20 Ocak 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 9
Ne kadar güzel! Bir defa öpseniz 5 Gözdenin bu teklifi üzerine “Lui, piçoğluna souk bir nazar fırlattı ve: “ Evvelâ kızdan başlıyalım!, mukabelesinde bulundu Bulmaca. Madam dö “Pompadur,, 9” Sia “ Bellövü ,, ye getirtti. Bu- için vekilharcı 3 ermiş ve çocuğun velisini ettirmiye muvaffak olmuş- Beliğvü ,, de bulundukları i markiz bittesadüf imiş gibi Plakları tarafa gitti. Çocuğun ini sordu ve güzelliğini takdir Mt. O sırada kızı “ Aleksan ia, yanına geldi. Madam dö mpadur ,, iki genci yanma bir o incirlikte (oturan Halin yanına götürdü. ; Kiral bu genç çocuğun ismini Ordu, Söyledikleri zaman biraz O vakıt Madam dö Ponpadur, delikanlı ile kızı kı- ikna es ta göstererek: “güzel bir gift İmaz ıl, dedi. Kıral matmazelle az şakalaştı. İncir ve kurabiye İYen çocuga aldırış etmiyordu. “cuk harekâti ile kıralı o ka VE andırıyor idi ki, madam dö “mpadur» fevkalâde hayretle Yağırdı: “Ahl görüyor musunuz , p!,, Neyi?,, | “Hiç, şu çocuğu gördükçe San, babasını gördüğünü sanı- *İ © Kıral tebessüm ederek *di ki: “ Babası kont dö “Lük,,ü adar iyi bilmiyor- MI, “Ne kadar gözel! Bir öpseniz|,, Kıral cevap ?di, “ Şu halde: matmazelden Markize kıraln — Diuniyetle deraguş etmemi iğunu söyledi. Madam dö Ompadur,, şu cevabı verdi. - “O öyledir. Fakat şu çocuk- nasıl birbirine yakışıyor de- mi? Eğer on dördüncü “Lui, Aydı erkeği dük dö “Men, ardı. Ben o kadarını da mem. Oğluna bir vazife bir “düklük beratı verse kâfi. im bu tercih edişim lın kendi evlâdı olduğundan- Torunlarım büyük baba ve ük anaya benzer, Eğer bu dim yerine gelirse fevkalâde ut olacağım... akat bu saadet nasibi değil- * Ovakit markiz “ Rişğlyö ,, Oğlu duk dö “ Fronsak ,,a dikti, “ Rişölyö ,, > teklif- asla memnun mamıştı. İzm dö “Pompadur,,un fine karşı büyük bir şükran i duyduğunu, fakat oğlu AP noktaj nazarından“Lövu,, merbut ( olduğundan VN müsaadesi olmadan böyle Sarar vermiyeceğini.. ancak teklifte ısrar yeşili al bulunacağını söyledi. , eğer enis > © cağı hac: > ederek hen gizlemeği tercih etti. Az sonra a “ Aleksandrin ,, bir * vefat etti, Bazı nedimle- lamca madam dö “Pom- PU asıl müteessir edep N a yerine kırala ememesi olmuştur. : “ “Pono,, odeğirmencinin Markizin on beşinci “Lui,, nin anasından sonra kızımı kullan - maktan çekinmiyecek tiynette olduğunu ve böyle birşeyin bi - lâkis “Lui,, nin şebvetini uyan- dıracak hadisattan bulunduğunu | bildirdi. » Acaba madam dö «Pompadur» ne suretle kıralın gözlerini etra- fı görmez bir hale sokuncuyâ kadar emniyetini celbe muvaf- fak olmuştu? Her şeyden mu- kaddem durmadan eğlence ve sefahat usulleri icat etmiş, her gün yeni bir zevk bir değişik- lik, sür'at, koşuş, dolaşış, seya- hat ile kıralı sersemletmeğe mu- valfak olmuştu. On beşinci Lui bu baş döndürücü muhit içinde bu mütemadi tahavvüller arasın- da adeta afallamış kalmıştı. Gözdenin müracaat ettiği ça- relerden biride Komidyayı ya- şatması oldu. Onun hoşnutluğu- nu celbetmek istiyen her asil, erkek olsun kadın olsun tiyatro oynamağa meziyyetlerini tahsis mecbüriyetinde idi. Meselâ “La Valyer,, . vali rolünü, 'dükdö “Düras,, tiyatrolardaki “Blez,, oyununu mahirane oynıyorlardı. Madem dö Brankaş, değirmenci kadını, Madam dö “Pompadur,, “Kolet,, rollerini oynardı, Ma- dam dö “Luvri,, ve Madam dö kızları d lik edenler vardı. Dük dö “Şartr,, ve Harbiye : nazırının oğlu “Da- rjapson,, da bu trupa kabul edil- di. Velhasıl bütün saray halkı büyük bir komedya kompanyası gibi gözdenin emrine amade bulunuyordu. «Versay» oşatosunda madal- yonlar kabinesi bir tiyatro şek- line sokuldu. Mimar “Gabriyel,, ve «Buşe» burasını inşa ve nakşettiler . Böylece ebediyen sıkılan bir adamı eğlendirmek çareleri temin olunuyor demekti. Fakat bu tiyatro yalnız 1747 ve 1748 karnavallarında işledi ve on beş kadar temsil verdi. Kıral bü eğlenceden pekte zevkalmıyordu; piyesler ihtira- sını gıcıklıyacak Okadar canlı değildi. Madam dö “Pompadur,, aktörlere ayrıca mevki verdir. meğe uğraşıyordu. Maksadı ya aşıkın artık ikna edemediği zaman onlarla rağbetinini celbet- mek yahutta bu umumi gürültü arasında (o bükümdarı avundur- Madam dö “ Pompadur , bu tiyatronun müdireliğini (aldı. Roma şehri tiyatrosuna bakan belediye azaları o celbedierek kendilerinin himayesi talep edil- di. Bundan başka “Berye,, kadı na Parisin tekmil dedikodularını bildirmeğe memur edildi. Madam dö , Pompadur,, un kıralı el altında bulundurmak için müracaat ettiği diğer usul de muamelâtı aşkıyede türlü türlü usullere müracaat etmesi idi. Zaten kıral gibi hoppa ve di m” mama Nm alm Dünkü bulmacamızı hallede- | medinizse bugünkü halledilmiş | şekle bakarak yeni bulmacamı- | zın sırrını meydana çıkarabilirsi- | niz. Bunun için aşağıdaki tarife- yi tatbik ederek üç beş dakika meşgul olmanız kâfidir; 456789101 » 3 için MM ilyarderler Büyük müşteri olan Rusyayı danltmamak Nasıl zengin oldular? “ Krup,lar: 18 “Krup,un siyaset tarzı ufak müşteri olan Türkiyeyi tecrü- belere davet etmemişti EM vü) LE #>A> E->'wjilii İK > am BX>N m K/A| Her me kadar Alfred Krup, KEN bahusus 1870-71 mubarebesinden Kü S'A| İl beri ve Alman ordu ve donan- JE|Sjim)T AJMİ| masının siparişlerini aldıktan N|A/T gi R İM) | sonra hükümetin her zaman ve 10 JAKAR gi tamamen (fabrikaları (o emrine ı i Mja'ali | amade bulması mazariyesini ka- bul ediyorsa da, yalnız Alman imperatorluğu (için çalışmağa kendini o mecbur görmemekte idi. Yeni modelleri tercihen Ber- lin,, harbiye nezaretine teklif "ediyor ve fakat kat'i bir taah- hüde girişmekten istinkâf* edi- yor ve mamulâtının ihracının menedilmesini asla kabul ede miyordu. Prusyaya verdiği top- ların aynını Avusturyaya vermek istediği zaman Berlin hükümeti itiraz etti; o vakıt Krup şu ce- vabı verdi. — Yalnız Prusya karnımızı doyurmaz! On senede » hiç ol- mazsa 50 milyonluk sipariş al malıyız. Ecnebi hükümetler bana siparişte (bulundukları zaman onlara fena cins mal veremem yal » Silâh ticareti artık 1866 ve 1870-71 harplerinin verdiği ders- —ghise lerden sonra daha vâsi bir bey- i nelmilel esas Üzerine cereyan ediyordu. Yeni modeller “Esen,, de “Krup,, un en hat polar nunda iyettar zabitan alli bir muvaf- fakıyetle tecrübe © . Buraya on dört muhtelif dev- yordu. Toplar alenen satıığa çıkarılıyordu. Bir defasında ( siyasi) bir ba- rekette bulunularak “Rusya, yı rencide etmemek için beynelmi- lel endaht tecrübelerine Türkiye davet edilmedi. Fakat bu esba- bı siyasiyeden büyük (müşteriyi kaçırmamak gayesine matuf olan bir hareketti. “Alfred Krup,un imalât faaliyeti en ziyade 1880 ne doğru görüldü. Yaşına rağ- men toplarını tekemmül ettirme- nin çaresini buluyordu. Tuccari mesail mevzuu bahs olunca son derece hassas davranı- | yordu. Alman ordusundaki yeni teslihatm banisi (olarak tami- masını istiyordu. «Berlin» de bu bakkı kendinden nez'e teşebbüs ettiler. Bunun üzerine “Topların tarihi,, diye bir eser yazdırdı. Bunda kimlerin geri kaldığı ve Dünkü bulmacamızın halledilmiş şekli Soldan soğa ve yukardan aşağı: 1 — Koyun bekcisi 5, sandal 5 2 Lahım 2, oyun 4 3 — Küçük yara 4, derin 6 4 — Bodalalık 4 m? 5 — Uçan hayvan 4 6 — Umumi olmemak 3 7 — Erkek koyun 3, leke 3, meta 2 8 — Vezin 4, yıl 4 9—Dow 3, feyiz 7 W0— Teneke 6 1— Ay * eter 4 şeheviyatın her nev'ini tatunş olan bir adamı memnun etmek kolay birşey değildi. Bunun için kokotluğun her çaresine teves- sül icabediyordu. Mülaabe ma- ballerinin dekorları bile sik sık değiştiriliyordu. Madam dö Pom- padür bunun için “Versay,, da, “Kompiyen,,de ve “Fontenblo,, da bir çok küçük evler tahsis ettirmişti. Bunlara «İnzivagâhları» ismini verir, bunlarda etrafça taciz ©- dilmeden kıralı teshire muvaffak olurdu. Bunların arasında en güzeli “Versay, daki “Ermitaj,, idi. Bu teshir edici paviyon oldukça yüksek bir dıvarla çevrilmişti: Büyük bir çit yabancı nazarların içeri nüfuzuna mani olurdu. Bu- raya varmak için birçok dolan- baçlı yollardan gitmek icap edi- yordu. Kıral böyle mahallere pekaz adamla giderdi. Madam dö “Pompadur,, bu muhitte istediği gibi kıralı zevk- lendirirdi. Eğer kıral kendisine randevu verirse, “Lui ,Yi tebdil kimlerin terakkiye doğru koş- kıyafetile karşılar, bazı bir küçük tuğu gösteriliyordu. İmtiyazlarla sütçü kız, bazı bir rahibe veya |.—- makam bir çıflik hizmetçisi kılığına girer vel tıratında diyor ki: “Madamın | kırala süt takdim ederdi. Bahçı- | dimağı ve kalbi gayet hassas van kızı, köylü kadın. çoban kızı şekline girdiği de olurdu. Artık bıkkınlığı betsizleşen kıralı ancak bu suretle eğlendirmeğe muvaffak olurdu. Aynı zamanda kendi tabiatı barit olduğundan onurla da mücadeleye mecbur olurdu. Ne- dimesi Madam dü “Hose,, ha- için birçok sun'i vasıtalara mü- | Madam dü “Hose,, bu usuller- den bir kaçını bize haber veri- yor. (Bilmeat) anl, Al i mukabele görürlerdi. idi, fakat aşk ile pek alâkası /ii yoktu. , Binaenaleyh şehevi his- |3 siyatta kıralın kâbına varmak (8 racaat mecburiyetini duyuyordu. i H Atina bankası yanında her gün ceplerini doldurmamış olmakla beraber hakkı kelamın kendinde Meme vr koyuyordu. aamafih yetmiş yaşına miş olan Krupun faliyet dina: giyesine halel gelhemişti, Ba- husus tüccari mesnilde fevkal- için birçok yerlerde hatta Fran sada imtiyar almıştı. Bu top çe- ker hafif olacak ve bir tek ağır topu bulunacaktı. Fakat bu teşebbüsünde de muvaffak olamadı. Topun geri atması sefi- neyi tehlikeye koyuyordu. O va- kit yeni bir mesele aklına geldi. Ağır toplarla geri tepmeyi men- netmek için ne yapılabilirdi ? “ Krup » yaşlandıkça ken- disini düşündüren diğer bir nok- ta daha vardı. Sosyalizm onu endişelendiriyordu.Tamamen if“ hariç âlemi idiki ticaret ve hükümet buna aitti; âlemde mutlaka kıymet sahibi bir adam olmak icap ediyordu. Fakat bütün seciyelere iğil- mek mecburiyeti de vardı, Öteki âlem insanın kendi vücude ge tirdiği âlemdi. Bu âlem üzerinde hudutsuz derecede tahakküm edilebilirdi. Bu âlem kendisine aitti; oraya kimse karışamaz dı. Veyil o âleme karışmak istiyen- lere... O adamlar isterse banker, isterse hökümet mümessili ister- se kendi yakininden olsunlar, “Krup,, tan pek insafsız bir (Bitmedi) Cilt, saç, frengi hastalıkları i mütahassısı DOKTOR Ahmet Hâmit Galata, Voyvoda caddesi. sep örten sonra.
