20 Ocak 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6

Gençlik kültürü Ecnebi mektepleri Maarif © vekâtetinin mektepleri hakkında yeni bir kanun hazırladığını işidivoruz! Hazırlanan bu kanun İâyihası Türk çocuklarının ilk tahsiline aittir. Millet meclisine verilecek olan lâyiha Türk çocuklarının ecnebi mekteplerde ilk tahsil görmelerine mani olmayı gaye edinmiştir . Türk çocuklarının ilk tahsil ya- ni yetişmemiş nesillere verilecek ilk cemiyet terbiyesi cemiyetin yaşaması itibarile çok mühim bir meseledir. İlk tabsil yarı içtimai mahlük- ları cemiyetin kültürüne aşılıya- cak ilk ve çok kuvvetli bir un- surdur. Fakat mektep ve terbi- ye işi bir cemiyetin canı adde- dilmesine rağmen memleketin muhtelif köşelerinde, muhtelif derecede tahsil müessese erini idare eden ecnebiler yardır. Bu müessisler son 'yüz sene içinde memleketin her köşesine ithalât emtiasi gibi yayıld. Bomektep- ler niçin açılmiştir? Bunlar insanlığa bizmet mi eder« ler?Gerçi bazılarının iddiası böyle- dir. Fakat sözün açığı İnsanlığa hizmet sözü bir kocaman İaftır. Müstemlikeciliği “temdin hak- kı,, diye düsturlaştıranlar istila “ordülürma medeniyet kahramanı adını vefirğen mekteplere elbette daha mefkürevi bir makyaj yapa- caklardır. İşin çok açık cephesi şudur: Memlekette encebi mektebi memlekette yabancı banka nasıl istismar için bir vasıta ise, Türki- yede imtiyazlar, şirketler nasıl memlekette emperyalizmin bir aleti olmuşsa mekteplerde aynı işi yapmıştır. Emperyalizm, Türkiyeye kâh istilâ ordusu, kâh siyasi memur, Adliyede: ecnebi | kâh iktisat müessesi, kâh terbi- biyeci şeklü şemai ile girdi. Bun- lar birbirini tamamliyan unsur- lardır. Türkiyede emperyalizm yer - leşirken silâbını sermayesini, ban- kasını mektebini ve fikrini muay- yen bir plân dahilinde ileri sür- dü. Türkiye bir millet olarak halkınmıya başladığı zamandan- beri sıra ile bu emperyalist hatlarla! mücadeledir. Bu son safha Türk | kültürünün istiklâl mücadelesidir. İ Kendisini koruma mücadelesidir.! Maarf vekâletinin kararı bu itibarla da (Odikkatâ O lâyıktır. Osmanlı o imparatorluğu (o bil bassa 1839 tarihinden sonra bir nevi müstemlike olmayı kabul etmiş bulunduğu için, için için işliyen ve Türk kültürü yerine i yabancı kültürleri idameyi ga- ye edinen müesseselere karşı duramazdı. Lozan sulhundan evvelki za - manlarda ecnebi kültür mües - seseleri iktisadi ve siyasi mües- seseler gibi kapitulâsyon ahkâ - mından istifade ederlerdi. Bu müddet zarfında ecnebi kültür müesseselerininğneler yaptığını öğ- renmek istiyenler biraz gözlerini açsınlar pek çok şeyler görecek- lerdir. Suriyede bir Arap meselesi, Balkanlarda kanit kömüitecilik, şimali, Anadoluda Pontüş, hikâ - yeleri v. 8. v. s. hep ecnebi mü- esseselerinin fikir ve sermayele- rile yaşamak istemişlerdir. Bu müesseseler Türk çocuk - larına ancak müstemlike mahluku olmak için ne lâzımsa onu ver- mek isteimişlerdir. Lozan mua - hedesi de bu müesseselerin fay- dasızlığını kabul etmiştir. Muahedenin imzası esnasında teati edilen mektuplar da,muahede tarihinden sonra açılacak ecnebi mekte Usküdardan sonra Beyoğlunda da bir icra şubes, tesis olunuyor. Bu suretle icra işlerinde ko'aylık temin edilecektir Üsküdarda bir icra şubesi açıldığım yazmıştık. Bu şube, evvelki günden itibaren faaliye- te geçmiştir. Alacaklılar Üskü- dar ve cıvarında bulunan İşler, Istanbul icrasından oraya devre- dilmiştir, Diğer taraftan Beyoğlunda da bir icra şubesinin faaliyete geçmesi karalaştırılmıştır. Bu husustaki hazırlıklar, son safhasına gel miştir. Şimdiye kadar üç yüz liradan fazla alacakların takip ve tah- sili, İstanbul icrasına müracaat suretile mümkün oluyordu. Bun- dan sonra icra şubesi tesis edi- len yerlerde bu mıktardan fazla alacaklar için de şubelere mü- racaat kâfi gelecektir. Bu suretle icra işlerinde daha ziyade sür'at temin edileceği tahmin olunuyor. Diğer taraftan Beyoğlu adliye dairesinin şimdi bulunduğu bina- dan daha muntazam bir binaya | nakli, mevzuubahistir. Kenan ve Hayrettin Beyler Müddei umumi Kenan ve muavinlerden Hayrettin Şakir Beyler müddei umumiler kursu- na iştirak etmek Üzere dünkü trenle Ankaraya gitmişlerdir. Kalikratya soygunu Kalikratyada Konstantinidis Ef.nin evini soymakla maznun Kâmil ve arkadaşlarının muha- kemesine İntanbul birinci ceza mahkesinde dün devam olun- muştur. Selim çavuşla başka bazı şa- hitler de çağırılacaktır. Afyon ceza retsliği İstanbul üçüncü ceza mahke- mesi sabık azasından Etem B., Afyonkarahisar ceza reisliğine tayin olunmuştur. Kaç mektep, kaç mu- | allim, kaç talebe var? Türkiye Maarif cemiyeti 1930 senesi için uzun bir sây mahsulü addolunabilecek bir * muallim yıllığı,, neşretti, Bu yıllıkta ma- arif tarihimiz, teşkilâtımız milki taksimatımız ve saire hak- kında baylı müfit malümat vardır. Türkiyede muallim talebe ve mektep sayısını gösteren Şu mühim istatistiki oradan alı- yoruz: Bp 294dayyou YoSANA ununa 494dayyou YIf (41) soşdoppu nek yaydappomı vuy uajşdayyouu. yeueç 2)doyyppu BUG poydoyppaz ups Moşdoyyouı yazesij, 1159 zl 1 u si o $ r I pops doyno 1EL9 r seg ves 466 sz pops 299091. ayşen u Sei 18 o Abir <OL0ŞI BEL 98S96k — OEYEL VSEZ sı9 OLLEI HUŞ OL 89$ 1pops u91 2807 kayıtlar bu müesseselerinde kapi- tülâsyonlar gibi manasız olduğunu kabul etmektedir. Bilhassa ecnebi mekteplerinin ecnebi talebeye tahsis edebileceği açıkça zikre- dilmiştir. Yalnız bu kadar değil umumi tahsil seviyesi itibarile yalınız binalarıla göze görünen bumü- i Altın karmanyolası yiz RE ok $ NV EM heg igab2 La Memleketimizde | Bugünün genç kızları Bir İngiliz muharririne göre Erkeklerin tesiri altında değildir, bilâkis erkekleri tesiri altınd İngiliz muharrirlerinden biri Deyli Ekspres gazetesinde, bu günkü genç kadın neslini ted- kik eden makaleler neşrine başlamıştır. Bu yazılarda genç kadın neslini farık vasıflarından bahsedilirken şu sözler söylen- mektedir : “Bugünkü g'nç kızlar, hakkak ki, Onlardan O evvelki nesilden sıhhatçe daha çok münkeşiftiler. o Bundan başka bugünkü kızların, haiz oldukları kudret te çok büyüktür. kudretin en canlı tecellilerinden biri, intihap hakkımın şümulü, sonra kadının erkek karakteri özerinde tesir icra etmek, bu karakteri tadil edebilmek husu- sunda daha bariz bir kuvvet sahibi olmasıdır. Bugün, bir zevç zevcesi üze rinde tesir etmekten fazla, onun Bu | a bulundurmaktadıf İ tesiri altında kalan onun tarafın dan vücude getirilen bir insandır. Bu kudrette olan genç kım! lar bugün milyonlara varmıştır” lar. Genç erkek, bu genç kadı. dan memnundur, Ona, yeni v8 genç kızlara hücum edenler, ye" niler değil, eskilerdir, eski nesli kızları ve kadınlarıdır. ! Yeni kız, aşktan fazla, dost lukta muvaffak oluyor. Bunun sebebinin, eskiler gibi “ korkması değildir; yeni kız, be“ şeri heyecanların en l olan aşktan korkmıyor, fakı eskiliğin ve yeniliğin en İ taraflarını almak istiyor. Bu yeni kız, gel:cek ii annesi olacak, biz ibtiyarladığı mız zaman medeniyet meselesi, buğünkü genç kızların yetiştir. diği nesil tarafından : lecektir. İ —a 0 am ti Bükreşteki Türk gençiei Bükreşte (odarülfünun tahsili yapan bir hayli Türk genci var- dır. . Bu gençlerin son zamana kadar bir teşekkülleri yoktu. Son posta ile gelen Romanya gazeteleri Türk gençlerinin bir toplanma yaptıklarını ve bu toplanmada yeni Türk harflerinin tamimi için faaliyete geçtiklerini ve bir de mecmua meşrine başladıklarını yazıyor. Ayni zamanda aralarında bir esseseler hakikatte gayet geri unsurlar tarafından (idare edil- mektedir . Maarif vekâletinin (hazırladı alan Karrmanyolas.. Tabip araniyor risinin $İ altınm karmanyola suretile almakla marnun Nuri ve Mehmedin muhakemelerine ağır cezada başlanmıştır. Muha- keme şabit celbi “için kalmıştır. Kıza tecavüz edenler Otomobille Balmumcu sırtla- rına götürdükleri bir kıza teca- vüz etmekle mazmun Recep, Kemal, İsmail dün adliyeye ve- rilitişlerdir. Birinci müstantiklik bunlar hakkında tevkif müzek- keresi kesmiştir. Tahlisiye U. M. lü- günden: Tahlisiye müdüriyeti umumi- yesi Anadolu mıntakası tababeti münhüldir. Talip olanların istida- name İle Galata rıhtımında Ma- ritim hanında Tahlısiye müdüri- yeti umumiyesine müracaat et- meleri ve 27 i 930 pa- zartesi günü saat 9 buçuktan 1l buçuğa kadar vesaiki lâzıme- yi müstashiben Müdüriyet umu- miye binasında ispatı vücut ey- lemeleri lüzumu ilân olunur. Hrfist Haftalık sam'at ve sinema mecmuası Bugün öğleden sonra pek nefis bir tabı, güzel resimler ve şayanı dikkat yazılarla çıkıyor MMA İK ares dn Sila ağ ii Ankarada genç ede- biyafçılar Ankarada bulunan san'atkâr ve edebiyatla alâkadar gençler ara: larında bir edebiyat birliği vü- | cude getirmişlerdir. | Gençlerin vücude' getirdikleri! birliğin bir fikir ve his birliği olmasını temenni ederiz. mmm. ——— — de cemiyet yapmışlardır. Bu miyetin adı “Türk cemiyeti, di Türk cemiyeti milli bayram” larda göğüslerine Türk rozel leri takmasını tensip etmiştir. layihanm biran oi kabulü Tü kültürünün istiklali yolunda him bir dönüm noktası olacaktır! Sadıt Etem © Defterdarlıkta | Yk ir brn Meleğil an Şefik B. Süruri B.in şikâyeti * hakkında ne diyor 10 Seneliklerin verilmiş olm sından do'ayı Beykoz mal mi dürü Süruri B. Şimdinan na tahvil edilmişti. Süruri B bu tahvilden mütessir olmuş, bi hale, aralarında şahsi zıddiyet olan Defterdar Şefik Beyin gi olduğunu ileri sürerek şikâ; v bulunmak üzere Ankaraya gi i miştir. Defterdar Şefik B. bu me: hakında demiştir ki: «— 10 Seneliklerin verim: | olduğu hakkındaki şikâyet i karada yapılmış, bize tahkikat ne'icesinde de kuk etmiştir. Bunda benim k5*| İ tün nasıl mevzuu bahsolabilir:# Muhakemat müdürlüğü Defterdarlık muhakemat dürlüğü vekâletine Halil F i B. tayin edilmiştir. Na y ” kin ik İS se si et ii İz