11 Ocak 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

—2— VAKIT 11 Kânunusani 1932 Irakla muahede imzalandı iÜst tarafı 1 inci sayfada riyasetinde olan heyet arasında ikamet, ticaret ve iadei mücrimin hakkında devam eden müzakere- ler hitam bulmuş, muabede ve mukaveleler imza edilmiştir. Mü- zakereler dostane ve itilâfkâ- rane ve samimi bir hava içinde cereyan etmiş ve iki hükümetin mütekabil itimat hislerile müte- hassis oldukları bu suretle de tebarüz etmiştir, İkamet ve Ti- caret muahedelerinde en ziyade müsaadeye mazhar millet mua- meles'nin tatbiki ve mücrimlerin iadesi muahedesinde de iki hü- kümetin mücrimlerin takip ve tecziyesi hususunda mütesanit oldukları esas tutulmuştur. Imza edilen mukavelelerin tastik edil miş nüshaları Bağdatta teali edi- lecektir. Nuri paşa Hz. leri bugün öğ- > le yemeğini Başvekil İsmet Paşa Hz. nin köşklerinde vemis'erdir. Urladaki sıkıntı izmirdeki Değirmen dereyle Bulgurcaköy halkı da ihtiyaç içinde ».. İzmire merbut Değirmendere nahiyesiyle Bulgurca köyü hak kının da ihtiyaç içinde bulun- dukları anlaşılmaktadır. Bulgurca köyünde muhtaç 500 kişi vardır. Tire merkez kazası halkı da yardıma ibtiyaçları ol. duğunu İzmir Hilâliahmerine bil- dirmişlerdir. Torbalınm Subaşı köyü, Cuma ovasının Kel'er kö- yünden de yardım istenmiştir. ,Hilâliabhmer ihtiyacın tetkiki için köylere heyetler gönderecektir. Solari müessesesi kendi me- murları vasıtasıyla Urla balkına 50 çuval un dağıtmıştır. Hilâli- abmer cemiyetinden Urlaya 40, Kemalpaşaya 35 çuval un göm derilmiştir. İzmir tüccarları un ve buğday teberrü ederek yardıma şitap etmektedirler" Vekiller heyetinin bu husus etrafında tetkikat yaptığı ve mu- sip kararlar ittihaz ettiği haber verilmektedir. ve gilmiş meselesini hal için beynel. milel bir konferans toplanmasına lü » zum gösteren neşriyat — başladığını öğreniyoruz. Dün bu meseleye Odair Anadolu Ajansı şu telgrafı vermiş - tir; Londra, 10 (A.A.) — Observer, VE. Garvin'in “Altın, gümüş, ünvanlı ma- kalesini neşretmektedir: Nakit meselesinin halli, cihan şü- mul bir ehemmiyet arzetmektedir. Muhtelif #miller; İngiltereyi © altın mikyasını terke mecbur etmiştir. Di. ger memleketlerde (o kendilerine ait hususi bir takım ahval o ve şerait ve yahut İngiltereyle olan münasebetle- gi dolayısiyle buna mümasil tedbir - ler ittihaz eylemişlerdir. Asyada be. geriyetin hemen hemen yarısı orala. rın yegâne mübadele © vasıtası olan gümüş o fiatının tedennisi yüzünden fazla mustarip olmaktadır. Bu va- zıyet, fevkalâde mühimdir. Aklı se lim, © aynı zamanda içtima edecek o» Jan beynelmilel iki konferansin gü - müş ve altının istikbalini tetkik et - mesini ve her birinin bu iki maden #- rasmdaki münâsebet meselesin; baş» ka, başka vazıyetlerden tetkik eyle. mesini âmirdir. M. Gavrin netice olarak diyor ki: Şimdiki ahval ve şerait altında beynelmilel ticaretle (alâkadar olan devletlerin b wiki konferansın mesa - isine iştirak etmemeleri delilik olur. | taleaları çok serttir. Dahili ve Marici Son Telgrailar Avrupa yeni bir harp arefesinde mi ? Almanya borçlarını kökünden Bir Fransız gazetesi : İşaret gaçmelidir , diyor Paris, 10 (A.A.) — M. Brüning'in Almanyanın ne şimdi ve ne de latik. balde tamirat bedellerini tediye ede- miyecğine dair olan beyanatı parlâ- mento mahafilinde bilhassa pek vas him addedilmiştir. Umumi mütaleaya (nazaran, Al. manyanın Lausanne konferansı arfes! sindeki vazıyeti, Young plânı: ( im-| za etmiş olan devletlerin Içtimalarını manasız Ve mevzuUsuz kılmaktadır, çünkü Almanya bu içtimam netayis cine intizar etmeksizin bu plânın tah mil eylediği taahhüdattan kendisini| beri kılmak Ooazminde olduğunu a - çıkça izhar eylemektedir, Bu münasebetle şurasını (hatır. lamak icap eder ki Young plânı, AK manya tarafından tediyatm tatil; tak dirinde Lir takım © usullere müraca at olunmasını ve bilhassa Almanya . nin inhitatı halinde beynelmilel ada- İet divanma müracaat edilmesin; der- piş eylemektedir. Alâkadar hükümetlerle (o bilhassa Fransa, Almanyanın ihtiyari olarık para vermekten istinkâf etmek sure tiyle takındığı vazıyet karşısmda ta kip edeceği hattı harekette mutabık kalmalıdırlar. Fransız gazeteleri ateş püskürüyorlar Paris, 10 (A.A.) — Gazetelerin, M. Brüning'in beyanatı hakkımdaki mü «! le Journal, bunda bir manevra görmekte ve şöyle demektedir: Sir Leith Ross, Lausanne konfe - ransı İçin müttehit bir Fransız — İn. giliz cephesi vücuda getirmek (için çalışmakta olduğu bu sırada hu küle. tahne fişengi atikastin patlattılar. Al. manya, siyasi bofçlara karşı hu - susl kredileri ileri sürmek teşebbü «! slinü tekrar ediyor. Mstin güzetesi, şu mütalcada ba. Tanuyor: İhtimal M. Brüningr'in ih - tarı Hitlerle Sehacht'in prensip iti - bariyle tatmin edilmiş olduğunu İfa. de etmektedir, Fakat işaret verilmiş. tir. Binnetice Fransa harekete geç- melidir. | Petit Parisien gazetesi, Almanya-| ya hattı hareketinin kendisinin. ifiğ.' Sını intaç edeceğini ve bunun ne ken. disinin işlerini ve ne de hususi dain- lerinin işlerini düzeltmiye medar ol mıyacağını o ihtar eylemektedir. Echo de Paris, Fransaya meseleyi! La aliye'e göndermektense artık tus tunacak hali kalmamış olan < Alman) iktısadiyatma ne doğrudan doğruya ve ne de dolayısiyle yardım etmesini tavsiye eylemektedir. Sosyalistlerin nasiri o efkârı olan Populaire gazetesi diyor ki? Amerika kongresinin borçların il.| gasmı veya tenkisini serdetmesinden sonra Paris ve Londrann (tamirat meselesi hakkmda cezri bir karar it-| tihazma temayül etmelerini ümit et- mek tıflâne birşey Oldu, Ma - mafi M. Brüning, meseleyi hem de pek maharetsiz bir surette ortaya at. miş bulunuyor. Bu, gümrük birliği gafını hatırlatan bir gaftır. Ve ge rek Almanya ve gerek (Avrupa için felâketengiz bir takım neticeler tev- lit edebilir. “Başka Almanya,, mecmus- sının neşri menedildi Berlin, 10 (A.A.) — Cmtihuriyetei. lerin haftada bir defa intisar etmek. te olan Das Andere Deuteshland mec- muası, Fransa, hukuku beşer cem'- yeti relsi M. Vletor Baso'm (Salâht yeltar Alman mahaffline cevap) ün. vanlı makalesin; neşrettiğinden dola- yı 5 şubat tarihinden itibaren intişarı menedilmiştir. Alman fırkaları Berlin, 10 (A.A.) — Reisicümhur verilmiştir. Fransa harekete Hindenburg'un vazifesinin i hemmiyeti haiz olacağı tabiidir. İ lerin münakaşası üzerinde siyast müs vermezse Avrupa sarsılacak temdidi hakkında başvekil tarafından yapıl») mış olan teklifi milli muhalefet fırs kalarının kabul edip (etmiyecekleri| bu gün de malüm olacak değildir. Hitler, dün akşam henüz bir ka. rar ittihaz edilmemiş olduğunu ve bu kararm ya bügün ve yahut pazartesi günü ittihaz olunacağını (o başvekile bildirmiştir. Mühim bir mülâket Hitlerle Hugenberg, dün öğleden sonra bir kaç saat (o görüşmüşlerdir. Hugenberg, bu sabah başvekille ko- nuşacaktır. | Bu son mülâkatın vazıyetin inki- şafı noktaj nazarmdan hususi bir €s| M. Brüningin bevanatı Berlin, 10 (A.A.) — Başvekil M. Brüning, Wolf ajansı muhabirini ka- bul ederek gelecek Lausanne tamirat konferansı hakkında şu beyanatta bu lunmuştur: “Alâkadar devletler, Bale müta » hassısları raporundan icap eden ne « üceleri çıkarmışlardır. Büyük cihan! buhrant bilhassa tahribatını Alman - yada yapmıştır. Buhranı izale için Almanyanın son hadde varan tedhir- ler ittihaz etmiş olduğu raporda süs) rahaten zikredilmiş ve modern kâ-| nunlarda bu tedbirlerin emsali olma.| dığı itiraf olunmuştur. Raporda yal- nız Almanlarm alacakları tedbirlerin kâfi olmadığı ve bilâkis o cihan mal! buhranınm artmasında başlıca âmil o lan bu günkü Alman yazıyetinin hü- kümetler tarafmdan müşterek bir harekette bulunulmasını icap ettirdi. &i de tasrih edilmiştir. Bu müsterek hareket derhal yapılmalıdır. Rapor- da teklifler bulunmamakla (beraber! hükümetlerin ne yolda karar verme leri lâzım geleceğine işaret edilmiş »| tir. Filhakika Almanyanm < tediye kabiliyetinde olmadığı ve Young plâ. nmm akti esnasındaki şartların ta - mamen değistiği (gösterilmektedir. Almanyanm bu günkü vazıyeti siyasl tediyelere devamı imkânsız bırakmak| tadır. Bu gibi tediyeleri idame et »| mek yalnız Almanya için değil bütün! elhan için meş'um olacaktır. Bu be- dahet Almanyanm hangi noktai na - zarı kabul etmesi lâzım geldiğini dü- şünmesine mahal yoktur, Gelecek tamirat konferansında Al- man hükümetinin yegâne şey bu va. xıyeti tasvir etmek ve artık hakiki hiç bir esasa malik olmıyan o sureti haller aramalarmı alâkadar devlet lerden istemekten ibarettir, Hiç bir tarafta vazıyeti anlamamak temayü« ünün mevcut olmadığına kaniim, Bi- naenaleyh bu anlaşmanın tahakkuku için cesaretle hareket etmek ve ra. porda denildiği gibi iktisadi mesele - Mâhazaların müesir olmasma meydan vermemek lâzımdır., Ingiliz gazeteleri ne diyorlar? Londra, 10 (A.A.) — Tondra gaze! teleri, .M. Brüning'in beyanatı hak. kmda kısa mütalealar serdetmekte - dir. Sunday Times gazetesi, Alman « yanın siyasi vazıyetinin Berlin hükü- metini Lausanne konferansında fa - miratm tamamen ilgasmı talep etmi- ye sevkeleymiş olduğunu yazmakta. dır. Observer, diyor ki: M. Brüning'in beyanatı, Hoover omoratoriumunun ilânmdan beri tamirat meselesine mü teallik olarak hâdis olan - en mühim meseledir, İ Tahdidi teslihat konferansı, Law- sanne konferansından bir hafta sön. ra açılacaktır. 'Tamiratın zımni veya resmi ve kat'i! bir surette feshi Fransız — Alman dostluğunun ve teşriki (o mesaisinin bağlı bulunduğu bir meseledir. ek İ nne cevap vermek için Sovyet Harp gemileri Amerika bir senelik mütareke istiyecek Londta, 10 A.A) Obser- ver diyor ki: Amerikanın Cenev- rede deniz inşaatında bir sene- lik bir mütareke akti teklifinde bulunacağı rivayet edilmektedir. Rigada müzakereler netice vermiyecek mi Bükreş, 10 (A.A) — Roman- yâ güzetelerinin ekserisi, Riza müzakeratmın bir neticeye iktı- ran etmesinin pek az ibtimali olduğu mutalaasındadır. Vitorul gazetesi diyor ki: Sov- yetler, başlangıcındanberi Besa- rabya bududu mese'esinin halli- he müuarız olmuşlardır. Romanyanın muhtelif teklifle- hükümetinin yeniden 24 saat mühlet istemiş olduğu haber ve- rilmektedir. Boykotaj ve Fint muhtariyeti Lucknow, 10 (A.A) — Şimali Hindistanın büyük bir sanayi merkezi olan Cavnpore'da 500 den fazla Avrupalı ve yerli tacir huzurunda bir nutuk söyliven müttehit (eyaletler Sir Malcom Hailey, boykotaj bütün Hint cemastlerinin siyasi silâhı halini aldığı takdirde Hint muh- tariyeti ihtimalinin ciddi surette tehlikeye düşeceğini söylemiştir. Mumaileyh, bundan başka hü- kümetin kongrenin bütün para- valişi sını müsadere edeceğini de ilâve eylemiştir. Japon kabinesi Tokio. 10 (A.A,) — Rengo ajansı, yazıyor * inukai kabinesinin bütün erkâ- »ı, mevkilerini muhafazaya ka- rar vermişlerdir. Kendisine kar» şı vukubulan sutkasta rağmen imparator, imparalorluğun ge rek harici ve gerek dahili vaziyetindeki vehamet ve ciddi- yetine binaen mevkiini muhafa- za etmesi için başvekil nezdinde ısrar etmek tenezrülünde bulun- muştur. Maamafi payitaht polis müdü- rüyle diğer mes'ul memurlar, az- ledileceklerdir. ——————— Hhalâtı tahdit edelim İthalâtı tahdit, işte; vazyeti ik tesadiyelerin; mükemmelleştirmek ve mifli paralarını himaye etmek için | asri devletlerin gayeleri ve düşünce leri başlıca tedbirdir. Milli mahsu. lâtı kullanmak, yerli majları istihlâk etmek her vatandaşm borcu olmal. dır. Türkiyemizde de sanayii milliye-i yi himaye ve teşvik emeliyle hepimiz yerli (o kullanmalıyız. Bilhassa çi- mento gibi matlüp evsaf ile mücehhez ve cins ve kuvvet itibari - le memaliki ecnebiyeden ithal edi - len emsali ile rekabet edebilecek bir mükmmeliyette bulunan mahsulâ. trmızı tercihan ve kat'iyyen kullan manız lâzımdır. Şehrimizde yapılan (çimentolar, taşradan gelenlerden daha iyi olma- sa bile her halde müsavidir. İnşaatı. mızda münhasıran (yerli çimentoyu kullanalım. Bu suretle hem memle. ketimizin milvazenei ticariyesini sağ» lamlaştırmış, hem de menafii milliye- mizi himaye etmiş oluruz. i tevLe Cİ Ve Gustav Le Bon Aptullah Cevdet bey Gust, Aptullah Cevdet Beyi 4 :n Le Bonun vefatı münasebetiyle | İçtihat mecmuasında bir mersiye makalesi yazdı: Doktor, bu ma kalesinde büyük mütefekkir hak- kında diyor ki: “Gustav Le Bon bir dâhidir, fakat mütebellir, sa- bit, ve tek şekilli bir dâhi değil, mütebavvil ve müteaddit şekilli iPolymorphe) bir dâhidir. Sudan çıkınca ölen bir balık (değil, karada da yaşıyan ve her muhit içinde meyva veren bir hayat oldu.,, Aptullah Cevdet beyin OGus- on karşısındaki hayran» lığı derecesini göstermek (için yalnız bu hükmünü görmek kâfi İ gelir. Bazıları doktorun bu hay» | ranlığını opun için bir noksan olarak telâkki ediyorlar. Halbu ki bakıkat biç de öyle değildir. Yer yüzünde kiymetli insan çok- tur; fakat bunlar arasında dâhi olanlar pek nadirdir, Mademki her kıymetli insan bir dahi ola- ' ber ferdin dâ» | mıyor; şu halde hilerden birini intihap (ederek onu #plamakta ve öğrenmekte ve mubitine öğretmekte ihtisas peyda etmesi, fikir o sabasında kendi : vazifesini oyapması de mek değil midir? İşte doktor Aptullah Cevdet bey de biç olmazsa bu mokta- dan kendisine düşen vazifeyi yapmıştır. Bu itibarla Gustav Le Bona karşı onun o bayranlığı bir noksen değil, bir eseridir, ... Kitap sevenler cemiyeti Güzel san'atlar akademisi mu- alimlerinden Burhan Ümit bey “Kitap sevenler, adlı bir cemi- yet teşkil etti, Bu cemiyet bak- kında daha evvel gazetelere malâmat verilmiştir. Burhan Ü- mit bey evvelki gün Kitap se- venler cemiyeti hakkında “Ha kimiyeti Hilliye,, refikimizde bir makâle meşretti. Bu makaleyle cemiyeti maksadı daha iyi an aşılıyor. Ve bu cemiyetin Türk ınkılâbına hadim bir unsur ok duğu ileri sürülüyor. Neşriyat kıt, okur yazarı az ve neşriyatı kültür kontrolünden uzak bir memlekette böyle bir cemiyetin inkılâp fikriyatıyla yan yana; aynı bava, aynı tempoyla ilerle" mesi lâzımdır. Burhan Ümit beyin muhtelif sahalarda kitap sevenlere hizmet edecek bazı münevver zatların da isimlerini sayıyor. Şüphesi bunlarda güzel şeyler. Biz bü güzel teşebbüsü (memnuniytie karşılarken ©— bugünkü Türkiye ! ideolojisinin geri fikirlerinden fikirlerle © müvasi giden şan'at ve felsefe ce” reyanlarıyla (o beslenebileceğin€ kani değiliz. Umit ederiz ki, ki” tap sevenler cemiyeti, inkılâbs hizmet için herşeyden evvel Av“ rupada da emsali pek çok olaf geri kültürün birer mi olmaktan ziyade Ankarada do” gan ve günden güne canlanaf “İnkılâp, ruhuna uyan bir yeni” lik ve fikir rehperi olsun. bu ve Eyy yy Fransada kabine buhrani hakkındaki telgraf haberleri 4€ncü sayfamızdadır. meziyet | | ğ İ