3 Ekim 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

Jar mı? Diğer bir propaganda daha var: İzmir, Manisa, Aydın ve Balıke- sirde halk kendiliğinden değil, bir iharrikler şleri Rumların diyetlerinden nasıl haberdar olam. mışlar! Haydi Basvekilin — habe: olmadığını farzedelim, Dahiliye ve kili, fırka müfettişleri bu muharrik © leri görmediler mi? Bu hayret olu: nacak bir şey değil midir? MUHARRİKLER Ben bu muharriklerin kimler ol duğunu neler olduğunu size haber vereyim: Bu muharrikler hüküme- tin bilhassa mali ve iktisadi siyase-| * tidir ki halk tabakalarında büyük derin bir memnuniyetsizlik / tevlit etmektedir. Bir muharrik daha taş radaki fırka © teşkilâtıdm. Şayanı memnuniyettir ki fırka bu teskilâ tı ıslah için bir takım tedbirler al- r, SARFI NAZAR LÂZIM Bu tedbirlerin bu derde kat'i de; va olmadığı kanaatindeyim. “İnkr- | İâp tehlikededir. (Kendilerine bu! kadar itimat edilen Fethi ve arka- daşları bu teşebbüste muvaffak o- lamazlarsa fırkadan zımdır diyorlar. Cümhuriyetin ebedileşmesi için fırka teşekkül edemez se, inkılâ bı tehlikeye düşürecek ise mecli, #te murakabeyi, tek bir fırkaya bı rakmak lâzım. Halbuki, böyle değildir cümhuriyetçi, lâik ve milliyetçidir. Bunu iftiharla söylemek © isterim. Halk sıkıntıdadır. kım tediye kabiliyeti ile mütenasip değildir. MÜRTECİ YOK DEMEDİM Dedi kodularla vakit geçirmek! tense asıl vazife bu dertleri bul- maktır. Bu bizim vicdan borcumuz dur, Memleketimizde mürteci kal- madığını söylemiyorum. Böyle bir iddia hatırdan geçemez, muzır insanlara karşı birlikte tedbir al- mak, beraber çalışmak hepimizin en aziz bir Ye. Va İN ni Al. söyliyelim ki, bu sı kıntiları unutarak bununla uğraş- mak yanlış bir harekettir. Gazinin Serbest fırka ile beraber olduğunu işma ettiğimiz söyleniyor, ne ben ne de arkadaşlarım Gazinin aziz şah- sına karşı büyük bir O hürmetsizlik > böşle bir harekette bulunma» Beşiktaşta iradı nutk edenin fır ka ile alâkadar olmadığı izah edil- 'di. Artık buna inanmak lâzımdır. Fırka teşkili için Gazi Hz. nin za sui tefehhümleri men İçin neşrettim. Bu yüksek O gayeyi küçük düşürecek dedi kodulara as- İn meydan vermedim ve vermiye- ceğim. İCRA VE İFLAS KANUNU Hükümetin yeni programımı göz den geçirelim: Adli kısımda icra iflâs kanunumda borçlular için ole kararının izde edilmiyeceği yazılmaktadır. Hükümetin alacak- Tarı i işin hapis varken ferdin 2 VAKIT “in tefrikasız bir ümit içinde müracaat etti- ği kapının istiskal ile tersyürü- Be suratına kapanmasına ehem- miyet vermek hatırından ( bile geçmezdi. Onu korkutap, onu mustarip eden, onu tehdit ve tetbiş eyliyen nokta, ümit ile çaldığı kapının ona biç dir haber ver- memesi, “yahut o kapidan menfi bir cevap alması idi. Bu endişenin sevkile Hamam caddesine çıktı. Hamamın kö- şesine kadar geldi. Oradan tek- rar Şişli istikametine kadar yü- iye başladı. Ekseri dükkâön- lar ke penklerini yarıya Okadar indirmişlerdi. Yarım kepeuklerin o örttüğü imakânları İçerlerinde © yanan —:2 — VAXKIT 3 Teşrinevel 1330 halkı kukla gibi! Dievdis| sarfınazar lâ| hakikat! Arkadaşlarımız! Vergiler hal-| bu dükkânların barlarını ca- | #ımdan bunu kaldırmak tam bir ha Feket'değildir Hapis cezası gayri medeni bir| hareketse hükümetin kendi alacak arı icin tatbik ettiği hapis cezası-| u da gayri medeni bir hareket o- İlarak kabul etmek © lâzımdır. İcra re iflâs kanununun buhranı iktısa- di nazarı dikkate almarak © tadili lâzıradır. Ümit ederim ki yeni adliye ve- kili mahkemelerin istiklâlini temin sdecek ve islerin daha çabuk yürü raesini nazarı dikkate alacaktır. Sabık adliye vekili — efendim İz mahkemeler müstakil değil mi idi bu ciheti tavzih etsinler. Fethi Bey — Efendim söz alır söylersiniz: (Devamla) HÜKÜMET GERİ MI DÖNMÜŞ? Görülüyor ki yeni İsmet Paşa .abinesile eski İsmet Paşa kabine- isinin takip ettiği mali siyasetin ba-! ı cihetlerini yanlış © gördüğü için| yeri alıyor, tadil ediyor. Bunu da- 5a evvel yapsaydı çok iyi olurdu. Biz söylediğimiz zaman büyük bücumlar karşısında kaldık. Niha- yet hükümet te efkârı umumiye huzurunda geri döndü. Vergiler ağırdır, demek propa- yanda yapmak değildir. Bunu söy“ İsmek cümhuriyet mefhumunu an-| lamamak demektir. Bunu diyenler malieynin mühim bir sandalyesini (e işgal (ederlerse imes'ele daha ziyade ehemmiyet ihespeder. Ulu orta söz söylemek zamanı geçmiştir. Söz söyliyenle- rin bu sözlerin efkârı umumiyede yapacağı tesiri düşünmeleri lâzım; dır, Siyasetinizin bir çok iflâslara ssbep olduğunu saklayamazsmız. Fethi B. bundan sonra traktör rüsumunun ilgasına geçti ve | çift bayvanatma vergi ihdas edilirken tvaktör rüsumunun kaldırılmasın- can bahisle maliye vekilinin köy- lüleri himaye hakkındaki sözlerile bu filiyatın biribirini tutmadığı söyledi. Ankara, 3 (Vakıt — Fethi B. indilitei” “âdiiya vekili Yu- suf Kamal .B. çıktı. Fethi beyin maksadını, kavrayamadığını, borç için hapsin iade edilmesi- ni mi, yoksa bükümet alacakla- cakları içinde bapsin kaldırlma- Sını mı istediğinin anlaşılmadı- ğını söyledikten sonra dedi ki: ismi serbest olan ve liberalizm gibi vasi bususiyet saadeti va- deden bu fırkanın © borç içim bürriyetin selbini nasl tasvip edilebilir. ( Bravo sesleri ) bir ferdin ferde olan borcundan dolayı büriyet tebdil etmiyeceğiz. Ancak halkın müsaade edecek- 'wiyiz hayır. Cemaati igfal edene karşı vazifemizi yapacağız. Ala- cakların en kolay bir surette alınması yollarını arayacağız fer- din devlete karşı olan borcu e İnal gire vela boreü sibiyer soba veyabut mangalın derecei hareretine göre ar veya (çok buhulanmıştı. Hamam caddesinin (o kuytulu- ğuna mukabil çıktığı Şişli cad- desi daha soğuktu. Kar müte- wadiyen lâpa lâpa yağdığı için filhakika sağnak ve tipi yoktu. Fakat hamam caddesinden bu- raya çıkış ondan bir hamam | balvetinden bir hamam souğk- luğuna çıkıştaki © tesiri yap- mıştı. Adımları ileri gitmekte güçlük çekiyordu. Düşünüyordu ki, ileri doğru ablan her batve onu acı olan hakikate doğru yaklaştı- racaktı, Hakikate yaklaşmaktan | hakikati görmektense, onu vzak- tan seyretmek daha iyi idi. i Eğer siyah sakallı ihtiyar a- | ki gayet âçık söylenmiştir. i ve alkışlar | disinin askere tinde değildir. Bu kanunun tevlit ettiği bir mecburiyettir. Behem- mehal istifa edilir.. Adliye ve- kilinden sonra Saraçoğlu Şükrü B. kürsiye gelerek filrir ifade eden | bir söze tesadüf etmediğin, fikir pattismın fikirlerini duymak için | vaki olan intizarı beyhude çık- | | tığını söyleyerek dedi ki: “Muba-| İN parti çıkmadan evvelki vergi | tadilâtından misaller 2ikretti. Ve tetkik için sadece “tenkit ediyor, fakat bunun ilâcı bir sırdırki size söyleyemem diyor. ,, (şiddet- | i elkışlar ) barem © kanu | bunun Oo faidesinin söyledi ! istikrar sizlikterin ortadan ! kalktığını anlattı: Tekalit kanu- | runu tenkit mahiyetindeki sözlere cevap verdi. Fethi Beyin mas- raflarda nereden tenzilât yapı- lacağı sualine "programımızı iyi takip etmiş ölsalardı görürlerdi Bu eemlektin tahammül edemiyeceği kadar ağır borç altındayız. On- | ,ardan tenzilât yapacağız dedi arasında kürsiden indi. Iktısat vekili bir konferans verir gibi ciddi sesle konuşarak bir muhalif prensip ve bir iktisadi s stem müdafması dinliyeceğimizi zan ediyorduk bir şikâyetoame din- ledik o deyerek (devletçilik ve üiberalirim hakkında örün mâ — verdi. Devletçilik demek her şeyi behemehal kendi teşki- lâtı altında yapmak demek ol madığını anlanttı. Iktısat vekilinm çok ilmi be- yanatı Fethi B. firkasma daha iyi bir ders oldu. Iktısat vekâletinden sonra Şükrü Kaya B gelerek cevapları verdi. Fethi B.in propaganda- larından yapılan, tahrikâttan inti- | habat münssebetile yaki olan şi- kâyetlerden bahsetti. dediki: — lotihabatta vazifemiz, ken- di fırkanın tatbikini bana em- rettiği kanuniarı hâkim kılmakta bitarafane hareket ©- diyorsak bu kanun perverliği- mizdendir. Münevver olan memurları bi- rer makine forzetmek (kabil midir? o Babusus bunlarda rey sahibi bulunuyorlar. Ne ga- rip tecellidir ki daima takdirle amlan telgrafçıları bile sui is- timalle itham ettiler, Fethi bey | demokrasi (o dersi vermiye kalkıyorlar. Halbuki bunu yapan bisiz, kendileri burada bizim sserimiz olarak isbatı vücut edi- yorlar. Bizde neşriyat serbesti- sini fırkalarının eseri gibi gös- teriyorlar. Halbuki paşiri efkâr- dam karsile evlendi ise sene- lerden sonra karısının bulunduğu bir evin havasını nasıl teneffüs edecekti? ibtimal Semahat, ken- akabinde bu adamla evlenmişti, o takdirde bunun bir orospulukten ve Se- mahatin bir orospudan ne farkı vardı. İbtimal kendisinin askerde 3ldüğünü zannederek gayri meş- ruğ bir yola düşmekdense bu adamla evlenmeği tercih etmişti. Bu nokta bile Semahati affet. #remezdi. Bu kadar kadınlar vardır ki, kocaları askerde oldu- kları ve bir tek vasıtai maişet- leri bulunmadığı helde tahta silmeği, çatnaşır yıkamağı sabah- lara kadar sönük bir lâmba al- İ anda dikiş dikmeği, tamağile hayatını kazanmağı, orospu'uk- 'a para kâzanmağa müreccah yulmuşlardı. Semahatinde böyle meşruğ bir maişet yolu varken bunu ibtiyar etmeyip orospuluk etmese bile her bangi bir adam- an olan gazeteler bize işi en seni iftiraları yaparken Fethi Bey fendi Pariste. sefir bulunuyor lardı. Biz bir tamim yaptık. ser- best fhrkaya şüpheli eşhasın gir- mesi ihtimalini düşünerek vali” | İntihabata o müdahale leri uyanık, bulundurmağa çalış- ak fırkaya girecek süpleli kimse erin o şahıslatının . tesbiti ile bildirilmesini istedik. Maksat Fet- 3i beyi osui mukarribinden kurtarmaktı. Cümbnriyetçiyiz âyikız diyorlar içlerinde öyleleri ! ver ki cümkuriyetçilikle Vâyikile alâkalaı yoktur. Meselâ beşik- aşta serbest fırka ocağı açılır- cen profösör Ismail Hakkı beyin yanında vaziyet olan doktor ;Şük- | rü bey ismi zabıta siciline gir miş biridi, Size daha iyi anlatayım şen konak sahibi Şükrü B. (ku söz özetine mecliste -ya ya ya itırzinda o oğullu Obir hayret ve onu —tİtakiben hakaret amiz kahkahaları duyul- du.) Doktor Şükrü Bey orada sugünkü hükümetten babseder- ken İsmetler ve mutemetler sal- tanatı dedi. Karpı fırka buna ştirak etmiyorum (o dememedi. Şükrü Kaya B. bunları söylerken boyuna Fethi beye bitap edi- yordu ve bunları hep siz yapı- yorsunuz gibi parmağını sallı- yordu ve devamla dedi ki: «Menemende feslerkalıplandı, Balıkesirde tekkeleri (o süpürdü- 'er, Akhisarda bayrak astılar. “ethi bey bunlara da arkada sım diyebilir mi? ğ Fethi Beyin ismini bütün bun- lara bayrak ve ordu yapmaktan korumak isterim. Propagandala- va kapılarak muhakem ale “Umumi Meclise intihap olu- ———— inecektir demek propagandadır. Fakat . vergi kalkmıştır. demek bir “cürümdür. 3İ mart yür önünde fken bir dahiliye vekili yastığma dayanarak karşıda se- yırci kalamaz. yoktur. Her belediye dairesinin - kapı- smda polis ve jandarma varsa bu müdahale demek değildir. Bunlar bilâkis inzıbatı muhafa- za edip intihabın serbest cereya- nını temine çok çalışmaktadır- lar. Dahiliye vekili çok şiddetli al- kışlar arasında indi. Mahmut Bey (Siirt) kürsüye geldi: ve hükümetin ağramı * nı müdafaadan sonra İsmet Pa- şanım programının sarih görül düğünü, Fethi Beyin meselâ, ha» riei borçlar hakkında düşündük- İ İeriinedir Fethi Beyin eski mu- kavelenin tatbikma «taraftar ol- duğu söyleniyor dedi. Fethi Bey yerinden seslendi: İyi membadan duymamışsınız. Mahmut B.: “membaımnın şa yanı itimal olduğunu Fethi Bey de takdir buyururlar,, mukabe- lesinde bulundu.. Bimun üzerine Fethi B. Şayi- &nin doğru olmadığını söyledi. Müteakıben İsmet Paşa kür- süye geldi. Ve şiddetli alkışlar arasında kücük not defterini eli- ne aldı ve bir an durup meclise ve Fethi Beyin bulunduğu tarafa baktıktan sonra söze başladı: Muhterem efendiler karşı fır ka lideri Fethi Beyin muhtelif vesilelerle söylediği o sözlerde çok güzel şeyler buldum. Çok mahirâne tatbikler politika tu- zakları vardır ki biz güzel tat- bikleri esasen sevdiğimiz için bu oyunları kendilerine göstererek yine kendilerini zevkiyap ede- ceğim. Alkişlar - Meclisin © toplanması se alin bir tülü kendilerini emiyorum. Halbuki teş: iğ yemi sünek. sağt/ amızda| ie arena. er nacak âza adedi hakkında: İstanbul" Vilâyetindeni ; Kaza merkezleri belediye hu- dudu dahilinde buluvan nahiye ve köylerde dahil olmak üzere İstanbulun tesbit edilen son talırirdeki nüfus mik- tarına nazaran Umumi meclise (61) âza intihap edilecek- tir. Belediye şubelerinin her birinin umum belde &i suna nazaran olan nüfus nisbeti üzerinden hesap « « rek Beyazıt 4Eminönü) şubesine (10) Fatihe (12) b. «> luna (21) Yeniköye (Suryeri (3 | Misar (Beykoza) «3) Üsküdara (4 | Kadıköyüne (5) Adalara (1) Bakırköyüne (2) âza isâbet etmektedir. Her şube dahilindeki.münte- hip gösterilen âza mıktarının bir misli faz'asile rey ve- recektir. Keyfiyet Belediye kanununun, 22 iuci maddesi hükmüne teyfikan ilân olunur. ia evlenmesine ne mana verile bilirdi.? Mâamafih, karısının siyah sa- allı ihtiyar kibar adamla evlen- diğini - müstebat büluyordu. Zi- “iri karanlık bir muamma için- de yaşamakta idi. Bu düşüncelerle ve şuuruna gayri sahip bir surette yürüye- kağa girdiğinin ve ihtiyar ada- nin aparlımanı önüne kadâr'na- sıl geldiğinin asla farkına varma» aştı. Buraya gelince tekrar bir an tereddüt geçirdi. Girip girme- inemek hususunda hâlâ karar verememişti, fakat sonra bu ka- rarsızlığından dolayı kendi ken- dimi tayip elti. Bukadar belâla- ra oğramış bir adam için hayat ta korkup çekinecek ne kalmiış- u? Bu mülâhaza ile apâarlımanın | kapısından içeri girdi. Kapıdan . — mm ur miş. | içeri girmekle beraber bütün tüylerinin. diken diken olduğunu hissetti, , . Bu koca bina onun nazarında yollarini bilmediği bir çöl kadar meçbuldü. Siyak sakallı adam, hangi katta oturuyordu? eyvelâ bunu öğrenmek icap ediyordu. Bunu nereden öğrenedekti? Dalğın dalğın etrafına bakındı. Vaziyeti, denize düşmüş, kut- tulmak için bir ağaç parçası ara- yan bir kazazededen farksızdı, Sanıyordu ki, şu dakikada apar- tımanların bütün oleik oradan uzanan bir sürü başlar, apartıman omethaliande (etrafını dalgın dalgın seyreden kendisini gözetliyor. Ve ihtimal onlar ken- disini acı bir matem ve istirabın cehenmetmleri içinde yaşıyan bir insan değil, buraya bir takrip 40- kularak gece soymak üzere et- rafı tecessüs ve tetkik eden bir hırsız sanıyorlardı. i (Bitmedi)