10 Kasım 1940 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3

10/11/1940 ULUS —i Büyük kaybımızın 2 inci yıldönümü ' — Bugün yurdumuzun her tarafında| ' ATATÜRK İ ATATÜRK'TEN Türk gençliğine .Ey türk gençliği! Birinci va- fen türk istiklâlini türk cüm- üriyetini, ilelebet muhafaza Ve müdafaa etmektir. Mevcu- iyetinin ve istiklâlinin ye- Bâne temeli budur. Bu temel Senin en büyük hazinendir. İs- tikbalde dahi, seni, bu hazine- en mahrum etmek istiyecek, dahili ve harici bethahların 0- lacaktır. Bir gün, istiklâl ve Sümhuriyeti müdafaa mecbu- Tiyetine düşersen, vazifeye a- tılmak için, içinde bulunduğun Vaziyetin imkân ve şeraitini düşünmi, ksin. Bu imkân ve terait çok nâmüsait bir mahi- Vette tezahür edebilir. İstiklâl Ve cümhuriyetine kastedecek Üşmanlar, bütün dünyada em- | Sali görülmemiş bir galibiyetin Mümessili olabilirler. Cebren Ve hile ile aziz vatanın, bütün aleleri zaptedilmiş, bütün ter- #anelerine girilmiş, bütün or- "_ulan dağıtılmış ve memleke- tin her köşesi bilfiil işgal edil- | Miş olabilir. Bütün bu şeraitten |daha eltim ve daha vahim ol- mak üzere, memleketin dahi- linde, iktidara sahip olanlar gaflet ve dalâlet ve hattâ hi- Yanet içinde — bulunabilirler. qaltâ bu iktidar sahipleri şah- & menfaatlerini müstevlilerin siyasi emelleriyle tevhit edebi- !!rler. Millet fakrü zaruret içinde harap ve bitap düşmüş olabilir. Ey türk istikbalinir evlâdı! İşte, bu ahval ve şerait içinde ahi, vazifen, türk istiklâl ve tümhuriyetini — kurtarmaktır. Muhhıç olduğun kudret, da- Marlarındaki asil kanda, mev- Cuttur. AU LLALLELLLLİL DDD DİLILL IT D İLLILLLLLILLLLIİLELLLLAL Iİ L L F Güneş battı fkumuzdan ağır ağır ve ih - tişamla çekildi. * bizi aydınlatarak. ,O'nun için yanıyorüz, Snıyoruz. * Nurdan izi, yüreklerimizde alev €v.. Arkasından karanlık bırak - laksızın batan güneş, O oldu. ©z yaşlarım, kararıp kelime, hıç- Mıklarım donup cümle olmalıydı. akat O'nun gönüllerde sönmiyen Si, gözlerdeki yaşı yıldızlar gibi #tlatıyor, hıçkırıkları dualar gibi hileştiriyor. Ölümünden bile hey- &, muhabbet, kudret duyüyoruz * hayat alıyoruz. izo'rıdan geldik, O'na gitmekte - * Şu anda varlığının bütün fanilik- K yok oldu. O'nda tam bir ebedi- Yaşamıya başlamıştır. Ufkumuz- | her uzaklaşmasında bize beka- ln bir zerresini tattırdı. Ne acı ik- :?-- Vücudundan kaybettirdiğini | lnda kazanarak, kimseye müyes- i olmamış azametli bir çekilişle 'Yonluk bir gönül sahasını kaplı- göklere yükseliyor. » bizim için bir yarı ilâhtir. * Blmdiye kadar O'nun için söyle- B Yazdıklarımız, O'nun büyüklü- ır"m"d' ne kadar küçük, ne ka- | dciz kalmiştı. Biz O'nu, O'nun sevdiği kadar sevmezdik. Her Vde O bizden üstündü. Ölümü ile eksikliğimizi gene kendisi ta- liyacak, Bundan sonraki haya- Kiz, O'na bağımızı uzatmak hdir, o_înun için doğmuşuz, O'nun izin- Öleceğiz. Hasani - Âli YÜCEL Sıcaklığı | Tilbimizde devam ediyor; ışığı hâ- [ O'nunla | bedi Şef Atatürk'ün aziz hafırası büyük ihtifaller yapılarak yadedilecek İhtifallere her yerde Atatürk'ün hyata vedâ ettiği saatte yâni 9 u beş geçe başlanacaktır Bugün Ebedi Şef'in ölümünün ikin- ci yıldönümü münasebetiyle bütün yurtta ve Halkevleri ve odalarında ve okullarda, diğer büyük müessese- lerde birer ihtifal toplantısı yapila- caktır. Bu ihtifal, ölüm saatine tesa- düf eden saat 9.05 te başlıyacaktır. Cümhuriyet Halk Partisi Genel Sekreterliğinin Atatürk'ün ölümü- nün ikinci yıldönümü münasebetiyle bugün bütün yurtta yapılacak ihtifal hakkında hazırladığı program şudur: Halkevlerinde ve Halkodalarında : A) Ebedi Şef Atatürk'ün ölüm gün ve saatine tesadüf eden 10 İkinciteş- rin 940 pazar günü saat 9.05 te bütün Halkevlerinde — ve — Halodalarında Halkevi ve Odası olmıyan yerlerde bilümum Parti merkezlerinde bir ih- tifal toplantısı yapılacaktır. B) Bu toplantıyı, Halkevi ve Halk- odası olan yerlerde Halkevi ve Halk- odası reisleri, olmıyan yerlerde o kademenin Parti reisleri tanzim ve idare edeceklerdir. Halkevi ve Halk- odası olmıyan ve C. H. P. teşkilâtı bulunmıyan yerlerde bu toplantı o mahallin münasip bir binasında yapı- lacak ve bu yerlerdeki toplantıları mahallin en büyük hükümet âmiri tanzim ve idare edecektir. C) Bu toplantı umum için olmak- la beraber bilhassa o şehir ve kasa- badaki en büyük mülkiye memuru Ankaralılar Ata'larının muvakkat kabrini tavaf ediyorlar F) Toplantı bu suretle bittikten sonra, varsa Atatürk'ün heykeli veya büstü olan meydana; yoksa Cümhu - riyet meydanına topluca gidilerek bir çelenk konacak ve merasime ni- hayet verilecektir. * G) Bu merasimin köylere de teş- miline imkân aranacaktır. Mekteplerde : 10 İkinciteşrin 1940 günü bütün mekteplerde Bsaat 9.05 te talebe ve öğretmenler mektebin münasip bir bafta olmak üzere askeri h â. mirleriyle devair reisleri, Parti ve Halkevi mensupları, resmt ve hususi teşekküllerin mümessilleri dâvet edi- lecektir. D) Toplanılan yerin münasip ma- halline Atatürk'ün bir büstü, yoksa bir fotografı konacak ve bu köşe türk ve parti bayraklariyle ve çiçeklerle süslenecektir. Tam o saatte vazifeli kılınacak bir zat, Atatürk'ün o gün, o saatte öldüğünü kısa ve veciz bir ifade ile anlatarak hazır bulunanları ayakta beş dakika saygı susmasına dâvet edecektir. E) Bundan sonra bir hatip Ata- türk'ün hayatı, memleket ve millet için yaptığı büyük hizmetler ve kah- ramanlıklar hakkında bir hitabede bulunacak ve bunu müteakip Millt Şef İsmet İnönü'nün Atatürk hak- kındaki beyannamesi okunarak top- lantıya son verilecektir. k ve aynı şekil- de beş dakika ayakta saygı susmasını yapacak; müteakiben bir muallim ta- rafından Atatürk'ün hayatı; memle- ket ve millet için yaptığı büyük hiz- metleri ve kahramanlıkları hakkında kısa bir hitabede bulunulacak ve Mil- 1t Şef İsmet İnönü'nün bağlı beyan- namesi okunarak merasime nihayet verilecektir, Matbuat : 10 İkinciteğrin 1940 günü bütün türk matbuatı baş sayfalarını siyah çerçeve içine alacaklar ve Atatürk'ün hayat ve eserlerini canlandıran, ölü- münün mucip olduğu büyük teessürü ifade eden ve Kemalizmin ilelebet yaşatılacağını tebarüz ettiren yazılar yazacaklardır. Radyoda : si 10 İkinciteşrin 1940 günü Türkiye radyosu sabah neşriyatında ajans ha- berlerinden sonra (Aziz yurttaşlar: Bugün Ebedi Şef Atatürk'ün ölümü- nün ikinci yıldönümüdür. Türkiye radyosu şimdi, o gün bu büyük acı dolayısiyle Milli Şef İsmet İnönü- nün büyük türk milletine yaptığı be- yannameyi okuyacak ve milletin bu büyük elemine katılarak tazimen su- sacaktır.) diyecek ve beyannameyi okuyacaktır. Öğle neşriyatında gene yalnız a- jans haberlerini söyliyecek ve ajans haberlerini müteakip ÇArziz yurttaş- lar, bugün Ebedi Şef Atatürk'ün ölü- münün ikinci yıldönümüdür. Türki- ye radyosu türk milletinin bu büyük elemine katılarak tâzimen susüyor.) sözü ile neşriyatını tatil edecektir. Akşam neşriyatında: Gene evelâ ajans haberleri söylene- cek ve ajans haberlerini müteakip (Aziz yurttaşlar: Bugün Ebedi Şef Atatürk'ümn ölümünün ikinci yıldönü müdür, Türkiye radyosu şimdi o gün bu büyük acı dolayısiyle Milli Şef İsmet İnönü'nün türk milletine yap- tığı beyannameyi okuyacak ve müte- akiben Aziz Atamızın Cümhuriyetin onuncu yılında necip milletimize yaptığı tarihi hitabeyi kendi sesle- riyle nakledecek, Türk milletinin bu büyük elemine katılarak tâzimen su- sacaktır.) diyecek ve evelâ beyanna- meyi okuyup müteakiben hitabeyi 'Ata'ün cenazesi milletin eli üstünde Yavuz'dan trene naklolunuyor nakledecektir. Bugünkü konuşmalar Büyük Cenaze Yavuz'da muhtelif yabancı dillerle tekrarlana- caktır. “Radyo bugünkü sabah neşriyatını, ihtifal kısmı 9.05 e gelecek şekilde tanzim edecektir.” Yurt dışında: Yabancı memleketlerde — bulunan yurttaşlar o gün aynı saatte bulun- dukları yerlerdeki elçilik veya kon - solosluk binalarında toplanarak aynı merasimi yapacaklardır. Bu toplantı- ları elçiler veya konsoloslar tanzim . ve idare edeceklerdir. Ankara Halkevinde yapılacak ihtifal Ankara Halkevi Reisliği, Cümhu - riyet Halk Partisi Genel Sekreterli- ğinin umumi tâlimatına uyarak Ebe- di Şef Atatürk'ün mâtemi dolayısiy- le Ankara Halkevinde yapılacak ih- tifalin programını şu suretle tesbit etmiştir : 1. Açılış sözü — (Ankara Halkevi Başkanı ve İçel Saylavı “B. Ferit Ce- lâl Güven” tarafından.) 2. Ebedi Şefin yüksek mânevi hu- zurlarında 5 dakika saygı ve ihtiram susmasi. 3. — Atatürk'ün hayatı (B. Burhan Belge tarafından.) 4. — Atatürk'e sesleniş (Şiir - B. Behçet Kemal Çağlar tarafından). 5. Ebedt Şef Atatürk'ün — ufulleri dolayısiyle Millt Şefimiz İsmet İnö- nü tarafından 21.11.1938 de Türk mil- letine yapılan beyanname (B. Bur- han Çeltik tarafından okunacaktır. 6. Atatürk'ün cümhuriyetin 10 ncu yıldönümündeki hitabeleri (sinema ile gösterilecektir.) 7. İhtifalde hazır bulunanların işti- râki ile Ebedi Şef Atatürk'ün muvak- kat kabri ziyaret edilecek ve çelenk- ler konulacaktır. Bugün Halkevinde yapılacak ihti- fal merasimi için dâvetiyeler dağıtıl- mıştır. Vekiller, mebuslar, resmi dai- reler, Cümhuriyet Halk Partisi mü- messilleri, matbuat mensupları dâvet edilmişlerdir. Kıyafet olarak siyah elbise tesbit edilmiştir. İhtifalin tam bir intizam içinde cereyan edebilme- si için herkesin en geç 8,45 te yerini (Sonu 5. incı sayfada) ” “Ankara'da mukaddes top- raklarımızı her taraftan — sar- mış ve filen işgal etmiş düşman ordularını bu mukaddes top- raklardan atmak imkânından bahsettiğim zaman en şuurlu ve durendiş oldukları iddia o- lunan zevat bütün bu teşebbü- satın paraya mütevakkıf oldu- ğundan bahsettiler ve: — Ne kadar paran vardır? veya — Nereden, nasıl para bu- labilirsin? gibi sualler tevcih ediyorlar- dı. Benim verdiğim cevap şu idi: “—. Türk milleti kendi ha- yat ve selâmetine müteveccih olduğuna kanaat edeceği te- şebbüsatı başarabilecek kadar servete maliktir ve teşebbüsün ciddiyetine kanaati halinde onun istilzam ettiği kadar ser- vet menbamı müteşebbislerin emrine âmade kılar.” Bu dediklerim sözden fiile çıkmış hakikatler değil midir? ATATÜRK v Unutulmaz levhalar —İl— otoğrafhanenin camekânında, Atatürk'ün büyük kıtada bir resmi, Siyah tülle örtülü. Sekiz on yaşlarında üç çocuk, vitrinin cami- na başlarını dayamışlar, hıçkıra hiç. kıra ağlıyorlar. — Ulus matbaasına dönecek sokağın köşesinde dört çocuk mektep çanta- larını vere bırakmışlar, biribirleri- ne sokulmuşlar, başlarını küzular gibi biribirlerine dayamışlar, içli içe li göz yaşları döküyorlar. N Üstü başı perişan fıkara halli bir adam, elinde Ulus gazetesi. Oku - yarak gidiyor. Meraklı bir zat, ha« ber almak kaygüsiyle aradığı ikinci tabı Ulus'u bu adamcağızın elinde görünce fazla para teklif ederek o- nu kendisine vermesini istiyor. Ce- vap şudur : — Kusura bakma, veremem. A « tam için yazılmış yazıları daha oku« yup bitirmedim. Ne desen vere « mem. PŞ H Henüz mektep çağına girmemiş küçük yavru sorüyor : — Anne, Atatürk neden ölmüş? — Karaciğer hastalığından... — Neye evel söylemedin., Ben O'« na ciğerimi verirdim. —- — Başın sağ olsun. — Senin de başın sağ olsun. Herkes birbirine böyle diyor. Ta« ziyet eden, taziyet edilmekte. Kim kime teselli verecek ? vi Gd Teşrinisaninin onuncu perşembe günü, sabah saat dokuzu beş geçe her türkün evinde, her türkün mu- kaddes tanıdığı bir insan hayata gözlerini kapadi. Ölen, her türkün kendi z başıdır. Yurt, bir anda her ocağından bir cenaze çıkmış gibi yasla doldu. Tarih, böyle muazzam ve muhte « şem bir matem levhası gördü mü, görebilir mi?... Hasan - Âli YÜCEL _“Bı'ı'tı'in dünyanın milletleri- ni tanırım ve bu muarifem harp sahalarında olmuştur, ateş al- tında olmuştur, ölüm karşısın- da olmuştur. Yemin ile temin ederim ki bizim milletimizin kuvei mağneviyesi bütün mil- letlerin — kuveimağneviyesinin pek çok fevkindedir.” a ATATÜRK