde vergi vermiye razıyım. ce verginin nulusun teza- yüdü üzerinde hiç bir tesiri yok- tur ve o'lamazda, Bekâr bir himse senede ayda her neyise 5-10 lira bir ücret vermekle müke'lef. Halbuki evlendiği za- man ailenin bütün masraflarını omuz'srına yüklenecek. Çocuk- İsnnn senede yüzlerce İirayı bulan tahsil masrafı ber sene biraz daha tezayüt edecek, Ay da 80-100 lira alan bir adam evlenip te bu büyük yükün al tına girmek ister mi? Evlense bile birden fazla çocuğu oma- sını arzu eder mi? Esasen son - senelerdeki doğum azlığının se- behi hep bu kazancın az ve masrafın o nisbette çok o'ması değil midir? Eskiden © üçten az çocuğu olan aile pek azdı diyebilirim. Halbuki harbı umu- miden sonra evlenenler bakınız © ekseriyetle birer çocukludur. Iç- “lerinde iki çocuğu olan pek az. Cemiyete müfit o evâtlar ye- “ liştirememektense çocuk (o $2- hibi olmamayı tercih ediyor- lar ki bunda da haklıdırlar. Şa- yet bekârlik vergisi izdivaçları çoğalta bile nufus tezayüdü üze- rinde yeni tesri olmıyacaktır. Çünkü bugün 80-100 lira ma- aşlı bir erkeğin zevcesi de çalış- mıya mecburdur. Bir kadının çalışmasına enbüyük mani çocuk- tur. Amma diyeceksiniz ki ço- cuğun bakılması içinbir sütnineye ve sair bir şahsa tevdi edilir. Ben buna taraftar değilim. Her anne çocuğuyla bizzat meşgul olmalıdır. Buna da bugünkü ha- t şeraiti mani olduğu için et- enler çocuk sahibi olmaktan b i imtina edecektir. © Bu hvsustaki telgraf haberleri beşinci sayfamızdadır. ee ye Şarkta Şulh alınmıyacaktır. Görüştüğüm salâhiyettar bir zat memurlardan tekaüdiye ke- sileceği, arazi, bina varidatları vergilerinin tesyidi, buhran vergi sinin serbest meslek erbabına da teşmilinin şimdilik düşünüime- diğini şöylemiştir. C. H. Fırkası Grubunun içtimaı Mali komisyonun raporu gelecek hafta müzakere edilecek Ankara, 26 (Vakıt) — C. H. fırkası gurubu umumi heyeti bugün Tekirdağ meb'usu Cemil Maliye komisyonunun raporu Üzerine hükümetçe yâpılmakta olan tetkikat ikmal edildiği takdirde gelecek hafta raporun müzake- resi t:karrür etmiştir. Her sene 2 nisandan 30 nisana kadar paketlerle birer kuruşluk ve tek graflara beşer kuruşluk fiş ilsakiyle varidatının Himayeietfal ce- miyetine tahsisi haxkında Kırklareli meb'usu Dr. Fuat B. ve refikleri tarafından verilen takririn gelecek hafta rüznamesine mektup ve kartpostallarla alınması kabul edilm ştir Evvelce teşkil edilen tezyidi nüfus komisyonuna Gurup idare Telgrai Haberleri Bütçe Heyeti vekile tetkikatını bitirmemiştir Bazı vergilerin artırılması, tekalidiye ke- silmesi hakkında verilmiş bir karar yoktur Ankara, 29 ( Vakıt) — Heveti vekile bütçenin müzakeresini ikmal etmemiştir. Yarından itibaren içtima ederek tetkikatına de- vam odecektir. Vekiller heyeti bütçeyi ikmal ettiği ve raporun tetkikini de bitirdiği takdirde bütçe ve rapor fırka gurubunun gelecek içlimaımda müzakere edilecek ve bilâhare hükümet büt- çenin son vaziyetini meclise bildirecektir. Bütçe meclisten geri beyin riyasetinde toplanmıştır. Venizelos Kabinesi Yerinde kaldı Atına, 29 A.A.)— Siyasi fır- kalar reisleri dün saat 17 de ikinci defa olarak reisicümhur M. Zaymisin riyasetinde toplan- mışlardır. M. Çaldaris reisi bu- luaduğu Halk Fırkasının mili birlik hükümetine iştirak ede- miyeceğini söylemiş ve bunun sebep'erini uzun uzadıya izah eylemiştir. Diğer Fırka reisleri bir Milli birlik kabinesi teşkili mümkün olmadığına göre başka şekiller aramanın * faydasız ol- dulunu söylemişlerdir. M. Veni- zelos M. Galdarisin bir milli bir- lik bükümeti teşkilinin hali ha- İ li hazırdaki hükümetin siyas.ti. ne devam etmek demek olaca- ğı bakkındaki kanaatin sebep- lerinin bir türlü ( anlıytmadığını söylemiş ve milli birlik hüküne- tinn faydalaım izah eylemiştir. Yalnız Cümburiyet fırkalarının temerküzüne gelince M. Venize- los demiştir ki: “- Madem ki M. Çaldaris Halk Fırkası mesuliyetten ve kuvvetinin zayi o'masından icti- napla mili birlik Oo hükümetine iştirakten imtina etmektedir. Cüömkuriyet fırka armında kuv- beyelince intihap olunan azanın isimleri okunarak malümat hasıl olduktan sonra celseve nihayet verilmistir. Düyunu umumiye meselesi — D.yunuumumiye meselesi yapılan neşriyat asılsızdır. Izmir rıhtım şirketi sulistimali Davanın dün izmir asliye ceza mah- kemesinde bakılmasına başlandı Mahkeme 12 İzmir, 29 (Vakıt) — Rıhtrm şirketi) sui istimal; davasına bugün saat 10 da asliye ceza mahkemesinde (başlandı. Salon dolmuş, taşmıştı, o Maznunlar; şirket umum murahhası Jurdan, mü dür Gifre, muhasebeci Pere, hukuk müşaviri Gatfranko, o maslâhatgüzar| Galip Bey ve Efendiler maznun san - dalyesinde oturuyorlardı. 10 kadar! vekil tutmuşlardı. Vekilleri hazırlık tahkikati üzerine Iddianamenin usulen kendilerine tebliğ edilmediğini, mü « ekkillerinn türkçeye vakıf olmadık - larını, usulen tebliğat yapılmayınca davanm görülemiyeceğini iddia etti - ler. Heyeti hâkim müzakere salonuna çekildi. Yarım saat sonra avdet ede - rek tetkikat yapıldığını, — tebliğatın! kanuna muvafık yapıldığının anlaşıl. dığını, duruşmıya (devam edilmesine karar verildiğini bildirdi. Mütegayyip Nafia komiseri Emin Beye rüşvet vermek, defter evrak ü- zerinde sahtekârlıktan, bir kısım ev - rakı Fransaya kaçırmak, bir kısmını İzmir Frans konsolosanesi kalör' fer ocağında yakmak, (imha etmek suçlarından maznun olan (beş kişiye reis tarafından ayrı ayrı suçları tef- him edildi. Bir kismi bunda fer'an zimethal eddeğiliyorlardı. Müteaki - ben karar hâkimliği kararı okundu. bunda sabık Nafia komiseri Emin Bes ye 76,897 buçuk lira rüşvet verildiği, şirket varidatınm az gösterilerek hü- kümetin temettü hissesi verilmemek için sahte defterler tutulduğu vesair sui İstimaller zikrediliyordu. Mütea - kiben müddei umumi baş muavini A- Ni Rıza Bey davayı teşrih etti. Suçla- rın rüşvet, sahtekârlık, sırkat, defter. lerin yapraklarını imha etmek olmak Üzere Üç olduğunu söyledi. Sonunda duruşmanm yapılmasını istedi, Maz « nunların vekili rüşvet suçunun kanun yy ylym, daki tarifinden bahinle #üyret alam Paris müzakeresinin neticesi tetkik ediliyor Ankara, 29 (Vakıt. — Düyunumumiye mese'ssi hakkında te- masta bulunduğum salâhiyettar bir zat dedi ki: p Paristeki müzakerenin net.cesi tetkik edilmektedir. Hükümetçe henüz bir karar verilmiş değidir. — e —— —— amıma — hakkında çıkarılan şayialar ve nisana ka'dı mevcut olmayınca verenlerin mahke- me edilemiyeceklerini iddin etti. Muh- keme bunu reddetti. Bilâhare murah - has âza Jurdanın isticvahına başlan «| dı. Öğleye kadar onun İstievabı yapıl. dı. Sabık komisere para verildiğin « den haberi olmadığını, kendisiyle yal. nız iki defa görüştüğünü Ernest müs- tearma yazılı paraların şirketin mu- allâk hesabatı oldağunu, Ernest müs. tearınm Blizar Gifre zamanında â - det olduğundan bunun değiştirilmedi.. ğini söyledi. Ernest hesabı olduğuna! iddia etti, Öğleden sonra (o 19 buçüğa kadar! isticvap devam etti. o Maznun Jurdan| di Fransa, Yunanistan taraflarından şir kete verilen tazminatın — defterlerde kaydedilmemes; sebebini bilmediğini, şirkete aİt para faizinin defterde #ös- terilmesi hakkında (o meclisi idareden emir almadığını söyledi. Sahtekârlık mühim evrakın imhasmda < alâkadar vellerini zayi etmekten kaçmaları gayet tabiidir. Çünkü bu suretle tekmil Cümhuriyet fırkaları bir müddet sonra kuvvetlerinden kaybetmiş olacaklar ve yalnız moharşist telâkki edilen halk fırkası sağlam kalmış olacaktır. M. Venizelos eğer memurlardan mürekkep bir bükümet teşkil edilirse siyasi alemin kendi kifa- yetsizliğini itiraf etmiş olacağını ilâve ederek bütün bu sebepler- den do'ayı tekmil cümburiyet J, ir lı isi a ali elat ist fadeyi tercıh eltiğini beyan eylemiştir. Müli birlik bükümeti- pin teşkili hakkındaki mesai bu suretle menfi netice verdiğinden Venizelos Hükümeti iktidar mev- kiinde kalmaktadır. Parlamento bugün mesaisine tekrar başlıya- caktır. Gazeteler Yunanistanın 1 Nisanda vaxesi hulül eden ha- rici borçlara ait faizleri. tediye edeceğini bildirmektedirler. Ruslar memleke- timizden portakal Alıyorlar Adana, 79 (A.A) — Ruslar Dörtyo'dan şimdiye kadar 100 bin sandık portakal mübayaş etmişlerdir. Sandığı 310 kuruşa olan portakalların adedi 19 mi- yon 500 bindir. Portakallar Rus- yaya sevkolunmuştur. ii. Maznun İv. Gifre930 senesinde şir- kete müldür olduğunu söyledi. Verdi » ği izahatte sahtekârlık yapılmadığını, kendi müdürlüğü zamanında o tüşvet verilmediğini, konsolosanede yakılan evrakın kendisine ve yeğenine ait ol duğunu, bunlarnı bir kaç defa yakıl - olmadığını, Fransız Konsolosanesine gölürerek orada kalörifer ocağında yakılan evrakın ehemmiyetsiz olduk * larını söyledi. İzmire geldiğinde şirke- tin dosyalarını gayrı muntazam bul « duğunu, bunların içinden lüzumsuz © lanları ayırdığını, üzerlerine imha e - dilecek, Parise gönderilecek ibareleri- ni yazdığımı, bir kısmı bizzat Parise götürdüğünü söyledi. Müddel umumi bunların ehemmi - yetsiz oldukları halde neden konsolo - saneye götürülerek yakıldıklarını sor du. Maznun Parise götürdüğü evrakın! iadesi için yazdığı halde buna cevap! almadığını, sabık kâtibi umumi Ar - maçya verilen — 55 bin küsür liranın. müterayyip Emine verildiğini Armâo-| nun söylediğini işittiğini, fakat bunu. kat'i surette bilmediğini söyledi. İ Müddej umum! biz Ernest müstear masamın genin olduğunu biliyerür, de) dığmı, söyledi. Muhasebeci Pere şirketin ehemmi- yetsiz bir memürü olduğunu, Gat Franko Parise gönderilen sevki Için acenteye ( telefon ettiğini, bunların şirketin mühim evrakı oldu- ğundan haberi olmadığını, rıhtım Şir- ketinde evvelce 50 bin lira açığın ka - patılması için komiserle (aralarında birşey geçmediğini, İmtiyaz meseleleri için kimseye tarafından rüşvet verilme diğini ifade etti. Maslâhatgüzar Galip Bey İstanbu» Ia naklettiği üç valizde — İr, Gifrenin husus! evrakının bulunduğuna kani ol duğunu, şirkete ait mühim evrak ha - lunduğundan haberi olmadığını söyle) şılu di İnhisarlar vekâleti müsteşarı Adil Beyle nakit isleri müdürü Sırrı Beyin; istinabe suretiyle ifadelerinin alınma) # ve şehitlerin celbi için muhakeme, 12 nisana kaldı, garpar evrakın! | Fransa Misali ( Beş makalemizden mabast | vaki olacağını söylüyor ve diyor ki: — Fransız ihraç bankamna toplanan altın stoklarının müte- madiyen artması Fransanın dün- ya milletleri arasında mümtaz ve zengin bir mevki sahibi olma- sma delâ et etmez. Belki mem- leketlerinde faydalı iş sabasi bu- lumıyan ve mevcudiyetlerini teh- likede gören bu altınların Fras- sa bankalarına iltica etmelerini cihandaki kredi fazlaları için acıklı bir mahpusiyetten başka bir şey değildir. Sermayelerin tebii tedavül mecralarını kaybe- derek bu suretle kendilerini ko- rumak için bir memlekete hücum etmeleri karşısında me kadar kuvvetli sisteme istinat ederse etsin hiç bir para mukavemet edemez.,, M. Abel Gardey'in bu müta- leası çok doğrudur. Dönyanın her tarafından gelerek Fransa bankalarında toplanan altınları bu memleket için mali bir salah alâmeti olmaktan ziyade cihan iktisadi ve mali bubranının tek- likei arazlarından biri olatak kaul etmek lâzımdır. Şayanı dikkat olan bir cihet de budurki hiçbir memleket bugünkü buhranın kısa bir za- manda geçebileceğini Otabm'n edemiyor. Her memleket bunu senelerce sürecek umumi bir fe- İâket gibi telâkki ederek ona göre tedbirler almıya çalışıyor. Gene bunun içindirki bugün bütçe açıkların kapatmak için muvakkat yeni vergi menbösları bulmaları nisbeten kolay olan Fransızlar bile sadece tasarruf tedbirlerine müracaat ediyor. Vazyet bundan ibaret olunca bizim içinde başka taraflarda çıkar yol aramıya imkân var- mii Mehmet Asım Ticaret ve Sanayi bankası (Üst tarafı 1 inci sayfada) arasında mühim miktarda komis- yonlar verildiğini söylemektedir- ler. Alakadarlarn bu şikâyetleri karşında bu günkü vaziyet hak- kında malumat almak üzere dün tasfiye komisyonu azasından zi- rast bankası müdürü Absen be- ye müracaat ettik bize şunları sörledi : Zanedildiği gibi komisyon biç bir iş görmemiş degilir. Bi'âkiş vazifesini yapmaktadır. Mevdu- at sahipleri paralarını almak için sabırsızlanmakta baklıdırlar. Biz- de bunu biran evvel temin et- mek isteriz Fakat bunu temin edebilmek için her şeyden evvel bankanın mat ubatını tabsl et. mek icap eder. Komisyon bu hususta vazifesini yapmış, ban- kanın matlubatı hakkında taki- bata başlanmıştır. Bankaya mev- du paraların en mühim karşılığı- Bı çiltlikle barut inhisarındaki hisseleri etmektedir, Hal buki çiftliğin böyle bir zamanda paraya dayi kele müş- kül olduğu aşi! uğu gibi barut inhisarıda hali tasfiyede oldugundan oraya mevdu serma ye müemmen kalmakla beraber derhal alinacak ve paraya tah- vü edilebilecek vaziyette değil- dir. Maamfih yankaya mevduatı olanların telâş etmelerine katiyen mabal yoktur. Belki bir az za- man geçer fakat paralarını mut- laka alacaklardır. Çünkü banka- nın borcuna tekabül edecek kar- vardır. ki idare beyeti bize henüz plançoyu vermemiştir. Bu gün- lerde verceğini vadetmiştir. Bu plançoyu aldıktan sonra kom's- m'syonda kendi plançosunu ba“ zırlayacaktır. 1