27 Kasım 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

İŞARETLERİ Demiryolları devletin ana siyâsetidir a Postaya Ankaradan şu haber Miş: Ni Devlet Demiryollarmn bundan en İşleme işinin hususi bir şirkete yi Tİ düşünülüyormuş, bu habere te devletin demiryollarmı hüsusi va Şirkete devretmesine sebep fazla TİĞAE temin etmk arzusu İmiş!,, m haberi hayretle karşilamamak ve hiç bir sebep yoktur. Henüz A- aaçolü — Bağdat demiryollarının ma alınma işleri o tamamlanmadan ” *t Demiryollarının hususi şirket.) Ya, devri fikri her halde İsmet Paşa ümetinin takip ettiği devletçilik ng nin bilhassa demiryolu siyase- m tam zrttma bir hareket olur. Çünkü; Mi demiryolu siyaseti o mücerret bir siyaset değildir. Demir yol) * yapti Türkiye halkımın, Türki- İerin, Türkiye müstahsillerinin, ye çiftçilerinin, Türkiye sanayi Mamlarmn ve nihayet milli midafa- » Türkiye halk devletinin bün- Yile atikadardır. içi, Pemiryolu siyaseti Türk devleti! A varidat membar değildir. De - *yolu devlet için mutlaka varidat, hç vesilesi değildir. al ki bir devlet gümrükleri sa- * kendi hazinesine para sokmak bir vasıta addedilmezse... biz Demiryolu siyaseti o Türkiye için “Ümen mili müdafan meselesi öbür taraftan da Türk Mehsllerinin beynelmilel | piyasaya! & better biraz daha emin bir suret.) Zidebitmesi demektir. | Demiryolunu hükümet umumi hiz- er arasında yapmaktadır. Nete Smet Paşa hükümetinin de pren-| & İtibarile en kuvvetli tarafların - " biri de budur Bunu para temin etmek için husu- Şirketlere devretmek fikri demiryo- Biyasetine ilk başlıyan tanzimat ümetlerinin demiryolu siyasetine yömek olur. Ahndoluda yapılan ilk kilometretik hattı hükümet yaptır. hi Sonra da onu işletici kumpanya- ve deyretmişti. Bunun tabil netice- i tetkik edilebilir, I Türkiyede senelerce hususi şirket- Ni tarafından işltilen şimendiferler hi, Kİyenin iktisadi hayatında sade Mâna ifade etmiştir: | am kiye müstahsilini kuvvetlendir. bi ik... Türkiyenin (yerli snaayini en yıkmak! Bunun iki sebebi vardr: Hrkegi Hususi şirket, bilhassa ecnebi Müst, Türkiyeyi sade kâr etmiye, ve tir, mlekedeki istismar tarzlarına hareket etmeyi kendine şiar € Mk b İ. Her hususi şirket asıl ola Mag T etmeyi müstahsil zararma da tercih 'eder, Ki > Benebi şirketler şimendifer- aj alir ticaretinin bir mütemmi » Maagre diyorlardı. Onlar için tarif, Br, i ana kaprtalin plânından dı -i Bay, e aryordu. Ankaradan Haydar- ENG bir ton eşyanm, Haydarpa- Yağ Ankaraya nakledilen bir ton Map, an daha pahalı nakledildiği za- Ma unutan hafızasız insanı he. Mt yorum. AYdarpaşadan Ankaraya bir ton Köye halı giderdi. Çünkü Haydar- kapi ân Ankaraya giden eşya büyük Kay lin mamul maddesini pazar ye A, ederdi. Mı, İTâdan Haydarpaşaya gelen eş Tay aç irk malıydı. Onun maliyet tta, kâdar artarsa artsın şimen- kümpanyaları için bir zarar ta- Day ilmezdi. Yi, Miryollarımn devletleştirilme- “ayin tabii sebebi devletin tarife Ni ve ha hâkimiyetini tesis edebil - Ka hükmiyeti sade Türk hal- i kullanması esasıydı. Tür- me) İrrkasının, Türkiye Bü- üği Meclisinin böyle (bir şey € ihtimal vermiyorum. Ayyy yg SADRİ ETEM haberlerimiz beşinci Nü lamda V ayn Ayyy | Günün Haberleri Azalan mal kıymetlenir ! Toptancılar fiyatların artmasını tabii ve makul buluyorlar! mm 3 Toptancı mağâzalardan bir kısmı Tahdit kararından sonra pi - yasada bir ihtikârın başladığı id- dia edilmiş ve ihtikâr için kiç bir sebep olmadığından, bu iddia kar şısında ne düşündüklerini anla- mak üzere dün perakendeci es - nafla görüşmüştük. Perakende » ciler çok dikkate (değer sözler söylemişler, bir ihtikâr olmadı - ğını, eskiden rekabet dolayısile eksiğine satan esnafın şimdi de - ğerine satmıya başladıklarıar, pi- yasanın normal bir vaziyete gir- diğini, fakat toptancıların eile- rinde kâfi derecede mal olmasına rağmen kendilerine az mal ver *| diklerini, bu vaziyet karşısmda İ kendilerinde ileride bu eşyayı pa- halıya satmak düşüncesini sezdik- lerini söylemişlerdi. Bu iddia karşısında ne söyli yeceklerini öğrenmek için dün de toptancılarla konuştuk. Söyledik- leri şunlardır: Yükselmek tabiidir ! Beyker şirketi m''dürü ve in- giliz ticaret odası : M. Ed- vards : “— İthalâtm tahdidinden son- ra fiatların yükselmesini tabii gör melidir. Çünkü tahdit dolayısi - le bazı mevat memlekete az mık - tarda girecektir. Nedret peyda eden bir malın da şüphesiz kıy- meti yükselir. Sonra, tahdide ta- bi emtiayı satan perakendeciler, ellerinde mevcut bulunan malları — bir daha giremiyeceği için — yüksek fatlarla © satacaklardır. Dükkânlarını kapatmamak, mü- esseselerini idare etmek için bu şekilde satış yapmak zaruretinde- dirler. Kâfi derecede mal bula- ği mıyan, dükkânmı, müstahdemini ni idare için sattığı mahdut mala| fazla fiat istiyecektir. Toptancılara gelince; bunlar tahdit kararından evvel şetirdik- leri malları, tahdit (o kararından sonra, evvelce sattıkları fiatlar- dan daha fazlaya satmalarını ta- bii görünüz. Çünkü artık o tür- lü mal memlekete giremieycektir. Mal nedret peyda etmis ve kıyme ti artmıştır. Az mal... Evet Toptancıların perakendecilere az mal verdiği iddiası doğrudur. Fakat bundan maksat, ilerde bir ihtikâr yapmak değil, ancak em- tiayı tahdit kararının icap eltirdi- ği şekilde perakendeciye dağıt - maktır. Maksat bütün müşteriyi memnun etmektir. Bu da ithal &- dilen malı müşteriye mülesaviyen tevzi etmekle olabilir. Gelen malın yapılan siparişler nispeti üzerinden tüccara taksimi de olamaz. Çünkü (bir adamın yaptığı siparişi diğer tüccarlara taksim etmek düşünülemez. Bir nevi inhisar ! Hakikaten; tahdit listesi üze - rinden ilk mal getirenin ma) çek- mesi bir nevi inhisar da olur. Hü- kümet buna mâni olmek için, her ayın kontenjan listesini, zamanın- dan altı ay evvel (o neşretmelidir. Vebu listelerde ithal edilecek maddelerin geçen sene aynı ay zarfında girenlerin yüzde kaç nis- petinde olduklarını da tasrih et - melidir. Bu takdirde tüccar siparişini geçen sene yaptığı siparişin kon- tenjan listesinde gösterilen nis » pet dairesinde yapar. Hareketi -| ni buna göre tayin eder. Bu, fi- atlarm değişmesini icap ettirmez. Miktarı kâfi mallar da Kontenjanda kâfi miktarda olan mallarda fiat yükselişi var » sa, bu da gümrük işinin henüz intizam kespetmemesinden ileri gelmektedir.,, Tamamile yalan ! Rus Sovyet manifatura deposu! müdürü: “.- Perakendecilerin, ihtikârı toptancıların yapmak: istedikleri, kendilerine lüzumu kadar mal ver medikleri iddiası tâmamen yalan- dır. Aynı fiat, aynı sistem üze- rinden perakendecilere mal veril! mektedir. o Fiatları yükseltmiye, perakendeciye talep ettiği (o malı vermiyerek saklamıya sebep yok- tur. Memleketimizde mevcut o « lan ve tahdide tabi tutulan emtia- nm burada karşılığı vardır: Yerli malları... İhtiyacın fazlalığı kar- şısında yerli malı satilm ve fiat- lar yükselmez. Hükümetin takip ettiği gaye de kendi malımızla ih-| tiyacımızı görmeyi istihdaf et - mektedr. Tahdit listesi üzerinden ilk mal getirenin mal çekmesi inhiarı do- ğurmaz. Bidayette muamelesini fasılasız takip eden tüccar, malı - nı derhal almaktadır. Muamele - sini yaptırıp da ikmal etmeniiş o- lanlar sıra takip etmektedirler, ki bu, ellerinde mevcut malları bu- lunmasından mütevellittir, Mev- fasılasız takip eder ve malımı alır- dı.,, İhtiyaç mıktarında getirilmezse Fanzeti malifatura eşya toptan cısı Ata Refik (o ticarethanesi de diyor ki: “ — Memleketin ihtiyacı olan eşya zaruret miktarı getirilmedi takdirde mevcudun ihtikâra ta- bi olacağından şüphe yoktur. Bu kabil eşya er geç ortadan kaldırı lacak, sahibinin aradığı ticareti bulmadıkça piyasaya çıkarılmıya- cak, dolayısile darlık husule ge - lecektir. Netice itibarile bu vazi - yet de ihtikârı tevlidedecektir. İhtiyaç nispetleri iyi tayin edi- lip tahdit buna göre yapılırsa ih - tikâr kendi kendine zail olur.,, Tüccar resmi liste istiyor Öğrendiğimize göre, tahdit ka- rarının tatbikine girişildiğ halde, kontenjan İstelerinin resmi bir kopyesi henüz tüccara verilmemiş tir. Vilâyet gazetesi listeyi parça parça neşretmekteyse de Ohenüz bitirememiştir. Tüccar el'an elle- rinde resmi bir liste bulunmadı - ğından ve bu yüzden ticaretin sek- teye uğradığından şikâyet etmek - tedirler. Bazı tüccarlar bu husus- ia vekâlete müracaat etciişlerdir. İh tikâra karşı alınan tedbirler Bazı mallarda ihtikâr yapılmı- ya başladığına dair yapılan neşri- yat üzerine ticaret odası tetkikata başlamıştır. İhtikâra sapan top- tanci ve perakendeci esnafa kar - $ı ticaret odası şiddetle hareket edecektir. Odanın bugünkü ka- nuni salâhiyetleri ceza, ticaretten menetmek ve kara listeye ithal et- mekten ibarettir. Fakat lüzum görülürse ticaret ve sanayi odalarınm bu hususta - ki o salâhiyetleri tevsi (edilerek muhtekirlere hapis cezası vermek cut mal olmasaydı muamelesini hakkı da verilecektir. Karadenizde fırtina şid- detle devam ediyor Dün şehrimizde soğuk devam etmiş, yağmur ve kar yağmamış- | tır, Yeşil köy hava resat merke- zinden Yerilen malümata göre bugün hava ekseriyetle bulutlu geçecek, rüzgâr orta şiddette ve şimalden esecektir. Dün en fazla sıcaklık 4, en az 2 derece idi. Kandilli rasathanesine göre bugün de hava bulutlu ve ka- palı geçecek, rüzgâr yıldızdan mutavassıt şiddette esecektir. Yağmur ve kar ihtimali bugün için de muhtemel değildir. Dün sabah saat yediye kadar yağan yağmur ve karın ; irtifa, 6 mili- metredir. Diğer taraftan yeşilköy hava merkezinin Karadenizde şiddetli bir fırtına kaydettiğini dün ha- ber vermiştik. Rasat merkezi dün de fırtına- nın ayni şiddette devam ettiği- ni haber vermiştir. Maamafih ber hangi bir kazaya dair dün de geç vakte kadar şehrimize hiç bir haber gelmemiştir. Teşekkür Yaptıkları ameliyat ve tedavi sayesinde beni muhakkak bir ölümden kurtaran Profesör O- peratör Ahmet Kemal Beyefen- diye minnet ve şükran bislerimi alenen arzederim. Darülbedayi Tiyatro Mektebi wlebeşinden - Sabib İ evvelki —VAKIT 27 Teşrinsani 1931 —— PET Lik maçlarına dair bir tebliğ Geçenlerde bahsettiğimiz “ O- limpiyat liki,, fikstürü (tanzim edilmiştir. Maçların önümüzdeki pazardan sonra başlaması karar- laştırılmıştır. Bu pazar Pera ile Italyanlar karşılaşacaklardır. Ge- lecek Pazara da Fenerbahçe: Ga- latasaray takımlarının karşılaş- ması İâzım gelmekte isede Gala- tasaray, Fener mublelitinin Atina seyahati dolayısıle bu maçın se- yahat sonuna bırakılması ihtima- li kuvyetlidir. Pazar likinin, işti- rak eden takımlar dolayısile çok cazip ve maçların hararetli ola cağı anlaşılmaktadır. Bugünkü faaliyet Bugün şehrin muhtelif yerle- rinde spor hareketleri vardır. Sipahi ocağında son ve en mühim binicilik müsabakaları ya- pılacaktır. Fenerbahçe stadında iki maç vardır ki bunların en mühimi Pera - Fenerbahçe mü- sabakasıdır. Taksim stadında lik maçlarma devam edilecektir. Karşılaşacak olanlar Beşiktaş - Anadolu ikinci ve birinci takım- ları, İstanbulspor - Beykoz, Fe- nerbahçe - Vefa birinci takım- larıdır. Fenerbahçe lik maçların- dan çekildiği için bittabi son maç yapılmıyacaktır, Galatasaray, Fenerbahçenin lik maçlarında vaziyeti Istanbul futbol heyetinden: Fener ve Galatasaray kulüp- lerinin lik maçlarına gelmeme- leri dolayisile likten çekildiklerine dair gazetelerde bazı yazılar gö- rülmektedir. Fenerbahçe kulübü iki müsa- bakaya iştirak (etmediğinden sahada seremoni yapılmak sure- tile hükmen mağlüp addedilmiş olup müsâbakalara badema gir- miyeceğine dair heyetimize bir işarda bulunmamıştır. Galatasaray kulübü ise Heye- yetimizin Pazartesi günleri top- landığı malüm olduğu halde Be- şiktaş müsabakasından iki gün evvel Çarşamba günü akşamı Heyetimiz reisine bir tezkere tev di etmiştir. Bunda Yunanistana yepacakları seyahat dolayısile 4 Kânunuevveldeki şilt müsabası müstesna olmak üzere 20-11-931 tarihinden 8 - 1 - 931 tarihine Kadarki müsabakâlarının tehirini talep etmiştir. Heyetimizin fev- kalâde surette içlimaı mürikün olmadığından Beşiktaş müsaba- kasına icabet etmeleri ve talep- lerinin ilk toplanışta tetkik olu- i. nacağı şifahen bildirilmesi üze- rine takımın vaziyeti itibarile bu müsabakanın icrasına imkân ol- madığı cevabı alınmıştır. Bu maç tabiatiyle Galatasaray aleyhine seremoni ile neticelenmiştir. İlk içtimada keyfiyeti tetkik eden heyetimiz neticeyi tasdik ettiği gibi Yunanistan seyahatin- den gerek futbol heyetinin ve gerekse Mıntıka Merkez heyeii- nin henüz haberdar edilmediğini 30-12.931 Istanbul'dan hareket edileceği mektupta ifade edilme- sine nazaran bu tarihten kırk gün evvelki müsabakanın tehiri- nde zikrolunan sebebin muhik ve makul bir mazeret teşkil ede- meyeceğini, 4-12-931 de ki mü- sabakanın kabul edilmesine gö re bundan on beş gün evvelki müsabakanın tabiatile icra olu- nabileceğini, seyahatten resmen haberdar edildiğimiz takdirde hareketten on beş yirmi gün müsabakaların o tehiri mümkün olabileceğini Galatasa- ray külübüne bildirmiştir. Likten çekilmenin Galatasa- ray içinde mevzvu bahis olma- dığı tasrihen tebliğ olunur efen- İkili