— | PAZAR ULUS Basımevi Çankırı Caddesi, Ankara 10 II. TEŞRİN 1940 ]si&üş TELEFON Başmukarrirlik Yazı İşi Müdürü Mücssese Müdürü Yazı İşleri İdare Tolgraf: ULUS Ankara 1064 2 NCİ OLÜM YILDÖNÜMÜ Milli Şefin Türk milletine beyannamesi ANKARA: 21-X1-1938 Büyük Türk Milletine : Bütün ömrünü hizmetine vak . fettiği sevgili milletinin ihtiram kolları üstünde Ulu Atatürk'ün fâni vücudü istirahat yerine tevdi edilmiştir. Hakikatte yattığı yer, Türk Milletinin onun için aşk ve iftiharla dolu olan kahraman ve vefalı göğsüdür. Atatürk, tarihte uğradığımız en zalim ve haksız ittiham gü - nünde meydana atılmış. Türk Milletinin mâsum ve haklı oldu . ğunu iddia ve ilân etmiştir. İlk önce ehemiyeti kavranmamış o - lan gür sesi, aslâ yıpranmıyan bir kuvetle nihayet bütün cihanın şu. uruna nüfuz etmiştir. En büyük zaferleri kazandık - tan sonra da Atatürk, ömrünü, yalnız Türk Milletinin haklarını, insaniyete ezeli hizmetlerini ve tarihe hâkettiği meziyetlerini pat etmekle geçirmiştir. Millet mizin büyüklüğüne, kudretine, faziletine, medeniyet istidadına ve mükellef olduğu insaniyet va- zifelerine sarsılmaz itikadı vardı. “Ne mutlu Türküm diyene” dedi- #i zaman, kendi engin ruhunun, hiç sönmiyen aşkını en mânalt bir surette hülâsa etmişti. Fena zihniyet ve idare ile geri burakılmış Türk cemiyetini, en kısa yoldan insanlığın en müte . kâmil ve en temiz zihniyetleriyle mücehhez modern bir devlet ha - line getirmek, O'nun başlıca kay. gusu olmuştur. Teşkilâtı esasiye- mizde ve bugün bütün vatandaş. ların vicdanlarında yerleşmiş o - lan lâik, milliyetçi, halkçı, inkı - lâpçı, devletçi cümhuriyet. - bize bütün evsafiyle Atatürk'ün en kıymetli emanetidir. Üfulündenberi Atatürk'ün a - ziz adı ve hâtırası, bütün halkı- mızın en candan duygulariyle sarılmıştır. Memleketimizin bir milletçe ken- disine gösterdiğimiz samimi bağ. ldık, devlet ve milletimiz için kudret ve vefanın beliğ misalidir. Türk milletinin aziz Atatürk'e gösterdiği sevgi ve saygı onun ni- çin Atatürk gibi bir evlât yetişti. rebilir bir kaynak olduğunu bü - tün dünyaya göstermiştir. Atatürk'e tâzim vazifemizi ifa ettiğimiz bu anda, halkımıza, kalbimden gelen şükran duygu . larımı ifade etmeyi, ödenmesi lâ- zım bir borç saydım. Milletler arsında kardeşçe bir insanlık hayatı Atatürk'ün en kıymetli ideali idi. Bütün dünya. da ölümünün gördüğü ihtiramı, insanlığın âtisi için ümit verici bir müjde olarak selâmlarım. Bu sözlerim, yazılariyle ve toprağı - mızda şövalye askerleri ve müm. taz şahsiyetleriyle yasımıza isti - râk eden büyük milletlere. Türk Milleti adına şükranlarımın ifa . desidir. Devletimizin bânisi ve milleti- mizin fedakâr, sadık hâdimi, Insanlık idealinin — âşık mümtaz siması, ve - DENEK Ebedi Şef ATATÜRK'ün Milli Şef İNÖNÜ ile beraber alınmış resimleri nin huzurunda tâzim ile eğiliyo-|şale olarak ruhlarımızı daima a - ruz. Bütün hayatında bize ruhun-| teşli ve uyanık tutacaktır. Reisicümhur İSMET İNÖNÜ Eşsiz kahraman Atatürk ! Vatan sana minnettardır. Bütün ömrünü hizmetine ver -|daki ateşten canlılık verdin. E . diğin Türk Milleti ile beraber se-|min ol, aziz hâtıran sönmez me . Atatürk'e Falih Rıfke ATAY Derlerdi ki Atatürk öldüğü za- man, bütün eserinin parça parça yı- kıldığını göreceksiniz. Yahut, Tür- kiye, ümitsiz bir zor ve nifak dev ri içine gireceklir. Atatürk, boş ve nihayetsiz çölde bir yeşil urmak- lar ve mavi sular serabı gibi söne- cektir. Rahat uyu Mustafa Kemal, eserini ve bu halkı anlamıyanların seni sevdiğine inanmamakta ne kadar haklı imişsin. Bu ölüm gü- nünde yalnız sana, bir daha miyeceğimiz gözlerine, bir daha işitmiyeceğimiz sesine, bir daha öpemiyeceğimiz eline, senin yalnız fâniliğine Aağlıyoruz. Milli dâva, şevk, kudret ve iyman içindedir. Yaşadığın ve öldüğün bu toprağa, bir değil, birkaç vatan aşkı ile bağ- lıyız. İkinci ölüm yılında bir daha ahtediyoruz: şeref ve hüriyet san - cağını düşürmiyeceğiz. Bir tek sağ türk, istiklâlin devamı demektir. Sen bile ölürmüşsün, ne yapalım? Tabiatte her şey ömrün gibi bitme - ğge, bakışın gibi sönmeğe, nefesin gibi tükenmeğe mahküm değil mi- dir? Kendini bu halka ne tanrı, ne peygamber, ne de veli gibi - tanıt- mak iddiasında idin. Türklerden bir türk idin. Bu milleti insanlığına ©o kadar alıştırdın, 1sindirdin, katı ve çetin hakikate, yalçın ve hissiz maddeye açık gözle, kirpik oynat- maksızın bakmağı bize o kadar eyi öğrettin ki ölümüne inandık. Bü- ik, engin, bunaltıcı ve boğucu bir duyduük. Fakat yıkılmadık. Ölümün, sâde bu millet için de- enin için de ağır bir imtihandı: yeni türk çağını açan inkılâplarımın temeli, korku veya itaat, sevgi ve- ya kadirşinaslık gibi, menfi veya müspet, oynak ve değişken bir ta- kımm his zâfları mı idi, yoksa anlı- yan, inanan, istiyen, kader bağlıya: Şuur ve iyman kuvetleri mi idi? Kendine bir kitâbe mi, yoksa mille- tine bir tarih mi hazırlamıştm? Ş$imdi bu suali sormak bile hâtıra- na ve milletine karşı bir saygısızlık teşkil eder. Seni kabre bırakanlar, göz yaşla- rını kurutmağa vakit bulmaksızın, nöbet ve hizmet vazifelerine dön- düler; hiç bir şey ne düzeninden, ve hızından, ne ahenginden kay - Â ük arkadaşının — etrafına toplandık. Her zamandan daha bir, her zamandan daha uyanık ve ti- tiz, milli kurtuluş hamlesine devam ediyoruz. Tehlikeli günler — geldi, çattı. Atatürk eğer ölürse neler olacağını haber veren kâhinler, şimdi de di- yorlar ki eğer Atatürk sağ olsaydı... Bu kem ruhlar, ikinci ölüm yılındı bizim ağzımızdan duysunlar ki se- ni, bu milletin düşmanları bilmez, biz biliriz. Belki de bugün hayatta olduğundan daha ziyade yaşarken bir idin, şimdi sin. Mukaddes bildiğin tek şey, istik. Tâl idi. O tehlikeye girdiği zaman, yaşıta ve kuvet hesaplarını değil, imkânsızlığı dahi — düşünmekten bizi menetmişsindir. “Nutk”unun başmdaki 19 Mayıs Türkiyesi tasvi- rini bugün tekrar hatırlıyacağız: “Osmanlı devletinin müttefikleri kendisi ile harbi kaybetmiştir; Os- manlı ordusu her tarafta zedelen- miştir; şartları ağır bir mütareke gör- v ğ hepimiz- ( Sonu $ inci sayfada ) BAHT DA FÜŞ DA ADEE AA BUGÜN 2 ncide: İnsanlığı. Karasamanoğlu 3 üncüde: Bugün memleketin her tarafında yapılacak ihtifaller - hatıralar, tahaakiis- ler. Jt üncüde: Askert hayatından sayfalar. 7 inolde: Atatürk ve Parti - Atatürk anne nla mezarı başında. Dahtlt haberler. * Harlet haberler. Yazan: Yakup Kadri 9 uncı