23 Ağustos 1939 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 3

VERETR 23.8.1939 < O0T —3— Mısır askeri-Heyeti reisi Türk askerini fakdir ediyor İıtanbul. 22 a.a. — Şehrimizde bu - :“'"l_ktl olan kardeş Mısır'ın askeri *Yeti reisi tümgeneral Elzeydi paşa ;“E“n matbuata aşağıdaki beyanatta “l““m'-ıştur a ib “Manevra hakkında ihtisaslarımı Tüyorsunuz. Mareşal Fevzi Çak - ak'ın yüksek lütufları ve manevra m“ Üürü örgeneral Fahrettin Altay'ın Bösterdikleri yardım ve delâletle kar- *$ türk ordusunun manevrasında bu- Unmakla pek büyük bir şeref ve se - :ın'ı' duyduk ve çok istifade ettik. Ge- İz Mareşal hazretlerine ve gerekse 9rgenerale çok minnettarız. bir levranın tertip ve tan»zin—îi ve K vesile komutanların harekâtı idare- : Ve gerek subay gerekse erlrin gös - *rdikleri inzibat ve talim ve terbiye ldretini büyük bir hayranlıkla gör- Ük. Hava kuvetlerinin cesur ve ma - df“ne manevralarını iftihar ve tak - irle seyrettik. Bütün bu gördükleri- o" ve asri vasıtalarla mücehhez türk Tdusunun yüksek hareket kabiliyeti Ve bütün cihanca müsellem olan mu- Tebe kudreti bizde derin bir intiba Taktı. Bununla müftehiriz. İBUndan başka büyük Reisicümhur d'me_t İnönü'nün Manevra meydanın- a bilvesile yüksek iltifatlarına maz- âz olduk, bundan duydugumuz ifti- Pek büyüktür.., Dahiliye Vekilimizin İstanbul'daki tetkikleri L ıltaubul, 22 (Telefonla) — Dahi- Gye Vekili B. Faik Öztrak bugün Öğleden sonra yanında İstanbul vali- Si Dr. Lütfi Kırdar olduğu halde Üs- Üdara giderek Üsküdar tramvay şir- *tinin vaziyetini tetkik etmiştir Danzig'te seferberlik | Manzarası var Mektedir, Hirçok otobüsler müsadere tdilmiştir. Asker yüklü kamyonlar | mak :?:"madîyen sokaklardan geçmekte- Var: Tin büyük elçisi dün gece tayyare ile ':'î"l'aya dönmüş ve derhal B. Bek Tafından kabul edilmiştir. Polonya hududundaki hazırlıklar Berlin, 22 a.a. — Polonyalılar hu - hazırlıkları- n“t mıntakasında askeri 1 faaliyetle ilerletiyorlar. €tze nehrinin sahillerinde da birakacaklardır. Berliner Börsen Zaytung Polonya- iların Almanya'ya karşı düşmanca Yaptıkları neşriyatı mevzuu bahis ede Tek diyor ki: p Varşovadaki sergüzeştçiler bu de - €*ce tehlikeli siyasetlerinin cezasını Sekeceklerdir. Almanya Lehistan ve Slovakya hududuna asker yığıyor Londra, 22 a.a. — Press Association Yazıyor: Bu akşam Londra'ya gelen haber - betleri ler Almanya - Polonya ig, 22 a.a.—'Reuter” Her saat Ş$Oova, 22 a.a. — Polonya'nın Ber- * ir bulu - ân Ratey ve diğer mahallere istih - ü kıtaatı gelmiştir. Bunlar icabın- â bendleri açarak mıntakayı su altın- DÜNYA HABERLERİ ADEMİ TECAVÜZ PAKTİ HABERİNİN AKİSLERİ Polonya vaziyeti sakin karşıladı Varşova, 22 a.a. — Pat ajansı bildi- riyor: Almanya ile Sovyetler birliği ara - sında bir ademi tecavüz paktı imzala- nacağı haberi Varşova siyasi mahafi- linde büyük bir tesir yapmamıştır. Çünkü bu, Avrupa kuvetleri müvaze- nesinde fili hiç bir değişiklik hasıl et mez. Bu haber olsa olsa Sovyetlerin Avrupa işlerinden ellerini çekmek ar- zusunu isbat eder. Esasen Sovyetler bu temayüllerini Fransız - İngiliz - Rus müzakereleri sırasında açıkça iz- har etmişlerdir. Mezkür pakt vaziyet ve Polonya'nın hattı hareketi üzerin- de asla müesssir olmaz. Polonya hariciye nazırı Beck büyük Britanya elçini kabul etşimtir. Paris Bu Paris, 22 a.a. — Fransız gazeteleri, bugünkü nüshalarında, Almanya ile Sovyetler Birliğinin bir saldırmazlık paktı kararlarını bildiren D.N.B. tel- grafını neşretmekte, fakat gerek bu haberin gerek Moskovanın teyidinin gece geç vakit gelmesi sebebiyle, ga - zetelerin bir çoğu tefsirlerde bulun - mamakta ve haberin başlığına bir istihfam işareti koymaktadır. Haberi büyük pontulu harflerle ve- ren Pöti Parizyen diyor ki : “Bu sansasyonel bir haber mi? Evet, muhakkak, Fakat böyle bir ih- timalin mevcut bulunduğunu bir çok defa ve çoktanberi söylemiştik.,, Pöti Jurnal gazetesi de bu şekilde a * har yaz - . « zakkanto e? ea fırsatta düşünülmüş olduğunu dır. Bu h tafsilât al dığı için siyasi Paris — mahfillerinde, bu haber Londrada olduğu gibi Paris" te de büyük bir hayret uyandırmış olmasına rağmen, hiç bir tefsirde bu- lunulmamaktadır. Vaziyetin bu yeni inkişafı umumi dikkati bugün Paris ve Londrada ya- pılacak olan nazırlar meclisi içtimala- rı üzerine toplamaktadır. Ordr diyor ki : “Müsaade ediniz de bu paktı, fazla ciddiye almıyalım.,, Övr gazetesi, şu manşeti koyuyor : “Sovyetler Birliği anti - Komintern paktına iştirâk edecek mi? ve şöyle devam ediyor : “Soğukkanlılığımızı kaybetmiyelim,, Gece geç vakit gelen haberlere gö- re, alman - sovyet ticaret anlaşması- nı bir siyasi anlaşma takip eyliyecek- tir. Soğuk kanlılığımızı kaybetmek ve hâdiselerden daha ileriye — doğru hükümler vermek niyetinde değiliz. Fakat eğer, dünkü hâdise, memleket - lerinin harici siyasetlerine ideoloji meselelerini karıştıran bir çoklarını bu hastalıktan kurtarabilirse, — fazla kaybetmiş olmayız.., hin vahimleştiğini, alman kıtaatının lovakya'da ve bütün Polonya hudu - du boyunca tahaşşüt etmekte olduğu- TDu bildirmektedir. a İngiltere konsolosu, Polonyadaki İngiliz tebaasını vaziyetin gerginliği d<>layııiyle memleketten ayrılmaları. iktizasından hiın kendi menfaatleri Olduğunu tetkika davet eylemiştir. Ümanite gazetesi, siyasi anlaşma hakkındaki haberleri neşret - memekte, yalnız ticaret ve kredi an - laşması hakkında tefsirlerde buluna - rak şöyle demektedir. “Sovyet - Alman ticareti ve kredi anlaşması, sosyalizm — memleketinin yeni bir zaferidir. “Mein Kampf” mu- harriri, komünizm aleyhtarı şampiyo- nu Hitler, bazı hükümet reislerini bu 1939 da en Yenilikler, Cazibeler, Sürpriz! zamanlar geçirtecektir. 1 — Denizyolu ile İzmir'e ge rinde 94 50 tenzilât yapılır. I ci mevki 17,50 Güzel İzmir'in Enternasyonal Fuarıdır. Tamamiyle modern zevke ve sanata göre tanzim edilen 1939 Iz- mir'in Enternasyonal Fuarına bütün yurddaşlarımız dâvetlidir. eğlenceler, fuara iştirâk ve ziyaret edeceklere zevkli ve istifadeli 20 Ağustos - 20 Eylül arasında güzel İzmir'i ve İzmir Enternas- yonal fuarını herhalde ziyaret ediniz. 2 — Devlet Demizyolları târifelerinde 9, 75 tenzilât yapılır. 15 günlük Halk Ticart: biletleri: II ci mevki 12,50 kuruşa satılmaktadır. Bu biletlerle İzmir Enternasyonal Fuarına — möradıktan sgonra bütün Türkiveyi dolaşabilirsiniz. İ yeni hâdise ler, kârlı alışveriş ve Vvi zaten epeydir vardı... Londra İngiltere - Polonya'ya verdiği söze sadık kalacak Londra, 22 aa. — Alman - Sovyet paktına dair tefsirlerde bulunan ga - zeteler pek azdır. Bu haber buraya pek geç geldiği için resmi mahfiller - de bıraktığı tesiri anlamak kabil ol- mamıştır. Bununla beraber gazeteler bu haberi heyecanlı başlıklar arasın - da vermektedirler, Siyasi mahfiller, misakın şümulü hakkında bir hüküm vermeden eve bu hususta mütemmim malümat gel - mesini beklemek lâzım geldiği kana - atindedirler. Filvaki her şeyden evel sovyet hükümetinin bu paktı hangi şartlara dayanarak kabul ettiğinin bi- linmesi lâzımdır. Bütün gazeteler ne olursa olsun İn- ihtimal derece istihkar ile karşılarken diğer taraftan Sovyetler Birliğinin kuveti ve azmi karşısında eğilmektedir.,, Resmi mahfiller ihtiaytlı Paris, 22 a:a. — Fransız siyasi mah- filleri bir alman - rus paktının akdine müteallik olan haber hakkında gayet ihtiyatlı bir lisan kullanmaktadırlar. Alelâde bir ademi tecavüz misakının aktedilmesini esasen Rapoilo muahe- desiyle yekdiğerine bağlı bulunan iki leket ar: d huku- ki münasebetleri değiştirmiyeceği mü taleası serdedilmektedir. Alman gazetelerinin almanlarla sov yetlet arasında yapılmakta olan mü- ' * Sanaİlii. meosisatları al « man zimamdarlarının bu hâdiseye esa- sen pisikolojik bir ehemiyet atfetmek te ve bu hâdiseyi geniş bir tehdit ma- nevrası içine ithale çalışmakta olduk- larını göstermektedir. Moskovada ingilizler, fransızlar ve sovyetler arasında yapılmakta olan müzakereler devam edecek gibi gö- rünmektedir. Bu sabah Bonne, Dala- diye ile birlikte beynelmilel vaziyeti tetkik etmiş ve İngiltere, Romanya ve Polonyanın Paris illerini giltere'nin Polonya'ya verdiği söze sadık kalacağını tebarüz ettirmekte - dirler. > z Deyli Herald gazetesi, yeni bir Mü- nih anlaşmasına imkân olmadığını kaydetmektedir. İngiltere'nin kararı kati Fon Ribbentrop'un Mokova'ya gi - deceği hakkındaki haberi Taymiş ga- zetesi büyük bir hayretle karşılama - makta, fakat Sovyetlerin bu tarzda ha reketinden bir şey anlamadığını kay- dettikten sonra şunları ilâve eylemek tedir. “İngiltere'nin 1914 deki tereddütle- ri hakkında bir çok şeyler söylenmiş ise de şimdi kimsenin şüphe etmeğe hakkı yoktur: Polonya'nın istiklâli Danzig'de veya başka bir yerde tehli- keye düşecek olursa, İngiltere'yi ilk günden son güne kadar yanında gö- recektir.,, Deyli Telgraf gazetesi, kabinenin bugünkü içti:..21 esnasında bazı karar lar ittihaz edileceğini tahmin etmek- te ve icabederse müdafaa şeflerine derhal emirler verileceğini ilâve eyle- mktedir. Polonya için vahim bir darbe «Deyli Telgraf, sürprizi kaydettik - ten sonra bugünkü kabine toplantısın da Moskovadaki ingiliz ve fransız as- keri heyetlerinin vaziyetinin görüşü- leceğini bildirmekte ve bir sovyet - alman paktının sovyet - fransız pak - kaydetmektedir. Deyli Herald, siyasetin çok şaşırtı- cı ve hayret uyandırıcı bir mahiyet al- dığını söylemektedir. Siyasi mahfillere göre Sivyasi ingiliz mahfillerinde hasıl o- lan ki göre y da Al glen haberler bugün öğleden sonra toplanacak olan kabineyi yeni ve va- him bir mesele karşısında bırakacak - tır. de kalmıştır. K kabul etmiştir. Şu halde Bonne, bu akşamki kabine içtimaında etraflı izahat — verebile - larının umumi siyasetlerini cektir. Bu akşam ingiliz kabinesi de bir içtima aktedecektir. Tokyo Berlin, 22 a.a. — “Havas” Alman - sovyet paktı hakkındaki haberler Ber- lin'in japon mahfillerinde büyük bir hayretle karşılanmıştır. Japonya'nın alman - italyan askeri paktına dahil olması için giriştiği te- şebbüsleri hayli ilerletmiş olan ve na- zilere karşı sempatisini her fırsatta izhar etmekten geri durmıyan Japon- ya'nın Berlin sefiri general Oshima bu haberi gece yarısı almış ve derhal başl mesai arkadaşlarını sefarete toplamıştır. Toplantıyı müteakip Tok yo'ya uzun bir telgraf göndermiştir. Japon sefaretiyle alâkadar kimseler komintern aleyhtarı paktın istikbali hakkında büyük bir korku izhar et- mektedirler. Tokyo mahfilleri mütalea beyan etmiyorlar Tokyo, 22 a.a. — Resmi japon mah- filleri, alman - sovyet misakının akdi $ lecekler için gidiş - geliş biletle- III cü mevki 8,75 da mütalea beyanından imti- na etmektedirler. Hükümetle yakından münasebatı bulunan mahafil, şöyle demekle ikti- fa ediyorlar: yeni vaziyeti tetkik maksadiyle yüksek hükümet erkânı - nın bir konferanslar serisi aktedecek- leri haber verilmektedir. İtagaki - Hiranuma görüşmesi Hiranuraz ve İtagaki bu sabah gö - rüşmüşlerdir. Fakat alman - soövyet misakı pek bedihi olarak müzalı ları sık sık tekrar edilmektedir. Antikomintern paktin takviyesi projesi suya düşmüş addediyor baptaki plânların şimdiki halde yeni baştan görüşülmesi icabedeceğini mü- şahede ile iktifa etmişlerdir. Arita'nın kabine içtimaında da bu suertle cevap vermiş olduğu zannedil- mektedir. Nazırlar Oshima'nın rapo- runu alir almaz yeni bir içtima akdet- meğe karar vermişlerdir. Antikomintern paktın takviyesi işi suya düştü Tokyo, 22 aa. — Selâhiyetli mah - fillerden teyit olunduğuna göre, bu sabah toplanan kabine, Japonya'nın Avrupa'ya karşı takip edeceği siyaset hakkında tanzim edilmiş olan bütün plânın baştan başa değiştirilmesi lâ- zım geldiğinde ittifak eylemiştir. Hariciye nazırı Arita'nın antiko - mintern paktının takviyesi için hazir- ladığı projeye daha şimdiden terke- dilmiş nazariyle bakılmaktadır. Berlin'deki japon büyük elçisi Os- himanın raporu Tokyoya gelir gel - mez, başvekil ile hariciye nazırı he - men bir araya gelerek görüşmüşler - dir. S Tokyo Berlin'den izahat istedi Haber alındığına göre, japon kabi- nesi bugünkü toplantısında, alman - rus paktı hakkındaki alman hüküme- tinden izahat istemiye Berlin büyük ruznamesini altüst etmiştir. Bu ruz- ç etmiştir. Japon hükü- meti, Almanya'nın antikomintern pak tına bundan böyle de nasıl bir kıymet verdiğini de öğrenmesini Berlin bü- tının sonu demek olduğunu da ayrıca ile Sovyetler birliği arasında bir ademi tecavüz misakı imza edileceğine dair Resmi mahfillerde bu hususta bir şey söylenmemektedir. Tahmin edil - diğine göre, Moskova son günlerde bir karar ittihaz etmek mecburiyetin- aleyhindeki paktın bütün kıymetini kaybettiği ve bu paktı imza etmiş olanlardan bazı - yeniden tetkik etmek mecburiyetinde kalacak- Kuvvete ka . Paris'te (Başı 1. inci sayfada) ternasyonal hâdiseler hakkındaki in- tibalarını bildirmekten imtina etmiş- ler ve “Biz de haber almıya gidiyo - ruz,, demekle iktifa eylemişlerdir. Na zırlardan bir kısmı — kabinenin pek muhtemel olarak Moskovadaki fransız askeri heyetlerinin geri mi çağrı'lm_uf rşı kuvetle mukabele olunacak ! Londra'da (Başı I. inci sayfada) nü içtimaa dâvet edilmiştir. Parlâmento perşembeye toplanıyor Mebuslar, bu akşam Londra radyo- sunun saat 11 deki haber bülteniyle, i dâvet öl: şlardır. yoksa orada mı kalması tetkik edeceği mütaleasında bulun - muştur. Kabine içtimaı 18,45 de nihayet bul- müuştur. Kabine içtimaından sonra matbuata verilen tebliğde kabinenin enternas - yonal vaziyeti ve bilhassa hariçteki fransız mümessillerinden gelen rapor- ları tetkik eylediği ve derhal mezkür mümessillere gönderilen talimatı tas- vip eylediği bildirilmektedir. Kabine perşembe sabahı reisicüm - hurun başkanlığında toplanacaktır. İngiltere ve Fransa tavuriarını değiştirmiyecekler Paris, 22 a.a. — Havas ajansı tebliğ ediyor: Salâhiyetli fransız mahfille - rinde tasrih ediliyor ki, hon hâdise - ler Fransa ve İngilterenin sakin ve âzimkâr hattı hareketleri üzerinde ka- tiyen müessir olamaz. Fransa ve İn - giltere Almanyanın askeri tedbirleri- ni dikkatle takip etmekte ve Avrupa- da herhangi bir zorbalığa karşı köy - maya azmetmiş bulunmaktadır. İngiliz ve fransız sefirleri Mos- kova'dan izahat istiyecekler Paris, 22 a.a. — Fransa ve İngilte - renin Moskova büyük elçileri bugün sovyet başvekili ve hariciye — nazırı Molotof nezdinde teşebbüste buluna- rtak alman - rus ademi tecavüz paktı nın müuhteviyatı hakkında malümat istemişlerdir, Büyük elçilerden raporlar geldik - ten ve mezkür paktta derpiş olunan taahhütleri öğrendikten sonradır ki, fransız - ingiliz - rus müzakerel nin devam edip etmiyeceği hususunda hattı hareketlerini tayin eyliyecekler- dir . Hiç bir karar verilmedi Paris, 22 a.a. — Kabine toplantısın- dan sonra alınan haberlere göre bu akşam hiç bir karar verilmemiştir. Fransız pârlamentosunun — içtimaa dâveti hakkında da keza hiç bir karar verilmemiştir. Hariciye nazırı Bonne, akşam üze- ri İngiltere maslâhatgüzarı ile Po - lonya büyük elçisini kabul etmiştir. 4 i - Maarif Vekilimiz dün şehrimize geldi Bir tenberi leket da- hilinde bir tetkik seyahatine çıkan ve — İstanbuldan Cümhurreisimizle birlikte Trakya'ya giderek yapılmak- ta olan manevralarda bulunan Maarif Vekilimiz B. Hasan - Âli Yücel dün İstanbul'dan şehrimize gelmiştir. B. Hasan - Âli Yücel istasyonda maarif erkânı ve dostları tarafından karşılanmıştır. t#daâ 400 kişiyi öldüren havva bombardımanı Çunking, 22 a.a, Kiatingin cumarte- si günü japon tayyareleri tarafından $ Perşembe günü toplanacak olan Lordlar ve avam kamaralarında hükü- met milli müdafaa hususunda lüzum- lu göreceği bilcümle tedbirleri bilâ- mühlet alınması için fevkalâde selâ- hiyetler veren bir kanun lâyihasının derhal müzakere ve kabulünü istiye- cektir. Bu kanunun kabulüte kadar da hü- kümet, yeni ihtiyat tedbirlere teves- sül eyliyecek ve bilhassa deniz, hava ve kara kuvetlerine mensup bazı sınıf- ları daha silâh altına çağıracaktır. Saat 15 te toplanan ingiliz kabinesi 18.20 de yani takriben üç buçuk saat süren bir müzakereden sonra nihayet bulmuştur. Başvekâletin resmi tebliği Bu akşam Başvekâletten verilen teb liğde deniliyor ki: Vaziyeti tetkik eden hükümet, al- man - rüs paktı projesinin İngiltere tarafından Polonyaya karşı girişilen teahhütlere hiç bir veçhile dokunami- yacağına karar vermekte asla tered - düt etmemiştir. Büyük Britanya hü- kümeti bu teahhütleri yerine getir - mek kararındadır. Hükümet, milli müdafaa için kendi- ne fevkalâde selâhiyetler veren bir kanun lâyihasının kabulünü parlâmen todan istiyecektir. Aynı zamanda bü- yük Britanyanın havayici zaruriye ve diğer lüzumlu maddeler ihracatına ait tedbirler alınmıştır. Kuvete karşi kuvetle mukabele Büyük Britanya hükümeti, ihtiyat tedbirleri almakla beraber, Almanya ile Polonya arasında çıkmış olan müş- külâtta, bir harbi intaç edecek cebir hareketini muhik gösteren hiç bir ci- het bül dadır İti mat yeniden teessüs etmek şartiyle muslihane bir tarzda halledilemiye - cek hiç bir Avrupa meselesi mevcut değildir. Büyük Britanya hükümeti bu gibi şartların hasıl olması için da- ima yardıma amâdedir. Fakat bütün gayretlerine rağmen diğerleri kuvete müracaatta ısrar ederlerse, buna bü- tün kuvetleriyle karşı koymıya da ka- tiyen azmetmiştir, Malta'da fevkalâde ihtiyar tedbirleri Lavalette, 22 a.a. — Reuter ajansı bildiriyor: Malta adası etrafında tesis edilmiş olan dikenli tel hatları bu geceden i- tibareri elektrik cereyanı verilmiştir. Bütün müdafaa hizmetleri her ihtima- le karşı hazır bulunmaktadır. d ö mütal Manisa bağlarına yardım İzmir, 22 (Telefonla) — Ticaret Vekilimizle temas eden Manisa bağcı- ları yağmurdan zarar gördükleri için hükümetimizin yardımda bulunması- nı istemişlerdir. Ticaret Vekilimiz in- hisarlar idaresinin sergide kalan ü- zümleri satın alması için teşebbüste bombardımanında 400 kişi ölmüştür. bulunacağını vâdetmiştir. Nevyork Sovy Nevyork, 22 aa. — Aktı derpiş e- dilen Alman - Sovyet ademi tecavüz paktı hakkında tefsirlerde bulunan Nevyoörk Taymis gazetesi diyor ki : “Faşist devletlerle demokratlar a- daki ihtilâfın val kespetti- ğini gören Stalinin bunların kendi a- ralarındaki çarpışmalara seyirci kal - mıya karar verdiği kolayca tasavvur edilebilir. Sovyetlerin bu kararının yaptığı âni tesir harbin müvazenesini değiştirmek olmuştur. Bu karar bun- dan başka Danzig ihtilâfında Polon- yanın vaziyetini de sarsmıştır. ,, Müthiş bir inkıtâ Nevyork Heralt Tribune şöyle di- yor : . f “Diplomatik mahfillerde muta- savver misakın “müthiş bir inkıta,, teşkil ettiği söylenmektedir.,, Aynı gazeteye göre bir yüksek ü bulunmuştur: Ti etlerin kararı harp muvazenesini değiştirdi lar da askeri bir itilâf imza etmeğe muvaffak olamazlarsa bu büyük harp ten sonra bir Avrupa devletinin ka- zandığı en büyük diplomatik zafer - lerden biri olacaktır.., Komünist mahfillerde şaşkınlık Sovyetler Birliğinin zâhiren cep- he değiştirmesi komünist mahfiller - de o kadar büyük bir şaşkınlık husüle getirmiştir ki, Deyli Vorker gazete- si bu sabah Alman - Sovyet misakı hakkında hiç bir kelime »neşredeme- miştir. Bu gazete, başmuharririnin bu haberin teyidi ve tafsilât almak i- çin Moskovaya bir telgraf çekmişse de henüz cevap alamadığını kaydet- mekle iktifa eylemiştir. Almanya ile Sovyetler Birliği a- rasında bir misak aktedileceğine da - ir alınan haber Ruzvelt'e Tuscalosa kruvazörü ile Terreneuve açıklarında |bir gezinti yaptığı esnada telsiz tel-