12 Aralık 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

Pazar bğrl — B BUGÜN 12 Çankırı Cajîl_ıîı Ankara M. A. Ağ::î;'::y;:lî ıgı'ı'zel bir [LıKğfğN;JN Z EFEFON e yazısını neşrediyoruz Ürertiii B ei Dil tetkikleri sRnş.. | Tümirüne Dinep İyapen Yüllrsen g attkon rema ni 3 yıllıık maden programının esasları Madenleri nasıl kıymetlendireceğiz Madenlerimizde yapılacak yeni tesisler ve alınacak neticeler Proğramın tam bir şekilde ikmalinden sonra yurddaki işçi âdedi 20 - 25 bin f Üç yıllık programda neler var? İ—Kömür endüstrisi 2 — Bakır endüstrisi, 3—Altın ve simli kurşun endüstrisi, 4—Demir cevheri 5— Aramaihzar işleri Atatürk'ün yüksek emirleri üzerine hükümetçe tesbit edilen üç sene- lik mağden programı, yurdumuzun ekonomik kalkınması bakımından pek themiyetli mevzuların tahakkukunu temin edecektir. Bu programda derpiş edilen mağden endüstrisi branşları şunlardır: 1 - Kömür endüstrisi Ereğli şirketinin mübayaasr ve bu şirket ocaklarının Etibank'a inti- _kvll etmesi ile, kömür havzamızın in- senelik mağden proğrani” fürüsnde bu yolda ikinci mühim adımın atıl- Mış olduğunu. görüyoruz. Programca hedef ittihaz edilen Bayeler şunlardır: Bir taraftan ocak- ları islâh ederek, techizatını temin Son icablarına göre modernleştirmek ve makinalaştırmak ve bu suretle te- Tüin edilecek rasyonel işletme ile ma- liyetleri indirmek, diğer taraftan da Ocakların istihsal kapasitesini iki Misline çıkarmaktır. Bunun neticesinde Eti kömürü ©- ta.l.(ıa“ senede 1.100.000 ton lave kö- Mürü istihsal edebilecek vaziyete ge- tirilmiş olecaktır. , Havzada mevcud diğer mağden Şirketleri de, kendilerine terettüp e- €n vazifeleri yaparak, onlar da ka- Pasitelerini iki misline çıkardıktan Sonra, körnür havzamızdan senede ce- Man 3 milyon ton lave kömürü istih- Sal etmek mümkün olacaktır. Bu programın yanıbaşında, Zon- Buldak demiryolunun 4 kilometrelik 'T temdit ile mühim bir istihsal mer- €Zi olan Kozlu'ya kadar uzatılması z“hguldak Jimanının ıslâhr mev- taları da vardır. Tecrübeli mağdenci l:'iu"_î mağden işletmelerin en esas- ı"ıan_nl_leri olduğundan, kömür işçi- .i iskân ve yaşama seviyelerinin Selmesini temin etmek için ocak- Tin yanıbaşında işçi evleri ve ma- eleri tesis edilecektir. .I:aşkömüründen başka, Etibank'ça *ğirmisaz liğnit havzasında da bir htk' tesis edilecek, buradan mahru- n Ptiyacı için, şimdilik 30.000 to- N istihsali temin edilecektir. 1 . Bakır endüstrisi Çoruh vilâyetinde bulunan Ku- n bakır mağdeninin işletmeye € konduğu ve buradan senede Mek ton standard bakır iymal edil- luq—te Olduğu ve ayrıca Ergani bakır 1$; &deninde kurulan izabe tesisatının Ve Senesi sonunda ikmal edileceği 10 U mağdenden senede 7.500 ilâ ed'î] ton saf standard bakır istihsal €ceği malümdur. Cak Togramda yeni olarak ele alına- de b akır mağdeni *Çoruh vilâyetin- “:'-lnan Murguldur. öne | Mağden yatağında 94 2 ilâ 2,5 Tnörlü 3,5 ilâ 4ymilîıon th cevher *vcuddur. Evelei 2 mağdenin işletilmesi ve ham Tndi €rin tasfiyesi ile izabesi hak- a Mağden Tetkik ve Arama Ens- titüsü miş ÜNce yaprlan etüdler ikmal edil- Ş b“'“nuyor_ Bu Cevh erl Töta cevherlerin öğüdülmesi ve sifi :YO'H usulü ile tasfiyesi ve tek- Sin büyük bir yıkama fabrika- (Sonu 8. inci sayfada) Kzem adaT Murgul bakır madenlerimizden bir görünüş azlalaşacaktır Şek Ekonomi Bakanı ve Ziraat Ba- kanlığı Vekili B. Şakir Kesebir : D i Bugün Halkevinde bir nutukla yerli malı ve tasarruf haftasını açacak olan Başbakanımız B. Celâl Bayar 8 inci Yerli malı ve Iasaııüallası Başbakanımız bugün bir nutuk verecek Sekizinci artırım ve yerli malı haf- tası bugün saat 16,30 da halkevinde başbakanımız B. Celâl Bayar'ın çok #üeyk bi —-ALİyİ. açrlaealetma Akşam radyoda saat 20 de Milli müdafaa bakani ve ulusal ekonomi ve artırma kurumu başkanı General Kâ- zım Özalp tarafından bir konferans ve- rilecektir. Hafta, yurdda da büyük te- zahürlerle kutlanacaktır. Sekiz sene evvel yurddaşların tasarrufu bir mil- yon lirayı bulmazken bugün bu mik - dar 90 milyonu bulmuştur. Başbakanımız ekonomi bakanlığında Başbakan B. Celâl Bayar dün E- kono.mi bakanlığıma gelmiş ve Eko- nomi bakanı B. Şakir Kesebir ile bir Musolini halka bir nutukla ilân etti : İtalya Cenevreden resmen çekildi Roma, 11 (A.A.) — Venedik meydanında Roma halkı_nm opla için yapılmış olan hazırlıklar İtalyanın Habeşistan imparatorluğunun ilân edildiği 9 mayıs 1936 dakinin aynıdır. Venedik meydanı ve mücavir yollar kâmilen bayraklarl:ı süs- lenmiş ve büyük faşist meclisinin içtima edeceği sarayın tâ kar- şısma dört büyük iskele kurulmuştur. Kuvvetli projöktörler hal- kı aydınlatıyor. İSKENDERUN'DA ; Sîıt ĞOâZ de balkona mikro- *Saat 20.58 de Speaker — siyah SA Araplar karakolu taşladılar gömleklileri süküta davet ederek (Yazısı 8. inci sayfada) şunları söyledi: “— Büyük faşist meclisi mü- zakereye başlıyor. Tam saat 21 de Musolini balkın coşkun tezahürleri arasında balkonda gözüktü. Ve ilk sözü, İtalyanın hiç müteessir olmadan Milletler Cemiye- tinden çekildiğini ilân etmek öldu. (Sonu 3 üncü sayfada) Harbiye İdman Yurdu Gençler Birliğini sıfıra karşı 3 le yendi ü i Rrr —T — : çi A ya vğk V biÇİ Dünkü maçtan güzel bir enstantane müddet meşgul olmuştur. ( Yazısı 8 inci sayfamızdadır | GÜNDELİK Sekizinci tasarruf ve yerli malı haftası “Ulusal Ekonomi ve Arttırma Ku- rumu” nun sekiz yıldanberi bir eko- nomi bayramı ve telkin haftası halin- de canlı ananelerimi ktuğ “Tasarruf ve Yerli Malı Haftası” nın Pirtiş ..buzünı 'ı d Bütün bir hafta, matbuat neşriyat yapacak, mekteblerde dersler bu mev- zular etrafında dönecek, müsamereler, mitingler tertib olunacak, radyolar ko- ımız SŞ Vei : | di K d Vel'i' lecek, vitrin müsabal yapılacak kısaca ekonomik savaşta - şuurumuz, | « , ll D l n mil- bami ve hey artacak ve tazelenecek. Sekiz yıl önce, yerli ma- l davâsı, çay yerine ihlâmur ve yünlü ipekli kumaş propagandasından ileri gidemiyordu. Çünkü sekiz yıl önceki milli endüstrimizin takati daha fazla- sına müsaid değildi. Bugün, ilk beş yıllık sanayi plânını hemen, hemen tamamlamış, şeker ve pamuklu istik- lâline kavuşmuş, milli kredi müesse - seleri gelişmiş, kara ve deniz münaka- le şeb LA A istihsal endeksleri yükselmiş bir Tür- kiyede yaşıyoruz. “Yerli” mefhumu o kadar genişlemiştir ki, artık tayya- renin, deniz - altı gemisinin ve - çeli- ğin yerlisinden konuşabiliyoruz. Aynı suretle “tasarruf” mefhumu da, artık sadece bir kumbara davâsı olmaktan çıktı. Bundan on yıl önce, bankalardaki tasarruf hesabları on ye- yon liraya varmış bulunuyor. Şimdi Ikiyüz milyonu hedef olarak koyuyo- ruz. Fakat Başbakan Celâl Bayar'ın program nutkunda sık sık geçen (ras- yonelleştirme) kelimesi, bize l ne kadar genişlemiş ğ nu da anlatır. İşte tasarruf, malzeme- de tasarruf, sağlıkta tasarruf, zaman- da tasarruf, kısaca her sahada rasyo- nel bir çalışma ve yaşama artık türk milletinin ve devletinin hayatında “nazım prensip” olarak yerleşiyor. Bize her yıl ekonomi savaşında yağ YoKi börkilakkrin! *it besine ve ekonomik terbiye ve anla - yışımızda vardığımız yeni merhalele- rin tetkikine imkân veren Tasarruf ve Yerli Malı Haftası'nın sekizincisini "4 bütün okurlarımıza kutlarız. Ncınkin sooklcırında kan seli akıyor Şanghay böyle yanmıştı. Nankin de yanıyor fakat içinde bir ÇİNLİLER TAARRUZA GEÇTİLER Japon halkı büyük bir asabiyet içindedir Nankinin düşmesiyle de harbin bitmiyeceği Londra, 11 (Hususi) — Bugün gerek Tokyo'dan, gerek Şan- ghay ve Nankin'den gelen haberler, japonların bu sonuncu şeh- ri zaptettiklerini ilânda ve Tokyo'da zafer şenlikleri yapmakta biraz acele ettiklerini göstermektedir. Çinliler, Nankin'i ucuza satmamak âzminde görünüyorlar. 5 incide PİYANGO numaraları el Fıkra B . Bir romanın tercemesi “Yedigün” de bir ilân okudüm: De- ğerli romancımız Reşad Nuri “Çalı ku- şu,, nu yeniden tefrika ettirmeğe baş- lıyacakmış. Sakın, romanın sadece eski arab harflerinden yeni türk alfabesine geçirileceğini zannetmeyiniz: Reşad Nuri, tomanını cumhuriyet nesilleri- nin sade ve tabii diline çevirmektedir, “Deniz aşırı, yıtürk harfleri ile bastırırken, üçte bir değiştirmek lüzu- munu duymuştum. Şimdi bir daha göz- den geçirsem, oldukça mühim bir tasm fiye daha yapardım. Halbuki daha 1915 de terkibsiz yazmağa başlamıştım ve son osmanlıcanın en sade yazar muhar- rirlerinden sayılırdım. Bunca kelime ve kaide tasfiyesi ya- pılmakla beraber, türkçemiz hiç bir za- man bugünkü kadar zengin de olma- mıştır. Gazetemizin edebi tercümeleri- ni takib ediniz; “Serveti fünun,, dili ile garb eserlerini bu kadar iyi naklet- ineğe imkân olmadığını görürsünüz. Çünkü dil, kafamızın içinde tefek- kür âlemimizle birlikte değişiyor. Şark osmanlıcası garb türkçesine, yani med- rese üniversiteye, belâgat sanata, lâfz fikre yerini terketmektedir. - Fatay tek bina kalmıyor anlaşılıyor (Sonu 5. inci sayfada'