11 Ocak 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 1
| “AKBABA,, her Hint Milli kongre- si nasıl kuruldu? perşembeVakıtın | 15 inci Yıl * Sayı : 5032. Pazartesi 1l Kânunusani (1 inci ny) 1932 —34 üncü sayfadaı— Sayısı 5 Kuruş Türkiye - Irak Muahedesi Dün imzalandı Amerika Misali riyetlerinin gümüşü de nakit ıikyası) olarak kabul etmek üzere bulundu - Huna dair olan ajans haberini yaz - dak, Aynı zamanda bir iki haftadan. beri (Vakıt) m müdafan ettiği bir noktai nazarın Amerikada tatbikin - den başka bir şey olmıyan bu habe- rin beynelmilel maliye âleminde bir mevi inkılâp demek olduğuna da ay- Tica işaret etmiştik. Hadise Türkiye için de fevkalâde mühimdir. Onun için bugün bu mev. 20 üzerinde biraz daha tevakkuf et» mek isteriz. Amerikanın yeni bir ka- nunla kabul ettiği tedbirin sebebi şu- dur: Şimdiye kadar Amerikada tek Wikyas nsulü cariydi. Amerikan pa- Tası (Dolar) yalnız alim kıymetine t ediyordu. Tabi kâğıt (Dolar) elmilel kıymetini muhafaza ede. İmek için altmla tediye kabiliyetini olması lâzım geliyordu. Halbusi bazı memleketlerin mütemadi al » tin çekerek kasalarında hapsetmele- Tİ, bu arada mali buhran zuhur e - dince bir çok kimselerin de ellerinde olan kâğrt (Dolar) ları altına tebdil *derek paralarını kendi yanlarında saklamıya başlamaları bir çok mem. leketler gibi Amerikayı müşkül bir Vüzıyete sokuyordu. Nasıl İngiltere Sterlin mukabilinde altı tediye ede mez bir hale geldiyse (Dolar) ın da Yakm bir zamanda aym akıbete uğ» Yıyacağı anlaşılıyordu. Bundan do- dayı Amerika maliyesi son zamanlar- da çok fena sıkışmıştı. Diğer taraftan Amerikanın bir Sok memleketlerde alacağı var. Buh. Tan dolayısiyle bunları da alamıyor; du. Hiç bir memleket yoktur ki ala- saklılarma mütemadiyen altın öde- *in, fakat kendisinin başka olan âlüm amcaxrırım senelerce te- cil edebilsin. Fakat mademki ala. caklar altın parayla tahsil edileni « Yor, mademki bir çok memleketlerde gün gümüş madeni bulunuyor, şu Malde Amerika borçlarımı altın yeri» Y gümüşle ödemek istiyenlere ko - Aylik gösterirse hiç olmazsa hariçte- i alacaklarınm mühim © bir kısmını l edebileceğini düşündü. İşte Sİ bu düşünceyle gümüşün de nakit Yarak Amerikada tedavülüne imkân “ecek bir kanun hazırlanıyor. Öyle anlaşılıyor ki Amerika altm ana müstenit olan kâğıt (Dolar) olay başka gümüş esasma müstenit Yeni bir kâğrt para ihraç ede « » Ve şayet gümüşün beynelmi- e kiymetinde tebeddül vuku bul - “kta bu parayla gümüş arasındaki biç ti de zaman zaman tayin ve tes. & *yliyecektir. Bu suretle Amerika. İamamiyle (Bimetalizm) sistemi edilmiş olacaktır. iü, Eerikada kabul edilen bu usu - i Pek az zaman içinde başka mem- ere sirayet edeceği şüphesizdir. ia üne İngiltere bu Na iL erin başmda gelir. Çünkü İngil. R İn en esaslı müstemlekesi olan İndistanda bu gün bile gümüş pa » ON pek bilyük bir mevkii | yardır. Un için İngilterenin gümüşü nakit Yası olarak kabul etmesi Ameri- adan daha kolaydır. gümüş paranm bu suretle Pehteli? memleketlerde yeniden kıy. maji itibar bulmasını beynelmilel dey, puhrana karşı esaslı tedbirler biri olarak görüyoruz. Filhaki. her, üŞ madeni de altınla beraber . olu, ekette yeniden nakit mikyas! e ç > dünya yüzünden altm ihti» lârm “VAS yavaş kalkacaktır. Kasa- “ Sltin madenini tophyarak bu Me milletlerin mukadderatına *tmek istiyenlerin o mali Komite nihayet bulacaktır. ve paz, vaziyet altın ihtikârm. olan Tüy Branmdan sıkmtı için» “aktar, Ye için çok hayırlı ola- e mevcut olup i pılır Efendim ! | | | Ankara, 10 ( Vakıt) — Irak başvekiliyle cereyan eden mü- zakere neticesinde tekarrür eden itilâfname imzalandı. Ve Nuri paşa İstanbula hareket etti, Irak başvekilini istasyonda İs- met Pş. ile dahiliye, iktısat ve- killeri ve Ali Sait Pş., fırka kâtibi umumisi Recep B. ve bir polis müfrezesi teşyi elti, Nuri Pş. , Istanbulda iki gün kalacaktır. Muahedeler Bağdatta teati edilecektir Ankara, 20 (A. A.) — On iki gündenberi Irak Başvekili Nuri paşa Hz. nin riyaset ettikleri Irak murahbaslar heyetiyle Cümhuri- yet hükümeti namına Iktısat ve- kili Mustafa Şeref beyefendinin | Alttarafı Sinci sayfada İraklamuahede imzalandı Dün Müttehidei Amerika cümhu - Nuri Pş. Istanbula hareket etti. Musaddâk muahedeler Bağdatlı teati edilecek Bir müderrisimiz | Sofya darülfünunun- da konferans verecek! Yüksek mehendis mektebi Fi- zik müderrisi Salih Murat bey sömestr tatilinde Sofyaya gide- cek ve Sofya Da- rölfünununda ye- ni fiziğin tatbiki akustik sahasına temas eden üç cektir. Salih Mu- rat bey bir sene evvel Balkan memleketi eriyle merkezi Avrupa- da bir tetkik se- yahati yapmıştı. Sofyada Fizik müderrisi profe- sör Maneff'le ta- (o Fizik müderrisi nışmış ve bu SalihMuratB. konferanslar bakkında konuş- muşlar. Bilâhare mektuplaşarak konferansları karar altına almış- lardır. Salih Murat bey bir kaç gün evvel Sofyadan aldığı mek- tupta davet kararının Darülfü- nun divanından geçtiğini bildir mektedir. Salih Murat bey ya cuma veya pazar günü hareket edecektir. Munllim — Söyleyin baka" yım : Annelerinizin giydiği kürkler neyle yapılır ? Talebeler — Kavgayla yâ- İ Hikten, Irak başvekili Nuri Pş. i m Cenevrede Yunanistânla teşriki mesai edeceğiz Atina, 20 (Hususi ) — Atina gazeteleri Tahrana hareket et- miş olan Tevfik Rüştü beyin, Ati- na ajansı İstanbul: mubabirine vukubulan beyanatımı neşrediyor- lar. Tevfik Rüştü bey bu beya natmda bilhassa Cenevrede Tür- kiyeyle Yunanistan arasındaki teşriki mesaiden bahsetmiş ve Türkiyeyle Yunanistanın Cenev- rede müzakere edilecek mese- leler hakkında hemfikir olarak gitmekte olduklarını söylemiştir. Tevfik Rüştü bey sözlerine de- vamla demiştir ki: — Cenevrede Yunan Hariciye nazırıyla tekrar buluşacağımdan pek memnunum. Esasen Atinadaki sefirimiz va- sıtasıyla kendisiyle daimi surette temasta bulundum. Hiç bir me- sele biç bir iş yoktur ki, Türki- yeyle Yunanistanın teşriki ome- saisi olmaksızın Cereyan etsin. Matbuat, Tevfik Rüştü beyin bu beyanatını memnuniyetle kay- dediyor. Makine “Dimanche İllustrâ,, mecmuasında okudum: Ottan süt sağan bir makine yapılmış.. Yani, sun'i inek! Hükatin, etten kemikten, kan» dan yarattığı makineyi, insarun, çö- kayıştan, elektrikten yaplı- ğı makine her gün biraz daha mağ- lâp ediyor. l Her yeni makine, yer yüzünden bir faninin vücudünü o kaldırmakta: Otomabil, ağızları köpüklü yağız at- ların çektiği arabaları kaldırdı. Bisik- let, sürücü beygirlerini o yok etli. Gramofon, hanende, ve sazendele. ri susturdu. Yazı makinesi, kâtip tipin; unutturdu. İnteriype, müretti-| bin ekmeğini elinden aldı. Sesli sine ma, orkestrayı kaldırdı. Demek ki, yavaş yavaş, etin yeri- ni demir, kemiğin Yerini çelik, sini- rin yerini kayış, kanın yerni elektrik) alıyor. Korkarım ki, makine biraz daha terakki ederse, hakiki insan, sun'i insanın müzelerde hayretle seyretti» ği birer mumya olacak! ölü bir servet halinde (o bulunan gü « müşleri Amerikada olduğu gibi teda- vül vasıtası şekline getirmek * daha ziyade kolaylaşacaktır. Bu tedbir sn- Yusuf Ziya -—— —— yesinde memleketimizdeki kredi dars lığı da ehemmiyetli nispette hafifle «i miş olacaktır. Mehmet Asım Günlerdenberi al- makta olduğumuz mektuplar ve tel- graflarla biran ev- vel neşri istenen bu mühim eseri, aziz okuyucularımızın merak ve istekle- rini fazla tahrik et- miş olmamak için, yarından itibaren neşre başlıyoruz. Bu çok kıymetli hatıra- tın sahibini de yârın bu İsmi tefrikamızda geçecek olanlardan Talât Pş. sütunlarda tanıyacak ve merakla beklediğiniz eserin kıymeti, onu tanıdığınız zamân bir kat daha artmış olacaktır . Alman oltimatomu ! i Fransada bir bomba gibi patladı. Bir Fransız gazetesi, Lozan konferansı arifesinde bu küstahane bir fişektir,diyor! Alman başvekili M. Brüningin Almanyaam ne şimdi nede is- tikbalda tamirat bedellerini te- diye edeceğine dair olan beyanatı bütün Avrupada ve Amerikada muhtelif tesirler husule getirmiş- tir. Bu beyanatın bilhassa Fransada| aksi vahimdir. Gazetelerin lisanı çok sertleşmiştir. Bu beyanatın tıpkı gümrük bir- liği gibi bir gaf olduğu, mesele- nin Lozan konferansı arifesinde bir manevra telâkki edilebileceği, küstahane bir fişek patlatıldığı, Fransanın harekete geçmesi lâ- zım geldiği, bunun Âyvrupa için sl felâket olabileceği yazılmak- tadır. Londrada akisler mubhteliftir. Bazı güzeteler ihtiyari olarak imzalanan mukavelelerin ret ve inkârının vehametini göz önüne getirmekte ve bunu kabul etmek istememektedirler. Viyana gazeteleri de bu hadi- senin Amerikayı vazıyet almıya mecbur etmekten hâli kalmıya- cağını yazmaktadirlar. Bu gaze- telere göre vazıyetin anahtarı Vaşingtondadır ve Lozan kon- fransıwa ait teranelerde pek abenktar değildir Alman olti- matomu telâkki edilen hadise etrafında gelen haberleri ikinci sayfamızda bulacaksınız. Gümüş vealtın meselesi ehemmiyet peyda etti zler bu husus a beynelmilel bir konferans toplanmasını istiyorlar (Yakıt) ın dünkü sayısında Ameri- kanın altınla beraber gümüşü de na-| kit mikyası olarak kabul etmek için Bu akşam saat 4 te çıkıyor Günün bütün havadislerini || veren en mükemmel akşam gazetesi Bugün HABER almayı unut- mayınız! | gülizce (Observer) gazetesinde bir kanun hazırlamakta olduğunu ve altın olarak tahsil edemediği alacak- ların gümüş olarak almya karar verdiğini yazmıştık. Bu gün de İn. altın (Lütfen sayfayı çeviriniz) Piyango bugün çekiliyor On birinci tertip tayyare pi- yangosupun son keşidesi bugün öğleden sonra Darülfünun kon- ferans salonunda yapılacaktır. Bu keşidenin en büyük ikrami- yesi 200000 liradır. Bundan baş- ka 50000, 40000, 25000, 15000 10000 liralık (Oo ikramiyeler ve 100000 liralık bir mükâfat var. dır. Çekilen numaraları sıraya konmuş bir liste halinde yarınki nüshamızda bulacaksınız.
