2 Ocak 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 5

Işaretler EN : ile tarafı birinci sabıfada | o - er. Hikâyetine tahammül ed i Kitmiri polis buluyor imiz manzaraların filen Gi Menemen kahramanlarından biri de|#ük kanlılıkla seyredebilsinler. Sonra miş ki: devletin müsellâh kuvvetleri hâdiseye “— Mehdi ölmezdi. Biz yakalan.) Sağırılmışken, kuvvetlerin ellerindeki mazdık, hapse konmazdık amma ve 14. İlğhum hiç şüphe götürmez kudretle- kin şu kıtmiri bir bullabilşeydik. Mn./rine muhakkak işletilmesine kazşı,bu lâm ya ashabı kehif kıtmirsiz oluncu)ıdar meydan okuyan hir haleti ruhi bir şey yapamazlar, ye gösterebilmiştir. Ali Mehmetler kendilerine ortak.| , Müddei umumi derhal içe variyet lik edecek köpek cinsinden bir Kıtmir <tti. İlk temaslardan az zaman zarfın. bulamamışlar... da hakikaten adliyenin gayret ve dira-! Kıtmiri polis buldu. Hem bir taneY*tile birçok hakikatler meydana çık ıştan fazla., Ve süphesiz git İk çıkan hakikatler hâdiseyi ika ashabı kehif ebedi mağaraları"r hu <den çetenin 10 gündenberi böyle meh- Şitmirlerile beraber gideceklerdir. tilik fikrini yaydıklarını, husumet saç Derviş Mehmetlerden birinin gözü a. tıKlarını, sonra uğradıkları bazı köy- en diye bunları yazıyorum. sp silâhlandıklarını, müzaheret gör) İrn pi i üklerini ve Menemen şehrine daha e Li a MACAR, dair vel keşfederek tertip ile girdiklerini *— Köylü afyonunu asla yüksek fi- Mi sr rr atla satamaz, Malınr daha evvel tilcca- ya Sim öpme a yar pi . olduğunu ve fevren üç dört kişi gili Halik ei Mile ie cim deruhte edilmiş bir teşeb- olur. Piyasa denen şey yoktur. Çnükü|.'5 olmayıp, daha evel Manisada ikl Köylü sirant Kenan e ih üç aydanberi bir takım içtimalar neti- maz. İhtiyacını tilccar tedarik eder, esime kazaalagtırli may, büyük: gah zahür edince evvelemirde bu ter- tiplerin cereyan etmiş olduğu tahmin olunabilecek yerde gizli hareketleri ( faaliyetten derhal ıskat etmek lâzımgeliyordu. Ter- tip, Menemende bu suretle te- zahür edip akamete uğrayınca diğer tarafların bu suretle işle- diği henüz tahkikatla meydana çıkmıştı. Binaenaleyh, kat'i ve müstacel tedbir ile muhtemel tertibin heyeti mecmuasını ata- lete irca etmek mecburiyeti var- dı, Bu mülâhaza, teşkilâtı esa- siyenin verdiği salâbiyeti tatbik ile üç kazada idarei örfiye ilâ- nini zaruri bir hale soktu. Jda- rei örfiyeyi Büyük (Meclisin tasdikine arzettik. Bunun üzeri- ne divanıharbı örfi“sefer,, ahkâ- mına tatbik edeceği cihetle bit- tabi usullerde çok sür'at temin olunacaktır, Hâdisenin müstacel tedbirlerini böY| tutmak değil, o file meydan vermemek ralm vardir ki onların mütecasirleri, onları idare eden eller seri olarak der- hal ve fakat adilâne olmak şartile tah kik edilip cezasına çarptırılmaları lö- amdır ki nefreti umumiye tesis oluna bilsin. o Görüyorsunuz ki bu vak'ada ve dört beş serseri, birkaç esrarkeşin ferdi ve şahsi hareketi değildir. Baş- vekil Paşanm beyanatından anladık ki üç aydan beri Manisada bu hususta! içtimalar oluyor, büyük şehirler ara sında gelip gitmeler yapılıyor. mahal- li vak'a olarak Menemen tesbit edili- yor, orası ile muhabere ediliyor. Şu halde bu üç ayda geçen bu vak'aları anlıyacak olan idareli mülkiye nerede idi? Bunun valisi, polisi, zabıtasi,jan- darma kumandanı yok mu idi? oOBu meselede hükümeti merkeziye ne ka- dar sürat ve dirayet göstermiş ise ve ona ne kadar borçlu isek maalesef ma- halli memurlardan vazifelerini yapma dığından, tekâsüllreinden haklarında tahkikat ile kanunun hükmünü talep etmek te o kadar hakkı sarihimizdir. İdarei mülkiye ve zabıtanın en büyük mahareti filin vukuundan sonra faili Tüccar nereden tedarik eder? ler arasında gidişler gelişler tanzim ollece arzettikten sonra meseleyi muh-İg., Zabıtai miniayı mükemmel işlet. |lunmuş, sonra bizzat Menemen şehritelif cephelerden mütalea etmi vazife! mektir. (Bravo) “— Ziraat bankasnıdan! i 4 ” içinde bu çetenin geleceğini bilen veladdediyorum. Meselenin dini siyase- İdarei mülkiyede mühim nokta hu- mama 5 « VAKİT 2 Kânunsani 1931 — Örfi idare kararnamesi mecliste müttefikan kabul edildi met tarafmdan teklif vardır. O teklif hakkında arzedeceğim, Reis — Suzl sahibi vecabı kâfi gör- müştür, idarei örfiye hakkındaki tezke re okundu. Bu tezkere hakkında Baş- vekilin sözüne itirazımız varsa buyu runuz, söyleyiniz. Ahmet B. — Efendim, beyanat hak kında söyliyeceğim şeylerin mutlaka i- tiraz olması lâzım değildir. ( Sunal bit- miştir, sesleri) Ahmet B. — Kâfi değildir, hakkında söyliyeceğim. Reis —Ahmet B, idarei örfiye hakkın da söz söyliyecektir. Ahmet B. — Mesele basittir. Bir talep tezkeresi gelmiştir. Bunun hak- kında meb'uslar kendi fikirlerini beyan etmekte serbesttirler. (Gürültüler) mü saade buyurunuz Bfendim. Rica ede rim muhterem arkadaşlar asıl mevzu» a geçmeden evel İsmet Pş. Hz.ne bü rada vaki olan izahatından mütevellit hisslaytımızın beyanına müsaade bu. yurunuz. Ben bu beyanatı büyük bir mecburiyet ve derin bir hürmetle din- ledim. Önünde büyük bir memnuniyet le eğilir hürmetler beyan ederim. Bu yurduklarını bendeniz iki kelime ile telhis edeyim. Pg. Hz. nin (dedikleri Usuf onlar gelince kendilerine müza- haret için bir takım esbap ha- zırladıklarını söyliyen adamlarla çerçevelenmiş bulunduğunu ifade etti, İlk tahkikat bu şekli verin- ce o halde mesele şümullü bir tertibin harekete geçmesi sure- tinde telâkki olunmak tabii idi. Gene görüldü ki, adli tahkikatla tesbit olunan bu tertip bir ha- reket safhasında öne sürülen müddeası din davası idi. Yani yüzlerce seneden beri dini siya- sete alet ittihaz eden bütün ha- reketlerin din perdesi arkasında takip ettikleri birtakim maksat- ları vardı. Bu maksatlardan bir kısmını belki bizzat Kâreket & denler, cinayet yapanlar ve bu” uğurda canlarım verenler bili- yordul bir kısımda belki maksadı bilmiyorlardı. Hadise bakkında bildiklerimiz sureti umumiyede bundan ibarettir. Hal için, ati için alınacak tedbirleri tayin etmek üzere ha- diseyi muhtelif cephelerden dik. katli olarak mütulea etmek zaru- reti vardır, Bir defa hale taal- “— Köylüler, kefaleti müteselejle ile azami elli lira kadar borc para alır lar. Çok defa köyden şehre inen köy. lünün ziraat bankasmdan aldığı bore peradan sonra iki lira da fazla masraf Is köye döndüğü olagan Şeylerdendir.| O zaman Anadoluda idi an m. Yüz bin liralık toprak serveti olan küçük bir aktar » İçinde şöyle böyle iki yüz liralık sermaye filân yok! Birkaç tane lâstik bebek, birkaç oyuncak. Bir kaç kâğıt fener. Küyden şehre inişi bana fena bir tesir yaptı: *— Neden dedim burada böyle bir dükkân açtm.Çiftçilik daha iyi değil e Mİ? dostum cevap verdi: “— Çiftçilik etmek için bu dükküni içtim Bu söz üzerine hayretim a k Ay rtti Çittçi anlattı: Pi esli Burada böyle bir dükkânm e ağ ziraat bankasından baylice kre 2 sn. Ticaret odasına kaydolun. iii Ye iş! Ama, istediğin kadar wn Olsun elli liradan fa rar) dm göremezsin. Üy iğ Artık ziraat bankası bir namı müs T olmaktan çıkma'ıdır, Sadri Etem ten luk eden tedbirler içm ka i e e yi Temsilleri <2. a hük ümet kendisini EE v at'i vazifeler karşısında gördü. t 153) i e v0 da İSTANBUL BELEDİYESİ Teşkilâtı. esasiye Cümhuriyet lek YED öz i aleyhinde fili teşebbüs vukuunu Y ah ve kat'i emareler gördüğü e | vakit ükümete bir ay müddetle Km İ idarei örfiye ilân ed bilmek sa- İrem SN İli lâhiyetini veriyor . biz ayn cü- Yazan : Tolestoy | re e bigözslmmi Tek I ll | e akip ve intaç etmesinde Rey Kai | tereddüde düşmedik . Bila. Yaşını | kis adliyenin ilik günlerde vazı-' yet edipte meselenin hakikatini meydana, çıkarmak için göster diği kifayet ve dirayet hakika- ten itminan verecek bir Suret- tedir . Yüksek bir iktidar ile meseleyi nihayetine kadar adli- | yenin takip etmesinde hiç bir mani yoktu. Meselenin bususi- yeti şu noktadadır ki ,bir defa hadisenin bütün memlektte hu- sule getirdiği elem ve teessür, sonra davayı sür'atle inlaç et- mek için görülen ihtiyaç, usulde | daha seri bir hattı hareket ih- tiyar edilmesini iltizam ediyor- du. Ondan sonra askeri ve mülki muhatapları olan me- an aşağ Çocuklar tiyatroya ki kabul edilmez işe hergün saat 19den İtibaren açıktır Seyrisefain Merkez scen; Beyoğlu 996; tihürdar zu tesi Galata Köprü Başında 2 Şübe acentesi Sirkecide de bam altinda Tellsr97. Mir sürat posts (GÜLCEMAL ) Vapuru 4 uevvel pazar 14,30 da va rıhtımından kalkarak zmire gidecek sabahı Mi | ee selenin bir mahkemede rüyet Sakir isle sinem.esinda olunmasındaki bususiyet a gl m Kl e an bir amil olarak nazarı dikkate Ferah sinemasında 7 alınmek lâzım idi. Sonra bilhas- BE lg Yeri #menin ie büyü, | SA gizli tertipler ve uzun zaman- tiyatro, m baleti yeni nömra | anberi yapılan müzakereler ne- ticesinde böyle bir hareket te- şudur: Vatandaşların hürriyetleri te- min edilecek, azgmlar, bunu bilmiyen- ler ezilecektir. İşte hürriyet, müsta- kim bir devletin kurtulması, inkişafı için hakikate gayet mühim, gayet velât bir düstur ve bu düstura mem» lekette cereyan eden gayri müsait gay ri muvafık havalar içinde millete hita» ben bahsetmek hakiknten büyük bir devlet adamının şiarıdır. Efkârı umumiyenin, berkesin az çok idrake doğru yürüdüğü bir zamanda vatandaşların hür- riyetlerine riayet olunacak, hür- riyet muhafaza edilecek, yalnız azgınların başı ezilecek yolunda ki söz memleket mesuliyetini ve cümburiyetin müdafaasını eline alıp. müdafaa eden bir recülü dev- lete lâyık sözdür. Ayni zamanda matbuata karşı itiraf ederim ki matbuatın bütün taşkınlıklarına rağmen fazla bir tedbir alınmı- yacağını, fevkalâde bir tedbir alınamıyacağını beyan buyurma- ları ( gürültüler, almamıyacağı değil, alınmıyacağı sözleri) mü- saade buyurunuz bendeniz anla» dığımı söylüyorum, bizzat anla- | dığının burada söylersiniz. Bende tenevvür etmiş olurum. Matbuata kârşı dahi alınmış bu vaziyet hükümetin başında bulunanların cumhuriyet eşaslanna her hangi bir vaziyette riayet edeceklerine ve kefildir. te alet ittihaz eden (safhasına mazarı|dur. “Diyorum ki fevkalâde vakayi için dikkatimizi tevcih etmeliyiz. Bu safha feçkalâde kanun ister ve fevkalâde ta-! biraz eve Idediğim gibi yüzlerce sene- biri için de hiç bir züman ve bilhas. den beri tekerrür eden safhaların aYnİ «a bu vak'a için hiç bir zaman hafr dir. Hürriyetin hidayetindenberi tâ-İrımdan terör ve istiklâl mahkemeleri) kip ettiği devlet işlerini din işlerinden geçmemiştir. Pş. Hz. nin beyanatla ayırma khattı hareketi ihtimal ki bun) undan memnuniyetle anladım ki hal dan beş, sekiz sene evel din aleyihnde'için, istikbal için bazı tedbirler ittiha- bir hatta hareket gibi isnadat ve ifss-İz, Jâzımdır. Hal için alınan tedbirler data mahal verebilirdi. Çünkü, bülarasında idarei örfiye vardırki Jâzm- ismadatın asılsız olduğunu gösterecek dır ve sürati temin edecektir. Fakat is- en mühim ve en mukni âmil, Yani 73“ gikhal için düşünmek lâzımdır. İleride man henüz geçmemiştir. Evvelâ, bulpu gibi vakayi çıkacak olursa hahise- propagandayı yapacaklardı. e Fakatiyin derhal izalesi için memurini adli- dünya işlerinden din işleri ayrıldıktan | yenin ve diğer alâkadar makamların sonra seneler geçti, vatandaşların İtİ-| su veya bu tedbirleri mi ittihaz edelim, kadat ve vicdaniyatını da ahiren her) söyle veya böyle mi yapalım, gibi mü- hangi bir müdahalesi memnuniyet Ve) ialealarla vakit O kaybetmemeleri icin tasarrıfu olmadığı sabit oldü. SYİRİpir kanun lâzımdır. Bu kanunda kana sette arânilan şey bir takım adamlarm! atimce en ziyade muhakeme usulüne ve bilfiassa politikacıların aher feftle- aş olmalıdır... Çünkü bu emsali gürüm rin hürriyeti aleyhine ve devletin küller için ceza kanunundaki cezalar kâ- munları âleyhine bir vamtai taarruzlgiğir. Buna itirazım yoktur. Fakat olarak kullanmamalarıdır. Memnu ©-İbu gibi ahval için muhakeme usulle lan şey budur. Hâdisede görüyoruz) çinde bazı esaslar vardır ki ahvali a- ki, cehaletleri bir kısmın cehaleti © diyede o merasime riayet olunması ne| labilir. Bir kısmının bilerek tasmim-İkadar Jâzımsa ahvali (o fevkalâde için leri ile ve cümlesi (diri elden gidiyor)İyu merasimden sarfı nazar etmek o ka bahanesile bu adamlar mütearriz birdar lâzımdır. istikamete sevkolunuyorlar. Bu hare| Bugün, istikbal için, eldeki hiyane- ketler, devlet ve cümhuriyet aleyhine|çi çataniye kanununun muhakeme usul; filen tecavüz ve kast mahiyetindedir. İlerine taallük eden maddelerinden isti- Din ile dünya işlerinin * ayrılması| fade etmelidir. Bu kanunun bir mad meselnin ruhu buradadır. Lâyik İida-| desinde diyor ki “celp ve davet gibi me rede herkes itikat ve vicdaniyatında!rasim yoktur. Bunların hükümleri! her türlü mâniadan ve memnuiyetten| Millet Meclisinin tasdikine iktiran et aradedir. Ancak, vatandaşlar bünülmek şartile derhal icra olunur, artık siyaset vasıtası ittihaz ederek ahariİyükmün temyizi yoktur. İstikbale ait iebar için veya devletin idaresinde Mü-| kanun için bu usullerin kabulü kâfidir. essir olmak İçin kullanmazlar. İtikatİpöyle bir kanunla sür'at temin edilir. ebe imi ve viedaniyatta bu İzahatı verirken ilâ Pakat acaba esaslı bi rtedbir, son bir; ve etmeliyim ki kanunen memnu olan|dedbir daha var mıdır? Evet vardır. hareketlerin ihtiyari ve memnu faaliye|Bu çıbanları çıkartan bir bünye, bir vü ti ve teşekküllirien kanuna karşı teca-|cut vardır. Bu çıbanlarım çaresini bul Pp Bugün MA Ji K sinemasında Ivan Mosjoukine - Lil Dage- ver ve Betti Aman vüzü cürümdür. mak. Fakat esas olan bünyei marazi acıMura Mazhar Müfit B nin tedavisi bugünün, yarının mesele filiminde. Cumalar saat 10,30 zi si değildir, senelere muhtaçtır. Mese- Sonra Mazhar Müfit B. (Denizli), bunda propaganda, talim ve terbi: da tenzilâtlı fiatlarla matine ikinci 25, birinci 40, hususi 50 bu izahatı kâfi gördüğünü söylemiş ve ye ve neşriyat kısımları vardır, buna 4 kişilik localar 700 kuruş. Lüsfen sayıfayı çeviriniz. beyanatına şöyle devam etmiştir: hükümet zaten ehemmiyet vermiştir. — Arkadaşlar Ve bir kat daha verecektir. Menemen hâdisesi hakkındaki sun- Ağaoğlu Köle BE Bundan sonra Ağaoğlu Ahmet B. limize Başvekil Pş. Hz. nin verdikle ri cevaptan Menemen hâdisesinin me retle zuhur ve nasıl İdare edildiğildemiştir ki: ne ve tahkikatın neticesine rttıla kesbet (— Paşam, ben de söz isterim. tik. Ve vak'anm zuhurunda gösterdi) £ Reis — Sual ve cevaptan ibarettir. ği şekle nazaran biz bunun şümullü ve; Ahmet B, — Sual için değil, hükü- mürettep olduğuna kani idik, Başvekil GE EEE EN» Pş. Hr. nin beyanatları da bunu te Bugün MELE K Sinemasında yit etti. Şu halde Efendiler vak'anmn şekil ve Arazıma göre bunu fevkalâde CHARLES BOYER,Simon Cerdan,Jim Gerald,Moris Lagrene ve ( Opera Comigue de Paris ) den Matmazel Nini Rusel ile vakayi meyanına ithal etmek Tüzem.| Zİ dır. Bu ahvside de tabii ve normal za i temsil tu“ Operada Yangın tamamen Fransızca sözlü filiminde manlar için yapılan kanunlar acaba kâ|fs) ŞE EF Em Bugün saat 10 45 de tenzilâtlı malin > 85 fi midir, değil midir? Eğer arkadaşlar, tabii zamanlar i- ap 0) Bugün öğleden sonra vaktinizi (JE ELHAMRA Sinemasında gin yapılan kanunlar bütün hidisatta, ve fevkalâde hallerde de kâfi gelseydi iriniz. Oraf ç İloris Şövalyeyi Paramount şe ef geçidi mek oluyor ki fevkalâde vakayi için Kadın isterse vazı kanun birçok devletlerle kendi esas kanunlarında ve bizim de teşki- ve Charles Rogers ve Nancy Caroll'u behemehal fevkalâde kanunlara ihti-İff| Filiminde göreceksiniz. Bugün saat 10.45 te tenzilâtlı matine yaç vardır, Bazı böyle fevkalüde ce- İİ > > > >> ai gi esasiye kanunumuzda (olduğu gibi fevkalâde vakayi için bir idarei örfiye ve fevkalâde makemeler tesisi|(e) lüzumunu hissederek kaydetmezdi. De